جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهمترین حوزه های تحقیق در علوم اجتماعی مطالعه انقلاب های سیاسی و اجتماعی است و از بزرگترین تحول ایران در دهه های گذشته، وقوع انقلاب اسلامی می باشد. وقوع انقلاب اسلامی ایران به دلایل مختلفی منجر به متحیر شدن اندیشمندان و محققان سیاسی جهان گشت و در همین راستا در زمینه علل و چگونگی وقوع انقلاب اسلامی پژوهش های مختلفی ارایه دادند. تحلیل علل وقوع انقلاب اسلامی منجر به شکل گیری ادبیات سیاسی نوین گشت که هر یک از این ادبیات رهیافت خاصی را برای تحلیل انقلاب اسلامی ایران دنبال می کردند. اما در زمینه مذهب و رهیافت دینی تحلیل آن چنانی صورت نگرفت لذا ما در این تحقیق به تحلیل انقلاب اسلامی در سایه رهیافت مذهبی (دینی) می پردازیم. در چند دهه پیش از انقلاب رویکرد نوینی در ادبیات فکری شیعه در سایه نوگرایی اندیشه شیعه شکل گرفت که در روش ذهنی و تغییر نگرش به سوی قبول یک تحول بنیادین بر اساس دین نقش اساسی ایفا کرد. در این برهه از زمان، اندیشوران شیعی و در راس همه حضرت امام خمینی (ره) برترین نظریه پرداز انقلاب اسلامی و رهبری و موسس نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، ظرفین لازم انقلاب و تاسیس نظام سیاسی و حکومت اسلامی را داراست. درهمین راستا شخصیت های بارز و مبارز حوزوی و دانشگاهی به ویژه استاد مطهری و دکتر شریعتی نیز بر این باور بودند که اندیشه شیعه نیاز به بازسازی دارد و قابلیت لازم را برای ارایه یک الگوی مطلوب سیاسی و اجتماعی را دارا می باشد و در سایه این بازاندیشی و نوگرایی اندیشه شیعه بود که عدم انطباق تفکرات شیعه با مقتضیات زمان یا عملکرد حاکمیت طاغوت را پر رنگ تر کرد. لذا در این پژوهش، محقق به بررسی نوگرایی اندیشه شیعه که مجموعه ای از آموزه های شیعی را در بر می گیرد در به وجود آمدن یا شکل گیری انقلاب اسلامی می پردازد.

با توجه به اینکه نسل جوان از بزرگترین سرمایه های هر کشور محسوب می شود و کشور ما دارای جمعیت جوان و سرنوشت کشور در گرو اصلاح جوانان است و جوانانبااستعدادها و امتیازاتی که دارند نقطه امید وتحول وابتکارملت به حساب می آیند وبالندگی کشوربه دست جوانان برومند است ولی متاسفانه امروزه هدف شوم ترین ترفندهای استعمار قرار گرفته اند وعمده ترین راه شکست انقلاب نیز از طریق انحراف جوانان است ودشمن نیز در این زمینه سرمایه گذاریکلان وقابل توجهی کرده است واز طرق مختلف مثل تشویق جوانان به روی آوردن به سمت عرفانهای کاذب وشیطان پرستی وغیره نموده است. لذا باید در تربیت و گرایش جوانان به معنویت با جدیت تمام اهتمام ورزید و پیامبر گرامی حضرت محمد(ص) هدف ازبعثت خود را مکارم اخلاق بیان نموده پس تربیت وهدایت از اهمیت بسزایی برخورداراست. هنگامی می توان برنامه صحیحی برای او ارائه داد که ویژگیهای او را شناخت وموانع ومشکلاتی که برسرراه او وجود دارد : شامل موانع تربیتی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادیمی شود ، برداشت.وپس از آن راهکار پیش روی او قرار داد ، بهره بردن از کتاب خدا واحادیث ائمه اطهار(ع) وهمچنین رهنمون های ارزنده امام خمینی(قدس سره) درزمان انقلاب که چگونه توانستند جوانان را جذب دین نمایند که آنها از جان ومالشان گذشتند وتا آخرین قطره خون در راه اسلام فداکاری نمودند. منابعی که در این پایانامه استفاده شده ابتدا ازقرآن که سر لوحه زندگی همه انسانهاست وسپس ازنهج البلاغه امیرالمومنین علی (ع)وغررالحکم ودررالکلم وکتابهای امام خمینی (قدس سره)مثل صحیفه امام ،صحیفه نور، ره عشق ، نقطه عطف وکتابهایی که دراموردر زندگی ایشان نگاشته شده استفاده بسزایی شد ونیزاز اصول کافی ، تفاسیر وکتابهای استاد شهید مطهری(ره) ، آیه الله جوادی آملی وآیِه الله مصباح یزدی و... و همچنین از مجلات و نشریات و سایتهای اینترنت استفاده گردیده است. نتایجی که از این تحقیق بدست آمد این است که ابتدا باید ویژگیهای جوان را شناخت سپس اورا راهنمایی کرد واز بیانات رهبرکبیر انقلاب امام راحل (قدس سره)بیش ازپیش استفاده کنیم وازایشان راه جذب جوانان را بیاموزیم وبه آموزه های دینی عمل نماییم تاجوانان درعمل رفتار ما را ببینند نه اینکه در گفتار، زیبا سخن گوییم ولیدرعمل خلاف آن عمل کنیم .درپایان باید بدانیم تمام کسانی که با جوانان سروکار دارند(خانواده ها مربیان ، اساتید ، رساناها و...)درتربیت وهدایت جوانان نقش دارند وهمه باید دراین امر مهم وظیفه خود رابه نحو صحیح انجام دهند.

دین عرفی یکی از مهمترین چالشهای مطرح شده در حوزه دین شناسی است که باعتقاد اندیشمندان معاصر غرب، ظهور چنین پدیده ای، نتیجه رخت بر بستن تدریجی تبیین‌های قدسی و ماوراءالطبیعی از حوزه‌ی حیات اجتماعی و سیاسی و نیز حیات علمی است و دین نیز از این فرایند بی نصیب نمانده و به ناچار صبغه‌ی قدسی و ماوراءالطبیعی خود را از دست می‌دهد. علی رغم این مدعا ما در این رساله خاطر نشان کرده ایم که دو قرائت، از دین عرفی وجود دارد که یکی به معنای حذف ماوراءالطبیعه و زوال قدسیّت از ساحت زندگیو دیگری به معنای تغییر نگرش و به حاشیه راندن دین به عنوان برنامه جامع زندگی و فروکاستن آن به حوزه ی شخصی و خصوصی است. هیچیک از دو تعبیر مطرح شده درباره ی دین عرفی به معنای از بین رفتن دین قدسی نیست. بنابراین، با توجه به اینکه دین قدسی برنامه ای جامع ومجموعه ای از آموزه‌ها، احکام و اخلاق الهی است، نمی توان آن را به دین عرفی یا صرفاً اخلاقی فرو بکاهیم. ما در این پایان نامه بین دو قرائت متفاوت از دین عرفی فرق نهاده ایم. یکی جریانی که در برابر دین قدسی و الهی می ایستد و آن را مزاحم آزادگی و فرهیختگی بشر می شمارد(روایت نیچه ای ) و دیگری دین را از ساحت های مختلف زندگی به ساحت صرفاً شخصی و عاطفی فرو می کاهد. جمع بندی این رساله نقد هر دو جریان و تأکید بر عدم امکان جمع بین دین و سکولاریسم یا دین سکولار است.

در این رساله، دو گرایشی که در دو فرهنگ، دو دین و دو سنت فکری، به نوعی با گرایشی باطنی، در مقابل کاربرد منحصرانه عقل در دین، به مخالفت برخاستند و مسأله هر دو نیز رابطه دین، عقل و عرفان با یکدیگر بوده است، از رهگذر اندیشه دو تن از بزرگترین اندیشمندان آن سنت ها مورد شناسایی و مقایسه قرار می گیرد ، که می تواند به اضافه شناخت دقیق تر این دو نظریه و این دو گرایش، جنبه هایی از تفاوت و تشابه دو فرهنگ و دو دین را نیز نشان دهد. بدین منظور نظریه تجربه عرفانی ویلیام جیمز در بستر سنت تجربه دینی غرب، و مکاشفه عرفانی مولانا در بستر سنت عرفان و تصوف اسلامی انتخاب شده است. و این دو نظریه با توجه به مقولات عوامل پیدایش، سیر تاریخی، منابع و مبانی فکری ، ابزار و روش کسب معرفت حقیقی، متعلق آن، هدف، ویژگیها، درجات و مراتب، عوامل وقوع، موانع وقوع و ثمرات آن و نیز رابطه عرفان با دین، عقل، فلسفه و کلام مورد شناسایی و مقایسه قرار گرفته است.

از منظر علمی و منطقی نسبت‌هایی میان دین و اخلاق مفروض بوده است از جمله وابستگی دین به اخلاق و وابستگی اخلاق به دین. این دو مفروض در واقع این پرسش مهم و محوری را مطرح می‌کند که آیا دین به اخلاق وابسته است یا اخلاق به دین؟ مسئله اصلی و عمده این رساله نیز بر محور همین پرسش اساسی استوار است و در همین راستا به بحث از استدلال‌های موجود در نظریه اخلاقی کانت درباره وابستگی دین به اخلاق و نیز استدلال‌های آدامز و کوئین در نظریه امر الهی درباره وابستگی اخلاق به دین می‌پردازد. در نهایت نیز گزارشی مختصر از ارزیابی وین رایت در باب دلایل له و علیه این دو نسبت و به‌طور اخص این دو نظریه به دست داده شده است.

مسئله معنای زندگی، از مهمترین وتامل برانگیزترین مسائل فلسفی، دینی و روان شناختی است که از چشم اندازهای متفاوت می توان بدان نگریست. معنویت برخاسته از دین اسلام ، دارای مبانی، مولفه ها و ساختاری است که در معنا بخشی زندگی انسان تاثیر بسزایی دارد. در مقابل معنویت مدرننیز دارای مبانی، مولفه ها و ساختاری مخصوص به خود است که در معنا بخشی زندگی انسان دارای پیامدهایی می باشد. در این پژوهشِ تطبیقی ضمن بیان نقاط اشتراک و افتراق دو معنویت، سعی در ارزیابی و معرفی معنویت کارآمدتر در معنا بخشی زندگی انسان های امروزی هستیم. روش این تحقیق، تحلیل توصیفی- انتقادی است. معنویت دینی و معنویت مدرن در معنا بخشی زندگی انسان در مواردی مانند معناداری، هدفداری، ارزشمند بودن و هنجاری بودن معنای زندگی دارای اشتراک می باشند ولی در مباحثی مانند نوع هدف، نوع ارزش، کارکرد ، نوع رویکرد و جعلی یا کشفی بودن معنای زندگی با هم اختلاف دارند.معنویت دینی با دارا بودن مبانی ای مانند اصالت روح، اصالت فطرت، اصالت عالم غیب و اصالت شریعت برای انسان معنایی از زندگی را ترسیم میکند که ضمن داشتن انواع کارکرد های فردی و اجتماعی دارای ویژگی های مانند بساطت و وضوح، سازگار و پاسخگو بودن به گرایشاتدرونی، ایجاد نشاط و امید پایدار، حقیقی و سازنده و ... می باشد. اما معنویت مدرن با تکیه بر مبانی ای مانند سکولاریسم، اومانیسم، لیبرالیسم، راسیونالیسم و پلورالیسم ، ضمن اکتفاء به معنای حداقلی از معنای زندگی، دارای نقاط ضعف اساسی مانند عدم جامعیت، عدم ارائه برنامه عملی و محتوایی، آرمانی بودن و دست نایافتنی و ..... می باشد؛ که در واقع نمی تواند برای انسان معاصر معنای زندگی ای ترسیم کند که او را از این همه اضطراب، تشویش، افسردگی، ناامیدی و پوچی نجات دهد.

چکیده ندارد.

وداها از نظر هندوان در حکم متون شروتی و یا وحیانی هستند. این متون که بر تمامی احوال و مراحل زندگی افراد حاکم است شامل سروده‌هایی است که بیشتر در مدح خدایان سروده شده است. این خدایان و نیز سرودهای ودایی مورد تحقیق و بررسی هندشناسان مختلفی قرار گرفته است و به همین خاطر نیز در مورد تقسسیم‌بندی خدایان و نظام حاکم بر آنها نظرات گوناگوی ابراز شده است. چرا که هر یک از این دانشمندان خدایان را بر اساس ملاکهای مختلفی طبقه بندی کرده‌اند. مهمترین و قدیمی‌ترین این نوع تقسیم بندیها طبقه‌بندی خدایان بر حسب ارتباط آنها با مراتب عالم است که آنها را به سه دسته‌ی آسمانی، فضایی و زمینی تقسیم می‌کنند. یاسکا، مفسر معروف وداها، این تقسیم‌بندی را پذیرفته و به آن اشاره کرده است. عده‌ای دیگر آنها را بر اساس کارکرد و وظائف هر خدا طبقه‌بندی کرده و آنها را شامل سه دسته‌ی خدایان فرمانروا، جنگجو و سودرسان می‌دانند. نوع دیگر از دسته‌بندی این خدایان طبقه‌بندی آنها بر حسب ارتباطشان با جنبه‌ها و بخش‌های مختلف طبیعت است. طبق این تقسیم‌بندی خدایان به نورانی، غیر نورانی و بینابینی تقسیم می‌شوند. تعداد خدایان (گروهی، دوگانه و فردی بودن آنها) و شمایل نگاری آنها نیز از نظر برخی از هندشناسان جهتی برای تقسیم‌بندی خدایان است.در این رساله ضمن بررسی این تقسیم‌بندی‌ها و مقایسه‌ی آنها با یکدیگر تقسیم‌بندیهای کلی و جامع را از تقسیم‌بندی‌های فرعی و جزئی تفکیک نموده و در نهایت به این دریافت رسیده‌ایم که این تقسیم‌بندی‌ها نه تنها با یکدیگر منافاتی ندارند بلکه می‌توانند مکمل همدیگر نیز به حساب آیند.

انتظار بشر از دین، به معنای میزان توانایی دین برای پاسخ گویی به نیازهای بشر و سامان بخشی به حیات اوست. دین در حقیقت، عبارت است از مجموعه معارف اعتقادی و برنامه های عملی، که از طریق عقل و وحی به بشر ابلاغ شده است. اقتضای حکمت و فیاض بودن خداوند و اتمام حجت بر بندگان، عمده ترین دلایل ضرورت بعثت انبیا است. علامه طباطبایی برای اثبات ضرورت بعثت، به جنبه اجتماعی بودن انسان توجه نموده، و شهید مطهری در این زمینه، ناکافی بودن عقل و علم برای درک همه حقایق، سامان دهی زندگی اجتماعی، هدایت، سعادت و نجات مردم را مطرح می نماید. بنا بر این، آنچه از ارسال پیامبران انتظار می رود این است که ارزش های معنوی را استوار ساخته و عدل و قسط را برپا نماید. علامه و شهید مطهری قائل به پیوستگی و ارتباط متقابل عقل و دین هستند. در این باره، علامه می گوید ما ناگزیریم علومی که محصول عقل می باشد را در فهم دین اعمال کنیم، همچنان که دین ما را به تعقل فرامی خواند. وی معتقد است که هیچ گونه تعارضی بین حکم عقل و دین وجود ندارد. شهید مطهری نیز عقل را یکی از مبانی استنباط حکم شرعی می داند، و تعارض بین عقل و دین را نمی پذیرد. قوانین اسلام به دو دسته ثابت و متغیر تقسیم می-شود، که گروه اول در ارتباط با عناصر ثابت زندگی بشر وضع شده، و گروه دوم بر تأمین نیازهای متغیر، دلالت دارد. علامه اسلام را یک دین اجتماعی معرفی می کند که در تمام شئون فردی و اجتماعی بشر مداخله می کند، و برای اصلاح فرد و جامعه علاوه بر اعتقاد به دین، به کار بستن دستورات دینی را نیز لازم می شمرد؛ و شهید مطهری، بهجت و انبساط، بهبود روابط اجتماعی و کاهش ناراحتی ها را از آثار دین و ایمان می شمرد. بدین ترتیب، دین از طریق کنترل غریزه استخدام که موجب ظلم، تجاوز به حقوق دیگران و از هم پاشیدگی جامعه می شود، جامعه را سالم و پویا نگه می دارد. منبع

تعریفیهمه جانبهازدینوریشه یابیخاستگاهآنهموارهازدغدغه هایفکریاندیشمندانبودهاست کههریکمطابقبانوعجهان بینیخودریشه یدینراالهییاایجادیانسانیخوانده اند.ازجامعه شناسانمشهوریکهدراینزمینه نظریه پردازینمودهدورکهیمفرانسویاستکهدیدگاهشدر کتابصورابتداییحیاتدینینموداراست.مسأله یمحوریدرنوشتارحاضرمقایسه یدیدگاهدورکهیموعلامهطباطباییدردینوخاستگاهآناست. نگارندهباروشتحلیلمحتواوجوهتشابهوتفاوتایندواندیشهراآشکارنمودهاست.علامهباارائه یدونوعتعریفازدین،اسلامراکامل تریندینمعرفیمی نمایدوبرآن استکهدینالهی همانراههدایتوسعادتانساناستکهبراساسفطرتبناشدهاست.اوخاستگاهدینرافطرتانسانیمی داند.بهبیانیخدا جوییوخداگراییذاتاًدرسرشتانسانقرارداردوبهواسطه یدینبهکمالمی رسد.ادله یعلامهبرفطریبودندینآیاتقرآنوبرهانهدایتعاماست.ازسویدیگردورکهیم باتبیینیاثبات گرابهدینوخاستگاهآنپرداختهاست.ازنگاهاوجامعهمنشأدینوتوتمنمادیازپرستشجامعهاست.دورکهیمدراثباتاجتماعیبودنخاستگاهدینتقسیمکارووجدانجمعیرادخیلمی داند.ازپیامدهایدیدگاهدورکهیمدردینوخاستگاهآنیکیشدنخداوجامعهاستکهناشیازعدماعتقاداوبهمبادیوحیوفطرتاست.علاوهبرآنعلی رغممعرفیدورکهیمبهعنوانجامعه گرایافراطیبراساسادعایایننوشتارفردنیزدرتفکراوازجایگاهارزشمندیبرخورداراست.نگاهکارکردگرایانهوعنایتبهبعداجتماعیدینازوجوهتشابهدیدگاهدورکهیموعلامهطباطباییاست.نگارندهدراینپایان نامهنگاهینقادانهبهمباحثداشتهودربیشینه یمباحثدیدگاهدورکهیمرانقدنمودهاستکهازجملهمی توانبهخلطمفهومدینودین داری،تعریفبهدور،تداعینوعیبت پرستی،پرستشخداییانتزاعیوبهطورکلیمبهمماندنخاستگاهدیندراظهاراتدورکهیماشارهنمود.