جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جنبش اکنکار در سال 1965 توسط پال توئیچل در آمریکا بنیان نهاده شد.در این پژوهشبه بررسی مفاهیم اصلی همچون خداشناسی، جایگاه رهبر ، جهان بینی و جهان بعد از مرگ و اعمال دینی آنها از جمله شرکت در جلسات ویژه(ست سنگ sat sang) و خواندن دستورالعملهای دوره ای (مواعظ Discourse) پرداخته می شود.

در منطقه‌ی جزیره العرب قبل از اسلام ، همانند سایر مناطق، نگرش منفی به زن نگاه غالب بوده است. اسلام این نگاه را متحول کرد. خلقت یکسان زن و مرد در گفتمان قرآن، تساوی آن ها را در کسب ارزش‌های معنوی و عدم تفاوت زن و مرد را در زمینه‌های فکری، خانوادگی و اجتماعی به همراه داشت. این بینش در گفتمان نبوی با تاکید بر ارزش ذاتی و شأن و منزلت زن و برخورداری از حقوق متقابل در چارچوب خانواده و مشارکت در امور جامعه، جنبه‌ی عینی و عملی به خود گرفت. با رحلت پیامبر(ص) جامعه دست‌خوش تحولات شد. اراده‌ی جامعه‌ی اسلامی بر این اندیشه استوار شد که گفتمان اسلام در باب زن در حاشیه قرار گیرد. عوامل متعددی هم چون باورهای یهود در تقویت این جریان و بازآفرینی نگاه جاهلی به زن تأثیر گذار بود. باورهای یهود در عهد عتیق در باب آفرینش زن و جایگاه او در هستی و اعتقاد به خلقت طفیلی و تبعی طن سبب شد تا نگاه منفی به زن در ابعاد مختلف در فرهنگ یهود انعکاس یابد. نفوذ این باور یهود در جامعه‌ی اسلامی به وسیله‌ی احبار نومسلمان و راویان آن‌ها زمینه را برای بازتولید نگاه منفی به زن در زمینه های مختلف فکری، خانوادگی و اجتماعی هم‌سو با نگاه جاهلی فراهم ساخت. بدین ترتیب، نفوذ و رواج باورهای یهود در جامعه‌ی اسلامی منجر به ظهور احادیث و روایت‌هایی شد که هر چند به نام احادیث اسلامی به فرهنگ اسلامی راه یافت، اما در حقیقت چیزی جز بازتولید نگاه جاهلی به زن نبود. از این رو، شناخت آموزه‌های اصیل اسلامی از آموزه‌های جاهلی بازتولید شده به نام اسلام، انجام این پژوهش را ضروری می سازد.

پروتستانتیزم، روشنگری، عقل گرایی، انسان گرایی و نگرش های علمی مدرن همه و همه باعث عرفی شدن، دین گریزی و دین ستیزی گشت. به دلیل نتایجی که این اندیشه ها و نهضت ها برای انسان به بار آوردند این رویکرد در قرن گذشته تغییر اساسی کرد و بازگشتی دوباره به معنویت و دین در غرب مشاهده شد. بازگشتی که نشان از یک خلأیی داشت که عقل از پر کردن آن ناتوان بود. این بازگشت در قالب‌های متفاوتی بود، بازگشت به دین اصیل، گرایش به قرائت های نو، خیزش به سمت نهضت های جدید دینی. تمامی این خیزش های معنوی نشان از نیازهایی دارد که انسان معاصر پرنگ تر از تمام اعصار زیست خود درک می کند. رساله حاضر با بررسی مجمل وضعیت انسان معاصر و جهانی که در آن زندگی می کند در صدد شناسایی نیاز های او بر آمده است. سپس به ویژگی های نهضت های جدید دینی و بستر های گرایش به آنها و همچنین مولفه های اصلی عرفان اسلامی در سه بخش خدا، جهان و انسان پرداخته شده است. در فصل آخر ضمن بررسی تطبیقی مفاهیم خدا، جهان و انسان میان نهضت های جدید دینی و عرفان اسلامی در پی پاسخ گویی به این سوال است که با توجه به این شرایط آیا عرفان اسلامی پاسخ گوی نیاز‌های انسان معاصر هست و می تواند جایگزینی برای نجد ها باشد؟

چکیده: عبادت از مهم ترین آموزه های قرآن وتورات است که رهیافت بررسی تطبیقی این مقوله ، دست یابی به نکات اشتراک وافتراق اسلام ویهودیت است. عبادت در قرآن و تورات همان اطاعت کامل و از روی میل ورغبت در مقابل خداوند است،که از آثار آن نزول برکات است. در قرآن عامه مردم به عبادت خدا دعوت شده اند درحالی که یهود عبادت خدارا مختص به خود می دانند.طهارت به عنوان آمادگی برای عبادت وتقرب از مفاهیم مشترک است ودر هردو دین برغسل و وضو تأکید شده است.هرچند تیمم مختص اسلام است. نماز عبادتی است که در اسلام ویهود در آن بیشترین اشتراک را دارند؛هرچند در تورات نص صریحی در باره ی نماز وجود ندارد.روزه در هردو کتاب به معنی پرهیز از خوردن وآشامیدن است. در قرآنفلسفه روزه ،کسب تقوا واما در تورات ،اغلب روزه به منظور یادبود حوادثی است که در گذشته اتفاق افتاده است. تشریع جنگ ابتدایی و دفاعی ،وجود هدف مقدس ورهبری الهی در جنگ از جمله مشترکات قرآن وتورات در زمینه جهاد است. اعتکاف عبادتی مختص به اسلام است که در شریعت یهود بدان توجهی نشده است.به وجوب حج در قرآن وتورات اشاره شده وبزرگترین اجتماع مسلمانان ویهود در این عبادت نمود پیدا می کند، اما حج یهودیان در ظاهر شباهتی به حج مسلمانان ندارد. قربانی که عبادتی است برای تقرب به خدا ، در هردو شریعت با اعیاد بزرگ پیوند دارد ودر شریعت یهود تنوع قربانی به چشم می خورد ودر بیان پیامبران نزدیک به ظهور مسیح منسوخ شده است.

مسئله‌ی آفرینش در دین زرتشتی مسئله‌ای است بنیادی که با بنیان‌های اساطیری، مسائل اعتقادی و مراسم آیینی در ارتباط است. همگام با پرداختن به مسئله‌ی آفرینش، فرجام و همچنین حیات که حد فاصل این آغاز تا پایان است مطرح می‌شود. قطعاً در این دین اهورامزدا در مقام خدای مهربانی در سرانجام آفریدگانش نیز مداخله کرده است. مسئله‌ای دیگر که در این دین حائز اهمیت بسیار است نزاع دایمی بین خیر و شر است و اینکه وظیفه‌ی انسان‌ها در طی حیات چیست، چراکه نیروهای شر پیوسته سعی در اغوای آنها دارند. انسان‌ها با اختیار و آزادی اراده‌ای که اهورامزدا به آنها عطا کرده است بهتر است که با انجام مناسک و اجرای آداب و رسوم که مسبّب شادی در این دین است، خیر را برگزیده و نیروهای شر را ضعیف کنند. از سویی دیگر، دین زرتشتی مبتنی بر نجات است و دراین آیین اعتقاد به موعود نهایی و منجی آخرالزمان، از عقاید رایج و استوار است و در متون مقدّس زرتشتی (اوستا و کتب روایی پهلوی) افزون بر بشارت و اشارت به ظهور رهاننده‌ی عدالت گستر (سوشیانت)، از تولّد، ظهور، یاران و دستاوردهای نهضت او سخن گفته شده است که نهایتاً بوقوع رستاخیز منجر می‌شود. درنهایت داوری بزرگ انجام خواهد گرفت و نزاع میان اشه و دروج پایان خواهد پذیرفت.

در این پژوهش تلاش کرده ایم تا ضمن تبیین زمینه های ظهور محمد بن عبدالوهاب با بررسی شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی عربستان و جوامع اسلامی تحت سلطه ی امپراطوری عثمانی در قرن 17 میلادی، به شناخت دیدگاههای وی دست یابیم. همچنین برای ریشه یابی افکار و آرای ابن عبد الوهاب و تأثیر پذیری او از علمای برجسته اهل سنت مانند ابن تیمیه که خود را سلفی می نامند، به بررسی اندیشه های سلفیه و بزرگان آن از جمله احمد بن حنبل و ابن تیمیه پرداخته ایم. علاوه بر این، چگونگی شکل گیری جنبش اصلاحی وهابیت و رشد و گسترش آن در سرزمین های اسلامی را مورد تحقیق قرار داده ایم. سپس ضمن بیان آرا و عقاید و عملکرد محمد بن عبدالوهاب و پیروانش، با بهره گیری از متون انتقادی و ردیه هایی که از سوی علمای اسلام اعم از اهل سنت و شیعه اثنی عشری علیه وهابیت نوشته شده است، به نقد اندیشه های این جریان پرداخته ایم.مطالعه در آرای محمد بن عبد الوهاب نشان داد که خواندن به توحید و مبارزه با شرک محور دعوت او را تشکیل داده است. همچنین این نکته حاصل شد که وی و پیروانش در شناخت مصادیق شرک دچار خطا شده اند و اعمال مسلمانان در تکریم و بزرگداشت انبیا و اولیای الهی را به خطا، عبادت غیر خدا دانسته و آن را از مصادیق شرک به خدا بیان کرده و مسلمانان را به کفر متهم ساخته اند.مطالعه در ریشه یابی علل ایجاد تفکرات افراطی در وهابیت نشان داد که اعمال برخی فرقه های انحرافی مانند غلات شیعه، صوفیه ی مرقدگرا و قرامطه در غلو نسبت به مقامات اولیا و مشایخ و تعطیل و تغییر بخش هایی از شریعت اسلام از علل احتمالی ایجاد تفکرات ابن تیمیه و در پی او محمد بن عبد الوهاب بوده است. این پژوهش به روش کتابخانه ای تهیه و تنظیم گردیده است.

چکیدهیعقوبیه یا کلیسای سریانی غربی، براساس اختلافات متعددی که با کلیسای کاتولیک و ارتدوکس شرقی پیدا کرد در شورای خالکدون(کالسدون)بدعت کار معرفی شد ودر سال 451 میلادی عملا ًاز بدنه اصلی جهان مسیحیت جدا شد. نگارنده در این پژوهش با توجه به انشقاقات مختلف جهان مسیحی به بررسی عوامل سیاسی و اعتقادی در سیر جدایی این کلیسای سوری پرداخته است که با توجه به شرایط مختلف،فرهنگی واعتقادی مسیحیت قرون سوم تا پنجم میلادی قابل بررسی است.در این راه پیشینه ی تاریخی واعتقادی این کلیسا که ریشه در مدارس انطاکیه و اسکندریه دارد، همچنین نحوه ی شکل گیری ،رشد و گسترش این کلیسا در دوره های مختلف تاریخی از جمله دوران اسلامی مورد نظر است .همچنین، هدف اصلی این پژوهش در بررسی آرای الهیاتی این کلیسا که به عنوان مکتب منوفیزیتیشناخته می شود تبیین وجود دو سرشت الوهی و انسانی در عیسی و نسبت این دو با هم یعنی الهیات " جسم – کلمه"، می باشد.واژگان کلیدی: یعقوبیه،منوفیزیت ها، یعقوب برادعی، غیر خالکدونی ها، مسیحیت سریانی

در پژوهش حاضر کوشیده شده تا با تبیین زمینه های شکل گیری اندیشه های دینی میگل د اونامونو، فیلسوف اگزیستانسیالیست، به بررسی تأملات او در باب موضوعاتی چون اندیشه ی جاودانگی، رنج، آگاهی، مسیحیت، ایمان، عشق و خدا پرداخته شود. ترتیب بیان موضوعات به گونه ای است که سیر تدریجی اندیشه های او را از مرگ اندیشی_ که حاصل مواجهه ی انسان با حقیقت هستی رو به مرگ انسانی است و بیداری رنج آمیز او که برخاسته از این خودآگاهی است_تا چگونگی ایمان به خداوند_ در مقام آگاهی جاودانه ی جهان_ و اتحاد عاشقانه با او که تنها راه رسیدن به جاودانگی روحانی و جسمانی است، را روشن سازد. در این پژوهش کوشش نهایی بر معرفی و تبیین ساختار دین کیشوتی بوده است، که خود مصداق تمام عیار سیر اندیشه های دینی او درباره ی جاودانگی انسانی است، تا تمایز فلسفه ی اصالت وجودی خاص اونامونو با دیگر فلسفه های وجودی را هر چه بیشتر نمایان سازد. واژگان کلیدی: میگل د اونامونو، جاودانگی، رنج، ایمان، عشق، خدا،دین کیشوتی

زمانی که عیسی رسالت خویش را بر همگان آشکار ساخت و از یهودیان و غیر یهودیان خواست که به او ایمان آورند ، مهمترین رسالت خویش را بشارت به ملکوت الهی اعلان نمود. عیسی تعلیم می داد که ملکوت اکنون وجود دارد و از طریق ایمان به او قابل دست یابی است ،اما با مصلوب شدن و رستاخیز او، مسأله ملکوت تبدیل به یکی از مسائل غامض و پیچیده مسیحیت شد. از این رو که در برخی مواعظ عیسی، ملکوت در آینده ای نزدیک به ظهور می رسید و در دیگر تعالیم وی ، بنابر نشانه های ذکر شده برای ظهور ملکوت ، وقوع ملکوت به بعد وقوع این نشانه ها موکول می شد. دیگر اینکه عیسی مسأله ملکوت را در قالب تماثیلی بیان نموده بود، که هر فردی توانایی تأویل و تفسیر آنها را نداشت. به این ترتیب ، موضوع ملکوت تبدیل به یکی از پیچیده ترین مباحث الهیات مسیحی شد و از این رو، بعد از تعالیم پولس درباره ملکوت و تأثیر سخنان او بر حواریون و نگارش اناجیل ، بحث و بررسی در مورد ملکوت ، تا پیش از قرن اخیر به نوعی مسکوت ماند و جز عده اندکی از متألهان متقدم که به تفسیر آن نپرداختند. اما با طرح مسأله ملکوت در مقام یکی از مهمترین مسائل الهیات مسیحی در چند دهه اخیر، متألهان بسیاری به بیان آراء و نظرات خویش در مورد آن پرداخته اند و دیدگاه های متفاوتی در مورد آن مطرح شده است ، بدین صورت که عده ای ملکوت را امری روحانی و عده ای آن را هم روحانی و هم جسمانی و عده ای نیز آن را تنها امری جسمانی می دانند که متعلق به آینده و آخرت شناسانه است که بعد وقوع نشانه هایی محقق خواهد شد ، که از جمله این نشانه ها ، ظهور پسر انسان است که در مورد همین پسر انسان نیز نظرات گوناگونی از سوی متألهان مطرح شده است.

برخی آیات کتاب مقدس یهودی ، از نزول پروردگار بر روی زمین و در پدیده های طبیعی سخن می گویند . خداوند به منظور نجات قوم و هدایت ایشان وابلاغ وحی بر پیامبران بارها بر روی زمین به شکل ستونی ازابر ، شعله های فروزان آتش و دودتجلی می کند . نظر به اینکه این حضور مادی و ملموس ، با باورهای توحیدی یهود و تعالی پروردگار در تناقض آشکار بود ، مورد تاویل و تفسیر علمای تلمودی قرار گرفت . آنها آموزه حضور مطلق و فراگیر خداوند را مطرح کردند . بر این اساس خداوند دارای کمال ذاتی است و عالم مطلق است . بر جهان هستی احاطه دارد و جهان هیچگاه از حضور وی خالی نمانده است . اصطلاح شخینا یا جلال الهی تفسیر همان حضور مادی و ملموس خداوند است که در تلمود به حضور معنوی او تفسیر گردید و هدف آن تزکیه قوم از گناهان و هدایت آنها به سوی زندگی پاک در پرتو نور ذات الهی و پیروی از شریعت موسی دانسته شد . دستاورد علمای تلمودی از این تفسیر زدودن باورهای اسطوره ای و خرافی از خدای کتاب مقدس بود . آنها با طرح این نظریه تلاش کردند تا تعالی و وحدت خدای یهودی را حفظ کنند در عین اینکه حضور او را بر روی زمین نیز توجیه می کردند. از نظر ایشان خود خداوند به زمین نیامده بود بلکه آنچه که به امداد قوم یهود آمده بود جلال وی بود. علمای تلمودی جلال الهی را به پرتوهای خورشید تشبیه کردند که در عین حال که بر زمین می تابند از خورشید هم جدا نیستند به همین ترتیب جلال خداوند هم در عین حال که از او جدا نیست و مانع توحید وی نمیشود می تواند به زمین بیاید و قوم را راهنمایی و کمک کند .دراین رساله ابتدا حضور الهی در کتاب مقدس بررسی شده است و سپس به بررسی آن در تلمود پرداخته شده است و در آخر وجوه افتراق و اشتراک حضور الهی در هر دو منبع بیان شده است .