جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سنت‌گرایان یکی از جریان‌های فکری تأثیرگذار در عرصه هنراسلامی به شمار می‌آیند. تیتوس بورکهارت، از جمله چهره‌های شاخصی است که با رویکردی حکمی و عرفانی به تفسیر نگاره‌های ایرانی دست زده است. دامنه و گستره بحث وی به لحاظ زمانی، از دوره ایلخانی آغاز شده و تا نیمه دوم قرن شانزدهم ادامه می‌یابد. حال، پرسش نوشتار آن است که آیا با تفسیر وی می‌توان به درک درستی از نگاره‌ها رسید؟ هدف از پژوهش حاضر در وهله نخست، فهم دیدگاه بورکهارت و در نهایت، درک نگاره‌های ایرانی است. بنا به نتایج مقاله، نظرگاه وی در سه عرصۀ عدم واقع‌نمایی، ترسیم عالم خیال و اعیان ثابته با چالش‌هایی همراه است که نگارنده به طرح و بررسی آن خواهد پرداخت. روش تحقیق این نوشتار توصیفی، تحلیلی و انتقادی است و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. رویکرد مقاله تحلیلی ـ منطقی و تاریخی است و نسبت به رویکرد عرفانی به نحو همدلانه است.

در این مقاله پس از اشاره‌ای مختصر به اصول نظرات هراکلیتوس، به بررسی سبک بیان او می‌پردازیم و این شیوه‌ی معماگونه‌ی بیان را به دیدگاه او درباره‌ی زبان پیوند می‌دهیم. از این منظر، زبان دست‌کم یکی از معانی مورد اشاره‌ی هراکلیتوس در استفاده از مفهوم لوگوس است و بنابراین از نظر او تعمق در زبان راهی برای دست یافتن به حقیقت عالم است. مبتنی بر این تفسیر به بررسی قطعاتی خواهیم پرداخت که در آن‌ها هراکلیتوس به انتقاد از شاعران پرداخته است و نشان خواهیم داد که این انتقاد نیز می‌تواند اساسا مبتنی بر دیدگاه هراکلیتوس در خصوص زبان دانسته شود. هراکلیتوس این معنا را القاء می‌کند که شاعران ناتوان از دست‌یابی به عمق زبان هستند و به تعبیری از حل معمای زبان عاجزند. به این ترتیب به تعبیری می‌توان گفت که مقصود هراکلیتوس در نقد شاعران، به در کردن آنان از میدان رقابت در فهم زبان است.