جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبانی انسان‌شناختی از مهم‌ترین مبانی تأثیرگذار بر علوم انسانی است؛ زیرا هرگونه شناخت علمی‌ از انسان نیازمند استفاده از چهارچوب نظری و مفهومی‌ خاصی است که اندیشمندان درباره انسان از منابع مختلف اخذ و استفاده می‌‌‌کنند. یکی از حوزه‌های مطرح فلسفه اسلامی، بحث از نفس ناطقه انسانی است؛ اما انسان‌شناسی نوصدرایی هم در ساختار، هم محتوا و هم روش متفاوت با انسان‌شناسی حکمای پیشین و حتی حکمت صدرایی است. نوصدراییان با چهارچوبی عقلی، که برگرفته از سه کلان‌نظریۀ «حدوث جسمانی»، «نظریۀ فطرت» و «نظریۀ اعتباریات» است، تصویری ویژه از ماهیت انسان ترسیم می‌کنند که هم خلقتی ویژه و اموری ثابت برای حقیقت انسان قائل است و هم با توان «اعتبار» ابعاد جدیدی از حیات انسانی را در این دنیا برای خود می‌آفریند. هدف اصلی کتاب حاضر ارائه و تدوین نظام انسان‌شناسی نوصدرایی برای بهره‌گیری پژوهشگران و اساتید علوم انسانی در قالب مبانی علوم انسانی است، کتاب حاضر در هجده فصل سامان یافته است و در هر فصل، با توجه به مبادی و آرای نوصدراییان، یک مسئلۀ بنیادین در مبانی انسان‌شناختی علوم بررسی می‌شود. این فصول در چهار بخش «هستی‌شناسی انسان»، «چیستی فعل انسانی»، «فرد، جامعه و تاریخ» و «کاربست انسان‌شناسی در علوم رفتاری و اجتماعی» تنظیم شده‌اند.

تفاوت‌های فردی یکی از بنیادی‌ترین واقعیت‌های زندگی انسان‌ است. شناخت تفاوت‌ها، حکمت‌ها و نتایج آنها اهمیت بسزایی در ساخت جهان‌بینی انسان و تعاملات اجتماعی او دارد. از سوی دیگر، پاسخ به پرسش‌ها و رفع ابهاماتِ پیرامون موضوع مهمی همچون عدل الهی، در گرو شناخت حکمت‌ها و نتایج تفاوت‌های فردی است. این پژوهش با تفاوت گذاشتن میان حکمت (فلسفه وجود) و نتیجه (پیامد حضور) تفاوتهای فردی، آیات و روایات مرتبط با موضوع را بررسی می‌کند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است بدین صورت که پس از گردآوری آیات و روایات با ابزارهای جستجوی کتابخانه‌ای، به تحلیل محتوای آنها می‌پردازد. رهاورد پژوهش در خصوص حکمت تفاوت‌ها گویای آن است که: اراده الهی، خداشناسی، استخدام و به کارگیری افراد، قوام زندگی بشر، ایجاد جایگاههای متفاوت و وظایف گوناگون، شناخت یکدیگر، آزمایش الهی و نمایش عدل الهی از مهم‌ترین حکمت‌های تفاوت‌های فردی در آیات و روایات هستند. همچنین مهم‌ترین نتایج و پیامدهای این تفاوت‌ها عبارتند از: تفاوت در مسئولیت‌ها، قضاوت نکردن یکدیگر، مشورت، پرهیز از عیب‌جویی و سرزنش دیگران، عفو و عذرپذیری و رعایت توان در تکالیف.

«PHIL 181»: فلسفه و علم طبیعت انسان: فلسفه و علم طبیعت انسان متون مرکزی سنت فلسفی غرب (شامل آثار افلاطون، ارسطو، اپکتتوس، هابز، کانت، میل، رالز، و نوزیک) را با یافته‌های اخیر در علوم شناختی و زمینه‌های مرتبط جفت می‌کند. این دوره حول سه مجموعه در هم تنیده از موضوعات ساختار یافته است: «شادی و شکوفایی»؛ «اخلاق و عدالت»؛ و «مشروعیت سیاسی و ساختارهای اجتماعی».