مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، به بررسی مسائل اقتصادی از دیدگاه حضرت علی بن موسی‌الرضا المرتضی (ع) اختصاص دارد که در دو بخش تنظیم شده است. در بخش نخست سه اصل مبنایی اقتصادی توحیدی از کلام حضرت امام رضا (ع) بیان‌شده و مالکیت حقیقی از آن خداوند و مالکیت مجازی و اعتباری که از سوی مالکیت حقیقی به انسان داده‌شده، توضیح داده شده است. در بخش دوم ابعاد اقتصادی اعم از تولید، توزیع و مصرف در فصل‌های جداگانه‌ای از دیدگاه امام رضا (ع) ارائه گردیده است. لازم به ذکر است علاوه بر ذکر روایات مربوطه از دیدگاه امام رضا (ع)، در اثبات این دیدگاه‌ها، از آیات قرآن مجید نیز استفاده شده است. کتاب، باهدف تحقیق تمدن اسلامی با حیات طیبه و توحیدی و اقتصاد مقاومتی در جهاد اقتصادی برای دفع و رفع جنگ اقتصادی دشمنان تهیه شده است.

نابرابری توزیع و تولید ثروت در تحقیقات متعددی مورد بحث قرار گرفته است؛ اما نحوۀ ایجاد این نابرابری‌ها و چگونگی حل این مشکل کمتر در تحقیقات مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه یکی از مهم‌ترین عواملی که در پژوهش‌ها کمتر در مورد آن بحث شده است، چگونگی برخورد و حل این مشکل توسط نظام اقتصادی اسلام است. هدف این مقاله بررسی متغیرهای پیشنهادی نظام اقتصاد اسلامی در توزیع عادلانۀ ثروت و رفع فقر است. پژوهش حاضر بعد از تحلیل و بررسی خاستگاه و جایگاه فقر در ادبیات اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی، به‌بررسی پارامترهای نظام اقتصادی اسلام در زمینۀ توزیع عادلانۀ ثروت و از بین بردن فقر می‌پردازد. پژوهش حاضر با کمک ‌گرفتن از روش تحلیل متون اسلامی و روش عقلی و با استفاده از تکنیک پژوهش کتابخانه‌ای انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پارامترهای پیشنهادی نظام اسلامی در سه دسته پارامترهای تأسیسی، اصلاحی و احتیاطی قرار می‌گیرند. پارامترهای تأسیسی منجر به افزایش درآمد جامعه اسلامی و توزیع عادلانۀ ثروت می‌شود، پارامترهای احتیاطی تمرکز ثروت را محدود می‌کند و درنهایت پارامترهای اصلاحی برای اصلاح عدم تعادل در توزیع درآمد و ثروت و ارتقاء شرایط اقتصادی استفاده می‌شوند. در صورت اعمال این اقدامات، مشکل فقر و توزیع ناعادلانۀ ثروت می‌تواند به‌صورت ریشه‌ای حل شود.

نویسنده‌ی کتاب، بندیکت کُهلر، که تحصیلات اقتصادی ـ تاریخی و همچنین تجربه‌ی بانکداری دارد در آخرین اثر خود ثابت می‌کند عناصر اصلی سرمایه‌داری مدرن که ابتدا در ونیز ظاهر شد درواقع از نهادها و رویّه‌های کسب‌وکار اسلامی اقتباس شده‌اند. ازجمله نوآوری‌های مهم مسلمانان: ایجاد نهادهای شرکت و وقف، ابداع فنون مدیریت تجاری، ریاضیات بازرگانی و اصلاحات پولی است. به ادعای نویسنده، اسلام تنها دینی است که بنیان‌گذارش کارآفرین بود و احترام به قراردادها در این دین یک واجب دینی و وظیفه‌ی مدنی شمرده می‌شد. مکه نه‌فقط مکانی مقدس، بلکه مرکزی بسیار مهم برای تجارت بود و تجربه‌ی پیامبر در تجارت، نقشی مهم در اداره‌ی موفق شهر مدینه و مذاکره و جنگ با دشمنان داشت. نویسنده با اتکا به منابع گسترده و با بیانی جذاب، خواننده را از مکه به مدینه، دمشق، بیت‌المقدس، بغداد، قاهره و سایر شهرهای اسلامی می‌بَرد و با شیوه‌های مدیریتی حاکمان آن بلاد آشنا می‌کند و سیر تحول نهادهای اسلامی و علل پیشرفت و سپس افول تمدن اسلامی را با توجه به انگیزه‌های اقتصادی تحلیل می‌کند.

گزارش «مسائل فقهی فناوری زنجیره بلوکی و رمزارزها» اثر روح الله شمسی کوشکی به همت دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در 28 صفحه منتشر شد. فناوری زنجیره بلوکی با تمام خصائص و کاربردهایش (خصوصاً مقوله رمزارزها) – مانند هر مسأله نوپدید دیگری- قطعاً دارای اثرات و ابعاد فقهی و شرعی می­باشد و می­تواند موضوع حکم شرعی واقع شود. فقه، علاوه بر پاسخ­گویی به مسائلی که پیرامون این پدیده ایجاد شده، موظف است برای رفع بسیاری از چالش­ها و گره­هایی که در خصوص کاربردهای این فناوری پدید آمده به ارائه را­ه­کار بپردازد. ارائه نظام موضوعات و مسائل فقهی پیرامون فناوری زنجیره بلوکی و رمزارزها، آن چیزی است که در اثر پیش­رو بدان پرداخته­ شده است. در اثر حاضر 116 مسأله فقهی استخراج گردیده و در قالب 6 فصل ارائه شده است.