مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫كتاب فكرة اعجاز القرآن نوشته نعيم الحمصى كتابى است كه انديشه اعجاز را در آثار متفكران از آغاز تا قرن حاضر نشان مى دهد. مؤلف در اين ارزيابى تنها به آثار مستقل نپرداخته است بلكه چگونگى ترسيم و عرضه اعجاز را در آثار محققان و مفسران و قرآن پژوهان پيگيرى كرده و ارائه داده است. اين پايان نامه ترجمه و تحقيق بخشى از كتاب يعنى از آغاز تا حدود قرن ششم هجرى است. مطالب اين بخش عبارت است از: واژه عجز و معجزه از نظر لغوى و اصطلاحى، تاريخچه استعمال اين كلمه، جدال فكرى ـ كلامى بين قرآن و عرب، تأثير قرآن در روح شنوندگان، تحدى قرآن با اعراب، ابعاد تحدى، مدعيان معارضه با قرآن، نظر مؤلف در زمينه اعجاز، بحث اعجاز در قرن دوم، سوم، چهارم، پنجم و آراءمنكرين اعجاز و معتقدان به آن.

---

‫چکيده : اين پايان نامه، ترجمه کتاب معناشناسي الفاظ قرآن به زبان اردو است، که به بررسي واژه‌هايي از نظر مفسران از قدما و متأخران مي‌پردازد و ديدگاه‌هاي مختلف علماي علوم قرآني در اين زمينه را منعکس مي‌سازد. نويسنده نخست به ورود الفاظ غيرعربي در قرآن اشاره کرده، سپس ويژگي‌هاي زبان قرآن را با توجه به اين که قرآن به زبان قوم نازل شده، بيان مي‌کند و مبحث وجوه و نظاير قرآن و اشتراک لفظي و معنوي و ارتباط آن با وجوه و نظاير را شرح مي‌دهد. در ادامه تفسير برخي مفردات قرآني، مانند ام، اب، اله، اثم، انس، بغي، بلا، جن، حيات، ربّ، رحم، رسل، شرک، شکر، عبد، کفر، وحي، ولي و... و قواعد ادبي حاکم بر الفاظ و مفردات قرآن شرح مي‌گردد. نگارنده در همين زمينه به شناخت الفاظ قرآن کريم از جهت فصاحت و بلاغت حاکم برآن پرداخته و رابطه بين لفظ و معنا و استفاده از ابزارهاي شناخت الفاظ براي تبيين معناي الفاظ را بررسيده و نقش شناخت الفاظ و مفردات قرآن کريم در علوم قرآني و تفسير را وصف کرده است. وي ديدگاه‌هاي اهل لغت و مفسران مشهور قرآن و علماي و صرف و نحو را در مورد تفسير لغات و الفاظ پيش گفته نيز منعکس ساخته و از خود قرآن کريم نيز براي تبيين اين واژه‌ها ياري مي‌جويد. بيان ويژگي‌هاي علم الفاظ و فروع منسوب به آن، فهم الفاظ مشکل قرآن (غريب القرآن) رابطه علم معاني و بيان در شناخت مفاهيم الفاظ و ارتباط آن با معنا، معرفي اسباب و ابزار شناخت الفاظ قران و اقسام وجوه و نظاير، از ديگر مباحث مهم اين نوشتار به شمار مي‌آيد.

‫مجموعه حاضر، شامل ترجمه، نقد وبررسى صد صفحه دوم از كتاب »تفسير مبهمات القرآن« موسوم به: »صلة الجمع وعائد التذييل لموصول كتابى الإعلام والتكميل« به قلم: »أبوعبداللَّه محمد بن على البلنسى« (714 - 782 ه) است. اين رساله بر آن است تا ضمن ترجمه كتاب ياد شده، تفسير مبهماتش را بر اساس معيارهاى صحيح، وبا توجه به منابع معتبر در نزد »مكتب اهل بيت (ع)« و»مكتب خلفا«، نقد وبررسى نمايد. ساير موارد تحقيق در اين رساله عبارتند از: استخراج واستدراك مآخذ، استدارك مطالب، توضيح الفاظ وعبارات دشوار، شرح اعلام، نمايه سازى، فهرست اعلام، فهرست اماكن، فهرست آيات، و فهرست روايات، ودر پايان نيز ترجمه چكيده به زبان عربى و انگليسى آمده است.

---