مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

امام در لغت کسی است که عده ای به او اقتدا کرده و او را پیشوای خود قرار دهند و چون مفهوم مقتدا بودن در معنای امامت منظور شده است؛ پس امامت در صورتی تحقق می یابد که گروهی از فردی فرمان برند و در مقابل او تسلیم باشند. این کتاب به صورت درسی در شانزده درس با توجه به آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام تدوین گردیده است. در هر درس به موضوعات مختلفی پرداخته است. در درس اول و دوم به بحث از معنای امامت و ولایت از نظر لغت و قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و حقیقت ولایت تکوینی و تشریعی و حدود ولایت تکوینی و تشریعی امام پرداخته شده است. در درس سوم به ضرورت وجود امام و فلسفه ولایت پرداخته شده و درس چهارم به حکمت های نصب امام از سوی خدای تعالی و به تعبیر دیگر جهات نیاز خلق به امام و آثار وجود امام در میان آن ها پرداخته شده است و اثبات گردیده است که با وجود امام دین صیانت میشود و اختلافات اساسی فکری و عقیدتی رفع می گردد و توجه به خدا در میان بندگان پدید می آید و فیض الهی تداوم یافته و لطف خدا شامل حال خلق می شود. در ادامه وظایف مردم در برابر امام شامل معرفت و اعتقاد به امامت امامان و محبت و مودت اهل بیت آمده است. ویژگی های امام در این کتاب به طور مفصل مورد کنکاش قرار گرفته و به هر کدام چون عصمت، علم، و ... به طور جداگانه پرداخته شده است. اما درس سیزدهم راه های تعیین امام را بررسی کرده و از نظر اهل سنت و مکتب اهل بیت بیان کرده. درس چهاردهم نصوص امامت و درس پانزدهم امامت حضرت امام عصر عج است. در درس شانزدهم نیز رجعت و امامت ایشان بررسی شده است.

این کتاب در 12 فصل به تشریح عقاید شیعه و اثبات امامت می‏پردازد و برای انجام این هدف آیات و سوره‏های مختلف قرآن به صورت موضوعی تفسیر شده و فضایل و مناقب حضرت علی (ع) و اهل بیت و ابعاد مسئله امامت از دیدگاه قرآن تشریح شده است.

دراسة عامة فی الإمامة ترجمه عربی کتاب بررسی مسائل کلی امامت نوشته ابراهیم امینی که توسط کمال السید ترجمه شده و توسط انتشارات انصاریان به چاپ رسیده است. در معرفی این کتاب آمده است: «نخست به تعریف و تشریح فلسفه‌ امامت پرداخته و به طور کلی امامت را محور اساسی نظام اجتماعی اسلام معرفی می‏‌کند. وی سپس درباره‌ جانشینی پیامبرصلى الله عليه وآله وسلم و آغاز امامت از دیدگاه تشیع سخن رانده و در این زمینه به منابع تاریخی و آیات قرآن استناد نموده آنگاه امامت در قرآن را با توجه به تعریف و مصادیق اولوالأمر مورد پژوهش قرار داده و در ادامه‌ آن، امامت را از منظر عقل با توجه به هدف انسان و جامعه برای دستیابی به سعادت مادی و معنوی تشریح می‌‏کند. و آیه‌ تطهیر را ناظر به همین معنا می‌‏داند. وی در مبحث پایانی به موضوع معجزه و اوصاف و ویژگی‌های امامعلیه السلام و چگونگی انتخاب آن می‏‌پردازد».

الهداية القرآنية إلى الولاية الإمامية اثر سيد‌‎هاشم حسينى بحرانى (متوفى 1107ق)، از جمله تفاسير موضوعى قرآن كريم درباره ولايت و امامت ائمه(ع) است. كتاب با تحقيق سيد‌‎فلاح شريفى و فارس حسّون كريم به زبان عربى نگارش شده است. كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده آغاز و مطالب در دو جلد ارائه گرديده است. مؤلف در اين اثر، 250 مورد قرآنى را با احاديث اهل‌بيت(ع) از كتب روايى، مانند كتب اربعه و... استخراج كرده و بر اساس سوره‌ها، تنظيم نموده و ذيل آيات، روايات را بدون هيچ‌گونه اظهار نظرى، آورده است. در تحقيق كتاب، آيات و روايات استخراج شده و روايت با ارجاع به كهن‌ترين منابع، ثبت و ضبط شده است. توضيح رجال اسناد، واژه‌هاى ديرياب متن احاديث و ويرايش و تنظيم دقيق متن نيز از جمله تلاش‌هاى محققان است. اين تفسير در استفاده از آيات قرآنى درباره ولايت ائمه(ع)، شيوه‌اى نو و جذاب دارد. در مقدمه محقق، ضمن ذكر زندگى‌نامه مفصلى از نويسنده، اقدامات صورت گرفته از سوى محققان، توضيح داده شده است. در مقدمه نويسنده، به مكتوب بودن و تصريح شدن به ولايت اميرالمؤمنين(ع) در صحف تمامى انبياء و اين‌كه خداوند پيامبرى را مبعوث نكرده است مگر به ولايت اهل‌بيت(ع). نويسنده در ارائه تطبيق و تفسير آيات به ائمه بزرگوار شيعه از طرف خاص و عام، اگرچه تلاش كرده تا سخنان خود را بر پايه روايات مأثور اثبات كند، اما هيچ‌گونه توجهى به صحت و سقم روايات نكرده و گويا همه آن‌ها را تلقى به قبول كرده است.

الهداية القرآنية إلى الولاية الإمامية اثر سيد‌‎هاشم حسينى بحرانى (متوفى 1107ق)، از جمله تفاسير موضوعى قرآن كريم درباره ولايت و امامت ائمه(ع) است. كتاب با تحقيق سيد‌‎فلاح شريفى و فارس حسّون كريم به زبان عربى نگارش شده است. كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده آغاز و مطالب در دو جلد ارائه گرديده است. مؤلف در اين اثر، 250 مورد قرآنى را با احاديث اهل‌بيت(ع) از كتب روايى، مانند كتب اربعه و... استخراج كرده و بر اساس سوره‌ها، تنظيم نموده و ذيل آيات، روايات را بدون هيچ‌گونه اظهار نظرى، آورده است. در تحقيق كتاب، آيات و روايات استخراج شده و روايت با ارجاع به كهن‌ترين منابع، ثبت و ضبط شده است. توضيح رجال اسناد، واژه‌هاى ديرياب متن احاديث و ويرايش و تنظيم دقيق متن نيز از جمله تلاش‌هاى محققان است. اين تفسير در استفاده از آيات قرآنى درباره ولايت ائمه(ع)، شيوه‌اى نو و جذاب دارد. در مقدمه محقق، ضمن ذكر زندگى‌نامه مفصلى از نويسنده، اقدامات صورت گرفته از سوى محققان، توضيح داده شده است. در مقدمه نويسنده، به مكتوب بودن و تصريح شدن به ولايت اميرالمؤمنين(ع) در صحف تمامى انبياء و اين‌كه خداوند پيامبرى را مبعوث نكرده است مگر به ولايت اهل‌بيت(ع). نويسنده در ارائه تطبيق و تفسير آيات به ائمه بزرگوار شيعه از طرف خاص و عام، اگرچه تلاش كرده تا سخنان خود را بر پايه روايات مأثور اثبات كند، اما هيچ‌گونه توجهى به صحت و سقم روايات نكرده و گويا همه آن‌ها را تلقى به قبول كرده است.

جامع الشتات، كتابى است به زبان عربى در موضوعات متفرق كلامى و فلسفى و...نوشته ملا محمد اسماعيل خواجويى، از عالمان شيعى قرن دوازدهم هجرى. در اين كتاب، موضوعات و مطالب متعدد و متنوع فلسفى، كلامى، فقهى، حديثى، تاريخى و... مطرح گرديده است كه از آن جمله مى‌توان به موضوعات ذيل اشاره كرد: •