جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش به بررسی و نقد تطبیقی دیدگاه‌های ابوالحسن غزالی و ابوعلی ابن رشد درباره ارتباط فلسفه و دین می‌پردازد. هر دو این متفکران اسلامی، با وجود تفاوت‌های روش‌شناختی و محتوایی، تأثیر عمیقی بر اندیشه اسلامی و تربیت دینی دارند. غزالی بر اهمیت تجربه دینی و معارف نقلی تأکید دارد و به ارتقاء روحانی انسان می‌پردازد، در حالی که ابن رشد بر رابطه عقل و وحی و هماهنگی آن‌ها تأکید می‌کند. این پژوهش با تحلیل تطبیقی این دیدگاه‌ها، دلالت‌های آنها را برای تربیت دینی، به ویژه در زمینه تقویت تفکر عقلانی و تعمیق تجربه‌های معنوی، بررسی می‌کند. هدف نهایی این مطالعه، ارائه راهکارهایی برای ارتقاء تربیت دینی با الهام از اندیشه‌های این دو فیلسوف بزرگ است. این پژوهش به بررسی و نقد تطبیقی دیدگاه‌های ابوالحسن غزالی و ابوعلی ابن رشد در زمینه فلسفه و دین می‌پردازد. هر دو اندیشمند با رویکردهای متفاوتی، سعی در پاسخ به چالش‌های موجود در ارتباط بین فلسفه و دین در دنیای اسلام داشتند. غزالی، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین متفکران مسلمان، بر اهمیت تجربه دینی و تکیه بر معارف نقلی تأکید دارد و در آثارش به نقد فلسفه و چالش‌های آن با اصول دینی می‌پردازد. او معتقد است که عقل و وحی باید در راستای ارتقاء روحانی انسان هماهنگ شوند و در برخی موارد، قدرت عقل را در فهم دین محدود می‌داند.از سوی دیگر، ابن رشد به عنوان نماینده پارادایم عقل‌گرا، تلاش می‌کند تا فلسفه را با دین همسو کند و به این باور است که عقل می‌تواند به درک بهتر شریعت کمک کند. او بر این نکته تأکید دارد که بین تعالیم دینی و مفاهیم فلسفی می‌توان هماهنگی برقرار کرد و فلسفه را ابزاری برای درک عمیق‌تر آموزه‌های دینی می‌داند.این پژوهش با بررسی تطبیقی دیدگاه‌های غزالی و ابن رشد، دلالت‌های آنها را در حوزه تربیت دینی تحلیل می‌کند و به رشته‌های مختلفی از جمله تربیت اخلاقی و شناختی می‌پردازد. هدف نهایی این بررسی، ارائه راهکارهایی برای ارتقای تربیت دینی است که از دو رویکرد مختلف این دو فیلسوف بزرگ الهام می‌گیرد. این مطالعه می‌تواند به بهبود روندهای آموزشی و تربیتی کمک کند و به‌ویژه در ایجاد تعادلی میان عقل و ایمان، و نیز در تقویت تفکر انتقادی و تجربه‌های معنوی دانش‌آموزان تأثیرگذار باشد.

تصرف در معنای ظاهری کتاب مقدس(قرآن کریم) و جایگزینی معنایی دیگر که در باطن آن لحاظ گردیده یکی از دغدغه های مهم اندیشمندان دینی است. علی رغم مخالفت برخی اندیشمندان در فرقه های مختلف اسلامی، موافقان تاویل دینی به تبیین و توجیه آن پرداخته اند. پرسش تحقیق این است که: معتقدان به جواز تاویل در قرآن، در جایگزینی معنای باطنی به جای معنای ظاهری چه اموری را باید مد نظر قرار بدهند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای در صدد است به بررسی تطبیقی دیدگاه ابن رشد و مولوی پیرامون ویژگی های اهل تاویل بپردازد. یافته های پژوهش حاضر این است که هر دو اندیشمند به تاویل در متون مقدس معتقد هستند. ابن رشد به عنوان فیلسوف مسلمان یکی از مهم ترین شرایط اهل تاویل را آشنایی با استدلال عقلی می داند. از سویی دیگر، مولوی به عنوان عارف مسلمان مهم ترین ویژگی اهل تاویل را سلوک در وادی شهود عرفانی می داند.

ابن‌رشد در تلخیص بوطیقا به ابداعات و نوآوری‌هایی دست زده است؛ او ‌در این کتاب بیشتر قوانین شعر را به گونه‌ای بیان می‌کند که مطابق طبع زبان عرب باشد. حال این پرسش مطرح می‌شود که مقصود ابن‌رشد از این ابداعات چیست. در این ‌مقاله ‌سعی شده است با بررسی ‌یکی ‌از ‌‌ابداعات ‌‌او در ‌تلخیص‌بوطیقا‌ به این‌ پرسش ‌پاسخ ‌داده ‌شود. در ‌این ‌مطالعه غایت اخلاقی اسلوب ادبی و گفتار شرعی ابن‌رشد ذیل‌ دو موضوع بیان می‌شود: ‌جایگاه اشعار و اسلوب ادبی در اخلاق و غایت اخلاقی شعر در گفتار شرعی. ابن‌رشد در‌ این موضوعات اهداف اخلاقی را دنبال کرده است. او در عین ستایش بعضی از اشعار عربی از نظر زیبایی و اسلوب ادبی، اهداف موردنظر آن‌ها را به‌دلیل حقارت و بیهودگی‌ مذمت کرده است؛ زیرا اشعار شاعران عرب به‌دور از تربیت اخلاقی‌اند و قادر به تربیت جوانان نیستند. از نظر ابن‌رشد، ‌هر ‌عملی‌ با‌ تشبیه ‌و ‌محاکات به‌سوی دو امر حسن ‌و ‌قبح ‌یا فضیلت ‌و ‌رذیلت کشیده می‌شود. فضیلت اخلاقی در گفتار ‌شرعی به‌ویژه در قصۀ حضرت یوسف (ع) به‌خوبی نشان داده می‌شود؛ شقاوت از جانب برادران بر یوسف موجب تغییرات در نفس او شد. به سخن دیگر، ترس از خدا و رحم به برادران موجب کسب فضایل بیشتر در او گردید. بدین ترتیب، یوسف (ع) به سعادت دست می‌یابد و جایگاه اخلاق را نشان می‌دهد. لذا غایت اخلاق در تلخیص بوطیقا با آیات قرآن و گفتار شرعی کامل می‌شود؛ زیرا ابزار کاملی برای تربیت انسانی فراهم می‌کند.