جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: گفت‌وگوهای افلاطون از زمانی که نزدیک به بیست و چهار قرن پیش نوشته شده‌اند، در هر نسل خوانندگانی پیدا کرده‌اند. در واقع، در مراکز عمده فرهنگ فکری یونان، که از قرن اول و دوم عصر ما آغاز شد، آثار افلاطون به تدریج به متون مرکزی برای مطالعه و تمرین فلسفه در کل تبدیل شدند: در دوران باستان متأخر، زمانی که فلسفه یونان در تلاش بود تا خود را در برابر مسیحیت حفظ کند. «فلسفه افلاطونی خود فلسفه بود. حتی پس از پیروزی مسیحیت در امپراتوری روم، افلاطونیسم به عنوان فلسفه غالب در مدیترانه شرقی یونانی زبان ادامه یافت. در اواخر قرن پانزدهم، در سال‌های آخر امپراتوری بیزانس، نمونه جورج جمیستوس پلتون نشان می‌دهد که این تمرکز سنتی بر افلاطون چقدر می‌تواند در میان یونانیان تحصیل‌کرده فلسفی قوی باشد.

ترجمه ماشینی: سقراط فیلسوف در تحقیقات خود به جز عقل خود هدایت نمی شد. اما آیا سقراط به اندازه کافی به امکان هدایت از منبعی متفاوت و بالاتر - امکان وحی الهی - پرداخته است؟ در این کتاب، لوئیس فالیس مطالعه سقراط در مورد وحی الهی را بررسی می کند. فالیس با ارائه تفسیرهایی از دو گفتگوی افلاطون، اوتیفرون و یون - که هر کدام سقراط را در حال مکالمه با یک مؤمن در مکاشفه به تصویر می کشند - استدلال می کند که سقراط در هر گفتگو به بررسی ارتباط بین دانش عدالت یا اشراف از یک سو و حکمت الهی می پردازد. از طرف دیگر. سقراط با این کار به دنبال زمینه مشترک عقل و وحی می گردد. فالیس با پرتویی جدید بر دیالکتیک سقراطی، توجیه فهم فلسفه سیاسی را به عنوان نقطه آغاز ضروری برای تحقیق کافی در وحی الهی آشکار می کند. لوئیس فالیس محقق مستقل نظریه سیاسی است.

ترجمه ماشینی: سقراط، متفکر یونانی عمدتاً مرموز، به طور کلی در نظر گرفته می شود که پایه های فلسفه غرب را بنا نهاده است. فلسفه او که از طریق گفتگوهای اولیه افلاطون و نوشته های معاصرانش در دسترس ماست، تقریباً بر هر حوزه ای از فعالیت های فلسفی تأثیر ماندگاری قابل توجهی داشته است. این راهنمای جامع و در دسترس درباره زندگی و مرگ سقراط، شخصیت و دغدغه‌های فلسفی، سیزده بخش سفارشی ویژه را ارائه می‌کند که توسط تیمی از متخصصان برجسته در زمینه فلسفه باستان نوشته شده است و هر جنبه از تفکر سقراطی را پوشش می‌دهد. The Companion مروری جامع از ویژگی ها، مضامین و موضوعات مختلف در اندیشه سقراط، از جمله کنایه سقراطی، متافیزیک، معرفت شناسی، شادی، فضیلت، روانشناسی اخلاقی، فلسفه عشق، فلسفه سیاسی، و اعتقاد دینی ارائه می دهد. این کتاب با یک کتابشناسی کاملاً جامع از منابع اولیه و ثانویه به پایان می رسد. این یک ابزار مرجع ضروری برای هر کسی است که در زمینه فلسفه باستان کار می کند.

ترس از مرگ به‌عنوان دغدغۀ وجودی همۀ انسان‌ها موضوعی برای توجه فلسفی مرگ‌اندیشانی چون سقراط و اپیکور بوده است. سقراط مرگ را همچون خوابی فاقد رؤیا و نوعی جابه‌جایی مکانی نفس قلمداد می‌کند و اپیکور نیز تلاش دارد تا در کنار اعتقاد به عدم حیات پس از مرگ و فقدان هرگونه ادراکی در پس آن، بی‌زیانی مرگ را اثبات کند. وجه اشتراک دیدگاه‌های این دو متفکر، تلقی آنها از مرگ به‌مثابۀ فقدان ادراک است. اما سقراط بدون دست برداشتن از میل به جاودانگی، عدم ادراک را موقتی و صرفاً مربوط به واقعۀ مرگ می‌داند و با مشابه دانستن مرگ به خوابی فاقد رؤیا سعی در کاهش ترس انسان‌ها از مرگ دارد. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که آیا عدمِ وجود فرد و بالتبع عدم ادراک ناشی از آن، نافی زیان‌بینی فرد مُرده خواهد شد؟ برخی نظریه‌پردازان در مقام نقادی بر این باورند که مرگ نوعی زیان و آسیب است. با التفات به نظریات ناظر بر زیان‌مندی پیش (خنثی‌کنندۀ امیال) و پس از مرگ (ناکامی و محرومیت)، به‌نظر می‌رسد مرگ واجد میزانی از زیان و آسیب است و مفروضات و نتایج اپیکور و سقراط اشکالات عدیده‌ای دارد. نقد و بررسی راه‌حل‌های متفاوت این دو متفکر از طریق معرفی نظریات ناظر بر زیان‌مندی مرگ هدف پژوهش حاضر است؛ و از آنجا که تا به حال هیچ پژوهشی در این خصوص به رابطۀ میان درک زیانِ مرگ و ترس ناشی از آن متوجه نبوده، ازاین‌رو این پرداخت فلسفی نوآورانه است.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر رضا برنجکار، رییس انجمن کلام حوزه در دومین نشست از نخستین روز مدرسه زمستانی کلام امامیه به تبیین موضوع «نظریه های فطرت بنیاد» پرداخت. وی معنای فطرت را امر غیر اکتسابی یا اکتسابی روشن و بی نیاز از تحلیل و بررسی های پیچیده، فطرت محل بحث از نوع فطرت معرفتی دانست نه فطرت گرایشی. وی در ادامه به بیان تاریخچه دیدگاه های باب فطری معرفتی از گذشته تا عصر حاضر پرداخت و نظریات سقراط، افلاطون، ارسطو، دکارت، ابن سینا، شیخ حر عاملی، سیدبن طاووس، مدرسه کوفه، مدرسه قم، مدرسه بغداد و مدرسه حله را به صورت اجمال در این باب بررسی کرد. حجت الاسلام والمسلمین دکتر برنجکار اظهار داشت: در بین متلکمان اسلامی، براساس گزارش هایی که از مدرسه کوفه می بینیم، معرفت فطری را معرفت اضطراری می نامند به این معنا که ما مضطر هستیم به دانش معرفه الله و خداوند این معرفت را در دون ما قرار داده و اکتسابی نیست. شاهد بر این مطلب ادعای اشعری است بر این که جمهور امامیه قائل بودند معرفه الله و بلکه همه معارف مضطر است و استدلال در آن نقشی ندارد. وی افزود: البته در این میان هشام بن حکم و ابو محمد نظری مخالف با جمهور متکلمان امامیه دارند. رییس انجمن کلام حوزه خاطرنشان کرد: در مدرسه قم نیز مرحوم کلینی و صدوق قائل به اضطرار هستند و عام ذر را مطرح می کنند اما از شیخ مفید به بعد اضطرار کنارگذاشته و معرفت اکتسابی مطرح شد. در مدرسه بغداد و حله نیز این اضطرار دیگر مطرح نیست، اما در خراسان دوباره احیاء می شود. فطرت در قرآن و روایات وی نیز گفت: قرآن و روایات خداشناسی را امری مجهول که نیاز به استدلال و کشف داشته باشد مطرح نمی کنند. نه اینکه عقل توان اثبات نداشته باشد، بلکه به این معنا که راه منحصر به استدلال نیست، زیرا فطرت داریم و «کل مولود یولد علی الفطره». حجت الاسلام والمسلمین دکتر برنجکار اضافه کرد: بحث معرفت فطری در دو مقام قابل طرح است، نخست این که معرفت در چه موقفی به انسان داده شده است؟ پاسخ در آیات و روایات اشاره به عالم ذر دارد. دوم «چیستی ویژگی های معرفت»؛ معرفت است یا گرایش؟ آیات و روایات فطرت را تفسیر به گرایش از قبیل خداشناسی و خداجویی نکرده، بلکه تفسیر به معرفت می کنند. و چنین که برخی گفته اند معرفت مبهم نیست، بلکه در لسان روایات می بینیم اتفاقا معرفت صریح است و شدت دارد، چون از جنس معاینه و دمیدن مطرح شده است و این معاینه به معنای دیدن یا چشم نیست که علاوه حکایت از شناخت شدید دارد. و فطری بودن معرفت همیشه به این معنا نیست که به آن توجه وجود دارد، بلکه نیاز به تذکر همیشه وجود دارد و ارسال رسل به همین منظور است. تذکر به معرفت نیز از طریق مختلف اتفاق می افتد: نخست «استدلالات عقلی» و دیگری «از راه اسمائ و صفات». وی در ادامه به ویژگی های معرفت فطری پرداخت و بیان کرد: ویژی های معرفت فطری عبارتند از: معرفت فطری شدید است؛ لذا تعابیری مثل معاینه در روایات برای معرفت ذکر شده است این معرفت به قلب معروف است نه عقل معرفت فطری معرفت اساسی است و بقیه معرفت ها به ابن معرفت مربوط اند.

آگورا: در سیزدهمین فصل از نشست‌ها ی انجمن فلسفی‌ آگورا، به سعادت: از دوران باستان تا امروز، در نگاه مکاتب فلسفی و فیلسوفان دورانهای گوناگون، در ادیان و مذاهب و نیز بازتاب ایده سعادت در ادبیات و هنر خواهیم پرداخت. رامین جهانبگلو: سعادت اغلب به عنوان غایت نهایی زندگی انسان مطرح شده است. از این نظر، سعادت والاترین غایت است که از اهداف کوچک زندگی‌ (مثل ثروت و مقام) جداست. با این حال، هنگامی که به سعادت می‌‌اندیشیم، آنچه که در ذهن ما بیدار می‌‌شود، این فکر است که باید به برآورده کردن خواست‌ها و نیازها اندیشید. ولی‌ در واقع، رضایت کامل خواسته‌ها و ارضاء امیال الزاماً به معنای رسیدن به سعادت و خوشبختی‌ نیست. پس سعادت را چگونه باید توصیف کرد؟ آیا سعادت یک ناکجاآباد است؟ یا اینکه سعادت همانطور که فلاسفه ی یونان فکر می‌‌کردند، در فضیلت و در جستجو ی نیکی‌ و زیبایی‌ است. برخی‌ از فلاسفه (مثل اپیکوری‌ها) سعادت را در لذت می‌‌دیدند و برخی‌ مثل (رواقیون) سعادت را در صلح با جهان و جهان‌وطنی بودن می‌‌دانستند. ولی‌ شوپنهاور فیلسوفی است که سعادتمندی را در نفی اراده معطوف به حیات می‌‌بیند، و برای نیچه سعادت معنا ندارد مگر از طریق اثبات زندگی،‌ همچون جشن و سرمستی. و البته از نگاه ادیان ابراهیمی، سعادت، زندگی‌ ِ بعد از مرگ و رستگاری است. ولی‌ در دنیایی چون جهان امروز که همه چیز از ارزشی نسبی‌ برخوردار است و همگان معنای خود را از دست داده‌اند، آیا هنوز هم بحث در مورد سعادت ممکن است؟ این پرسشی است که خواهیم کوشید در میان پرسش‌ها ی دیگر در فصل جدید آگورا به آن بپردازیم.