جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این کتابچه به اختصار به دیدگاه کانت و هگل در باب هنر و ضرورت آن اشاره گردیده است، برای مثال خاطر نشان شده است: "هگل در نهایت فلسفه خود، تجلی مطلق را در هنر و تنها راه رسیدن به مطلق را، تجلی هنر زیبا می‌داند. از نظر او فلسفه تفسیر متافیزیکی هنر است. این فلسفه است که هنر را به زبان متافیزیک بیان می‌کند. هنر برای هگل جنبه هستی‌شناسی دارد و برای کانت، هنر زیبا، پرورش نیروی معنوی جان و فرهنگ انسانی است که به خودی خود غایت است و در نهایت، ایده‌های اخلاقی را در ما نمایان می‌کند... کانت درک زیبایی را عقلی نمی‌داند، اما با این حال برای تحلیل امر زیبا، از صورت منطقی کیفیت، کمیت، نسبت و جهت استفاده می‌کند و آنها را لحظات چهارگانه حکم ذوقی می‌نامد... کانت و هگل معتقدند که هنر باید محض باشد و هیچ گونه عوارض و قیدی برای آن در نظر گرفته نشود. هنر باید خود را پیراسته کند و تنها ویژگی جان و روح مطلق را ظاهر سازد. هنر محض ناب یعنی صرفا تجلی مطلق. هگل و کانت هر دو معتقدند که اثر هنری نباید تقلیدی باشد. هگل هنرهای زیبا را به سه دسته عمده تقسیم می‌کند: سمبلیک، کلاسیک، و رومانتیک.

...تعریف زمان با تعریف مقدار زمان یکی نیست. همان‌طور که تعریف وجود با تعریف مقدار وجود همسان نیست. هایدگر در ابتدای کتاب خود تعریفی از زمان به دست می‌دهد که با "امر شایدی" و "ادراک هستی" توام است. باید دید مراد هایدگر از این دو با تعریفی که از زنان به معنای حقیقی خویش، و نه به معنای زمانی خود که با مقدار زمان یکی انگاشته می‌شود، چیست؟

سلاوی ژیژک در فاصله کمتر از پنج سال، با انتشار چهار کتاب راهگشا، شهرت یکی از متفکران چالش برانگیز، آگاه کننده و رسواکننده اخیر را به دست آورده است. شاید بیش از هر نویسنده دیگری، نوشته‌های او قانع‌کننده‌ترین شواهد موجود برای شناخت ژاک لاکان به‌عنوان فیلسوف برجسته عصر ما باشد. ژیژک در گام برداشتن با تفکر منفی، نقد معاصر ایدئولوژی را به چالش می کشد و با انجام این کار راه را برای درک جدیدی از تضاد اجتماعی، به ویژه طغیان های اخیر ناسیونالیسم و مبارزه قومی باز می کند. ژیژک می‌پرسد، آیا ما محدود به جهان پست مدرنی هستیم که در آن حقیقت به تأثیر احتمالی رویه‌های گفتمانی گوناگون تقلیل می‌یابد و سوبژکتیویته ما از طریق انبوهی از مواضع ایدئولوژیک پراکنده می‌شود؟ پاسخ او خیر است و راه خروج، بازگشت به فلسفه است. این بازنگری به ایده آلیسم آلمانی به ژیژک اجازه می دهد تا نقد ایدئولوژی را به عنوان ابزاری برای افشای پویایی جامعه ما بازنگری کند، که یکی از جنبه های مهم آن بحث بر سر ناسیونالیسم است، به ویژه آن گونه که در بالکان - خانه ژیژک - گسترش یافته است. او بحث در مورد ناسیونالیسم را وارد حوزه سیاست فرهنگی معاصر می کند و بن بست متمرکز بر ملی گرایی ها را همزمان با آرمان های فاشیستی و ضد استعماری می شکند. ژیژک به طرز تحریک آمیزی استدلال می کند که آنچه موجب تضاد ملی گرایانه و قومی می شود، امتناع جمعی از لذت خودمان است. این اثر با استفاده از نمونه‌هایی از فرهنگ عامه و تئوری عالی برای روشن کردن یکدیگر - اپرا، فیلم نوآر، جهان‌شمولی سرمایه‌داری، بنیادگرایی مذهبی و قومی - گواه این واقعیت است که کانت و هگل بسیار رادیکال‌تر از سوفسطایی‌های پست مدرن، معاصران ما هستند. این کتاب موضوع تاریخ، فلسفه، منطق به چاپ رسیده است.اکنون فروپاشی دیگری بزرگ به بخشی از تجربه‌ٔ هر روزه‌ٔ ما تبدیل شده است. ژیژک در کتاب درنگیدن با امر منفی هرگونه تلاش برای گریز از پذیرش این فروپاشی را خوار می‌شمارد ــ خواه عقب‌نشینی بزدلانه به سنت و پناه‌جویی در اَشکال پیشادکارتیِ اتحاد با دیگری بزرگ، خواه توسل کلبی‌منشانه به حقایق نسبی. از دید او، یگانه راه حقیقی در مواجهه با فروپاشی دیگری بزرگ، تکرار حرکت کانت و هگل، به گردن گرفتن نبود دیگری و «درنگیدن با امر منفی» است. از این‌رو، او در کتاب حاضر، با به‌کارگیری مثال‌هایی از فرهنگ عامه و فلسفه‌ٔ محض ــ از فیلم نوآر و تاریخ اپرا و تاریخ فلسفه گرفته تا ظهور ملی‌گرایی و نزاع‌های قومی و بنیادگرایی‌های دینی ــ نشان می‌دهد که کانت و هگل، بسی بیش از سوفیست‌های پسامدرن، معاصران ما هستند.

سلاوی ژیژک در فاصله کمتر از پنج سال، با انتشار چهار کتاب راهگشا، شهرت یکی از متفکران چالش برانگیز، آگاه کننده و رسواکننده اخیر را به دست آورده است. شاید بیش از هر نویسنده دیگری، نوشته‌های او قانع‌کننده‌ترین شواهد موجود برای شناخت ژاک لاکان به‌عنوان فیلسوف برجسته عصر ما باشد. ژیژک در گام برداشتن با تفکر منفی، نقد معاصر ایدئولوژی را به چالش می کشد و با انجام این کار راه را برای درک جدیدی از تضاد اجتماعی، به ویژه طغیان های اخیر ناسیونالیسم و مبارزه قومی باز می کند. ژیژک می‌پرسد، آیا ما محدود به جهان پست مدرنی هستیم که در آن حقیقت به تأثیر احتمالی رویه‌های گفتمانی گوناگون تقلیل می‌یابد و سوبژکتیویته ما از طریق انبوهی از مواضع ایدئولوژیک پراکنده می‌شود؟ پاسخ او خیر است و راه خروج، بازگشت به فلسفه است. این بازنگری به ایده آلیسم آلمانی به ژیژک اجازه می دهد تا نقد ایدئولوژی را به عنوان ابزاری برای افشای پویایی جامعه ما بازنگری کند، که یکی از جنبه های مهم آن بحث بر سر ناسیونالیسم است، به ویژه آن گونه که در بالکان - خانه ژیژک - گسترش یافته است. او بحث در مورد ناسیونالیسم را وارد حوزه سیاست فرهنگی معاصر می کند و بن بست متمرکز بر ملی گرایی ها را همزمان با آرمان های فاشیستی و ضد استعماری می شکند. ژیژک به طرز تحریک آمیزی استدلال می کند که آنچه موجب تضاد ملی گرایانه و قومی می شود، امتناع جمعی از لذت خودمان است. این اثر با استفاده از نمونه‌هایی از فرهنگ عامه و تئوری عالی برای روشن کردن یکدیگر - اپرا، فیلم نوآر، جهان‌شمولی سرمایه‌داری، بنیادگرایی مذهبی و قومی - گواه این واقعیت است که کانت و هگل بسیار رادیکال‌تر از سوفسطایی‌های پست مدرن، معاصران ما هستند. این کتاب موضوع تاریخ، فلسفه، منطق به چاپ رسیده است.اکنون فروپاشی دیگری بزرگ به بخشی از تجربه‌ٔ هر روزه‌ٔ ما تبدیل شده است. ژیژک در کتاب درنگیدن با امر منفی هرگونه تلاش برای گریز از پذیرش این فروپاشی را خوار می‌شمارد ــ خواه عقب‌نشینی بزدلانه به سنت و پناه‌جویی در اَشکال پیشادکارتیِ اتحاد با دیگری بزرگ، خواه توسل کلبی‌منشانه به حقایق نسبی. از دید او، یگانه راه حقیقی در مواجهه با فروپاشی دیگری بزرگ، تکرار حرکت کانت و هگل، به گردن گرفتن نبود دیگری و «درنگیدن با امر منفی» است. از این‌رو، او در کتاب حاضر، با به‌کارگیری مثال‌هایی از فرهنگ عامه و فلسفه‌ٔ محض ــ از فیلم نوآر و تاریخ اپرا و تاریخ فلسفه گرفته تا ظهور ملی‌گرایی و نزاع‌های قومی و بنیادگرایی‌های دینی ــ نشان می‌دهد که کانت و هگل، بسی بیش از سوفیست‌های پسامدرن، معاصران ما هستند.

کتاب حاضر شامل پنج مبحث یا مقاله است که عبارت‌اند از: "ماندگاری‌ها و نااستواری‌ها در فلسفه‌ی نقدی ایمانوئل کانت"، "دیباچه‌ای بر فلسفه‌ی سیاسی هگل"، "مکتب فرانکفورت و یورگی‌ هابرماس، نگرش عقلی‌سازی و رهایی (گذران تاریخی و اندیشه‌های مشخص)"، "یورگن‌ هابرماس و نگرش عقلی‌سازی و رهایی" و "منطق علم پوپر: کژی‌ها و منابع تاریخی". نویسنده در این سلسله مباحث، نکته‌ها و دلایل مهم مکتب فرانکفورت را بررسی و نقد می‌کند. گفتنی است: جامعه‌شناسان بورژوازی و فلاسفه‌ی متعلق به "مکتب فرانکفورت" عموما بحران اجتماعی سیاسی سرمایه‌داری را به مثابه‌ی بحرانی که ریشه در روساخت و نه زیرساخت جامعه، یعنی روابط تولید، دارو تفسیر می‌کنند. آنان بر این باورند که تمامی مسائل جامعه‌ی سرمایه‌داری در دوران انقلاب علمی فنی در عرصه‌ی مدیریت متمرکز است. از این ادعا چنین نتیجه گرفته می‌شود که می‌توان ساحت‌های منفی سرمایه‌داری را با تدارک یک علم "مدیریت تامه" معین کرد. این اعتقاد به امکان "تکمیل عقلی" جامعه‌ی سرمایه‌داری از طریق ایجاد تغییرات ساختاری و کارکردی، در همه‌ی آرای مربوط به عقلی‌سازی در جامعه‌شناسی بورژوازی و "مکتب فرانکفورت" مشترک است. تنها تفاوتی که در این‌باره بین آن‌ها وجود دارد به مساله‌ی "عقلی‌سازی مطلوب" ساختار اجتماعی و به استراتژی و شگردهای متحقق ساختن آن مربوط می‌شود.

تاریخ فلسفه همواره شاهد کوشش بشریت اندیشمند در شناخت جهان پیرامون بوده، اگرچه در روزگاری دراز، شناخت رابطه علت و معلولی و نسبت ها یا رابطه ها در میان پدیده های جهان اصلا نمی توانست دست دهد (تحقق این امر منوط بود به پیشرفت های علمی و روش شناختی که بعدا حاصل شده) . زیرا دانش انسان کم عمق، اندیشه فلسفی سست و بنیان و قواعد فکر و روش تحقیق، متافیزیکی بود و گرایش به عینیت جهان و دیالکتیک بی قوه.