جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحولات فقه سياسي شيعه، ارتباط مستقيمي با تغييرات اوضاع اجتماعي جوامع شيعه دارد به نحوي که مي توان آن را منعکس کننده خصوصيات يک عصر تاريخي دانست. با شروع عصر غيبت کبري، دوران جديدي براي جامعه شيعيان اماميه اغاز شد که طي آن، مفهوم جديدي از مرجعيت ديني در ميان شيعيان امامي مذهب که پيشتر تنها مرجع ديني آنها در مسايل فقهي شخص امام و تعاليم او بود، شکل گرفت. در اين دوره نظام مرجعيت به شکل مفتي و مستفتي است و با مفهوم مرجعيت پس از خود (يعني دوران معاصر ) که به صورت تقليد و مقلد است، تمايز دارد. عصر ما بين دوره شيخ طوسي تا دوران معاصر را مي توان دوره اي خاص برشمرد و بر اساس برخي دلايل، مي بايد آن را دوران گذار ناميد. بررسي تحولات رخ داده در دوران گذار که از مقطع حسن بن يوسف حلي (متوفي 726) تا شهيد ثاني (متوفي 965) از آن در نوشتار حاضر مورد بررسي قرار مي گيرد، در حقيقت مقطعي است که برخي از تغييرات مهم و تأثير گذار در نظام مرجعيت شيعه رخ داده است. در اين ميان، نقش حسن بن يوسف حلي بسيار چشمگير است.

پایان‌نامه با نام "جایگاه شهید اول در فقه امامیه" با هدفتبیین و تعیین جایگاه "شهید اول ابوعبدالله شمس‌الدین محمد بن مکی" از فقهای بزرگو به نام شیعه در طول تاریخ که تاکنون آثار و تالیفاتاو مرجع فقهاء دانشمندان اسلامی بوده استنگاشته شده است . این پایان‌نامه از یکمقدمه و دو فصل تشکیل شده استکه در فصل اول ضمن مروری بر تاریخ فقه شیعه ادوار فقه شیعه را از ابتدا تا زمان شهید اول بررسی می‌نماید. در این راستا تقسیم‌بندیهای ذیل وجود دارد: -1 دوره حضور امام (علیه‌السلام) -2 نخستین قرن غیبتاهل‌الحدیثب : قدیمین ج: مکتبواسطه -3 متکلمان -4 مکتبشیخ‌الطائفه پیروان شیخ ب : دورهء نقد ج: محقق و علامه حلی -5 شهید اول. در این قسمتابتدا کتابشناسی زندگانی شهید ارائه شده استو سپسدر خصوصاسم، لقب ، نسب ، محل تولد و رشد و نمو وی تحقیقاتو بررسی صورتگرفته و دیدگاه‌های استادان شهید در خصوصوی و موقعیتعلمی او مورد بحثو بررسی قرار گرفته استدر ادامه تالیفاتو آثار علمی او نیز با عنوانهای، کتابها و نامه‌ها، اجازاتعام شهید، شعر و آثار منسوببه شهید بیان شده است . در مرحله بعد اجازاتی را که شهید از استادان خود دریافتنموده و توصیفهایی که از وی شده استآورده شده و نظراتعلمای شیعه و اهل سنتنیز در این خصوصبیان گردیده است . وضعیتخانواده و فرزندان وی و نحوه شهادتآن عالم فرزانه نیز به صورتکامل بیان شده است . در فصل دوم با عنوان "سهم شهید اول در تطور فقه امامیه" ابتدا انظار محققان در این خصوصبیان گردیده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته استو در پایان نظریه نوینی با عنوان "تحول فقه و امدار کوشششهید اول" بیان گردید، که این طبق بررسی‌ها شهید زمینه‌ساز تحولاتو تغییراتبه وجود آمده در فقه شیعه در قرن 9 و 10 و مربی بزرگانی بوده استکه در زمان خود تحول‌آفرین بوده‌اند. در پایان کتاب"القواعد و الفوائد" شهید مورد بررسی قرار گرفته شده است .