جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علم اقتصاد در بستر فلسفة اخلاق متولد شد و رشد نمود و به صورت یکی از شاخصه های اخلاق مطرح گردید. اسلام به عنوان یک دین جامع از ابتدای ظهورش تمامی فعالیت های اقتصادی را با ارزش های اخلاقی توأم نموده است. دنیا یعنی وابسته بودن انسان به امکانات دنیوی را نکوهش فرموده اما انجام کار اقتصادی را عبادت و وظیفة فرد مسلمان شمرده است. توزیع نامناسب را معلول سرکشی و ناسپاسی انسان ها دانسته و برای رفع آن تعالیم زیادی وضع فرموده است. برخی از این آموزه ها عبارت است از: تحریم کنز، نکوهش تکاثر، نکوهش غش و احتکار، توصیه به مواسات و احسان.در حوزۀ مصرف نیز ضوابط اخلاقی مانند: تحریم اسراف و تبذیر و اتراف، نکوهش نیازهای کاذب، توصیه به تقدیر معیشت و اعتدال و قناعت و انفاق از جمله مصادیق اخلاق اقتصاد در اسلام است.

اقتصاد کاربردی و به روز، سطح کیفیت زندگی مردم را افزایش داده و رضایتمندی را به دنبال دارد. باتوجه به اینکه بخش قابل توجهی از آیات قرآن کریم به مباحث اقتصادی مشعر است؛ بازنگری و تحول هدفمند در ساختارهای نظری و عملی این نهاد در مکتب وحی منجر به بالندگی بیش از پیش آن می‌شود؛ زیرا اصلاح و فساد هر یک، از شئون زندگی در سایر مسائل موثر است؛ و ممکن نیست در اجتماعی که سیاست و فرهنگ و قضاوت و اخلاق و اقتصاد، فاسد باشد دین از فساد مبرا باشد و بالعکس.بدین منظور پژوهش حاضر با بهره گیری از شیوه تحلیل محتوای متن و روش کتابخانه ای و اسنادی در جمع آوری داده‌ها، به استخراج و استنباط مبانی اقتصادی قرآن کریم همت گمارده و پس از آن، دلالت‌ها و ثمرات مبانی ویژه اقتصاد را در اصول حاکم بر تولید ومصرف پی جویی نموده است؛ ره آورد پژوهش این که: اولاٌ:در اسلام انجام وظایف دینی و عبادات- به طور مستقیم(مانند خمس و زکات)یا غیر مستقیم (تأثیر نان در نماز خواندن و روزه گرفتن)- وابسته به امور اقتصادی بوده و گاه آمیختگی و پیوند معناداری با فعالیت‌های ‏اقتصادی دارد؛ که بیانگر پیوند ناگسستنی دین و اقتصاد و تأثیر متقابل آن دو، بر یکدیگر است. و اگر هر کدام از امور اقتصادی با دین و شرع همسو نباشد فساد انگیز است.ثانیا: نیل به اقتصاد سالم ،تنها در پرتو تربیت صحیح و جامع انسانها با تکیه بر وحی ممکن است؛ و عالی ترین مصداق چنین اقتصادی را می بایست در دین اسلام و کلام جاودان پروردگار جست.ثالثاٌ:تولید لزوما برای نیاز نیست ومصرف هم لزوما باعث رفع نیازنیست؛ و این دو تنها شامل مادیات نمی‌شود بلکه باید توجه داشت که زمان و مکان هم جزء مصرفی ها هستند، و انسان درباره‌ی کیفیت مصرف آنها باید پاسخگو باشدثالثا: تحقق کامل اقتصاد اسلامی و قرآنی تنها با افزودن و کاستن مواد درسی و کارهایی از این دست، حاصل نمی شود؛ بلکه تحول مبنایی و اصلاح همه عناصر اقتصاد بر اساس نگرش اسلام به هستی، انسان و ارزشها ضروری است.پس اگر نگاه اقتصادی، مبتنی بر شناخت انسان نسبت به خودش و خداوند و مخلوقات متعدد در جهان هستی باشد؛ به انسان این نوید را می‌دهد که با توکل بر خدا و با استفاده‌ی بهینه و مطوب از نعمتهای خدادادی می‌تواند موجبات سعادت ابدی خود را فراهم آورد؛ و متوجه این نکته باشد که تولید و مصرفی که با این نگاه شکل گیرد به دور از اسراف و تبذیر بوده وباعث خشنودی خدا می‌شود. کلید واژه ها: مبنا، اصل، تولید، مصرف، برابری و مساوات، اسراف، کار و فعالیّت.

یکی ازنگرشهای کارآمداسلام آمیختن ارزشهای اخلاقی بااقتصاداست،چراکه برای رسیدن به سعادت پایداروابدی انسان،جامعه اسلامی ازیک سونیازمنداقتصادی پویاورشدیافته است تارفاه عمومی رامحقق سازد،وازدیگرسو،محتاج تحکیم وتقویت ارزشهای اخلاقی درفرهنگ عمومی است،تاباسالم سازی فعالتها،سعادت اخروی افراد را فراهم آورد،به ویژه آن که رشد مطلوب اقتصادی وتحکیم ارزشهای دینی،تاثیر متقابل بریکدیگردارند.موضوع این نوشتار،ارائه وتحلیل آموزه های اخلاقی اسلام درعرصه تولید،توزیع ومصرف،وتبین کارکردهای اقتصادی آن وشیوه های نهادینه ساختنش درفرهنگ عمومی است. آموزه ها و عناصر فراوانی در قرآن کریم و روایات، ارائه گردیده که هم دارای کارکردهای مثبت اقتصادی است و هم اثرات روحی ومنعوی، تا پرتو پیوند خجسته «اخلاق و اقتصاد» رفاه مادی وسعادت ابدی انسان، تامین گردد.از این رو براساس این تحقیق اصول اعتقادی و باورهای دینی زیرساخت فضیلتهای اخلاقی می باشد واز سوی دیگر اگر آداب و اخلاق جزء فرهنگ واخلاق عمومی جامعه قرار گیرد از پشتوانه الزام اجتماعی نیز برخوردار خواهد بود.

دراین رساله به‌منظور استفاده بهینه از مواد لینوسلولزی (غیرجنگلی) موجود در ایران،امکان استفاده از سرشاخه‌های درختان میوه با چوب صنوبر در ساخت تخته خرده چوب مورد بررسی قرارگرفته، برای ساخت تخته‌ها از رزین اوره فرم آلدئید به میزان ده درصد وزن خشک چوب و کلرور آمونیم به عنوان کاتالیزور استفاده گردیده‌است . ازمجموع عوامل و سطوح مربوطه 5 تیمار برای آزمایشهای مرحله‌اول و 18 تیمار برای آزمایشهای مرحله دوم حاصل شد. درشرایط آزمایشگاهی 4 تخته ازهر تیمار ساخته شده و خواص فیزیکی و مکانیکی آنها طبق آئین‌نامه D1057 استاندارد ASTM اندازه‌گیری گردیده. آزمایشهای موردنظر در دو مرحله صورت پذیرفت . فاکتور متغیر آزمایشهای مرحله اول گونه چوبی بود و نسبت مصرف سرشاخه‌های درختان میوه وچوب صنوبر در پنج تیمار مورد مطالعه قرارگرفت . عوامل متغیر آزمایشهای مرحله دوم رطوبت کیک خرده چوب ، زمان و سرعت بسته‌شدن پرس درنظر گرفته شده‌بود.سطو عوامل متغیر به شرح زیر می‌باشد: نسبت گونه‌ها 0،25،50،75،100 درصد رطوبت کیک خرده چوب 12،14،16 درصد (نسبت به وزن خشک ذرات چوب) زمان پرس 4/5،6،7/5 د سرعت بسته شدن پرس 5 و 10 میلیمتر درثانیه نتایج این بررسی نشان می‌دهد که زیاد شدن سرشاخه درختان میوه در ماده اولیه مورد استفاده باعث کاهش مقاومت خمشی و چسبندگی داخلی تخته‌ها گردیده و میزان جذب آب و واکشیدگی ضخامت تخته‌را افزایش داده‌است ، علت این تغییرات رامی‌توان به جرم ویژه نسبتا زیاد سرشاخه‌ها و درصد بالای پوست درماده اولیه نسبت داد.درآزمایشهای مرحله دوم از سرشاخه‌های درختان میوه و چوب صنوبر به نسبت مساوی استفاده شده و تاثیر عوامل متغیر پیش گفته برخواص مهم تخته‌های ساخته شده مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته . براساس نتایج حاصله، افزایش رطوبت کیک خرده چوب از 12 به 16 درصد موجب بهبود اغلب صفات مورد مطالعه مانند مقاومت خمشی، جرم ویژه، جذب آب و پایداری ابعاد تخته‌ها گردیده‌است . تنها چسبندگی داخلی این تخته‌ها در محدوده رطوبتی 14 تا 16 درصد به علت تجمع بخارآب درلایه میانی کیک کاهش یافته‌است . تغییرات زمان پر4/5 تا 7/5 دقیقه برمقاومت‌های خمشی، برشی و جرم ویژه تاثیر مثبت داشته وآنها رابهبود بخشیده‌است ، ولی میزان جذب آب و واکشیدگی ضخامت تخته‌ها تاحد 6 دقیق کاهش یافته و از 6 تا 7/5 دقیقه‌افزایش یافته‌است . سرعت بسته شدن پرس از دیگ عوامل متغیر آزمایشهای مرحله دوم بود . تغییرات سرعت بسته شدن پرس از 5 به 0 میلیمتر درثانیه تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر مقاومت‌های خمشی و برشی نمونه‌ها داشته است .این افزایش ، مقاومت خمشی تخته‌های مورد مطالعه رابهبود بخشیده و همزمان چسبندگی داخلی آنها راکاهش داده‌است . بادرنظر گرفتن جنبه‌های گوناگون نتایج بدست آمده، حداپتیمم عوامل متغیر دراین آزمایشها رامی‌توان، 14 درصد برای رطوبت کیک خرده چوب ، 6 دقیقه برای زمان پرس و 10 میلیمتر درثانیه برای سرعت بسته شدن پرس دانست .