جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

درس‌گفتارهای عدالت همراه با مایکل سندل(Justice with Michael Sandel): جلسه اول: جنبه اخلاقی قتل: اگر شما در برابر یکی از دو انتخاب زیر قرار بگیرید چه می کنید؟ ۱- یک نفر را بکشید و جان پنج نفر دیگر را نجات دهید ۲- هیچ کاری نکنید حتی اگر بدانید آن پنج نفر جلوی چشمتان می‌میرند. چه می کنید؟ کار درست چیست؟ مایکل سندل، استاد دانشگاه هاروارد، درس اخلاق خود را با طرح این موقعیت فرضی شروع می‌کند. بعد از اینکه اکثریت دانشجویان رای به کشتن یک نفر برای نجاتِ پنج نفر دیگر دادند، سندل سه مثال مشابه و پیچیده اخلاقی را مطرح می‌کند. هر کدام ازمثال‌ها به طرز ماهرانه‌ای تصمیم‌گیری را سخت‌تر می‌کنند. وقتی که دانشجویان به دفاع از انتخاب‌های متناقض می‌پردازند، روشن می‌شود که فرضیاتی که در پشت تصمیمات ما قرار دارد اغلب تناقض دارند و سوال اینکه چه چیزی درست است و چه چیز غلط است همیشه سفید و سیاه نیست. جلسه دوم: پرونده قضاییِ آدم خواری: سندل بحث بنیادهایِ فلسفه‌ی فایده‌گراییِ جرمی بنتهام را با طرح یک پرونده‌ی قضایی در قرن نوزدهم شروع می‌کند. چهار نفر از خدمه‌ی یک کشتی غرق شده در این پرونده دخیل هستند. بعد از ۱۸ روز سرگردانی در دریا، کاپیتان تصمیم می‌گیرد که کارگر جوانی را که از همه ضعیف‌تر است بکشد تا دیگران بتوانند از بدن و خون او تغذیه کنند و زنده بمانند. این مثال باعث بحث در کلاس درباره‌ی صدق اخلاقیِ فایده‌گرایی و مشی اصلی آن که “کار درست کاری است که فارغ از آنچه که تولید می‌کند باعث بیشترین خوشنودی برای بیشترین تعداد شود.”/ جلسه سوم: قیمت گذاشتن بر روی زندگی: امروزه کمپانی‌ها و دولت‌ها اغلب منطق فایده‌گرایی جرمی بنتهام را به نام تحلیل هزینه-فایده استفاده می‌کنند. مایکل سندل برخی از پروندهای قضایی معاصر را مطرح می کند که تلاش کرده‌اند با محاسبه هزینه-فایده، ارزش دلاری برای جان انسان تعیین کنند. این پرونده‌ها باعث شدند مخالفت‌های زیادی با منطق فایده‌گرایی (بیشترین شادی برای بیشترین افراد) برانگیخته شود. آیا ما همیشه باید به شادی اکثریت، وزن بیشتری بدهیم حتی اگر اکثریت بیرحم و فرومایه باشند؟ آیا می‌توان همه‌ی ارزش‌ها را با مقیاس مشترکی مثل پول سنجید و مقایسه کرد؟/ جلسه چهارم: چگونه لذت را اندازه بگیریم؟: در این بخش سندل، فیلسوف فایده‌گرا جان استوارت میل را معرفی می کند. میل تلاش کرد تا از فایده‌گرایی در برابر انتقادات دفاع کند. میل معتقد است که جستجوی بیشترین شادی برای بیشترین افراد با حفظ حقوق فردی مغایرتی ندارد و فایده‌گرایی بین لذایذ عالی و پست تمیز قائل می‌شود. میل معتقد است که لذت‌های والاتر همیشه لذت‌هایی هستند که توسط یک اکثریتی که به خوبی آگاه باشند انتخاب می‌شوند. سندل این نظریه را با نمایش قسمت‌هایی از سه نوع بسیار متفاوت از یرنامه‌های سرگرم کتتده آزمایش می‌کند. این برنامه‌ها عبارتند از : اجرای شکسپیر، عامل ترس، و سیمپسونها. دانشجویان درباره‌ی اینکه کدام تجربه لذت والاتری را ایجاد می‌کند و اینکه دفاع میل از فایده‌گرایان موفقیت آمیز بوده است، بحث می‌کنند./ جلسه پنجم: آزادی انتخاب: سندل مفهوم حقوق فردی را از دیدگاه آزادی گرایان معرفی می کند. با توجه به اینکه در این دیدگاه فقط دولت حداقلی قابل قبول است، آزادی گرایان بحث می کنند که دولت نباید قدرت قانونی برای اعمال در موارد زیر را داشته باشد: ۱-محافظت مردم از خودشان با بستن کمربند ایمنی. ۲-تحمیل کردن ارزشهای اخلاقی تعدادی از مردم بر روی کل جامعه. ۳-بازتوزیع درآمد از طریق گرفتن از ثروتمندان و دادن به فقرا. سندل ضمن آوردن مثال از بیل گیتس و مایکل جردن به اندیشه ی آزادی گرایان در مورد گرفتن مالیات می پردازد. آزادی گرایان معتقدند گرفتن مالیات به منظور باز توزیع ثروت (گرفتن از ثروتمندان و دادن به فقرا) برابر است با اعمال کار اجباری./ جلسه ششم: چه کسی مالک من است؟: رابرت نوزیک فیلسوف آزادی‌گرا گرفتن مالیات از افراد ثروتمند برای پرداخت اجاره خانه، سلامت و تحصیلاتِ فقرا را نوعی زورگویی می داند. ابتدا دانشجویان در مورد پدیده ی مالیات گیری به منظور بازتوزیع ثروت بحث می کنند. آیا بیشتر افراد فقیر جامعه برای ادامه زندگی به خدمات اجتماعی نیاز ندارند؟ اگر شما در جامعه ای زندگی می کنید که سیستم مالیات گیری پیشرفته ای دارد آیا ملزم به پرداخت مالیات خود نیستید؟ آیا بسیاری از افراد ثروتمند صرفا به دلیل خوش شانسی یا موقعیت خانوادگی به چنین ثروتی نرسیده اند؟ گروهی از دانشجویان به عنوان تیم آزادی گرایان داوطلب می شوند تا از فلسفه ی آزادی گرایی در مقابل این ایرادات دفاع کنند./ جلسه هفتم: این زمین متعلق به من است. فیلسوف بزرگ، جان لاک، معتقد است که تک تک افراد از حق زندگی، آزادی و مالکیت خصوصی برخوردارند و این حقوق از ابتدای امر در “وضع طبیعی” به انسانها داده شده است. از نظر او، “وضع طبیعی” زمانی است که هنوزهیچ گونه دولتی تشکیل نشده و هیچ قانونی وضع نشده است. بر اساس نظریه لاک، حقوق طبیعیِ ما توسط قانون طبیعت، تحت عنوان “مفهوم عقل”، تبیین شده است که می گوید ما نمی‌توانیم این حقوق جداناپذیر را از دیگری سلب یا به دیگری واگذار کنیم./ جلسه هشتم: رضایتِ فرد بالغ: اگر همه ما از حقوق جداناپذیرِ زندگی، آزادی و مالکیت خصوصی برخوردار هستیم، پس چگونه یک دولت قادر خواهد بود قوانین مالیاتی را که توسط نمایندگان یک اکثریت محض تصویب شده است، اجرا کند؟ آیا مصداق این نیست که مال مردم را بدون رضایتشان از آنها بستانیم؟ پاسخ لاک این است که ما وقتی می پذیریم در یک جامعه زندگی کنیم، به گونه‌ای “رضایت ضمنیِ” خود را برای پیروی از قوانین مالیاتی اذعان کرده‌ایم./ جلسه نهم: سلاح‌های اجاره‌ای: در دوران جنگ داخلی آمریکا، مردانی که اسمشان در قرعه کشی برای جنگ در آمده بود، می توانستند افرادی را استخدام کنند که به جای آنها به جنگ بروند. بسیاری از دانشجویان آنرا سیاستی ناعادلانه دانستند، با این استدلال که غیر منصفانه خواهد بود اگر اجازه دهیم قشر مرفه، با پرداخت پول به شهروندان فرو دست تر، از خدمت سربازی و به خطر انداختن جانشان سر باز زنند. این مطلب به مباحثه ای در مورد جنگ و سربازگیری در کلاس منجر می شود. آیا چنین ایرادی به ارتش داوطلبانه امروزی نیز وارد است؟/ جلسه دهم: مادرانگی: استاد سندل، قانون بازار آزاد داد و ستد را در ارتباط با حقوق تولید مثل می سنجد. سندل با بحث طنزآمیزی در مورد تجارت تخمک و اسپرم آغاز می‌کند و سپس داستان بچه “م” را توصیف می‌کند. این داستان، دعوی قضایی معروفی است که سئوالات تکان دهنده‌ای را مطرح می‌کند: “بچه متعلق به کیست؟” دانشجویان ماهیت رضایت با اطلاعات کافی، جنبه اخلاقی فروش زندگی یک انسان، و مفهوم حقوق مادرانگی را مورد بحث قرار می دهند./ جلسه یازدهم: متوجه انگیزه کارتان باشید. استاد سندل، امانوئل کانت را معرفی می‌کند که فیلسوفی چالش برانگیز و در عین حال تاثیرگذار است. کانت فایده گرایی را نفی می‌کند. او اینگونه استدلال می‌کند که هر یک از ما وظایف و حقوق اساسی مشخصی داریم که بر هر گونه منفعتی مقدم هستند. کانت این تفکر را که اخلاقی بودن یک عمل برمبنای پی‌آمدهای آن تعیین می‌شود، رد می‌کند. تنها زمانی که به وظیفه خود عمل می‌کنیم و به عبارتی عملی را انجام می‌دهیم که درست است، عملمان ارزش اخلاقی پیدا می‌کند. کانت مثال مغازه داری را می‌زند که تنها بدین علت به یکی از مشتریانش کم فروشی نمی کند که در صورتیکه دیگر مشتریان بفهمند، ممکن است به کسب و کارش خدشه‌ای وارد شود. بر اساس نظریات کانت، عمل مغازه‌دار هیچ ارزش اخلاقی ندارد چون این کار درست را به دلیل غلطی انجام داده است./ جلسه دوازدهم: اصلِ عالیِ اخلاق: امانوئل کانت می‌گوید آنچه که به اعمال‌مان ارزش اخلاقی می‌بخشد، میزان ظریفتی است که ما در گذشتن از منافع شخصی و تمایلاتمان بخرج می‌دهیم و به وظیفه ای عمل می‌کنیم که صحیح است. سندل داستان واقعی پسر بچه سیزده ساله‌ای را نقل می‌کند که برنده مسابقه “زنبورعسل املایی” در هجی کردن می‌شود، ولی خودش به داوران اذعان می‌کند که آخرین کلمه را اشتباهی هجی کرده است. سندل با استفاده از این داستان و چند داستان دیگر، آزمون کانت را برای تعیین اینکه یک عمل از نظر اخلاقی صحیح است یا نه، توضیح می دهد: شناخت اصل اخلاقی نهفته در عمل‌مان و پرسش اینکه آیا این اصل اخلاقی می تواند به یک قانون فراگیر تبدیل شود که دیگر انسانها نیز بدان عمل کنند./ جلسه سیزدهم: درسی در مورد دروغ گفتن: نظریه‌ی سختگیرانه‌ی اخلاق کانت هیچگونه استثنایی را نمی‌پذیرد. کانت باور داشت که دروغ گفتن حتی اگر مصلحت‌آمیز باشد، کرامتِ انسانِ دروغگو را نقض می‌کند. سندل از دانشجویان می‌خواهد که این نظریه‌ی کانت را با در نظر گرفتنِ یک وضعیت فرضی، بررسی کنند. فرض کنید یکی از دوستانتان در خانه‌ی شما پنهان شده است؛ شخصی که قصد کشتن او را دارد درِِ خانه را می‌زند و از شما می‌پرسد دوستتان کجاست؛ آیا دروغ گفتن در این شرایط نادرست است؟ اگر چنین است، آیا منحرف کردن قاتل بدون اینکه، به معنیِ واقعیِ کلمه، دروغی گفته شود اخلاقی است؟ این موضوع، بحث پرشوری را در موردِِ اخلاقی بودنِ گفتنِ حقیقتِ گمراه کننده به راه می‌اندازد. سندل این جلسه را با نشان دادنِ ویدئویِ مشهورترین مثالِ طفره رفتن از گفتن حقیقت در دوران اخیر به پایان می‌برد: ویدئوی اظهارات رییس جمهور کلینتون در مورد رابطه اش با مونیکا لوینسکی/ جلسه چهارهم: اصلِ عالیِ اخلاق: سندل در این بخش، فیلسوفِ مدرن، جان رالز وهمچنین نظریه‌ی او را در مورد قراردادِ اجتماعیِ فرضی معرفی می‌کند. رالز بر این است که مبانیِ عدالت از نوعی توافقِ ویژه ناشی می‌شوند. آنها اصولی هستند که ما برمی گزیدیم اگر می بایست قوانین اداره ی جامعه را در شرایطی انتخاب کنیم که همه از قدرت چانه زنیِ عادلانه ای برخوردار بودند. رالز می‌گوید تنها راهی که می‌توان مطمئن شد که هیچکس بر دیگری برتری ندارد این است که وضعیتی را تصور کنیم که هیچکس هیچ‌گونه آگاهی در موردِ سن، جنسیت، نژاد، هوش، توانایی، موقعیت اجتماعی، ثروت خانوادگی، مذهب، و حتی اهدافش ندارد. رالز به این وضعیت می‌گوید پشت پرده‌ی نادانی. ما در پشت پرده‌ی نادانی بر سر کدام مبانی توافق می‌کنیم؟ آیا اصولی که برمی گزینیم عادلانه خواهند بود؟ سندل نظریه‌ی توافقِ عادلانه را همراه با مثال‌های واقعیِ خنده داری توضیح می‌دهد. مثال‌هایی از قراردادهای واقعی که نتایج ناعادلانه به بار می‌آورند.

ترجمه ماشینی: عدالتِ کیست؟ کدام عقلانیت؟، عاقبت پس از فضیلت، استدلال قانع کننده ای است مبنی بر اینکه عقلانیتی وجود ندارد که عقلانیت برخی سنت ها نباشد. مک اینتایر مشکلات ارائه شده توسط وجود سنت های رقیب تحقیق را در مورد چهار فیلسوف بزرگ بررسی می کند: ارسطو، آگوستین، آکویناس و هیوم.

ترجمه ماشینی: این کتاب که توسط وکلای مجرب، حقوقدانان، بازپرسان و روزنامه نگاران متخصص نوشته شده است، کل ابتکار عمل عدالت کیفری بین المللی را مورد انتقاد قرار می دهد و این ایده را مورد توجه قرار می دهد که باید به نام عدالت کنار گذاشته شود. آیا سیاست خارجی عدالت را زیر پا گذاشته است؟ برابری، برابری در برابر قانون، عدم گزینش، حمایت از شهود و اجرای قانون چگونه تحت تأثیر قرار می گیرند؟ چگونه زندگی شهروندان در سراسر جهان توسط عدالت بین المللی تغییر می کند؟ این گزارش با طرح پرسش‌های داغ درباره عدالت کیفری که در دادگاه کیفری بین‌المللی، دادگاه‌های موقت رواندا، و یوگسلاوی سابق، سیرالئون اجرا می‌شود، برای علاقه‌مندان به سیاست، قانون و حقوق بشر جذاب خواهد بود. ادامه مطلب...

ترجمه ماشینی: عدالت، جنسیت و سیاست چندفرهنگی به بررسی تنش‌هایی می‌پردازد که زمانی که دولت‌های دموکراتیک با تنوع فرهنگی به دنبال عدالت برای اقلیت‌های مذهبی و فرهنگی و عدالت برای زنان هستند، به وجود می‌آیند. سارا سانگ استدلالی متمایز در مورد شرایطی ارائه می‌کند که در آن عدالت برابری‌خواهانه مستلزم تسهیلات ویژه برای اقلیت‌های فرهنگی است و در عین حال بر ارزش برابری جنسیتی به‌عنوان یک محدودیت مهم در سازگاری فرهنگی تأکید می‌کند. با تکیه بر مطالعات موردی دقیق درگیری‌های فرهنگی جنسیتی، از جمله درگیری‌ها بر سر «دفاع فرهنگی» در حقوق کیفری، قوانین عضویت بومی و چندهمسری، سونگ با بررسی نقش تعاملات بین‌فرهنگی در شکل‌دهی این تعارض‌ها، دیدگاه تازه‌ای درباره سیاست چندفرهنگی ارائه می‌کند. به ویژه، او راه‌های مختلفی را نشان می‌دهد که نهادهای اکثریت نابرابری جنسیتی را در جوامع اقلیت تقویت کرده‌اند و با توجه به این موضوع، به نفع حل معضلات فرهنگی جنسیتی از طریق گفتگوی دموکراتیک بین‌فرهنگی استدلال می‌کند.

ترجمه ماشینی: محرومان اقتصادی به تعداد نامتناسبی با سیستم دادگاه کیفری در تماس هستند. این مجموعه از مقالات اصیل و تعاملی، که از دیدگاه‌های ایدئولوژیک گوناگون نوشته شده است، برخی از پرسش‌های نگران‌کننده‌تر و معضلات اخلاقی ذاتی در این موقعیت را بررسی می‌کند. مشارکت کنندگان، از جمله فیلسوفان حقوقی و سیاسی مشهور فیلیپ پتیت، جورج فلچر، و جرمی والدرون، مسائلی مانند آسیب پذیری شدید، نمایندگی ضعیف، و دفاع از پیشینه اجتماعی فاسد را بررسی می کنند.

ترجمه ماشینی: تا همین اواخر، مبارزات برای عدالت در پس زمینه یک چارچوب بدیهی پیش می رفت: دولت سرزمینی محدود. با آن تصویر «وستفالیایی» از فضای سیاسی که به طور پیش فرض فرض شده بود، حوزه عدالت به ندرت در معرض مناقشه آشکار قرار می گرفت. اما امروزه، فعالان حقوق بشر و فمینیست‌های بین‌المللی به منتقدان تعدیل ساختاری و سازمان تجارت جهانی می‌پیوندند تا این دیدگاه را به چالش بکشند که عدالت فقط می‌تواند یک رابطه داخلی میان هموطنان باشد. آنها با هدف قرار دادن بی‌عدالتی‌هایی که از مرزها عبور می‌کنند، مقیاس عدالت را به موضوع مبارزه آشکار تبدیل می‌کنند. نانسی فریزر با الهام از این تلاش‌ها می‌پرسد: چارچوب مناسب برای نظریه‌پردازی عدالت چیست؟ در مواجهه با کثرت ترازوهای رقیب، چگونه بفهمیم که کدام یک واقعاً عادل است؟ فریزر در بررسی این پرسش‌ها، نظریه‌ی بازتوزیع و بازشناسی را که به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته بود، بازبینی می‌کند. او سومین بُعد «سیاسی» عدالت را معرفی می‌کند – بازنمایی – و نوع جدیدی از نظریه انتقادی را که بی‌عدالتی‌های «قالب‌بندی نادرست» را پیش‌زمینه می‌کند، شرح می‌دهد. او با تعامل با متفکرانی مانند جیرجن هابرماس، جان رالز، میشل فوکو و هانا آرنت، نقشه‌برداری «پساوستفالینی» از فضای سیاسی را در نظر می‌گیرد که همبستگی فراملی، تبلیغات فرامرزی و چارچوب‌بندی دموکراتیک و همچنین پروژه‌های رهایی‌بخش را در بر می‌گیرد. عبور از مرزها نتیجه این است که در یک جهان در حال جهانی شدن، بازتابی پایدار در مورد اینکه چه کسی باید با توجه به چه چیزی حساب کند است. (تابستان 2010)

عدالت از شوون و مقومات وجود و محور زندگی انسان است . چه بدون آن نه دایره وجود به هم رسیدی و نه آدمیان زندگانی را در می‌یابند. بنیاد هستی و آدمی بر عدل سرشته شده است . و راه یابی انسان به سوی سعادت جز با انتخاب آگاهانه طریق عدل و قسط محقق نمی‌گردد. جامعه بشری نیز جز با قیام و بسط عدل قوام نمی‌یابد. در راه تبیین عدالت در طول تاریخ نظریه‌های متعددی ارائه شده که اغلب آنها به دلایلی چون تک بعدی، اعتباریت ، نسبیت گروی، کثرت گرایی اخلاقی، برخورداری از مبانی ضعیف یا فقدان مبنا و... عملا تبدیل به ابزار ایدئولوژیک نظامهای حاکم گشته‌اند. در اسلام، نیز، هر چند این مسئله به وضوح در کتاب و سنت طرح شده است . ولی در طول تاریخ با ورود به حوزه منازعات کلامی و فقهی و... به تدریج ابزار سلطه دستگاههای حاکم گردیده و همین امر باعث ایجاد رکو.د و انحراف در نگرش غالب مسامانان به مساله عدالت شده است . البته در نگرش شیعی، عدل به عنوان یکی از اصول دین و مرتبط امامت و رهبری جامعه و عصمت امام باعث خود انگیختگی و ظلم‌ستیزی شیعیان گردید ولی در این حوزه نیز بستری که توانست زمینه‌های لازم برای نظریه پردازی در باب عدالت را در درون خود فراهم آورد، حکمت سیاسی عدالت است . که با ابونصر فارابی تاسیس شد و بویژه در حکمت صدرایی جایگاه حقیقی خود را بازیافت و اندیشمندانی چون امام خمینی و شهید صدر در جهت شکوفایی آن همت گماشتند. حکمت سیاسی ما که در بنیان، ماهیت و محتوا اسلامی است با هدف قرار دادن سعادت حقیقی انسان و عبور او از مدینه برای رسیدن به آن، عدالت را به مثابه خط مستقیم و سیر اعتدالی ترسیم کرد که تنها راه رسیدن به سعادت است . بر همین اساس ما در این نوشتار با توجه به دیدگاههای اندشمندان مورد بحث به ارایه نظریه‌ای در باب عدالت پرداختیم که براساس مفاهیمی چون فطرت ، حکمت (بیان) و عدل وجودی شکل می‌گیرد. در این نگاه عدالت امری فطری-مدنی و در عین حال عینی-انسانی است که بر سه اصل اساسی (وجدان)، (عقل) و (آزادی) ابتناء می‌یابد. براساس این نظریه، عدالت به مفهوم اعتدال، تناسب توازن، وسطیت حقیقی، طریقه مستقیم و استقامت بر آن است و مساوات ، قانونی بودن، احقاق حقوق، رعایت شایستگیها و... از مصادیق آن تلقی می‌شوند. به علاوه در قالب چنین نظریه‌ای عدالت دارای مفهوم مطلق و غیرنسبی، ذاتی، غیرتاریخی، عقلانی و منطقی، غیر عقلانی، عام و فراگیر، واقع گرایان، آرمان جویانه و قابل اجراست . عدالت صفت حقتعالی (ذات و فعل)، مقوم کائنات ، خصوصیت انسان، خصلت و ویژگی جامعه و نهادهای اجتماعی، قانون، اخلاق، مدنیت تعلیم، و تربیت ، قضاء و غیره بوده، به علاوه امری طبیعی، تک بعدی،تک گفتاری، تک موضوعی، قرارداری و نسبی گرایانه نمی‌باشد. همچنین عدالت معیار و ملاک اولیه دین، شریعت ، قانون، فقه، حکومت و تمام اعتباریات زندگانی انسان است .

تلقیِ ما از سلامت به عنوان یکی از مصالح پایه‌ای هر شهروند، آن را به مقوله‌ای حیاتی در سیاست‌گذاری‌ تبدیل می‌کند. منابع محدود در این حوزه، موجب می‌شود تا توزیع/بازتوزیع آن میان شهروندان چالش سیاست‌گذاران سلامت باشد. از دیدگاه جان راولز، عدالت والاترین فضیلتِ هر نهاد اجتماعی‌ست، همچنین در اخلاق پزشکی نوین، عدالت در کنار خودفرمانروایی (Autonomy)، خیررسانی (Beneficence) و شرنَرِسانی (Non Maleficence) جزو اصول اساسی محسوب می‌شوند. این مسائل موجب می‌شوند تا نیاز به تعمق بیشتری در سلامت عادلانه داشته باشیم و نظریات فلسفی را جهت یافتن راهکارهایی مناسب برای برون‌رفت از مشکلات حاضر در حوزه‌ی سلامت و درمان کندوکاو کنیم. این درسگفتار در همین راستا، با تدریس دکتر اکبر شهریوری ،مشاور اخلاق حرفه ای ریاست دانشگاه علوم پزشکی ایران، برگزار می گردد. در جلسات نخست، تئوری های موجود در عدالت مورد بررسی قرار می گیرد و در ادامه با استفاده از تئوری های گفته شده، رهیافتی برای مسائل موجود در سیاست‌گذاری سلامت ایران ارائه خواهد شد.