جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 46
بررسی و نقد روش تفسیر تفهیم القرآن
نویسنده:
محمدحسنین باقری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان نامه به نقد و بررسی شیوه تفسیری به کار رفته در تفسیر تفهیم القرآن تألیف ابوالاعلی مودودی، یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین تفاسیر اهل سنت در شبه قاره هند می پردازد و نحوه استفاده ابوالاعلی مودودی در این تفسیر از عقل و نقل را بازنگری می کند. نویسنده در پنج فصل روش های مفسر کتاب مذکور، اعم از روش تفسیر روایی، روش تفسیر علمی و روش تفسیر عقلی و اجتهادی را با ذکر نمونه‌هایی از تفسیر کتاب تفهیم القرآن بررسیده و نقاط ضعف و قوت آن ها را شرح می دهد. وی در فصل اول کلیاتی از مفهوم تفسیر، مفهوم تأویل، روش‌های تفسیری و برخی واژه‌ها و اصطلاحات به کار رفته در این نوشتار پرداخته است. در فصل دوم به تفصیل از زندگی نامه، شخصیت علمی و فرهنگی ابوالاعلی مودودی و کتاب تفسیری وی تفهیم القرآن سخن می گوید. در فصل سوم معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر و تأویل و تفاوت آن ها را به صورت مشروح بیان کرده و دیدگاه مفسران و قرآن پژوهان و علمای لغت را در این زمینه جویا شده است. نگارنده در فصل چهارم نخست به بحث درباره تاریخ تفسیرپرداخته؛ و داستان تفسیر از دوران پیامبر اسلام، عصرامام علی( و پس از آن صحابه و تابعین را بررسیده و نخستین کتاب‌های تفسیر را معرفی می‌کند. آن گاه به شرح مهم ترین روش‌های مفسران در تفسیر قرآن کریم، مانند روش تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر روایی (مأثور)، تفسیر عقلی و اجتهادی و تفسیر به رأی می پردازد و ویژگی های هر کدام را توضیح می دهد. وی در ادامه با ارائه تاریخچه هر یک از نوع تفاسیر از صدر اسلام تا عصر کنونی، شرایط به کار گرفتن هر یک از روش های تفسیری را بیان می‌کند. در فصل پنجم روش‌های به کار گرفته شده توسط مولانا ابوالاعلی مودودی در تفسیر تفهیم القرآن را بررسیده و معتقد است: ایشان در این تفسیر تقریباً از همه روش‌های تفسیری مذکور استفاده می‌کند، ولی رویکرد غالب وی در تفسیر همان روش تفسیر عقلی و اجتهادی است که در تفسیر آیات قرآن به ویژه تفسیر آیات الاحکام بهره می گیرد. نویسنده با توجه به ویژگی های تفسیر تفهیم القرآن به دیدگاه های تفسیری ابوالاعلی مودودی درباره شأن نزول آیات مربوط به اهل بیت( نیز پرداخته و تفسیر و روش تفسیری وی را نقد و ارزیابی می کند.
شخصیت تفسیری حضرت امام علی (ع) از دیدگاه فریقین
نویسنده:
رحمت‌الله حامدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آغاز شکل‌گیری دانش تفسیر قرآن به زمان پیامبر اسلام( بازمی‌گردد که خود آن حضرت جمعی از صحابه را در این زمینه تربیت نمود؛ بعد از ایشان، صحابه بزرگ عهده‌دار تفسیر قرآن بوده‌اند، که از میان آن‌ها امام علی( به‌عنوان سرآمد مفسران قرآن، ابن‌مسعود، ابی بن کعب و ابن‌عباس از شهرت بیشتری برخوردار گردیدند؛ علمای اهل سنت درباره امیرالمومنین در حوزه تفسیر قرآن کریم، از تعبیراتی استفاده کرده‌اند که نشان می‌دهد آن حضرت را به‌عنوان آگاه‌ترین صحابه به جایگاه و شأن نزول آیات، و دارای بیشترین روایات تفسیری در میان خلفا پذیرفته‌اند. شواهد و دلایل بسیاری در قرآن، کلام پیامبر(، کلام امام علی و سخنان اهل بیت( بر شخصیت بزرگ تفسیری امام علی( وجود دارد. همچنین صحابه و تابعان نیز او را شخصیتی تفسیری و آگاه‌ترین فرد به قرآن نامیده‌اند. ابن‌مسعود، ابی بن کعب و ابن‌عباس خود از شاگردان مکتب تفسیری علوی به‌شمار می‌روند. در این راستا، بسیاری از مفسران فریقین در کتب تفسیری خود از سخنان امام علی( استفاده کرده،‌و در مواقع بسیاری نیز این کلمات را شاهدی بر گفته‌های خود قرار داده‌اند. پژوهش حاضر در یک بررسی گسترده از سوره حمد تا سوره شوری این موضوع را کاوش نموده و موارد بسیاری به‌دست آورده است که نشان می‌دهد این مفسران به‌صورت مشترک از سخنان آن حضرت استفاده نموده و به نتایج مشترکی نیز دست یافته‌اند، و در واقع سخنان امام علی( در رأی تفسیری آنان موثر بوده است. برخی از این یافته‌ها به شرح زیر است: جهر به بسم‌الله از ضروریات است؛ سوره حمد در نماز لازم است؛ شخص احتجاج‌کننده با حضرت ابراهیم، نمرود بن کنعان بوده است؛ بهترین امت، امت پیامبر است که از امتیازات آن حضرت به‌شمار می‌رود؛ حکم حاکم شرع و قاضی، لازم الاتباع است؛ حج اکبر همان روز قربانی است؛ مراد از شاهد در قرآن، پیامبر بوده و مراد از بینه امام علی است.
بررسی مبانی، اصول، روشها و گرایشهای تفسیری نسفی در مدارک التنزیل و حقایق التاویل
نویسنده:
خیرالله فیض‌الله اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این نوشتار تفسیر «مدارک التنزیل و حقایق التأویل» تألیف ابو البرکات نسفی - در دو بخش - مورد بررسی قرار گرفته است:•
معرفی ترجمه ها و تفاسیر به زبان اردو از علمای شیعه و بررسی روشهای آنها
نویسنده:
غلام جابر جعفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پس از گسترش اسلام به مناطق خارج از شبه‌جزیره عربستان، و در پی اسلام آوردن جوامع غیرعرب، ضرورت تبلیغ و ترویج آموزه‌های اسلامی به سایر زبان‌ها، ایجاب می‌کرد که قرآن کریم نیز به زبان‌های غیرعربی ترجمه شود. در این راستا، مسلمانان شبه‌قاره هند نیز تلاش کردند تا قرآن را به زبان‌های مختلف این منطقه و از جمله به زبان اردو ترجمه نمایند. تاکنون بیش از هزار ترجمه و تفسیر از قرآن کریم به زبان اردو منتشر شده، که این پژوهش تنها آثاری را که توسط علمای شیعه به زبان اردو تدوین گردیده مورد بررسی قرار داده است. در معرفی ترجمه‌ها و تفاسیر، ابتدا معرفی مختصری از مترجم، شامل زندگی‌نامه و خدمات علمی او ارایه گردیده، و سپس به معرفی اثر و ویژگی‌های آن پرداخته شده است. همچنین روش ترجمه، و گاهی نقد و بررسی اثر نیز مورد توجه بوده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که روش مترجمین و مفسرین شبه‌قاره در ابتدا کاملاً تقلیدی بوده است. از ویژگی‌های این دوره، رساندن فهم ساده و ابتدایی قرآن به مردم، و بیان پررنگ اختلافات مذهبی بوده است. همچنین روش تفسیر باطنی و اشاری در این دوره مورد توجه بوده، و مولفین هندی خود را ملزم به نگارش آثار خود به زبان عربی و فارسی می‌دانستند. اما از قرن دوازدهم و پس از رسمیت زبان اردو در مجامع علمی شبه‌قاره، نخستین کسی که به نوآوری در تفسیر روی آورد، ولی‌الله محدث دهلوی، متوفای 1122 هجری بود. در این دوران و در واکنش به افکار استعماری، عنصر دفاع در تفسیر کاملاً برجسته گردید، و مباحثی مانند حکومت اسلامی و نظام‌سیاسی و اقتصادی آن رونق گرفت. پس از تأسیس جمهوری اسلامی پاکستان، دیدگاه‌های سر سید احمدخان و سید جمال‌الدین افغانی در روش تفسیر کاملاً برجسته گردید. پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز مسیر فکر علمای شبه‌قاره را به‌سوی ابعاد انقلابی و اجتماعی آموزه‌های تفسیری سوق داده است.
البحث القرآنی فی تراث شهید المحراب السید محمد باقر الحکیم (رضوان الله تعالی علیه)
نویسنده:
محمد حیدر حمودی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این اثر به تجزیه و تحلیل آثار و اندیشه‌های قرآنی شهید محمّدباقر حکیم و روش شناسی ایشان در تفسیر آیات قرآن کریم و استفاده از علوم قرآنی در تفسیر پرداخته شده است. نویسنده ابتدا مهم ترین موضوعات مقدّماتی قرآن کریم، مانندِ اسمای قرآن، علوم قرآن و تشویق اهل بیت( و قرآن کریم مبنی بر تدّبر و تفکر در قرآن و اُنس داشتن با آن را معّرفی کرده، سپس موضوعاتی عمومی درباره قرآن کریم، همچون: مدنی یا مکی بودن آیات و سوره‌ها، نحوه نزول قرآن، اسباب نزول قرآن، اثبات کردن نصّ قرآنی و هدف از نزول قرآن را بررسیده است. وی در ادامه، اهم مباحث قرآن، مانندِ اعجاز، محکم و متشابه و نَسخ در قرآن واکاوی کرده است. پس از آن، مباحث مهّم مورد بحث در تفسیر قرآن، همچون: تاریخ تفسیر، ماهیت تفسیر، شروط تفسیر و مفسّر، روش‌های تفسیری، اهل بیت و قرآن و نقش آنها در تفسیر، معرّفی مفسّران بزرگ و نمونه‌هایی از تفسیر ترتیبی و موضوعی و دیگر روش‌های تفسیری بحث شده توسّط آیت الله محمّدباقر حکیم، بررسی شده است. در باب دوم، آثار قرآنی آیت الله محمّدباقر حکیم معّرفی شده است؛ این کتاب‌ها، مانندِ علوم قرآن، هدف از نزول قرآن، و تأثیر آن بر روش تفسیر، شبهات مستشرقین در مورد قرآن، معرفّی شخصیت قرآنی و تفسیری شهید سیدمحمّدباقر صدر و شخصیت علمی ایشان، تفسیر سوره حمد، قصّه‌های قرآنی، ابتلا و امتحان در قرآن، حکومت اسلامی، وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و عترت، نقش اهل بیت( در تأسیس جامعه صالح اسلامی، تحلیل امامت و ولایت اهل بیت(، جامعه انسانی در قرآن کریم و حجّت و ولایت از دیدگاه قرآن و عترت است. در قسمت دیگری از همین باب، سیره قرآنی و علمی شهید محمّدباقر حکیم معرّفی، و گوشه‌هایی از حیات علمی، سیاسی، اجتماعی و دوران هجرت ایشان به ایران و نیز فعّالیت‌های سیاسی و علمی او در این مدّت، مدیریت کردن جنبش‌های علمی و سیاسی عراق از ایران، مهاجرت دوباره وی به عراق و سرانجام: شهادت او توّسط ایادی امریکا و صهیونیسم به تصویر کشیده شده است.
بررسی و نقد رویکرد فخر رازی در تفسیر آیات مربوط به اهل بیت (ع)
نویسنده:
محمدیوسف جوهری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
پژوهش حاضر به دیدگاه‌های تفسیری فخر رازی، یکی از مفسّران مهم و مشهور اهل سنّت در تفسیر آیات قرآنی مربوط به اهل بیت(، ولایت، امامت و سایر فضایل آنان اختصاص دارد، و نویسنده با استناد به روایات معتبر و مشهور مندرج در منابع روایی اهل سنّت به ردّ دیدگاه‌های تفسیری وی پرداخته است. او معتقد است فخر رازی به عنوان فردی تأثیرگذار در عقاید و افکار اهل سنّت، آیات مربوط به اهل بیت و شأن والای آنان را به درستی تفسیر نکرده و به صورتی معنادار و گاه مغرضانه از تفسیر این دسته از آیات طَفره رفته و نخواسته فضایل والای اهل بیت( را منعکس سازد؛ لذا به گونه غیر منصفانه با بی‌تفاوتی از تفسیر آن ها صَرف نظر کرده در حالی که در تفسیر آیاتی به مراتب کم اهمّیت‌تر از آن ها ذوق علمی و تحقیق فراوانی از خود بروز داده است. وی نخست با تعریف ترکیب "اهل بیت" از لِحاظ لغوی و اصطلاحی، دیدگاه سایر مفسّران سُنّی را در این باره مطرح کرده و درانطباق اهل بیت با ذرّیه پیامبر اسلام و فرزندان فاطمه زهرا( را ثابت کرده است. سپس به مهم ترین آیات نازل شده در شأن اهل بیت( و در رأس آن ها امیرالمومنین علی( مانندِ آیات تبلیغ، ولایت، مباهله، هادی، شاهد یا شهادت، صدق، اطاعت، امامت، صالح المومنین، انفاق، اعتصام، صلوات و... اشاره کرده و ضمن تفسیری اجمالی آن ها دیدگاه‌های تفسیری فخر رازی درباره آیات پیش گفته را نقّادی کرده است. وی با توجّه به شأن نزول این قبیل آیات، روایات تفسیری وارد شده از رسول اکرم در مفهوم و مصداق آیات که مربوط به اهل بیت پیامبر اسلام بوده، انطباق این آیات با شخصیت امام علی( و فرزندان معصوم ایشان یا حضرت فاطمه زهرا( را ثابت کرده و فضیلت های تأکید شده در آیات را تنها و تنها در شأن امام علی( و اهل بیت پیامبر قابل انطباق می‌داند. وی دیدگاه های تفسیری فخر رازی را غیر منصفانه و مغرضانه وصف کرده و در برخی موارد اعتراف های او را در پذیرفتن شأن و فضیلت اهل بیت منعکس کرده، زیرا گزیری از آن نبوده و در برخی موارد از اثبات بعضی فضایل مربوط به اهل بیت( برای خلفای سه گانه انتقاد می‌کند و آن ها را غیر مستند و غیر علمی برمی شمارد.
بررسی و نقد روش تفسیری قرطبی در (الجامع لاحکام القرآن)
نویسنده:
رضیه رجب
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
اهداف حکومت از منظر قرآن و حدیث (با تأکید بر مقایسه ای با حکومت های رایج)
نویسنده:
نسیم السبطین
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نوشتار حاضر با توجه به ماهیت حکومت در آموزه‌های قرآنی و روایی، تفاوت حکومت در دین اسلام و جوامع ادیان دیگر و نیز مولفه‌های اصلی حکومت در اسلام و غرب را تجزیه و تحلیل می‌کند. نویسنده ویژگی‌های حکومت اسلامی از جمله خدامحوری و محوریت توحید در ارکان حکومت اسلامی را بازگفته و با ویژگی‌های حکومت در غرب، مانند سکولاریسم، امانیسم و لیبرالیسم مقایسه کرده است. وی همچنین ضمن مقایسه اهداف حکومت در اسلام و غرب، تفاوت ماهوی حکومت و سیاست در اسلام و غرب را نتیجه گرفته است. از نظر وی فلسفه و هدف حکومت در اسلام تأمین عدالت در همه عرصه‌ها و رشد و تعالی انسان‌ها است، در حالی که هدف اصلی حکومت کشورهای غیراسلامی، تأمین آزادی، معاش، امنیت و رفع نیازهای مادی آن‌هاست. وی در چهار فصل به بررسی تطبیقی حکومت در اسلام و غرب می‌پردازد. در فصل اول به بررسی مفهوم حکومت اسلامی و جایگاه حکومت در اسلام پرداخته و بر جنبه الهی داشتن حکومت، طبق آیات و روایات تأکید کرده و ادله عقلی و نقلی ضرورت حکومت را ذکر می‌کند. در فصل دوم اصول و مبانی حکومت از منظر اسلام و حکومت‌های غیر دینی را بررسیده و توحید محوری، غایتمندی خلقت، انسان شناسی، عدم جدایی دین از سیاست و امامت و رهبری را از مولفه‌های حکومت اسلامی و سکولاریسم، امانیسم، لیبرالیسم و دموکراسی را از مولفه‌های حکومت‌های غیر دینی و لاییک می‌شمارد. وی در فصل سوم هدف حکومت در اسلام را دعوت به توحید و احیای ارزش‌های دینی و انسانی و مبارزه با بدعت‌ها خوانده و دفاع از محرومین، رفع ظلم و مظاهر طاغوت و گسترش عدالت اجتماعی را در حکومت اسلامی یک اصل دانسته، در حالی‌که اهداف اصلی حکومت در حکومت‌های غیر دینی فقط تأمین نیازهای دنیوی مردم عنوان شده، که آن هم در حد شعار است و در بسیاری مواقع به عمل منجر نمی‌شود و واقعیت ندارد.
تفسیر تطبیقی آیات الغدیر
نویسنده:
محمد صابر جعفری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله حاضر با موضوع تفسیر تطبیقی آیات غدیر در چهار فصل تدوین شده است : فصل اول ، شامل چهار گفتار است. در گفتار اول از کلیات بحث شده و در گفتار دوم مفاهیم لغوی و اصطلاحی امام و امامت، خلافت، عصمت، تفسیر و در گفتار سوم به مبانی مشترک تفسیری فریقین پرداخته شه است، در گفتار چهارم مبانی مختص فریقین بحث شده است. فصل دوم، شامل آیه تبلیغ (قبل از غدیر) در چهار گفتار، در گفتار اول آیه تبلیغ از دیدگاه مفسران بررسی شده و در گفتار دوم آیه تبلیغ از دیدگاه روایات و در گفتار سوم به بحث غدیر پرداخته شده و در چهارمین کفتار به نقد و بررسی شبهات حدیث غدیر پرداخته شده است. در فصل سوم ، آیه اکمال (حین غدیر) در طی سه گفتار از دیدگاه مفسران، دیدگاه روایات در باره آیه اکمال، بررسی شبهات آیه اکمال. در فصل چهارم آیه سئل سائل (بعد از غدیر) در سه گفتار بررسی شده در گفتار اول دیدگاه مفسران مطرح گردیده و در گفتار دوم روایات بیان شده و در گفتار سوم به بررسی شبهات آیه پرداخته شده است. در هر یک از فصول ابتدا آیهمربوطه را آورده، سپس واژگان مهم آیه را معنی نموده و در ادامه دیدگاههای مفسرین اهل سنت و شیعه و روایات اهل سنت و شیعه و همچنین به بررسی شبهات پرداخته شده است.
روشهای تفسیری امام علی (ع)
نویسنده:
صمد عبدالهی عابد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
  • تعداد رکورد ها : 46