جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق

نویسنده:

محمدتقی یوسفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

تناسخ , تناسخ ملکی , تناسخ ملکوتی , تناسخ نزولی , تناسخ صعودی , مسخ , تناسخ , تناسخ صعودی , تناسخ نزولی , رسخ , فسخ , مسخ , فسخ , تناسخ متشابه , رسخ , تناسخ , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی , تناسخ نزولی , مسخ

چکیده :

«تناسخ» آموزه ای است که از دیرباز فکر اندیشمندان را به خود معطوف داشته؛ بحثی که در علم النفس فلسفی از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که هم در فلسفه نفس بازتاب های در خور توجهی دارد و هم در دیگر مباحث فلسفی. علاوه بر این، نمی توان از بازتاب های کلامی آن نیز غافل شد. از این رو، اندیشمندان مسلمان به فراخور توان فکری خویش، به بررسی آن پرداخته اند و غالبا به امتناع عقلی آن گرایش نشان داده اند. در این میان، شیخ اشراق به گونه ای دیگر سخن گفته است. در این مقاله، تلاش شده است تا دیدگاه ایشان با توجه به آثار وی تبیین شود؛ در این زمینه، ابتدا تاریخچه آموزه تناسخ، گرایش های گوناگون در این باره، اصطلاحات تناسخ و انواع آن و مبانی تناسخ و مبانی انکار آن، بررسی شده و در ادامه، تبیین دقیقی از دیدگاه ایشان ارایه گردیده است. در پایان، دلایل عقلی و نقلی طرفین - البته بر اساس آثار شیخ اشراق - ارایه شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

در کتابى خواندم که برخى دانشمندان توانسته اند ثابت کنند روح یک انسان (قبل از تولدش)، متعلّق به یک انسان دیگر بوده است و حتّى روانشناسان توانسته اند با روش هیپنوتیسم، این فرضیه را آزمایش و تجربه کنند . آیا میتوان به این امور و عقاید اطمینان کرد؟ آیا در روایات اسلامى نیز به این موضوع (تسلسل روح) اشاره شده است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : یکى از مباحث دشوار علمى، مسئله «تناسخ» است. تناسخ دو قسم است: 1 . تناسخ مُلکى؛ به این معنا که نفس آدمى با رها کردن بدن مادى خود، به بدن مادى دیگرى وارد شود. 2 . تناسخ ملکوتى؛ به این معنا که نفس با عقاید، اندیشه ها، نیت ها، گفتارها و کردارهاى خ بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

بازخوانی حرکت جوهری ملاصدرا و برخی لوازم و پیامد‌های دین‌شناختی آن

نویسنده:

محمد نجاتی, محمد سعیدی مهر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم : دانشگاه قم ,

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه , حرکت جوهری , صورت , ماده , اصالت وجود , وحدت تشکیکی وجود , تناسخ , لوازم دینی حرکت جوهری

کلیدواژه‌های فرعی :

حرکت اشتدادی نفس , حرکت مجردات , سریان عشق در موجودات , حکمت متعالیه , تغیر , احکام ماهیت , تناسخ ملکی , حرکت , عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) , تکامل پس از مرگ , هستی شناسی حرکت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

مقاله حاضر، با واکاوی مبانی وجودی و معرفتی فلسفه ملاصدرا، رویکرد خاص وی را به نظریه حرکت جوهری بررسی می‌کند. ملاصدرا بر اساس نگرش تلفیقی خود، مؤلفه‌ها و لوازم نظریه خویش را بازنگری می‌کند. بر این اساس، دوگانه‌های ماده و صورت و اتصافشان به جوهریت، در ذیل کارکردهای نفس تبیین می‌شود. وی، با وضع تفکیک بین اشتداد وجودی و اشتداد جوهری، موضوع اشتداد را امری ورای جوهریت و عرضیت و اسناخ حقیقت وجود می‌داند. ملاصدرا، با وضع تشکیک به مثابه ملاک نهایی، فرآیند اشتداد را در عقول مجرد و جمیع ماسوی‌الله تسری می‌دهد. بر این اساس، در تفکر صدرایی، خلع نفس از عوارض مادی و جسمانی در حین موت، مانع از استدامه حرکت استکمالی و تناسخ دنیوی نفس نخواهد بود.

صفحات :

از صفحه 23 تا 35

مشخصات اثر

عنوان :

اسلام و التناسخ

نویسنده:

حسین یوسف مکی عاملی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الزهراء,

کلیدواژه‌های اصلی :

تناسخ , 13. علم کلام

کلیدواژه‌های فرعی :

تناسخ , زندگی پس از مرگ , انتقال روح انسان به جسد دیگر , تناسخ باطل , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , احکام تناسخ , تناسخ نزولی , ابطال تناسخ , مسخ , حیات اخروی , تناسخ ملکی ,

چکیده :

کتاب «الاسلام و التناسخ» تالیف حسین یوسف مکی عاملی، پیرامون یکی از موضوعات حیات پس از مرگ یعنی تناسخ نگارش یافته است. مولف در ابتدای کتاب خود در رابطه با تطور مسئله تناسخ و انواع آن در تاریخ تفکر بشری در قبل و زمان اسلام سخن گفته و در ادامه موضوعاتی مانند: اقسام تناسخ، قائلین به تناسخ، تفاوت مسخ و تناسخ، بطلان تناسخ در نزد عموم مسلمین و دیگر مباحث مرتبط را مورد بررسی قرار داده است.

مشخصات اثر

عنوان :

تناسخ در معادشناسی ملاصدرا

نویسنده:

محمدحسین دهقانی محمودآبادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,

کلیدواژه‌های اصلی :

05. فرجام شناسی Eschatology , رجعت , حکمت متعالیه , حرکت جوهری , بدن , علم معاد (فلسفه ذیل الهیات بالمعنی الاخص) , تناسخ , علم النفس صدرایی

کلیدواژه‌های فرعی :

تعلق نفس به بدن , برهان قوه و فعل , معاد(فلسفه) , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی , اهمیت مسئله تناسخ , تناسخ معنوی , برهان حرکت اشتدادی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

در بيشتر مكاتب، مانند هندوئيسم و بوديسم و مكتبهای فكری يونان باستان، مانند مكتب سعادت گرای سقراط و افلاطون، باور بـه تناسـخ ديـده مـی شـود. دوگانـه انگـاران دربـاره حقيقت انسان كه روح مجرد و ماندگار را برای آدمی پذيرفته اند، بـا ا يـن پرسـش بنيـادين مواجه اند كه در هنگامـه مـرگ و زمـان مفارقـت كامـل روح از بـدن، بقـای روح در چـه عالمی و به چه صورتی است؟ عده ای بقای روح را به گونه تناسخ و انتقال آن از كالبـدی به كالبد ديگر در عالم دنيا مطرح كرده اند. دست های ديگر همان باور اديـان الهـی مبنی بـر معاد و انتقال روح به عالم ماورای طبيعت را پذيرفته اند. باوربه تناسخ، درگير با باور به معاد مطرح در اديان الهی و نافی آن است؛ بدين سبب دین بـاوران و قائلان به معاد، به ويژه متكلمان و فلاسفه الهی جهت دفاع از اصل معاد و شـفاف سـازی آن بـه تبيين و ابطال تناسخ مشهور پرداخته اند. ملاصدرا در معادشناسی خويش بـه صـورت مبسـوط از طريق ارائه ادله عقلی متعدد، از جمله براهين قوه و فعل و بـه ويـژه برهـان حركـت اشـتدادی كـه مبنای آن اصل حركت جوهری است، در قالـب مقـدمات پـی درپـی در راسـتای ابطـال تناسـخ پرداخته است. وی بر اين باور است كه قرائت های مختلـف از تناسـخ و نيـز انـواع تناسـخ مطلـق اعم از صعودی و نزولی آن قابل دفاع عقلانی نيستند؛ اما به نظر می رسد برخـی از ادلـه عقلـی بـر ابطال تناسخ نيز خدشه پذيرند. البته ابطال تناسخ از طريق دليل های نقلی نيـز انجـام مـی گيـرد كـه اين دسته از ادله مورد توجه اين نوشتار نيستند.

صفحات :

از صفحه 107 تا 128

مشخصات اثر

عنوان :

تبیین و بررسی سازگاری یا ناسازگاری اصالت وجود صدرایی و مسئله ابطال تناسخ ملکی

نویسنده:

محمد نجاتی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,

کلیدواژه‌های اصلی :

جسم , اصالت وجود , تناسخ ملکی , ترکیب خارجی(اصطلاح وابسته)

کلیدواژه‌های فرعی :

تناسخ , حکمت متعالیه , حرکت جوهری , نفس متناسخ ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

چالش انگيزترين اقسام تناسخ، تناسخ ملكی است. در اين مقاله بر خلاف مشی قاطبه تأليفـاتی كـه نگاشته شده است؛ از ادله مشهور ابطال تناسخ ملكی صرف نظر شده و با استفاده از اصـول فلـسفه صدرايی به نقد و بررسی اين مفهوم پرداخته شـده اسـت . ايـن بررسـی نـشان مـی دهـد در حـوزه صدرايی سازگاری كاملی بين دوگانه های اصالت وجود و ابطال تناسخ ملكی وجود داشته است؛ به صورتی كه می توان از اين سازگاری به عنوان بهترين دليل در رفع اين چالش استفاده نمود.

صفحات :

از صفحه 115 تا 130

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل مبانی متافیزیکی ملاصدرا در ابطال تناسخ مُلکی

نویسنده:

زهرا کاشانیها

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

حرکت جوهری , ملاصدرا , تناسخ , تناسخ ملکی , تناسخ ملکوتی , تناسخ , تناسخ , حرکت جوهری , تناسخ , تناسخ ملکوتی , تناسخ ملکی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

تناسخ یکی از نظریه های رقیب معاد است. این عقیده در طول تاریخ با اشکال و اطوار متنوع مطرح بوده است. ملاصدرا با استناد به مبانی هستی شناختی و انسان شناختی خود نخست به مفهوم سازی دربارة تناسخ پرداخته است و به مفاهیمی چون تناسخ باطل و تناسخ حق می رسد؛ تناسخ باطل همان تناسخ مُلکی و تناسخ حق، تناسخ ملکوتی است و سپس با تکیه بر نگرش وجودی اش، تناسخ مُلکی را ابطال و تناسخ ملکوتی را اثبات می کند. سؤال اصلی این جستار این است: ملاصدرا چگونه تناسخ مُلکی را ابطال کرد؟ و نتیجة بحث عبارت است از اینکه ملاصدرا بر پایة مبانی هستی شناختی مثل اصالت وجود، وحدت تشکیکی، اشتداد، تضعف و مبانی انسان شناختی همانند حدوث جسمانی نفس و بقای روحانی آن به ابطال تناسخ مُلکی می پردازد.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید