جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4691
مساله شر و انتساب آن به خداوند با تکیه بر آیه 79- 78 نساء
نویسنده:
قربانعلی کریم زاده قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
مساله شر یکی از مسائل بنیادی در نظام های الهی به شمار می آید. این مساله با رویکردهای گوناگون مورد توجه اندیشمندان مسلمان واقع شده است. رهیافت درون دینی یکی از رویکردهای مهم مساله شر است. مساله شر در قرآن کریم از ابعاد مختلف مورد اهتمام بوده است. مساله شر و انتساب آن به خدا از جمله مسائلی است که در آیات قرآن به ویژه در آیه 79- 78 سوره نساء بدان اشاره شده است. قرآن کریم در این آیه با بیان «قل کل من عند الله» خیرات و شرور عالم را به یک منبع و آن هم خداوند نسبت می دهد و در ادامه با بیان «و ما أصابک من سیئه فمن نفسک» به عوامل و زمینه های انسانی که به نوعی در تحقق شرور دخالت دارند، اشاره می نماید. این مساله موجب تناقض ظاهری آیه شریفه شده است. مفسران در پاسخ به این تناقض، راه حل هایی را مطرح کرده اند. این تحقیق ابتدا به نقل و نقد چهار رهیافت تفسیری پرداخته و در ادامه به بازسازی راه حل علامه طباطبایی بر اساس دیدگاه نیستی انگاری شر می پردازد و آن را پاسخ موفق ارزیابی می نماید.
صفحات :
از صفحه 87 تا 100
رابطه منطقى ارزش با واقع
نویسنده:
مهدى مشگى، محمدمهدى عباسى آغوى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
بحث درباره رابطه واقعيت و ارزش به طور جدى از قرن هجدهم و توسط ديويد هيوم آغاز شد و پس از آن ديدگاه ناظر به وجود رابطه، موافقانى مانند جورج ادوارد مور و مخالفانى همانند جان سرل پيدا كرد. هيوم اظهار داشت كه هيچ گزاره ارزشى اى را نمى توان به صورت منطقى از گزاره اى واقعى استنتاج كرد. در فلسفه اسلامى اين مسئله با بحث مدركات عقل عملى و عقل نظرى گره خورد. حل اين مسئله در ارزشيابى گزاره هاى علوم انسانى تأثير بسيارى دارد و پيش زمينه بحث «رابطه علم و ارزش» است. در اين مقاله ضمن بحث تفصيلى درباره پيشينه مسئله، به بررسى ديدگاه هاى مختلف درباره رابطه منطقى بايد و هست مى پردازيم و با تقريرى نوين از ديدگاه هيوم و ضمن ايراد نقدهاى جديد بر ديدگاه علامه طباطبائى، در پايان ديدگاه آيت اللّه مصباح مبنى بر چگونگى رابطه منطقى ميان گزاره هاى ارزشى و گزاره هاى واقعى را با استفاده از ضرورت بالقياس الى الغير نشان مى دهيم.
صفحات :
از صفحه 135 تا 160
اصالت وجود و نام‌گرایی در نظام فلسفی صدرایی
نویسنده:
احمد احمدی، محمد رصافی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
ادعا شده است که اصالت وجود و نظام تشکیکی وجود در اندیشه فلسفی ملاصدرا به نظریه نام‌گرایی می‌انجامد. این ادعا به بیان‌های مختلف مطرح شده است. یکی از نتایج اصلی نام‌گرایی، نفی کلی طبیعی و نیز هر گونه امور مجرد، مانند مثل افلاطونی، است. اعتباریت ماهیت مهم‌ترین دلیل کسانی است که معتقدند نظام صداریی فاصله چندانی تا نام‌گرایی ندارد و به کمک تشکیک خاصی و حرکت جوهری، این ادعا را تقویت می‌کنند. برخی از شارحان ملاصدرا نیز – بدون آنکه به ارتباط اصالت وجود و نام‌گرایی اشاره کنند– به گونه‌ای سخن گفته‌اند که گویا در نظام فلسفی ملاصدرا، کلی طبیعی هیچ جایگاهی ندارد و استفاده او از این اصطلاح در اثر رسوبات اندیشه اصالت ماهیت بوده که تا پیش از او رواج داشته و حتی خود او در ابتدا چنین می‌اندیشیده است. این مقاله، در مقابل، در پی رد این مدعاست. با بررسی دقیق نظام ملاصدرا، این نتیجه به دست می‌آید که استفاده ملاصدرا از اصطلاحاتی مانند کلی طبیعی، صورت نوعیه، ذات و ماهیت از رسوبات اندیشه اصالت ماهیت نیست، بلکه او با نگرشی متفاوت این اصطلاحات را به کار می‌برد. علاوه بر آن، به مثل افلاطونی نیز معتقد است و آن را با قدری اصلاح و تعدیل در نظام فلسفی خود جای می‌دهد. بنابراین، ملاصدرا نه تنها نام‌گرا نیست، بلکه واقع‌گرایی است که بین نظریه افلاطون و ارسطو جمع کرده و در حقیقت علاوه بر مثل، صورت نوعیه، کلی طبیعی و ماهیت را نیز موجود می‌داند؛ هرچند نحوه وجود کلی طبیعی، ذات و ماهیت بالعرض یا بالتبع است
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
نفی اشتراک معنوی مفهوم وجود در عرفان و حکمت متعالیه
نویسنده:
مرتضی شجاری، لیلا قربانی الوار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
در علم منطق اشتراک لفظی و اشتراک معنوی بر اساس وضع اعتباری اهل زبان تعریف شده است، اما ملاصدرا با اشاره به این که فیلسوف اهمیتی برای معانی لغوی و عرفی قائل نیست، این دو اصطلاح را درباره حقایق اشیا و ارتباط لفظ واحد با آن ها تبیین کرده است. بنابر «وحدت تشکیکی وجود» مفهوم وجود مشترک معنوی است، زیرا حاکی از حقیقت واحدی است که در همه موجودات مشترک است، اما بنابر «وحدت شخصی وجود» که ابن عربی با کشف و شهود بدان رسید و ملاصدرا در مباحث علت و معلول آن را اثبات کرد، یگانه مصداق وجود خداوند است و دیگر بحث از اشتراک لفظی یا معنوی وجود منتفی خواهد بود. بر این اساس، «وجود» حقیقتا به ممکنات اسناد داده نمی شود، بلکه یا باید با اصطلاح خاص عرفانی به آن ها «کائن» گفت و یا باید وجود را به مجاز به آن ها نسبت داد؛ مجازی که ملاصدرا آن را «مجاز عرفانی» نامیده و متفاوت از «مجاز لغوی» است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 143
برهان نفس بر اثبات خدا در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمدتقی یوسفی، مجتبی افشارپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه‌ السلام,
چکیده :
در میان ادله اثبات وجود خدا در فلسفه اسلامی، برهان‌ های غیرمشهوری هم هستند که در عین صحت و اتقان کمتر مورد عنایت فیلسوفان قرار گرفته‌اند. یکی از این برهان‌ ها برهان نفس بر اثبات خدا است. در این برهان، با استفاده از نفس انسانی و برخی اوصاف و عوارض آن بر وجود خداوند سبحان استدلال می شود. صدرالمتالیهن (ره) در برخی از آثار خود به‌صراحت این برهان را یکی از براهین مستقل اثبات واجب‌الوجود دانسته است. ملاصدرا و برخی از پیروانش چهار تقریر از این برهان ارائه کرده‌اند: با استفاده از علت حرکت نفس، حدوث نفس، علت غایی حرکت نفس و حرکت نفوس فلکی. این برهان به نحو مستقل در حکمت مشاء مطرح نبوده است؛ برخی اشراقیان به بعضی تقریرهای آن اشاره کرده‌اند؛ ملاصدرا با بهره‌گیری از اشارات پیشینیان و همچنین مبانی فلسفی خود در مسئله نفس، حرکت جوهری، نحوه ارتباط حادث با محدث و... چنین برهانی را بیان کرده است. او همچنین در این برهان، راه و رونده را متحد می‌داند و عینیت سالک و مسلک را از ویژگی‌های این برهان می شمارد و همین امر را دلیل شرافت این برهان بر سایر ادلۀ اثبات واجب‌الوجود ـ به جز برهان صدیقین ـ می‌داند. او معتقد است: در عین اینکه معرفت حضوری نفس شهود باطنی رب را در پی دارد، معرفت حصولی به نفس و دقت در عوارض آن نیز وسیله صعود به معرفت خداوند است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 182
موضوع و ماهیت علوم انسانی و جایگاه آن در منظومه علوم با تأکید بر آرا و نظریات فارابی
نویسنده:
محمدحسین کاظمینی، محمدامین هنرور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
پرسش از چيستی، نخستين گام در داشتن تصوری صحيح و دقيق از يك علم است و برای تحليل دقيق تر آن علم، شناخت جايگاه، موضوع و غايت آن علم، سه متغير كليدی ديگر به شمار می روند. علوم انسانی كه مجموعه ای از دانش های مشخص و معين است، از يك سو متناسب با نيازها و غايات انسانی با اراده و آگاهی انسان تحقق می يابند و در مديريت اجتماعی و سعادتمندی انسان نقشی مستقيم دارند و از سوی ديگر جايگاه و اهميتی بی بديل در جوامع دارد؛ ازاينرو فهم و تحليل چيستی آن با توجه به جايگاه، موضوع و غايت اين علم، مبتنی بر بنيان ها و مبانی معرفتی اسلام، امری ضروری به نظر می رسد. در اين نوشتار سعی شده است با تأكيد بر آرا و نظريات فارابی، فيلسوف و انديشمند تأثيرگذار در اين حوزه، با تبيين جايگاه علم انسانی در منظومه علوم و نيز تحليل موضوع و غايت آن، تعريفی دقيق از اين علوم ارائه شود.
صفحات :
از صفحه 77 تا 98
ولایت در عرفان با تکیه بر آراء علامه سید محمد حسین طباطبایی (ره)
نویسنده:
محمد بنی هاشمی، حسین ناجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
ولایت در عرفان اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و سرآمد آموزه های عرفانی شمرده شده است. بر همین اساس حضرت علامه طباطبایی (ره) در اثر جاودان خود – تفسیر المیزان – به مساله ولایت توجهی خاص مبذول داشته اند. ایشان ولی مطلق را از آن ذات باریتعالی دانسته که بر همه چیز و همه کس ولایت دارد که این مقام و موقعیت را به برخی بندگان صالح و خالص خویش موهبت نموده و ایشان با توجه به علم و عصمت بی مانند خود به آن درجه از ولایت نایل آمدند و این درجه از ولایت خاص ائمه معصومین (ع) و اولیای طاهرین می باشد. اما راه تهذیب نفس که انسان را زیر پوشش ولایت حق ببرد و مستقیما از سرپرستی خدای سبحان مدد بگیرد به سوی همگان باز است و دیگران می توانند به مقام ولایت اکتسابی برسند. نوشتار حاضر این مساله را بررسی و به سوالات مهمی در این زمینه پاسخ می دهد.
صفحات :
از صفحه 125 تا 145
قضایای وجودی از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
مریم قلاسی، محمدکاظم علمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
ملّاصدرا درباره قضایای وجودی چهار نظریّه گوناگون عرضه کرده است که در بادی امر مغایر با یکدیگر به نظر می‌رسند. مدّعای این مقاله آن است که اگر این چهار نظریّه را از دو دیدگاه اصالت وجود و اصالت ماهیّت مورد تحقیق قرار دهیم، خواهیم دید که اوّلاً قابل تقلیل به دو نظریّه می‌باشند و دوم این‌که راه‌حل‌های ملّاصدرا درباره قضایای وجودی صرفاً منحصر در ممکنات است و اساساً درباره واجب مطرح نمی‌گردد.
صفحات :
از صفحه 165 تا 179
بررسى تطبيقى حقيقت مرگ در دين زرتشت و اسلام با تأكيد بر اوستا و قرآن
نویسنده:
محمد حاجتى شوركى، محمد جعفرى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از مسائل كلامى مورد اختلاف ميان دين اسلام و زرتشت، آموزه مرگ است. نوشتار حاضر، با هدف بررسى تطبيقى چيستى مرگ و مقوله هاى مرتبط با آن در دو دين زرتشت و اسلام، ابتدا به تعريف و توصيف آموزه مرگ و مسائل مرتبط با آن در دين زرتشت و اسلام مى پردازد، سپس با بيان شباهت ها و تفاوت ها در اين زمينه، در پايان تحليلى نو ارائه مى نمايد. شباهت هايى در اين بين وجود دارد؛ ازجمله: حتمى بودن و عموميت مرگ و حيات روح پس از مرگ. اما تفاوت ها بيشتر است، كه در اين خصوص مى توان به وصف خالقيت مرگ براى «اهريمن» در دين زرتشت و «اللّه» خالق مرگ در اسلام، شر بودن مرگ در كيش زرتشت و خير بودن مرگ در دين اسلام و وظيفه مبارزه انسان با مرگ در دين زرتشت و اشتياق مؤمن به مرگ در دين اسلام اشاره كرد. اين مقاله با روش تطبيقى ـ تحليلى نگاشته شده و تأكيد آن در ارائه مباحث بر دو متن مقدس يعنى قرآن و اوستاست.
صفحات :
از صفحه 39 تا 54
مطالعه تطبیقی تبیین فلسفی نظریه وحدت شخصیه وجود از دیدگاه محقق دوانی و صدرالمتالهین
نویسنده:
باقر حسین لو، حامد ناجی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
وحدت وجود منشا عرفانی دارد اما شاید اولین تبیین فلسفی از دیدگاه وحدت وجود عرفا از آن محقق دوانی باشد. این تبیین فلسفی، پیامدها و لوازمی دارد که چندان موجه و معقول نیست. صدرا نیز در جهت تبیین فلسفی نظریه وحدت وجود عرفا نهایت تلاش خود را به کار بسته است. او با گذر از نظریه وحدت تشکیکی وجود با پیشنهاد یک نظام و دستگاه فلسفی نو فلسفه را نه به پایان بلکه به عرصه ای تازه از تفکرات فلسفی بدل کرده است. در این مقاله با بیان هرچند مختصر از دستگاه فلسفی و وجودشناسی محقق دوانی، نشان داده می شود که دیدگاه او در عین شباهت به تبیین فلسفی صدرا، دچار تناقضات درون سیستمی است. در ادامه با بیان تبیین فلسفی صدرا از وحدت وجود عرفا با مقایسه این دو تبیین فلسفی، نقاط قوت و ضعف آن ها و نیز ارتباط این دو تبیین باهم آشکار شد. تبیین فلسفی صدرا در دستگاهی غیر از دستگاه وحدت تشکیکی وجود، بلکه در دستگاه فلسفی نو که صدرا درصدد آن بوده و در برخی موارد در کتب خود به آن اشاره کرده، قابل تامل و دفاع معقول است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 66
  • تعداد رکورد ها : 4691