جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده هر چند اسباب دین متفاوت و طرق موجد رابطه دینی متعددند اما قدر مشترک همه آن ها این است که مدیون باید از عهده دین خارج شود و به نحوی ذمه خود را نسبت به داین بری سازد. اما با توجه به تنوع معاملات و قواعد حاکم بر روابط دینی میان افراد و دلایل متعدد دیگر، ممکن است بدهکار قادر به تأدیه دیون خود نباشد. محجوریت مدیون به جهت تفلیس و مرگ او در فرضی که ترکه اش وافی به دیون نباشد از جمله مصادیق شایع در عدم وصول طلب دیان به شمار می رود. در این میان هرچند اقتضای اصل اولی آن است که دارایی مفلّس و ماترک متوفی به نسبت طلب طلبکاران سرشکن شود و طلبکاران را بر یکدیگر ترجیحی نباشد، اما در این میان از حقوقی سخن رفته است که در شماره، حقوق مقدم محسوب شده و صاحب آن را در رسیدن به طلب خود بر دیگران مقدم می دارد. حق مرتهن نسبت به مال الرهن و حق نفقه زن و تقدم صاحب عین برسایر طلبکاران از جمله حقوقی هستند که فقیهان آن ها را بر سایر حقوق مقدم می دارند. در ترکه میّت نیز تقدم حقوق مورد بحث و مداقه فقیهان قرار گرفته است که در این نوشتار اهم آن ها مانند تقدم تجهیز، تقدم دیون و واجبات مالی بر وصیت و مابقی چند از این قبیل، مورد بررسی واقع شده است

رسالة حاضر تحقیق و تصحیح بخشی از یکی از شروح با ارزش کتاب شریف کافی، تألیف ثقه الاسلام محمدبن یعقوب کلینی(م329)، به نام«الشافی فی شرح اصول الکافی»، تألیف ملا خلیل قزوینی(م1089) است، که تاکنون به زیور طبع آراسته نشده و از دسترس علماء و اندیشمندان به دور مانده است. این بخش از کتاب کافی که به«کتاب العقل» موسوم است، مشتمل بر 34 حدیث ارزشمند در مورد اهمیت عقل و علوشأن عقلاء، و نقص جهل و بی ارزشی جاهلان می باشد. به این منظور ابتدا مقدمه ای در معرفی کتاب کافی و مؤلف و شارح آن و نیز شیوة تحقیق ارایه می شود و سپس بخش مورد نظر از کتاب الشافی همراه با برخی حواشی تقدیم ارباب فضل و دانش می گردد. آنچه که در این تحقیق انجام شده به طور خلاصه به قرار زیر است: 1) مقابلة متن کافی با نسخه ای که توسط آیة الله والد مدظله با بیش از 10 نسخة معتبر مقابله شده است. چنانچه بین نسخة اصل و نسخة یاد شده اختلافی وجود داشته باشد و تفاوت در معنا ایجاد کند، مورد اختلاف در پاورقی با عبارت«فی بعض النسخ» آورده شده است. 2) مقابله نسخة اول«اصل» با نسخة«ل» و آنجا که در نسخة«ل» وجود نداشته و در«اصل» بوده با علامت(«ل» -) و هر جا که در نسخة«ل» اضافه شده که در«اصل» خط خورده و یا وجود ندارد با علامت(«ل»+) در پاورقی آورده شده است. 39 تقطیع و ویرایش متن. 4) اضافه کردن حاشیه های موجود در نسخ و ویرایش آنها. 5) شرح برخی از الفاظ، لغات مشکله، معرفی برخی رجال أسناد حدیث با کمک سایر شروح از قبیل: شرح ملا صالح مازندرانی و «الوافی» فیض کاشانی و .... 6) استخراج منابع و مآخذ متن، شروح و حواشی. 7) تغییر شکلی کتاب از شرح مزجی به وضع موجود به منظور تسهیل در فهم.

یکی از چالشهای محاکم خانواده در حوزه دادرسی یافتنِ پاسخ به این سوال است که اگر زوجه، دادخواست مطالبه نفقه دهد آیا علاوه بر ارائه قباله ازدواج، باید تمکین خود یا در صورت عدم تمکین، عذر خود و موجه بودن آن را نیز اثبات کند یا این که برای مطالبه نفقه زوجه تنها باید سند ازدواج را ارائه نماید و بر عهده زوج است که نشوز او و غیر موجه بودن عذر وی در عدم تمکین را اثبات کند ؟ به عبارت دیگر در دعوای مطالبه نفقه، مدعی چه کسی است تا بار اقامه بینه بر عهده وی گذارده شود؟ به عبارت دیگردر حوزه دادرسی خانواده، هرگاه زن از طریق دادگاه مطالبه نفقه کند آیا باید علاوه بر اثبات رابطه زوجیت، ادای وظایف زناشویی از جانب خود را نیز ثابت نماید یا اثبات نشوز زن برای رفع تکلیف انفاق به عهده شوهر است؟ به عبارت دیگر آیا تمکین شرط استحقاق زن در مطالبه نفقه است یعنی نفقه با وجود تمکین وجوب پیدا می‌کند نه با عقد، یا این که نفقه نیز مانند مهر به مجرد عقد بر زوج واجب می‌شود و نشوز مانع استقرار آن می‌شود؟ رسالت این قلم پاسخ گوئی به این پرسش است.

سودگرایی یکی از تأثیرگذارترین مکاتب اخلاقی است که توسط جان استوارت میل به اوج اعتبار خویش رسید؛ هرچند میل سودگرایی را ابداع ننمود اما تفسیری جاودان از آن ارائه کرد و با اصلاحات و نوآوری هایی که در سودگرایی بنتام بوجود آورد فایده گرایی بنتام را که زیر تیغ انتقادات شدیدی قرار داشت تعدیل نمود و به انتقادات بسیاری پاسخ داده و سودگرایی را احیاء کرد.این اصلاحات و نوآوری ها گاه در اصول و در مواردی در اهداف و زمانی هم در تفسیر رخ نمودند، اما در مواردی این اصلاحات نتوانست جوابی درخور به انتقادات بدهد و یا در مواردی خودِ این اصلاحات و نوآوری ها باعث انتقادات دیگری شد. در این مقاله سعی بر آن است تا با بررسی سودگرایی میل و همچنین تحلیل زمینه ها، اصول و اهداف جان استوارت میل نشان داده شود که سودگرایی تعدیل شده ی وی تا چه میزان توانسته به انتقادات بر سودگرایی پاسخ دهد و تا چه اندازه در برابر انتقادات تاب مقاومت دارد.

نظریه فوق تجرّد عقلانی بودن نفس از نظر ملاصدرا، عبارت است از تجرّد نفس از ماهیت، علاوه بر تجرّد آن از مادّه. ویژگی­های نفس در این مرتبه عبارت است از این­که در هیچ حدّی ثابت نبوده و گوهری بسیط، ظلّ وجود، وجودی صرف و فوق مقوله است که در عین حال، نه جوهر است و نه عرض، نه جنس است و نه فصل، و نه قابل اشاره عقلی است. صورت­بندی و شکل­ گیری این نظریه، نتیجه اصالت وجود، وحدت حقیقت وجود، تشکیک در مراتب وجود، حرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول است. نظریه فوق تجرّد عقلی بودن نفس، بر اعتقاد راسخ ملاصدرا به بطلان اصالت ماهیّت و عدول به نظریه اصالت وجود اثر گذرا بوده است. ملاصدرا، از دیدن برهان الهی و مکاشفه­ ای سخن می­ گوید که شاید همان بازگشت شیخ اشراق از اعتباریّت وجود، به انّیت صرف و وجود محض بودن نفس در مرتبه فوق تجرّد است.