جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تاریخ اسلام چند دهه بعد از عصر پیامبر اسلام(ص) توسط مسلمانان به رشته تحریر درآمد، نیازجامعه اسلامی به دانستن روش و سیره پیامبراسلام(ص)برای استفاده درمسائل مستحدثه و علاقه مردم به آگاهی شرح زندگی وجنگهای رسول اکرم(ص) سبب توسعه این دانش گردید. مانند هر متن تاریخی دیگر گذشت زمان، تأثیر حکومتها، تأثیر اطلاعات، اعتقادات، سلایق و علاقه نگارندگان و تأثیرپذیری از فرهنگ ملل جدیدی که به حوزه جامعه اسلامی وارد شده بودند و ... سبب تفاوت‌هایی در بین این متون گردیده است.لذا مقایسه متون تاریخی صدر اسلام با تنها متن بدون تحریف و قابل قبول همه مسلمین که اطلاعات دست اول را در مورد عصر پیامبر (ص) دارد یعنی قرآن، می‌تواند برای نقد و بررسی مطالب کتب تاریخی بسیار مفید باشد.در این پایان نامه با مقایسه تعدادی از کتب اولیه تاریخی مربوط به صدر اسلام با قرآن کریم و بعضی از تفاسیر موجود این مطلب آشکار می‌شود که بعضی از کتب تاریخی متقدم نگاشته شده درباره صدر اسلام قابل تأمل و بررسی دقیق‌تر است.عده‌ای از مورخین اسلامی خاصه در نقل مطالب معطوف به تقدس که دارای تمثیلات بسیار نیز می‌باشد، از واقعیات قابل تطبیق با قرآن بسیار فاصله گرفته‌اند. این امر خاصه در کتاب شرف النبی (ص) که نویسنده آن تحت تأثیر فرهنگ و ادبیات ایران است به گونه‌ای بسیار روشن‌قابل ملاحظه است.

پس از قرآن کریم،سنّت معصومین (علیهم السّلام) اساسی ترین منبع تبیین معارف الهی و دینی است و مجموعه‌های مدوّن حدیثی که اکنون به دست ما رسیده است به دلایل مختلف از گزند حوادث در امان نبوده و گاه با مشکلاتی از قبیل تحریف ، تصحیف و حتی جعل و وضع مواجه بوده اند از این رو می طلبد که جهت بهره برداری کامل از این روایات ، ابتدا به تحلیل و تفسیر آنها توسط دانش های حدیثی بپردازیم ؛ زیرا نقد و بررسی روایاتهمواره مورد پذیرش دانشمندان اسلامی بوده است امّا با این وجود درباره یروایات طبّی و بحث و بررسی آنها از دیدگاه علوم حدیث ، کتاب مستقلی به رشته تحریر در نیامده است تا معیاری برای پذیرش صحیح از سقیم آنها باشد . بدین خاطر این پایان نامه به بحث و بررسی درباره ی روایات طبّی از منظر دو علم روایه الحدیث و درایه الحدیث پرداخته تا آشکار شود که بکارگیری هر روایت طبّی جایز نمی باشد . چرا که پذیرش یک روایت طبّی بدون بهره گیری از دانش های حدیثیمی تواند نتایج بسیار ناخوشایند و حتی حوادث ناگواری را بدنبال داشته باشد . هدف این پایان نامه ارائه ینقش دانشهای حدیثی در فهم درست روایات طبّی با استفاده از مثال هایی است که از مجموعه های حدیثی شیعه و سنّی و نیز کتب طب اسلامی گرفته شده است تا علاقه مندان به نشر و تولید این گونه آثار متوجّه اهمیّت و دقّت موضوع گشته و با حساسیّت بیشتری به پژوهش و تحقیق در بیانات طبّی معصومین (علیهم السّلام) بپردازند ، نویسنده امیدوار است پس از تلاشهای بسیاری که با همکاری اساتید گروه الهیّات و پژوهشگران این عرصه انجام یافته است مجموعه ای را فراهم آورده باشد که هم مرضی ارواح طیّبه ی معصومین(علیهم السّلام) باشد و هم مورد استفاده ی همگان قرار گیرد – ان شاء الله- .

اندلس به عنوان غربی‌ترین منطقه از سرزمین‌های اسلامی از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای نزد مسلمانان برخوردار بوده و همانند دیگر مناطق مورد توجه گروه‌ها و فرقه‌های مختلف از جمله شیعیان قرار داشت، اما به دلیل سلطه امویان بر آنجا و دشمنی آنان با علویان و جریان‌های منسوب به آنها و نیز گسترش مذهب مالکی، اندیشه‌های شیعی با سرکوب شدید مواجهه شده و اجازه ظهور و بروز نمی‌یافتند. در چنین فضایی دانشمندان هم یا به دلیل هم فکری با جریان سیاسی، مذهبی حاکم و یا به خاطر ترس از آن توجه چندانی به اندیشه‌های شیعی و گرایش به سوی اهل بیت (ع) نداشتند. اما در لایه‌های پنهان افکار آنان و عموم جامعه تمایل به سوی خاندان پیامبر (ص) وجود داشت و هر گاه فرصت پیدا می‌کرد خود را نشان می‌داد چنان که پس از سقوط امویان و شکل گیری حکومت حمودیان علوی نسب به یکباره شاعران فراوانی به دربار آنان روی کرده و اشعاری سروده و تقدیم آنان کردند که نه تنها بیانگر دوستی و علاقه آنان به خاندان رسول خدا (ص) بود بلکه گاه تصریح در تشیع آنان داشت.البته بسیاری از دانشمندان اندلس دیدگاه احترام آمیزی نسبت به خاندان رسول خدا داشته و از آنان به نیکی یاد کرده‌اند این مهم را می‌توان از متون مختلف تفسیری ، روایی ، فقهی و اصولی ، تاریخی ، عرفانیو ادبی مشاهده کرد . البته تفاوت‌هایی در نگاهاندیشمندان مختلف دیده می‌شود. توجه شاعران و عرفا و صوفیان به اهل بیت نسبت به دیگران بیشتر است و دیدگاه محدثان و مفسران و مورخان تحت تأثیر جریان‌های سیاسی و مذهبی قرار داشته در نقل گزارش‌ها و روایات مربوط به اهل بیت(ع) دارای رنگ و بوو جهت گیری سیاسی و مذهبی است.در این پژوهش ضمن اشاره به وضعیت سیاسی و مذهبی اندلس تلاش می‌شود تا میزان توجه و نوع نگاه اندیشمندان اندلس به خاندان پیامبر (ص) از لابلای متون آنان تبیین شود.