جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«النجاة من الغرق فی بحر الضلالات» از تالیفات ابن سینا است؛ که یک دوره فلسفه نظری (منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات) به زبان عربی می‌ باشد. پاره‌ ای از مباحث بخش منطق کتاب عبارتند از: تصور و تصدیق، منفعت منطق، اقسام لفظ، ذاتی و عرضی، قضیه و اقسام آن، مواد قضایا، جهات، عکس، قیاس و اقسام آن، اشکال سه گانه، استقراء، تمثیل، برهان و اقسام و مقدمات آن، مطالب هل و ما و لم و‌ای و... برخی از مباحث طبیعیات، عبارتند از: حرکت و مسائل مربوط به آن، زمان، مکان، متناهی و نامتناهی و مسائل مربوط به آنها، واحد بودن عالم و عدم امکان تعدد آن، آثار حرارت و برودت در اجسام، نفس و مسائل مربوط به آن و... بعضی از مباحث ریاضیات، عبارتند از: قواعدی در مورد اضلاع و زوایا و مثلث‌ ها، قواعدی در مورد تناسب سطوح... مناسبات و اصناف و خواص آنها... کیفیت استخراج اندازه جرم زمین و ماه و خورشید نسبت به یک دیگر، شناخت رصد و کیفیت رصد نمودن... نغمه، اصوات، اجناس، آلات، تحسینات و... پاره‌ ای از مطالب بخش الهیات، عبارتند از: مساوقت واحد با موجود، اعراض ذاتی و غریب، علت احتیاج ممکن به واجب امکان آن است نه حدوث آن، بساطت واجب و اینکه واجب تام است و هیچ حالت منتظره ‌ای در او نیست، اثبات واجب الوجود، معاد، الهامات و دعاهای مستجاب، عقوبت‌ های آسمانی، نبوت، عبادت و فایده آن در دنیا و آخرت و...

«تحرير القواعد المنطقية في شرح الرسالة الشمسية»، تأليف قطب‌ الدين محمد بن محمد رازى، از جمله شروح عربى كتاب «الرسالة الشمسية» نجم‌ الدين على كاتبى قزوينى است. اين كتاب به درخواست غياث‌ الدين محمد وزير سلطان ابوسعيد بهادرخان در سال 728ق، نگارش شده است. در ذيل صفحات كتاب نيز حاشيه سيد شريف جرجانى ارائه شده است. كتاب به شيوه «قال - أقول» نگارش شده؛ بدين ترتيب كه نويسنده با لفظ «قال» بخشى از عبارت كاتبى را به‌ طور كامل آورده و پس از آن با لفظ «أقول» به شرح و توضيح آن پرداخته است. اين كتاب، ثمره فعاليت علمى سه تن از معروف‌ ترين حكما و علماى منطق (كه ابتداي اين نوشتار نام برده شد) بوده و لذا مورد توجه مدرسين و محققين اين فن قرار گرفته است. محقق در ابتداى كتاب، شرح حال، فعاليت‌ هاى علمى و تأليفات هر يك از اين افراد را شرح داده و در آخر به معرفى رساله شمسيه و حواشى و تعليقات آن پرداخته است.

کتاب «حکمة العین» کتابی است در بحث حکمت طبیعی و الهی (مباحث الهیات و طبیعیات حکمت) به زبان عربی، نویسنده کتاب نجم الدین علی کاتبی قزوینی معروف به "دبیران" فیلسوف و منطق دان شیعی و منجم رصدخانه مراغه و از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی مي باشد. این کتاب بنا به خواهش گروهی از طالبان علم، بحث های الهی و طبیعی را شامل و تتمه تکمله ای بر کتاب «عین القواعد» در منطق اوست. حکمة العین، به سبب اختصار و جامعیت، شهرت بسیار زیادی دارد. بزرگان از اهل سنت و تشیع حواشی و شروح زیادی بر آن نوشته اند از جمله قطب الدین محمود شیرازی، كه كتاب حاضر مي باشد.

هدف پژوهش تبیین جایگاه فقهی علم قاضی و بررسی آن در فقه و حقوق اسلامی در مقام اثبات قضائی است روش نمونه گیری فیش برداری از منابع اصلی کتب فقهی و منابع قانونی است روش پژوهش تطبیق و تلفیق نظرات فقهای مشهور و مقایسه آنها با یکدیگر و استفاده از منابع و متون قدیم و جدید معتبر فقهی است ابزار اندازه گیری کتب مرجع فقهی است نتیجه گیری : درحال حاضر باتوجه به عدم وجود دلیل شرعی بر حجیت علم قاضی و احتمال خطا و جهل به واقع و نیز محل تردید بودن علم قاضی بعنوان حجت قضایی ، اصلح است که قضات براساس علم شخصی خود قضاوت نکنند مگر در موارد استثنائی

در پژوهشی که درباره ختم نبوت پیامبر اسلام صورت گرفته مطالب در چهار بخش گنجانده شده است. ابتدا در مقدمه به ظهور اسلام به عنوان اخرین پیامبر در 1400 سال پیش اشاره شده در شرایطی که بشر نیاز مبرم به تعلیم و تربیت داشته است. در مدت عمر خود تمدن واقعی را برای پیروانش به ارمغان آورد آنچه او در قوانین خود آورد سعادت بشر را تضمین کرد. چیزی که قوانین حقوق بشر حدود یک صد سال پیش بعضی مفادش را به طور ناقص بیان نموده است . در بحث کلیات بعد از تبیین موضوع و ضرورت و اهداف ، پیشینه موضوع ، فرضیه ها با سؤالات اصلی و فرعی و ... به مفاهیم واژه های اصلی پرداخته شده است. ختم : مهر کردن ، خاتم : انگشتری . ختم : مهر کردن آخر هر چیزی و پایان آن و آخر قوم. واژه نبی : این اصطلاح قرآنی به معنای خبر دهنده است. در بخش اول فلسفه نبوت مورد بحث قرار گرفته زیر مجموعه آن که در فصل اول هدف خلقت انسان و در فصل دوم فلسفه وحی برای انسان مورد بحث قرار گرفته است. در بخش دوم سیر تکاملی انبیاء و ویژگی های ایشان مورد بحث واقع شده . فصل اول آن مراتب انبیاء د خلقت و در فصل دوم آن امتیازات انبیاء بیان شده است. در بخش سوم ویژگی های اخر الزمان که در فصل اول آن ویژگی های انسان های آخر الزمان را بیان کرده است. در فصل دوم ویژگی های پیامبر آخر الزمان و در فصل سوم ویژگی های قانون پیامبر آخر الزمان بررسی شده است . بخش چهارم شبهات خاتمیت که فصل اول آن شبهات کلام جدید را مورد بحث قرار داده و فصل دوم آن نیز بررسی شبهات سؤالات کلی دیگر را بیان و مورد بررسی قرار داده است.

خودآگاهی از مهمترین مسائلی که مورد تاکید اندیشمندان جامعه بشری و همچنین جمیع ادیان آسمانی قرارگرفته است، مسأله خودشناسی است، تا جایی که آن را سودمندترین دانشها دانسته اند و از آیات و روایات بدست می آید که مهمترین هدف خودشناسی دست یابی به شناخت خدای متعال است. من عرف نفسه فقد عرف ربه . اما کسی که می خواهد از طریق خودشناسی به خداشناسی نائل گردد، در ابتدا باید بداند که حقیقت او یا گوهری که به لفظ صأنا یا صمن بدان اشاره می کند د،وجودی ممتد و ذومراتب است که از عالم امر تا به عالم خلق امتداد وجودی دارد و این وجودواحد را به اعتبار جهان و حیثیات و مراتب متعددی که دارد، به اسامی و القاب گوناگونی چون روح، نفس، عقل و... نامیده اند. وجهه امری او از این حیث که فعل مستقیم الهی است، صروح نامیده می شود و وجهه خلقی او و از آن حیث که با دخالت اسباب و علل مادی پدید آمده، نفس نام دارد و این نفس نیز امری ذومراتب بوده که از بدن مادی آغاز و سپس نفس نباتی، نفس حیوانی، نفس ناطقه و نفس مطمئنه نامیده می شود. برای شناخت مراتب مختلف نفس، باید ازروشهای مختلف شناخت اعم از شناخت حسی، شناخت عقلی، شناخت قلبی و شناخت وحیانی استفاده نمود، اما از آنجا که غایت خودشناسی، شناخت خدای متعال است، لذا روش خودشناسی مبتنی است بر توجه کامل به خدای متعال و خالی کردن خانه قلب از هر آنچه غیر خداست و این بدست نمی آید مگر با تهذیب نفس که شامل تقوای ظاهر، تقوای باطن و خالی کردن قلب از رذایل اخلاقی، تنویر قلب با علوم الهی و صفات پسندیده و سرانجام توجه دائمی به خدای متعال به طوری که فناء کامل برای سالک، حاصل آید و فقط به مشاهده جلال و جمال الهی می پردازد. درواقع، انسان از طریق توجه به خدای متعال، نفس خویش را می شناسد، از این رو قرآن می فرماید:صولا تکونوا کالذین نسوا الله فانساهم انفسهم . کسی که به این مرحله برسد، می تواند از طریق شناخت خود که والاترین و کاملترین تجلی اسماء و صفات الهی است به شناخت خدای متعال دست یابد. چنین انسانی در می یابد که خداوند نور مطلق و ظاهر مطلق است و هر چه را که او درک می کند، به واسطه خدای متعال است و اگر بخواهد خویشتن را نیز بشناسد، باید توسط خدا بشناسد. او خواهد فهمید که هیچ حجابی بین او و خدا حائل نیست، مگر خود او، از این رو باتوجهی که به خدای متعال دارد و با شناختی که از صخود بدست آورده، در می یابد که نفسش وهمه ماسوی الله عین ربط و فقر محض اند، و فقط خداست که دارای غنای ذاتی و قدرت مطلقه می باشد. آنگاه خود و همه هستیها را فانی در هستی خدای سبحان می بیند و از نظر او سراسر عالم،آیات و نشانه های الهی می گردد و این حقیقت خودشناسی است.

در پژوهش حاضر با عنوان خدا در آئینه فطرت، مباحثی پیرامون خداشناسی مطرح شده و بیان گردیده که اولین و مهمترین اصل از اصول عقاید، توحید و شناخت خداوند است و پس از آن راههای خداشناسی از قبیل راه دل و احساس فطری و ... ، راه عقل و استدلال مطرح گریده و پس از آن به برخی از اثرات اعتقاد به مبدأ از قبیل رهبری غرایز، پرورش فضایل اخلاقی و گسترش عدالت اجتماعی اشاره شده است و در بخش دوم به تعاریف فطرت و مشخصه های اصلی آن از قبیل ذاتی و سرشتی بودن فطرت و همگانی بودن آن پرداخته شده است و در ادامه همچنین عوامل تقویت وتضعیف فطرت نیز بیان گردیده و در بخش سوم گرایشهای فطری از قبیل حقیقت جوئی، گرایش به زیبایی، گرایشهای اخلاق، عشق و پرستش و گرایش به خلق و ابداع توضیح داده شده است و در بخش چهارم به آیات و روایاتی که پیرامون خداجویی فطری است اشاره گردیده و فطرت به عنوان منشأ حرکت و تکاپو به سوی کمال شناخته شده و راه دل و احساس فطری بهترین راه جهت خدایابی فطری مطرح گردیده است.

در این پژوهش تلاش شده تا دیدگاه فیلسوفان مشائی در باره ذات، صفات و افعال خداوند تبیین گردد. در آغاز تاریخچه مختصری از فلسفه مشا و سیر تاریخی آن بیان گردیده است، از لحاظ تاریخی فیلسوفان مشائی در سه دوره متفاوت از هم تلاش نموده اند تا آفریدگار و نظام هستی را تبیین عقلانی نمایند، که عبارت است از : ‎1-دوره یونان‎2-دوره یونانی م آبی‎3-دوره اسلامی. در اینجا تنها در باره دوره اول و سوم تلاش و تحقیق شده است. مهمترین فیلسوفان مشائی که در این پژوهش مورد ارزیابی و تحقیق قرار گرفته اند عبارت اند از : ارسطو، کندی، فارابی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی و ابن رشد

در این پایان نامه براهین اثبات وجود خدا با تکیه بر فلسفه و آیات قرآن بررسی شد و در یازده فصل با این عناوین به نگارش درآمده است: کلیاتی درباره شناخت عقلی و شهودی و بداهت وجود و دلیل عقلی بر وجود خدا در قرآن، فطری بودن خداشناسی، برهان نظم، برهان وجودی، برهان صدیقین، برهان وجوب و امکان، برهان علیت، برهان حرکت، برهان حدوث، برهان اخلاقی، برهان معجزه

پژوهشی است درباره ذات و صفات الهی از دیدگاه سید مرتضی با توجه به آیات و روایات. در این تحقیق، بعد از معرّفی شخصیت سید مرتضی، تفاوت های اساسی بین کلام شیعه با معتزله و اشاعره بیان گشته تا توهم پیروی متکلمان شیعه از آنان در ذهن ها زدوده شود. سپس به تبیین اثبات صانع از طریق برهان حدوث و قدم پرداخته شده و برای شناخت بهتر حق تعالی، از اسماء و صفات الهی بحث شده است. در این خصوص سه صفت عمده اراده، ادراک و عدل آن گونه که سید مرتضی معتقد به آنها است، به تفصیل بیان می شود و همچنین دیگر صفات ثبوتی و سلبی مانند: قدیم، باقی، دائم، قائم و قیّوم، اول، قادر، کبیر، متکبّر، لم یزل، و غیرالاشیاء مورد کاوش قرار می گیرد.