جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«اللوامع النورانية في أسماء علي و أهل بيته القرآنية» اثر سيد هاشم حسينى بحرانى (متوفاى 1107ق) است كه به زبان عربى نوشته و در آن آياتى كه در شأن و فضايل اهل‌ بيت (ع) نازل شده، همراه با رواياتى كه اين نكات را بيان كرده، آورده است. كتاب حاضر، از مقدمه مصحح و مقدمه نويسنده و بعد متن اصلى كتاب تشكيل شده است. نويسنده در متن مباحثش نخست مقدمه‌ اى علمى آورده كه داراى چهار فايده است و بعد وارد بحث اصلى شده و به ترتيب آيات قرآن از سوره فاتحه شروع كرده و تا سوره تكاثر ادامه داده و روايات تفسيرى و تأويلى را ذكر كرده است. روش نويسنده، نقلى است و بر گردآورى هرچه بيشتر روايات تأكيد فراوان كرده و در اين راه موفق شده و كتابى پربرگ و بار فراهم آورده است، ولى از نظر اجتهاد و تحليل و تبيين پيام‌ هاى آيات و روايات و نظريه‌ پردازى و نوآورى متأسفانه چندان كوششى در آن مشاهده نمى‌ شود. زبان و ادبيات اين اثر، عربى قديمى است. نويسنده، در مجموع اين كتاب، بنا به تعبير خودش تعداد 1154 اسم (فضيلت) براى اميرالمؤمنين على (ع) و ساير امامان معصوم (ع) آورده است.

«موسوعة زینب الکبری (ع) بنت أمیر المؤمنین علي بن أبي طالب (ع)» نوشته علی عاشور است. جلد سوم این کتاب شامل موضوعات آیه تطهیر، و آیه های مربوط مربوط به حضرت زینب (س) و فاطمه زهرا (س) است.

الفرقة الناجية، تأليف شيخ ابراهيم قطيفى، معروف به فاضل قطيفى از جمله آثارى است كه در خصوص تعيين فرقۀ ناجيه و اثبات نجات شيعۀ اماميه به نگارش درآمده است. از اين كتاب در منابع مختلف با عناوين ديگرى؛ همچون: اثبات الفرقة الناجية، بيان الفرقة الناجية، تحقيق الفرقة الناجية و الوافية في تعيين الفرقة الناجية ياد شده است. ظاهرا اين كتاب آخرين تأليف قطيفى و از كتاب‌هاى ديگرش معروف‌تر بوده است و نام مؤلف با اين كتاب تداعى مى‌شده است. مؤلف كتاب را بر يك مقدمه و سه فصل و يك خاتمه مرتب نموده است: مقدمه مشتمل بر دو بحث است: بحث اول در ذكر حديث افتراق و چگونگى جمع ميان نقل قول‌هاى متفاوت شيعه و اهل سنت از حديث افتراق است. بحث دوم در معناى اين حديث به همراه نقل و نقد كلمات محقق دوانى در شرح عقايد عضدى و نيز گفتارى دربارۀ معناى ايمان و شرايط آن مى‌باشد. فصل اول كه دربارۀ اميرالمؤمنين (علیه السلام) است، خود مشتمل بر سه مطلب است: مطلب اول در اين كه حضرت على (علیه السلام) وصى و جانشين پيغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است. مطلب دوم در اينست كه آن حضرت باب مدينه علم النبى(صلی الله علیه و آله و سلم) است. مطلب سوم، در اين كه امامت آن حضرت منصوص عليه و متعين است و در آن به ذكر حديث غدير و اشكالات وارد بر آن و پاسخ بدان‌ها پرداخته است و آن را با يك تذنيب و تتمه به پايان برده است. فصل دوم، دربارۀ عترت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است و مشتمل بر دو مطلب: مطلب اول در تطهير آنان از پليدى و گناهان ظاهرى و باطنى. مطلب دوم در اين كه اهل بيت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) همانند قرآن واجب الاتباع هستند. فصل سوم، در بيان اين كه امامان دوازده تن هستند كه مشتمل است بر دو مطلب: مطلب اول در بيان اجمالى امامان دوازده‌گانه و مطلب دوم در بيان تفصيلى آنان. خاتمۀ كتاب نيز مشتمل بر دو تذنيب است: اول در ذكر اخبارى كه در خصوص نجات شيعه وارد شده است. دوم دربارۀ اعتقادات فرقۀ ناجيه. مؤلف سپس كتابش را با ذكر سه فايده خاتمه مى‌دهد و پس از آن مى‌گويد كه به دنبال مباحث قبلى دوست دارم احاديثى را نقل كنم كه علما به ندرت در يك مجموعه به آنها دسترسى مى‌يابند و آن گاه اين احاديث را كه تعدادشان هيجده تا است، نقل كرده و كتابش را به پايان مى‌برد. شيوۀ مؤلف در اين كتاب نقلى - كلامى است.

کتاب «أهل البيت (ع) قيادة ربّانية (دراسة تحلیلیة عن ولایة اهل البیت (ع) علی ضوء الکتاب و السنة)» نوشته محمدكاظم محمد جواد، گردآوری آیاتی از قرآن كریم می‌ باشد كه درباره «اهل‌ بیت (ع)» نازل شده است. مولف در این اثر با جست‌ و جو در منابعی از كتب روایی، تفسیری و تاریخی اهل سنت كه در آنها درباره فضایل و جایگاه اهل بیت (ع) روایتی پیامبر اعظم (ص) نقل شده، تلاش نموده تا هر آن‌ چه به مناسبت‌ های مختلف تنزیل، تأویل، بیان مصداق اكمل و یا فرد بارز و همچنین تنظیر درباره اهل بیت (ع) وارد شده را جمع‌ آوری و معرفی نماید. نویسنده، مطالب كتاب را بر اساس نام‌ های سوره‌ های قرآنی تقسیم‌ بندی كرده است. وی در این تحقیق، تنها به ذكر هر آیه بسنده كرده و به اذعان خود به جهت جلوگیری از اطناب مطالب، از ارائه توضیحات پیرامونی در ارتباط با آیات خودداری كرده است.

کتاب «الحقيقة الضائعة؛ رحلتي نحو مذهب آل البيت عليهم‌ السلام» اثر نویسنده و مستبصر سودانی؛ شیخ معتصم سید احمد، کتابی در علم کلام و به طور مشخص، کند و کاوی‌ است‌ حول محور امامت اهل بیت علیهم السلام است. کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در نه فصل تنظیم شده است. در فصل «انکشف الزیف» (فصل دوم کتاب) احادیثی که اهل‌ جماعت‌ بدان‌ استناد می‌جویند، چون «علیکم بسنتی و سنة الخلفاء...» و «انی تارک فیکم... کتاب‌ الله‌ و سنتی» و در آغاز زندگی، سخت بدانها پای بند بود و تفکر مسلکی خود را بر آنها استوار می‌ دانست‌، از‌ خلال‌ بحث و کنجکاوی می‌ بیند. مؤلف‌ از خلال کاوش و پژوهش خود، از اهمیت والای حدیث «کتاب اللّه و عترتی» نقاب بر افکنده‌، ترس‌ بر او تمکین می‌ کند و آرزو می‌ کند این حدیث در تحلیل نهایی صحیح نباشد‌. نویسنده، همچنان به‌ وارسی‌ و تفحص ادامه‌ می‌ دهد‌ و در‌ منابع اهل سنت درباره حدیث «کتاب‌ الله‌ و عترتی» پی جویی می‌ کند. فهرستی که وی در کتاب عرضه داشته نشان می‌ دهد‌. سپس مؤلف به شبهه ابن جوزی در سند حدیث و شبهه ابن تیمیه، التفات می‌کند و پاسخ‌ می‌ گوید‌ و بدین وسیله بعد از ثبوت تواتر‌ حدیث‌، راهی‌ جز‌ پرداختن‌ به دلالت آن‌ و پایبندی‌ بدان، پیش روی پژوهنده نمی‌ ماند. در فصل «من هم اهل البیت؟» (فصل چهارم) با استناد به آیه تطهیر و حدیث‌ کساء‌، بعد‌ از ثبوت تواتر و اسناد آن، ثابت می‌ کند‌ که‌ اهل‌ بیت (علیهم السلام)‌ کسانی‌ جز «علی، فاطمه، حسن و حسین (علیهم السلام)» نمی‌ توانند باشند. وی با ماجرای مباهله و اهل بیت، پژوهش خود را استواری و توان می‌ بخشد. فصل پنجم، به مرحله دشوار و شوق‌ انگیز فراگرد پژوهش‌ اختصاص می‌ یابد و«البحث الفاصل» نام می‌ گیرد. در این فصل، از تصمیم خود برای تحقیق دلایل ولایت علی علیه السلام از قرآن که نص است. فصل ششم، ناسره بودن‌ شوری‌ در خلافت اسلامی را بر می‌ نماید‌ و بر‌ جریان حوادث در لحظه احتضار پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و تدبیری که در سقیفه سگالیده شد، پرتوی می‌ افکند. نویسنده در فصل هفتم، به نقش تاریخ در رستاخیز جامعه اهتمام می‌ ورزد و بینش و بصیرتی که تاریخ به آدمیان عطا می‌ کند. در فصل هشتم سرگذشت هر یک از ائمه اربعه را نگاشته و نقاط‌ خلاف و اختلاف را تبیین می‌ کند و سیر تاریخی یک‌ یک مذاهب و شعب آن را‌ تتبع کرده که اختلاف‌ تمام‌ با مذاهب اصل داشته است. نویسنده در فصل نهم به بررسی عقاید سلفی در مراحل سه‌ گانه پرداخته است که آغاز اندیشه سلفی است و تا امروز پایدارست.

حدیث الثقلین اثر قوام الدین محمد وشنوی قمی، به بررسی اسناد و طرق روایی حدیث ثقلین می پردازد که جایگاه مهمی در مناسبات تاریخی تقریب میان مذاهب اسلامی دارد.

کتاب «فضائل أهل‌ البيت عليهم‌ السلام في صحيحة الألباني»، گردآوری فضائل أهل‌ بیت توسط لؤی منصوری از کتاب «سلسلة الاحاديث الصحيحة» شیخ محمد ناصرالدین است. کتاب دارای یک مقدمه و شش فصل است. در ذیل هر کدام از فصول تعدادی روایت صحیح‌ السند به همراه مصادر و اقوالی درباره آن سند ارائه شده است. در مقدمه، در مورد شخصیت علمی شیخ محمد ناصرالدین البانی و دایره تالیفاتش سخن به میان آمده است. گرد آورنده کتاب؛ جناب آقای لوی منصوری فصل اول را به حدیث ثقلین اختصاص داده است. ایشان در فصل دوم، به ذکر روایاتی در فضیلت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) اختصاص داده است. او در این فصل از کتاب، شانزده روایت در مدح و فضیلت آن حضرت از کتاب مذکور (سلسلة الاحادیث الصحیحة) آورده است. ایشان در فصل سوم، به بیان روایاتی در فضایل حضرت زهرا (سلام الله علیها) از صحیحه مذکور اختصاص داده است. در این فصل از کتاب شش روایت صحیح‌ السند در فضیلت حضرت زهرا (سلام الله علیها) نقل شده است. یکی از آن روایات چنین است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: افضل زنان بهشتی خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد (صلی الله علیه و آله)، مریم دختر عمران و آسیه دختر مزاحم است. ایشان در فصل چهارم، پنج روایت نبوی در فضیلت حسنین (علیها السلام) از کتاب سلسلة الاحادیث الصحیحة نقل نموده است. در این پنج روایت، نام این دو امام بزرگوار با هم قید شده است. روایاتی چون: حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) آقای جوانان بهشتند. و روایت هر کسی این دو را دوست بدارد من را دوست داشته و هر آن‌ کس با این دو دشمن باشد من را دشمنی کرده است. ایشان در فصل پنجم، روایتی نبوی در فضیلت امام حسن (علیه السلام) از کتاب مذکور آورده است. ایشان در فصل نهایی نیز یک حدیث در فضیلت امام حسین (علیه السلام) از آن کتاب آورده است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) نسبت به امام حسین (علیه السلام) فرمودند: حسین از من و من از حسینم، خداوند دوست می‌ دارد هرآن‌کس حسین را دوست بدارد و او یکی از نوه‌ هایم است.

آل البيت (علیهم السلام) و حقوقهم الشرعية، اثر آیت‌الله جعفر سبحانی ، نقدی بر کتابی با همین نام، تألیف صالح بن عبدالله درویش، از علمای وهابی است. نویسنده در این کتاب، با بررسی جایگاه اهل‌بیت (علیهم السلام) در کتاب و سنت، افترائات و شبهات صالح درویش را پاسخ داده است. کتاب به زبان عربی و مقدمه آن در سال 1428ق، نوشته شده است کتاب با دو مقدمه کوتاه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در شش فصل، تنظیم شده است. نویسنده در ابتدا به تفسیر و تبیین «أهل‌البيت (علیهم السلام)» و بررسی مفهوم «آل البيت (علیهم السلام)» پرداخته و سپس ضمن بحث پیرامون فضائل اهل‌بیت (علیهم السلام) در منابع اهل سنت، عقیده اهل سنت و جماعت پیرامون آل البيت (علیهم السلام) را بررسیده و در پایان به بحث پیرامون حقوق آل البيت (علیهم السلام) و بشر بودن آن‌ها و اتهاماتی که به شیعیان پیرامون غلو درباره اهل‌بیت (علیهم السلام) زده شده، پرداخته است. فصل اول به تفسیر و تبیین( اهل البیت (ع ) پرداخته است در این فصل اهل بیت (علیهم السلام) را به ویژگی های خاص ایشان چون تحریم اخذ صدقه، معرفی نموده و ضمن نام بردن برخی از این ویژگی ها به بررسی و توضییح آنها پرداخته شده است . فصل دوم، مفهوم آل البیت را برررسی نموده و در آن به تبیین نظریه شیعه و ارائه دلایل ایشان همت گماشته شده است .فصل سوم کتاب فضائل اهل بیت (علیهم السلام) را در منابع اهل سنت بررسی نموده است . در این فصل نویسنده تفسیر آیات وتحلیل روایات وارده در مدح اهل بیت (علیهم السلام) از دیدگاه اهل سنت نقل نموده است فصل چهارم نویسنده بر آن است تا عقیده اهل سنت و جماعت پیرامون آل البیت (علیهم السلام) را در کتب معنبر این فرقه بررسی نماید فصل پنجم کتاب حقوق آل البیت را تبیین مینماید این حقوق اعم از حقوق معنوی مانند محبت و ولایت ایشان است و هم شامل حقوق مادی مانند خمس میشود . مولف در این فصل اعتقادات شیعه را به خوبی تبیین نموده است فصل ششم ، در این فصل بحث بشر بودن آل البیت (علیهم السلام) در مقابل غلو گروهی ونیز افترا بستن به تشیع توسط نویسنده اثبات گردیده است .