جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفسیر بر اساس ترتیب نزول یکی از انواع طرحهای تفسیری است که روش تفسیری مفسر در آن پیاده می شود و خود به دو نوع تفسیر بر اساس ترتیب نزول آیات و تفسیر بر اساس ترتیب نزول سوره ها تقسیم شده که نوع اخیر نسبت به نوع دیگر از نقایض کمتر و فواید کاربردی بیشتری برخوردار است.امکان دستیابی به ترتیب نزول، ضرورت، اهمیت و جواز شرعی آن، مسایل مهمی است که نگارنده درصدد پاسخ بدان برآمده و در نهایت با توجه به فواید و نقایصی که هر دو طرح تفسیر بر اساس ترتیب مصحف و تفسیر بر اساس ترتیب نزول سوره ها با آن روبرو می باشند و نیز با توجه به عدم تعارض این دو طرح با یکدیگر، ادغام و تلفیق آن دو را بهترین راه حل برای دستیابی به یک طرح تفسیری جامع و کاربردی می داند.

انتقال مرکز خلافت از مدینه به کوفه، از رویدادهای مهم و سرنوشت ساز در تاریخ اسلام و تشیع است. با این انتقال که بنا به دلایل جغرافیایی، سوق الجیشی، سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی صورت گرفت مرکز ثقل سیاسی جهان اسلام برای همیشه از حجاز به مرکزیت مدینه به خارج آن در کوفه و بعد دمشق، بغداد و ... منتقل شد. علاوه بر این، کوفه پایگاه استقرار تشیع و گسترش آن در جهان اسلام، خصوصا در ایران گردید. در این مقاله علل و پیامدهای این انتقال مورد بررسی قرار می گیرد.

از دیر زمان هجا یا هجو گویی یکی از اغراض شعری به شمار می آمده است. این امر بر تقبیح فردی یا جمعی تکیه داشته است. گاهی نیز از عادتی اجتماعی یا قبیله ای با مظهری از مظاهر زندگی را شاعر به باد هجو می گیرد. بنابراین هجا عبارت است از تعبیری ادیبانه از کسی برای اینکه او را مورد هجو قرار دهد.انسان در طبیعت خود پیوسته دارای صفات گوناگون است گاه هجا است و می خواهد از دیگران انتقام بکشد. انتقام گاهی با تیر و کمان و نیزه و شمشیر بوده و زمانی با سخنان هجو گونه و ناسزا است.در این مقاله سعی ما بر آن است انگیزه های کلی هجا در ادب عربی و فارسی را به تصویر بکشیم و موارد مشترک هجا میان هر دو زبان را بیان کنیم و تفاوت های هر دو را باز گوییم. این مقارنه ادبی از نظر زمانی درست نمی باشد. زیرا هجو در ادب عربی (به ویژه شعر) از دیر زمان معمول بوده و سابقه آن به دوران جاهلیت (قبل از اسلام) کشیده می شود در حالی که در ادب فارسی هجو گویی از قرن چهارم به بعد رواج یافته است. لکن مقایسه هجو میان هر دو زبان، تفاوتهای دیگری که ریشه در فرهنگ هر دو را دارد در ترازوی سنجش قرار می دهیم.

پس از چند قرن رکود در فعالیتهای حدیثی، مجددا در عصر صفوی بستر شکوفایی علوم حدیث فراهم شد و چند موج بزرگ اهتمام به حدیث در جهان تشیع برخاست که در قیاس با ادوار تاریخی پیشین، صرفا با دوره صاحبان کتب اربعه قابل سنجش است. علمای شیعه در این دوره، متاثر از شرایط جامعه شناسی و علمی جدید، به شرح نویسی بر متون کهن روایی، تدوین آثار جامع حدیثی، تالیف تفاسیر اثری و ترجمه احادیث معصومان (ع) سخت اهتمام نشان دادند که آثار آن در قلب یک جریان عظیم علمی و فرهنگی ظاهر گردید و در نتیجه گفتمان حدیثی در سطحی گسترده حاکم شد و آثار متعددی در حوزه حدیث و علوم آن به رشته تحریر و تالیف درآمد. در یک نگاه و برایند کلی می توان زمینه ها و عوامل موثر در ظهور این جریان را در این عناوین ملاحظه کرد: مقابله با عثمانیان و پاسخگویی به شبهات ضد شیعی- اسلامی، حضور علمای شیعه در دربار صفوی و تصدی بعضی مقامات دولتی، ظهور اخباریگری و چالش میان گرایشهای گوناگون فکری، احساس نیاز عالمان شیعه به بسط معارف اهل بیت (ع) به زبان فارسی و گسترش زبان عربی در این دوره و پاره ای عناوین دیگر. از سوی دیگر، حاکمیت گفتمان حدیثی و اهتمام به تدوین و نشر حدیث در برهه ای نسبتا طولانی توانست نتایج و دستاوردهای درخور نگرشی به دنبال بیاورد که مهمترین آنها در پیوند با علوم دینی عبارتند از: کمک به برپایی نهضت علمی در عرصه های گوناگون، بازخوانی جوانب مختلف میراث حدیثی پیشینیان در چارچوب آثار متعدد تالیفی و ترجمه شده و سرانجام تدوین جوامع ثانویه حدیثی شیعه.در هر صورت، بازکاوی مهمترین زمینه ها و پیامد پیدایش گفتمان حدیثی و جریان گرایش و اهتمام به حدیث و تدوین و نشر آن در روزگار صفویان، موضوع این نوشتار است که از جوانب گوناگون مورد کندوکاو قرار گرفته است.

در دهه های اخیر تحول مفهوم توسعه از جنبه فیزیکی به رویکرد انسانی و اجتماعی موجب گردیده تا افزایش مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی و اقتصادی و ارتقا توانمندیهای آنان در راس راهکارهای توسعه پایدار قرار گیرد. فرض بر آن است که مشارکت زنان در مدیریت آبخیزها در مناطق روستایی از طریق تعمیم برنامه های ترویج آبخیزداری و با همکاری سازمانهای غیردولتی، نقش مهمی در ارتقا توانمندی اقتصادی و اجتماعی آنان دارد. دراین راستا هدف پژوهش عبارت است از: بررسی نقش سازمانهای غیردولتی در گسترش مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان در فرایند مدیریت آبخیزها.در این تحقیق نتایج به کارگیری بخشی از مراحل، روشها و فنون ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA) در روستاهای نمونه حوزه آبخیز حبله رود در دشت گرمسار بررسی شده است. از دستاوردهای این پژوهش تحقق مشارکت جوامع محلی از جمله مشارکت زنان در تصمیم گیریهای توسعه پایدار، بهبود مدیریت منابع از طریق تلفیق فناوریهای مدرن و سنتی، افزایش درآمد جوامع محلی با افزایش تولید گیاهان دارویی و طرح نهالکاری، تقویت تشکلهای سنتی زنان، حفاظت و بهبود بهره برداری از منابع آب و خاک است. مهمترین نتیجه پژوهش این است که فعالیتهای مشارکتی مقوله های فرهنگی و اجتماعی هستند که باید آن را تا نهادینه شدن مشارکت مردم در امور جامعه ادامه داد. تحول آرام و مداوم در رفتار روستاییان در رویارویی با مسایل اجتماعی و اقتصادی که گویای خوباوری و اعتماد به نفس آنان است، بازتاب این دستاورد خواهد بود. تداوم و پایداری طرحها نیز در گروه مشارکت مستقیم جوامع محلی به ویژه زنان در مراحل تهیه، بهره برداری، پایش و ارزیابی آنهاست.

با توجه به جایگاه خاص احزاب راست سالهای 1941 تا 1947 در تاریخ سیاسی ایران، در مقاله فوق ثبت کرده ایم تا با ارایه مباحث مربوطه و جمع آوری اطلاعاتی که ما را بیش از پیش بر علل تشکیل، نحوه فعالیت و ساختار سیاسی این احزاب واقف می سازد، به نیاز و خلا موجود در این زمینه پاسخ دهیم.از این رو، در ابتدا با اشاره به مراحل سه گانه پدیدار شدن نخستین احزاب سیاسی ایران (1953-1905)،‌ کوشیده ایم تا رابطه میان گسترش این احزاب و آگاهی سیاسی جامعه را تحلیل و بررسی کنیم. سپس با استناد به شواهد و مدارک موجود، ضمن پرداختن به جایگاه طبقه حاکمه و روشنفکر جامعه در ایجاد احزاب، به مقاصد تکوینی هر یک از آنها اشاره کرده ایم. در انتها ضمن تحلیل نقش دول استعماری انگلیس و شوروی در سیاستهای گزینشی برخی از این احزاب به آثار این مقوله در عدم حمایت مردم و در نتیجه انقراض آنها پرداخته ایم.

در اینکه اکتشافات جدید و پیشرفتهای علمی حاضر نیاز لغت به کاربردها و واژه های جدید را در زمینه های مختلف چند برابر کرده است، شکی نیست. برطرف کردن این نیاز مبرم بار سنگینی است که بر دوش پژوهشگران متخصص در علم اصول نحو و لغت است؛ زیرا که فقط آنها می توانند این امر خطیر و ظریف را به نحو احسن و کامل انجام دهند، تا لغت بتواند پیشرفت کند و با زندگی انسان کمک و همراهی کند.این مقاله بر این امر تاکید می کند که متخصصان علم اصول نحو قبل از اینکه به راههای مانند ترجمه (تعریب (پناه ببرند، باید تمام اصول، قواعد نحو، صرف و لغت را کاملا مورد بررسی دقیق، همچنین همه کاربردهای مختلف زبان عربی - اعم از مشهور و غیر مشهور - را مورد تحقیق کامل قرار دهند.به نظر می رسد که این تجدید نظر و بررسی شامل دو مورد زیر می باشد:  -1 انواع مختلف سماعه و قیاس؛  - 2 چگونگی استفاده علمی صحیح از مسایل خلافی و صرفی که بین علمای نحو وجود دارد؛این مقاله به بررسی مورد اول اختصاص دارد که تمام موارد سماع و قیاس و همه انواع مختلف آنها را مورد بررسی و مناقشه علمی و احیانا اظهار نظر مستدل قرار داده است که شامل موضوعات اصولی قابل توجه می باشد.