جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنصر گفت­ وگو از راه­های اصلی گسترش داستان و تصویر منش­ها و بازنمود موقعیت­ هاست. در آیات قرآن کریم، گفت­وگوها، به ویژه در دل قصص قرآنی، جایگاهی برجسته­ و پربسامد دارد. یکی از شاخصه ­های برجسته این گفتگوها، تبلور الحان متعدد شخصیت­ هاست که بر پایه کیفیت آرایش واژه ­ها، دلالت عناصر بلاغی جمله، التفات و شگردهای آوایی دیگر شکل یافته و گویای شیوه­ ی گفتاری متمایز هر شخصیت است. احیای این ویژگی در زبان ترجمه، مستلزم توجه به ظرفیت ­های زبان مقصد و همه عناصر سبک­ ساز کلام است تا تنوّع الحان و سبک گفتگوی شخصیت ­ها در زبان مقصد بازنمایی شود. در جستار حاضر تلاش گردید با تکیه بر روش توصیفی­ تحلیلی و با گزینش شماری از آیات مبتنی بر گفت ­وگوهای قرآنی در ترجمه خواندنی قرآن از علی ملکی، راهکارهای مترجم در انتقال سبک خطاب­ های قرآنی، مورد تحلیل قرار گیرد. نتایج این بررسی بیانگر آن است که مترجم در این ترجمه با راهبردهایی چون توجه به معنای سبکی واژه­ها، نحوه ترکیب کلمات در جمله، استفاده از افزوده­ های غرابت ­زدا، بهره­ گیری از واژه ها و تعابیر گفتارمحور، به بازآفرینی سبک گفتگوها، اهتمام داشته است.

کتاب «اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه» اثر استاد حائری است. نهج البلاغه حاوی مطالبی در زمینه های مختلف زندگی است، اقتصاد نیز بخشی از زندگی است، پس می توان انتظار داشت که این کتاب به موضوع اقتصاد نیز پرداخته است. نویسندۀ کتاب با مقدماتی چنین، مطالب خود را آغاز می کند: این کتاب در دو مرحله صورت پذیرفته است: 1- استخراج گفتارهای اقتصادی 2- دسته بندی این گفتارها در چهار محور که عبارتند از: الف – نگاهی کلی به اقتصاد اسلامی ب – سیاست های اقتصادی ج – علل پیدایش فقر و راه های فقرزدایی د – توسعه همه جانبه کار نویسنده، منحصر به نهج البلاغه نیست بلکه تمام گفتار علی (علیه السلام) مورد نظر بوده است. نویسنده اظهار دارد که در این کتاب منظور از واژۀ نهج البلاغه، همه گفتارهای حضرت است خواه در کتاب سید رضی آمده یا نیامده باشد. نویسندۀ محترم، شیوۀ بحث خود را از این جا آغاز می کند که در علم دو روش وجود دارد: روش اول، تنظیم متون اسلامی با استفاده از پژوهشهایی است که دانش جدید بدان رسیده است. اما در این حالت فقط می توان با استفاده از متون اسلامی و حجت آوری از طریق آن ها، دستآوردهای جدید را توجیه کرد. لذا این روش به شناخت که هدف اسلام است منتهی نمی شود. روش دوم، ورود به زندگی از چشم انداز متون اسلامی است و سپس تنظیم و تبویب این متون براساس حیات و پویایی آن و نه براساس دستآوردهای دانش روز. این روش از استحکام بیشتر برخوردار است و تزلزل ناپذیر خواهد بود. اما نقش دانش های جدید در این میان عبارت از گشودن افق های تازه در برابر منابع اسلامی است تا راه ورود آن ها را در میان مردم باز کند. روش اخیر، شیوۀ ما در این کتاب خواهد بود.

چکیدهبررسی عناصر زیبایی شناختی شعر، نزد ناقدان ادبیات از ناقدان یونان و اسلامی گرفته تا ناقدان معاصر، همواره محل بحث و جدال بوده است. این ناقدان با ارائه آثار و دیدگاه های نقدی خود تلاش کردند که به اصول و قوانینی برسند تا اینکه کلام ادبی از کلام عادی متمایز شود. ناقدان معاصر از این قضیه دور نبودند. آنها فعالیت های علمی خود را انجام داده، و تلاش کردند که به این علم، دیدگاه های جدید خود را اضافه کنند. محمّد غنیمی هلال(۱۹۱۶م)، وجابر عصفور(۱۹۴۴م)، از جمله این ناقدان معاصر هستند که از بررسی موارد زیبایی ادبی غافل نبودند. بنابراین این پژوهش به دنبال آن است که با تکیه بر نمونه های شعری، به بررسی عناصر زیبایی شناختی شعر از جمله لفظ، معنی، تصویر، موسیقی، و عاطفه از دیدگاه این دو ناقد بپردازد. قبل از آن، این پژوهش بر آن است که مفهوم زیبایی و عناصر زیبایی شناختی شعر را بیان کند، همچنان که تلاش می کند دیدگاه های ناقدان قدیم و معاصر عرب را در مورد عناصر زیبایی شناختی شعر، مورد بررسی قرار دهد. بی شک این پژوهش دارای اهمیت فراوانی است زیرا غنیمی هلال و عصفور با نگاه جدیدی، به عناصر زیبایی شناختی شعر پرداختند، و جایگاه آنها در بلاغت و نقد عربی، به خاطر فعالیت های زیاد در راه پیشرفت نقد معاصر، بر هیچ پژوهشگری پوشیده نیست. اما شیوه این پژوهش، توصیفی – تحلیلی بوده و بر منابع کتابخانه ای و بررسی مستندات استوار است.طبق این پژوهش، غنیمی هلال و عصفور با تألیف کتاب ها و مقاله های نقدی، نقش مهمی در پیشرفت نقد معاصر ایفا کردند، و در جهت استواری مبانی نقد شعر، تلاش کردند. این دو ناقد معتقد هستند که مهم، ساختار شعر است، و عناصر زیبایی شناختی شعر از جمله لفظ، معنی، تصویر، موسیقی و عاطفه به خودی خود دارای ارزش نیست بلکه ارزش آنها در ساختار جمله شناخته می شود. غنیمی هلال و عصفور از دیدگاه‌های عبدالقاهر جرجانی تأثیر پذیرفته، و بر این باور هستند که پیوند میان لفظ و معنی، پیوندی دوگانه است، و جداسازی عناصر شعر از یکدیگر، ممکن نیست. جالب توجه است که تصویر از دیدگاه دو ناقد وسیله ای است که شاعر به وسیله آن، افکار خود را برملا می سازد، و ویژگی هایی چون هماهنگی تصاویر با هم دارد. شایان ذکر است که دیدگاه های عصفور در تصویر شعری دارای ویژگی دقت و تفصیل است به طوری که وظیفه های فراوانی برای تصویر بر می شمارد، از جمله آنها، شرح و توضیح، مبالغه در معنی، تحسین و تقبیح و اقناع مخاطب است. هر دو ناقد تأکید دارند که موسیقی، عنصر اساسی در شعر بوده، و با معنی، تصویر و عاطفه، پیوندی تنگاتنگ دارد. غنیمی هلال در موسیقی شعر از افکار غرب تأثیر پذیرفته، و معتقد است که تقسیم موسیقایی، موسیقی داخلی شعر را غنی می سازد، اما عصفور از دیدگاه‌های حازم قرطاجنی، الهام گرفته است، به همین خاطر اوزان مرکب را بر اوزان بسیط به خاطر داشتن تنوّع ترجیح داده، و بر این باور است که زحاف و عله، وظیفه های زیبایی شناختی دارند. نکته دیگر این است که دیدگاه های دو ناقد در عاطفه شعر، دارای ویژگی شرح و تفصیل نیست. اما با این وجود، هر دو بر ضرورت عاطفه تأکید کرده و برای این عنصر زیبایی شناختی، مقیاس هایی از جمله صداقت، عمق، و قوّت قرار دادند.

هم زمان با رشد آگاهی‌ها و ورود علوم غربی به جوامع اسلامی، این علوم در جامعه عراق گسترش یافت. زهاوی با علاقه‌ای خاص، به ذکر اصول علمی در اشعار خود پرداخت. او در این اشعار الفاظ را در اختیار معانی قرار داد. سروده‌های علمی زهاوی جز در برخی موارد، به دور از عاطفه و احساس است، اما دارای خیال پردازی‌های قوی است. زهاوی در این اشعار به ارزیابی ستاره‌شناسی و علوم فضایی، ماده و انرژی نور و حرکت ستارگان می‌پردازد. شاعر در افکار فلسفی خود به اندیشه در هستی و درون گرایی، فرا می‌خواند و نظریات جدید غربی و روح مادی در اشعار فلسفی او نمایان است. زهاوی در اشعار علمی خود عالمی شاعر، و در سروده های فلسفی، فیلسوفی شاعر است.در اواخر قرن نوزده با تغییر اوضاع اجتماعی و سیاسی در کشورهای اسلامی، برخی شاعران با پرداختن به موضوعات مطرح در جامعه، تعهد خود را نشان دادند. از جمله این شاعران رصافی بود. او در مقابل انواع تهمت‌ها به دفاع از اسلام برخاست، و به موضوعات دینی مورد نیاز در جامعه پرداخت و از این رهگذر خود را به عنوان اولین شاعر متعهد در ادبیات معاصر معرفی کرد. فراخوانی به وحدت ادیان، بررسی جایگاه واقعی زن در اسلام، سفارش به رعایت کامل احکام دینی و دفاع از وطن در برابر استعمارگران از جمله ویژگی‌های مهم اشعار دینی اوست.

عشق و محبت از مفاهیم اساسی دین مبین اسلام و سیره نبوی(ص) و ائمه ی اطهار (ع) است به همین دلیل عرفا و متصوفه نیز با پیروی از این سیره به مقوله ی عشق توجه ویژه ای کرده اند و این مسأله در عرفان اسلامی دارایجایگاه خاصی است . ابن فارض مصری از جمله ی کسانی است که در وادی محبت الهیگام نهاده است و جزء پیشگامان این عرصه است و با ویژگی های ممتازی که دارد اعجاب همگان را نسبت به خویش برانگیخته است و تنها اثر باقی مانده از او دیوان شعری است که با وجود حجم اندکشپر است از تعابیر و نمونه هایی زیبا که در باب محبت الهی سروده شده است . ابن فارض معتقد است که تمامی مراحل عشق الهی را طی نموده است و به اتحاد با معشوق دست یافته است برای همین در بیان مفهوم عشق و آثار آن ، ویژگی های عاشق و معشوقجلوه های بی نظیری را به تصویر کشیده است. نوشته حاضر که به نوعی ارتباط دهنده سه حوزه ی عرفان ، ادبیات عربی و ادبیات فارسی است به تحلیل و بیان برخی از این زیبایی ها می پردازد.

عقد استصناع عقد مستحدث و جدیدی نیست، بلکه از گذشته های دور این عقد مطرح بوده و فقیهان بزرگوار، بعضی از احکام فقهی آن را نیز مطرح کرده اند. شیخ طوسی در الخلاف و المبسوط، شافعی درالام و سرخسی در المبسوط، عقد استصناع را مطرح و درباره جواز یا عدم جواز آن مباحثی را آورده اند. گرچه موضوعات مورد استصناع در گذشته، محدود و فقط شامل سفارش ساخت اشیایی نظیر چکمه، کفش، ظروف چوبی و رویی و آهنی و... بوده است.در این مقاله پس از بیان معنای استصناع، ماهیت عقد استصناع به عنوان یک قرارداد مستقل شناسایی شده و بعد از معرفی اوراق بهادار استصناع، موضوعات و روابط فقهی و حقوقی در دادوستد بورس، پیوندهای نهادها و روابط موجود در قرارداد استصناع با روابط و موضوعات ابواب متناسب فقهی از نظر تطبیق شرایط بیع در آن و یا شرایط کلی معاملات، مورد بررسی فقهی قرار گرفته است و راه کارها و ابزارهای فقهی جهت تصحیح برخی چالش های فقهی آن ها نیز، ارائه گردیده است.