جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جبرئیل در قرآن کریم رساننده وحی الهی به پیامبر اکرم است و مقام فرشته پیام‌رسان را دارد. با توجه به نقش جبرئیل و فرازهایی از سوره نور در قرآن کریم سهروردی عارف و فیلسوف مسلمان قرن پنجم در داستانی تحت عنوان آواز پر جبرئیل همه کائنات را زاییده پر چپ و راست و سیاه سفید جبرئیل معرفی می‌نماید و با دیدگاه رمزی به تصویر‌سازی ذهنی و مکتوب این مضمون پرداخته است. قابلیت تصویری یک اثر به میزان و ظرفیت یک اثر مکتوب جهت تبدیل به اثری تصویری گفته می‌شود. در تصویر‌سازی و تبدیل داستان آواز پر جبرئیل به یک اثر تصویری، پرداخت به عالم مثال موجود در عرفان اسلامی، بهره‌گیری از دنیای مثالی نگارگری ایرانی، و توجه خاص به عناصر تصویری موجود در نقش و نگاره‌های هنر تصویری دوره سلجوقیان که دوره زندگی سهروردی است، جهت خلق اثری فاخر مثمر ثمر خواهد بود. بهره‌گیری از قابلیت بصری خوشنویسی اسلامی که تصویر کلام است و تلفیق آن با عناصر تصویری سایه‌وار و ترانسپرنسی تصویرگر را در ارائه اثری در خور توجه یاری می‌رساند.

در این پژوهش سعی شده است بر اساس علم روایت شناسی و با توجه به نظریه روایت تزوتان تودوروف ، انسجام روایی و ساختاری داستان "عقل سرخ " شیخ شهاب الدین سهروردی تحلیل و بررسی شود. پس از استخراج الگوها و نظام نحو روایی حاکم بر متن ، این نتیجه به ١٤٥ دست آمد که سهروردی با بهره گیری از مفهوم یکسانی راویهای چندگانه و بیان سلسله های  چهارگانه در طرح روایت همسو با رویکرد اشراقی و بهره گیری از عنصر زمان در خروج از توالی خطی به ساحت روایت پردازیهای مدرن نزدیک شده و در همسانی شیوة بیان با محتوا به ساخت روایتی با شیوه جدید دست یافته است.

از نظریه ی علم حصولی که معتقد است هنگام علم به اشیاء صورتی از آنها در نزد ذهن حاضر می شود دو قسم تفسیر ارائه شده است که با عناوین نظریه ی شبح و عینیت ماهوی شناخته می شود. بر نظریه ی عینیت ماهوی، اشکالاتی معنون به وجود ذهنی وارد شده است. علی رغم اینکه ملاصدرا معتقد است اشکالات وجود ذهنی صرفاً نظریه ی عینیت ماهوی را نشان گرفته است اما شیخ اشراق لااقل اشکال «کلی بودن جزئی» را وارد بر اصل نظریه ی علم حصولی و در نتیجه نظریه ی شبح نیز می داند. نظریه ی تمایز حملین ملاصدرا که در پاسخ به اشکال «جزئی بودن کلی» مورد استفاده قرار گرفته است، به نظر می رسد برگرفته از راه حل شیخ اشراق در پاسخ به این شبهه باشد. اما این پاسخ با این مشکل مواجه است که لازمه ی آن یا داشتن صفات ذاتی متضاد برای صورت ذهنی و یا وجود ماهیتی مبهم برای آن است. قبول نظریه ی شبح از سوی شیخ اشراق با اشکال عدم وضوح و غیر قابل تصور بودن مثال و شبح برای شیء خارجی مواجه است و نظریه ی عینیت ماهوی ملاصدرا نیز صرفاً ادعایی اثبات نشده است.

این پژوهش، که با استفاده از روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی لورنس باردن انجام شده بر هدف بررسی روش شناخت حقیقت از دیدگاه شیخ اشراق و تبیین دلالتهای آن برای برنامه درسی مبتنی است. طبق نتایج این مطالعه می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که شیخ اشراق، شناخت را شامل شناخت فطری، شناخت حسی و شناخت خیالی، شناخت عقلی و شناخت شهودی می‌داند؛ قلمرو شناخت را عالم مثال می‌داند و روش شناخت را همراهی عقل و کشف، قوانین قطعی و بدیهی عقل معیار کشف و شهود، تقدم و برتری دین بر عقل و کشف می‌داند؛ منابع شناخت را عقل، شهود، تجربه‌های عرفانی می‌داند که از طریق تهذیب نفس و سلوک عرفانی به‌دست آمده است و طراحی برنامه درسی بر اساس دیدگاه سهروردی بر هدف قرب الی‌الله یا فنای فی‌الله، تعامل دانش‌آموز و معلم و محور قرار دادن دانش‌آموز به‌عنوان منبع اطلاعات و تصمیمات برنامه درسی با «هدف تحقق خود» یا همان «تجربه حضوری» فرد مبتنی است که از طریق روشهای مبتنی بر شهود، عقل و خودسنجی به‌دست می‌آید.

از مهم ترین ارکان نظام های فلسفی، قدرت تبیین گری آن هاست. به گونه ای که این ویژگی می تواند سبب تمایز مکاتب فکری و نظامهای فلسفی از یکدیگر باشد. شیخ اشراق به عنوان یک فیلسوف، آگاهانه درصدد ارایه تبیین های علی بوده و با بهره برداری از منابع مختلف، تبیین های متنوعی را در آثارش به نمایش گزارده است. در نگاه روش شناختی به منظومه فکری او پنج دسته تبیین را می توان مشاهده کرد: تبیین های هستی شناختی، تبیین های معرفت شناختی، تبیین های علمی - تجربی، تبیین های کشفی - شهودی و تبیین های قرآنی - کلامی. با توجه به محوریت نور و نوع هستی شناسی تشکیکی شیخ اشراق، تبیین های او نیز یکسان نیست؛ برخی از آنها مراتب طولی، برخی دیگر تبیین های عرضی اند که خود به مجامع و غیرمجامع قابل تقسیم اند. در واقع، الگوی شیخ اشراق در روش شناسی تبیین یک الگوی میان رشته ای است که هم او را از دام مغالطه تحویلی نگری نجات می دهد و هم او را از تناقض گویی مبرا می کند و هم به تبیین های او خاصیت کارآمدی بیشتری می بخشد.

بحث مربوط به نخبهها را میتوان در ذیل عوامل تغییرات اجتماعی، در حوزه جامعه شناسی تاریخی قرار داد که اهم آن به خصوص در ایران مربوط به نخبه کشی می شود. در یک تقسیم بندی کلی نخبه ها به دو دسته تقسیم میشوند: 1- نخبه های خارج از قدرت. 2- نخبه های در قدرت. نخبههای خارج از قدرت از بافت اصلی جامعه هستند و تلاش میکنند خود را به راس هرم قدرت برسانند. در تاریخ ایران به عنوان یک نخبه خارج «( شهاب الدین یحیی سهروردی (شیخ اشراق » میتوان از از قدرت که تلاش میکرد در قدرت رخنه کند یاد کرد. اما چه شد که او در این راه ناکام ماند؟ هدف از این پژوهش ریشهیابی قتل سهروردی و پاسخ به این سوال است که قتل سهروردی چگونه با جامعه شناسی نخبهکشی پیوند میخورد؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که فرهنگ توسعه نیافته بستر لازم برای ناکامی نخبه های خارج از قدرت را در تاریخ فراهم کرده است؛ زیرا آنها به واسطه اینکه بسیار جلوتر از زمان خود حرکت میکردند، هیچگاه به معنای واقعی درک نشده و شکاف بین آنها و جامعه منجر به ناکامی این عده شده است. با توجه به ماهیت موضوع روش تحقیق در این مقاله مبتنی برتوصیف و تحلیل وقایع است.

انمیشین ، یکی از جذاب ترین گونه های رسانه ای برای انتقال محتوا به کودکان و نوجوانان است .در یطن سنت فلسفی (فلسفه اشراق) داستان ها و حکایت های ظریف ، جذاب و پر محتوای وجود دارد که منبعی برای تولیدات انمیشن باشد تاکنون انیماتور ها ودرست اندرکاران رسانه ای (انمیشن)از منابع عظیم محتوای غفلت کرده و توجه ویژه به فلسفه اشراق (خصوصا داستانهای موجود در رساله لغت موران) نکرده اند حال آنکه با احیاء مفاهیم موجود در فلسفه اشراق ضمن تولید آثار رسانه ای ، در آموزش و پرورش ساحت عقلی- عرفانی کودکان و نوجوانان تاثیر گذار بود .باساختن انیمیشن می توانیم فکر کودکان و نوجوانان را فلسفی-عرفانی(اشراقی) بار آورده و قوه تخیلل و تعقل انها را افزایش دهیم. این مقاله ساختن انیمیشن مبتنی بر رساله ی لغت موران را رویکرد انتزاعی و روش حلیل مفهومی مورد بحث قرار می دهد. این مقاله می تواند نقشه راهی باشد برای انیماتورهای علاقه مند به مباحث فلسفی - عرفانی و جهت بهره برداری و برنامه سازی برای کودکان و نوجوانان .