جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
سهروردی (شیخ اشراق), شهاب الدین یحیی بن حبش (با عمر بن محمد سهروردی عارف اشتباه نشود، مؤسس مکتب‌ اشراق، احیاگر حکمت خسروانی، خواهرزاده عمر بن محمد سهروردی عارف), -549ق/1155م. سهرورد، زنجان، ایران 587ق/1191م. حلب، سوریه
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1546
قصه‌گویی به‌مثابۀ تعلیم و تربیت فلسفی: مطالعۀ موردی شیخ شهاب الدین سهروردی
نویسنده:
محمد رُستم؛ ترجمه: سعید انواری
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
سهروردی دارای تعدادی رسالۀ تمثیلی و رمزی است. این داستان‌ها دارای تاثیرات تعلیمی و تربیتی هستند. افراد با خواندن آنها، گام به گام در معنای باطنی رمزها سلوک می‌کنند و با پرده برداشتن از معنای باطنی متن، به خود واقعی خویش دست می‌یابند. در این مقاله رسالۀ آواز پرجبرئیل از این منظر مورد بررسی قرار گرفته و با ترجمۀ «آواز» به «پژواک و طنین»، معنای جدیدی از نمادپردازی بال فرشته بیان شده است. همچنین داستان به صورت جزء به جزء مورد بررسی قرار گرفته و نمادهای به کار رفته در آن مورد تحلیل و رمزگشایی قرار گرفته‌اند و نشان داده شده است که چگونه این نمادها به کسانی که در این عالم هستند، جایگاه حقیقیشان را تفهیم می‌کنند. بر این اساس این سخن ابوعلی فارمدی که گفته است: «از جمله آوازهای پر جبرئیل یکی توئی» تبیین شده است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 84
مشخصات اثر
از میان برداشتن تمایز وجود ـ ذات در جهان اسلام (سلسله مراتب شهودی انوار در نظر سهروردی)
نویسنده:
سجاد حیدر رِضوی؛ ترجمه: سعید انواری
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
تمایز میان وجود و ذات در ممکن الوجودها یکی از آموزه‌های مبنایی فلسفۀ سده‌های میانه است. متفکرانی چون ابن‌سینا و آکوئیناس با تکیه بر آراء متقدمان نوافلاطونی، دربارۀ این تمایز به بحث پرداخته‌اند. با این حال، [سهروردی] یکی از فلاسفۀ اسلامی که تأثیر بسزایی در گسترش گفتمان فلسفی در ایران داشت، دیدگاه مشائی سنتی دربارۀ حقیقت [اشیاء] را برهم زد و ماهیت هستی‌شناسانۀ وجود را مورد مناقشه قرارداد. سهروردی از طریق نقد مفهوم مشائی وجود، نشان داد که این تمایز نامرتبط با مباحث مابعدالطبیعی است و در عوض باید بر شهود ماهوی/ذاتی از «سلسله مراتب انوار» تکیه کرد. [در این مقاله] تشریح خواهم کرد که چرا سنت [فلسفۀ اسلامی] متأخر از خوانش اشتباه ذات‌باورانۀ سهروردی حمایت کرده‌اند و این فرضیه را مطرح کرده‌ام که شاید دلیل این امر، تفسیر افلاطونی از شهود ذاتی باشد که سهروردی آن را به تفصیل شرح داده است. فیلسوفان متأخر در سنت [فلسفۀ] اسلامی روش‌شناسی را با توصیف حقیقت اشتباه گرفته‌اند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 77
مشخصات اثر
بستر نوافلاطونی فلسفۀ اشراقی سهروردی: فلسفه به مثابۀ تصوف
نویسنده:
ایان ریچارد نتون؛ ترجمه: سعید انواری
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
صفحات :
از صفحه 147 تا 172
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی فوق تجرد عقلانی نفس، در آراء ابن سینا، شیخ اشراق و صدرالمتالهین
نویسنده:
علی رضی‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
فوق تجرد عقلانی، در واقع تجرد نفس است از ماهیت و هویّت، علاوه از تجرد آن از ماده و لواحقش. نفس با فراتر رفتن از عقول (با تمام مراتب و ابعاد آن) حائز مقام لایقفی بوده و نیز گسترش سِعیی ظرفیت وجودی نفس و نداشتن حدّ توقف (و مقام معلوم) سبب بی اسمی و رسمی آن در قوس صعود خواهد بود. در این مرتبه نفس حتی قابل اشاره عقلیّه هم نیست. نخستین بار فلوطین و بعد سهروردی و سپس صدرالمتالهین، از آن سخن گفته اند. عامل اول برعدم اعتقاد شیخ به فوق تجرد از بررسی و واکاوی تأثیر ارسطو بر ابن سینا، و آگاهی از اعتقاد او به جوهریت نفس همانند ارسطو، موهم آنست که وی بشدت در اتخاذ آراء خود، متأثر از ارسطو بود. این اعتقاد (جوهریت نفس شیخ)، سبب ماهیت مندی (جنس و فصل، حد و ترکّب داشتن) نهایتاً سبب تقیّد نفس تحت مقوله جوهر است، این عقیده با فوق مقولگی نفسدر فوق تجرد ناسازگار است. عامل دیگر بر عدم اعتقاد شیخ آنست که وی به محدود بودن نفس (در عقل، عقل مستفاد) باور دارد. اما گرچه نمی توان ادله قطعی و یقینی برای اعتقاد شیخ به نظریه فوق تجرد ارائه داد، اما شاید بتوان شواهد و قرائن محدودی به نفی نظریه فوق تجرد، بر مبنای اصلی از استاد حسن زاده آملی مبنی بر عدم توقف نفس در حدی ثابت، در آثار شیخ صیادی کرد. سهروردی نفس را فوق جوهریّت و عرضیّت معرفی می نمود. اعتقاد وی بر تشکیک در وجود، با اعتقاد بر اعتباریت وجود ناسازگار است. اگرچه از دیدگاه ملاصدرا و پیروان او مکتب سهروردی بر مبنای اصالت ماهیت شکل گرفته بود، اما وی، چون نفس را انّیت و وجود صرف به شمار می آورد، و بر تجرد نفس از ماهیت اصرار دارد، پس این سخن، با اعتقاد بر اصالت ماهیت که به قول علامه طباطبایی به او منسوب است، ناسازگار می باشد. چون نظام فکری صدرالمتالهین بر اصولی بنیادینی مانند اصالت وجود، حرکت جوهری، تشکیک در وجود و جسمانیة الحدوث و روحانیة البقا بودن نفس، استوار گشته و تأسیس یافته است، این اصول و اقمار منظومه فکری او، در اثبات فوق تجرد عقلانی نفس نقش بسزایی دارند. ابن عربی نیز بر مبانی فوق تجرد عقلی و اصالت وجود وی تاثیر بسیاری داشت. ملاصدرا این بحث را به اوج و نیز از متاخرین استاد حسن زاده آملی آن را بطور مدون و در فصلی خاص، در تطبیق با قرآن احادیث و روایات، به کمال رساند.
مشخصات اثر
آواز عقل سرخ: مروری بر اندیشه‌های شیخ اشراق
نویسنده:
عباس بخشنده بالی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
صفحات اولیه کتاب
وضعیت نشر :
تهران: کانون اندیشه جوان,
چکیده :
آنچه شیخ اشراق را به کنجکاوی در میان مکاتب گوناگون تشویق می‌کرد، یافتن آموزه‌های اشراقی بود تا بتواند نظام فلسفی هماهنگ و در عین حال متفاوت با آنچه در فلسفة مشائی وجود داشت، بنا کند. روشی که وی برای نظام فلسفی خود برگزید، تلفیقی از کشف و شهود عرفانی و روش فلسفی بود. در این کتاب، طی هشت فصل به دیدگاه‌های گوناگون شیخ شهاب‌الدین سهروردی اشاره می‌شود. در فصل نخست کتاب به زندنگی شیخ اشراق، چگونگی رشد علمی و معنوی و همچنین آثار وی اشاره می‌شود. فصل دوم دربارة نظام فلسفی شیخ اشراق است که شامل توضیحی دربارة حکمت اشراقی و همچنین مبانی فکری اوست که مبانی فکری و سرچشمه‌های حکمت شیخ اشراق آموزه‌های هرمس، حکمت ایران باستان، حکمت یونان باستان، عرفان اسلامی، فلسفة مشاء و قرآن شریف و روایات اسلامی را شامل می‌شود. مباحث بعدی کتاب از این قرا راست: معرفت‌شناسی شیخ اشراق؛ خداشناسی شیخ اشراق؛ هستی شناسی شیخ اشراق؛ انسان‌شناسی شیخ اشراق؛ راهنماشناسی شیخ اشراق و انسان‌شناسی شیخ اشراق.
مشخصات اثر
حکمت اشراق: گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی جلد ۲
نویسنده:
یدالله یزدان‌ پناه؛ تحقیق: مهدی علیپور
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
صفحات اولیه کتاب
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت),
چکیده :
حکمت اشراقی شیخ شهاب الدین سهروردی (۵۸۷-۵۴۹) یکی از مکتب‌های سه‌گانه برآمده در میان فیلسوفان مسلمان است. واقعیت این است که این مکتب فلسفی در مواجهه و چالش با مکتب‌های فلسفی مشایی و کلامی و تحت تأثیر حکمت ذوقی مشرقی ایرانیان قدیم، سقراط و افلاطون، حکمت زرتشتی، حکمت بودایی و هندی، عرفان و تصوف اسلامی و بیش از همه، ذوق سرشار و روح حقیقت جوی خود سهروردی بروز و ظهور یافت. امروزه اگرچه به همت انجمن حکمت و فلسفه ایران، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، یکجا چاپ شده است. اما هنوز هم احیا و بازخوانی و رواج این مکتب فلسفی ضرورت دارد. زیرا پژوهش در حکمت اشراق همچنان در آغاز راه خود قرار دارد. اثر حاضر کوششی است خالصانه برای گزارش، شرح و سنجش این دستگاه فلسفی که به جامعه فلسفی عرضه می‌شود. امید است چنین پژوهش‌هایی با آهنگی تندتر و پژوهش‌هایی عمیق‌تر به حرکت خویش ادامه دهد.
مشخصات اثر
حکمت اشراق: گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب‌الدین سهروردی جلد ۱
نویسنده:
یدالله یزدان‌پناه؛ تحقیق: مهدی علیپور
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
صفحات اولیه کتاب
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت),
چکیده :
حکمت اشراقی شیخ شهاب الدین سهروردی (۵۸۷-۵۴۹) یکی از مکتب‌های سه‌گانه برآمده در میان فیلسوفان مسلمان است. واقعیت این است که این مکتب فلسفی در مواجهه و چالش با مکتب‌های فلسفی مشایی و کلامی و تحت تأثیر حکمت ذوقی مشرقی ایرانیان قدیم، سقراط و افلاطون، حکمت زرتشتی، حکمت بودایی و هندی، عرفان و تصوف اسلامی و بیش از همه، ذوق سرشار و روح حقیقت جوی خود سهروردی بروز و ظهور یافت. امروزه اگرچه به همت انجمن حکمت و فلسفه ایران، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، یکجا چاپ شده است. اما هنوز هم احیا و بازخوانی و رواج این مکتب فلسفی ضرورت دارد. زیرا پژوهش در حکمت اشراق همچنان در آغاز راه خود قرار دارد. اثر حاضر کوششی است خالصانه برای گزارش، شرح و سنجش این دستگاه فلسفی که به جامعه فلسفی عرضه می‌شود. امید است چنین پژوهش‌هایی با آهنگی تندتر و پژوهش‌هایی عمیق‌تر به حرکت خویش ادامه دهد.
مشخصات اثر
زیبایی شناسی در آثار ابن سینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین
نویسنده:
حسین هاشم‌ نژاد
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
مشخصات اثر
معقول ثانى فلسفى در فلسفه مشّایى ـ اشراقى (از خواجه نصیر تا میرداماد)
نویسنده:
زهرا شریف، محسن جوادى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
چکیده :
با ظهور خواجه نصیرالدین طوسى، جریانى فلسفى شکل مى‌گیرد که به میرداماد ختم مى‌شود؛ این جریان به رغم بهره‌گیرى از تحلیل‌هاى فلسفىِ مشّایى، فراوان، تحت تأثیر فلسفه اشراق قرار داشته است. خواجه نصیر در زمینه مفاهیم فلسفى، به دیدگاه شیخ اشراق قائل است و این‌گونه مفاهیم را ذهنى محض مى‌داند. امّا برخى که سرآغاز آنان قوشچى است، این مفاهیم را ناظر به خارج پنداشته و حمل آنها را به ملاکِ جهات خارجىِ موضوع دانسته‌اند؛ براى مثال، دوانى (از پیشگامان این اعتقاد) معقول ثانى را چنان معنا کرده است که مستلزم خارجى نبودن مفاهیم فلسفى نیست. این در حالى است که میرداماد دریافته است که معقول ثانى به معناى عام را باید به دو دسته معقول ثانى «منطقى» و «فلسفى» تقسیم کرد: در دسته نخست، عروض و اتّصافْ ذهنى مى‌باشد؛ ولى در دسته دوم، تنها عروض است که ذهنى مى‌باشد. بدین ترتیب، اصطلاح «معقول ثانى» در این دوره ـ به تدریج ـ دستخوش تحوّل مى‌گردد و سرانجام به دو گروه تقسیم مى‌شود.
صفحات :
از صفحه 37 تا 79
مشخصات اثر
تأمّلى بر دیدگاه ابن ‏سینا و شیخ اشراق در اصالت وجود یا ماهیت
نویسنده:
مجید احسن، حسن معلّمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
مسئله اصالت وجود یا ماهیت یکى از مهم‏ترین مسائل فلسفى مى‏باشد که اگرچه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملّاصدرا مطرح شده است، امّا محتوا و مبانى آن را مى‏توان در اندیشه فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت؛ بدین لحاظ، در این مقاله، سعى داریم تا این مسئله را از دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق به عنوان نمایندگان مکتب‏هاى فلسفى مشّاء و اشراق بررسى کنیم. بنابراین، پرسش اصلى پژوهش حاضر این است که دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق در این‏باره چیست؟ مدّعاى مقاله این است که: اگرچه شیخ اشراق کلام ابن‏سینا در مورد عروض وجود بر ماهیت را عروض خارجى فهم کرده و با انتساب قول به زیادت ذهنى و خارجى وجود بر ماهیت به مشّاء، خود به نفى زیادت خارجى وجود بر ماهیت پرداخته و آن را به گونه‏اى نفى کرده که به نفى زائد یعنى وجود منتهى گشته (و در نتیجه، شیخ معتقد شده که ماهیتْ امر متحقّقِ خارجى و اصیلى است که منشأ انتزاع مفهوم وجود مى‏گردد، و بدین لحاظ، مجعولیت ذاتى از آنِ ماهیت مى‏باشد)؛ امّا این انتساب باطل است، زیرا ابن‏سینا با ملاحظات دقیق خویشْ بر عروض ذهنى ـ و نه خارجى ـ وجود بر ماهیت تأکید دارد. بدین لحاظ، ابن‏سینا به تحقّق خارجى و اصالت وجود تصریح کرده و جعل و علّیت را نیز از شئون وجودى دانسته است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 36
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1546