جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 28
نقد ترجمه‌های قرآن درباره ظلمِ منسوب به برخی پیامبران در قرآن (مطالعه موردی: داستان حضرت آدم (ع)، حضرت یونس (ع)، حضرت موسی (ع))
نویسنده:
الهه هادیان رسنانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یكی از مبانی كلامی مطرح در میان مفسران مسلمان، مسئله عصمت پیامبران است. ظاهر متشابه برخی آیات قرآن كریم با این مبنا، ناسازگار می‌نمایاند. ازجمله مهم‌ترین این آیات، آیاتی است كه واژه‌ «ظلم» و غفران آن را درباره برخی پیامبران مطرح می‌کنند. سؤال اصلی این است كه با توجه به مبنای عصمت، چه راهكار تفسیری و تأویلی برای تبیین و رفع تشابه این گونه آیات وجود دارد؟ و این تفسیر و تأویل، چگونه در ترجمه آیات، قابل بازنمایی است؟ اکثر ترجمه‌های قرآن بدون توجه به تفسیر و تأویل و تنها بر اساس معنای اصطلاحی واژگان، به ترجمه این دست آیات اقدام کرده‌اند كه در بیشتر موارد، علاوه بر عدم موفقیت در رفع تشابه آیه، بر تشابه آن نیز افزوده‌اند. این آیات درباره سه پیامبر بزرگ خدا یعنی حضرت آدم (ع)، حضرت موسی (ع) و حضرت یونس (ع) نیز مطرح است كه در این مقاله كوشش شده به‌روش تحلیلی- توصیفی، با عدول از مفهوم اصطلاحی «ظلم» و «غفران» و مراجعه به ریشه واژگان و نیز با توجه به فضای سیاق این آیات، ترجمه‌ای دقیق بر اساس رویكرد تفسیری منطبق با مبنای كلامی عصمت، ارائه شود. نتیجه حاصل از این پژوهش، آن است كه به‌نظر می‌رسد، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای رفع تشابه آیات متشابه، رجوع به مفهوم لغوی واژگان باشد که در تفسیر و ترجمه صحیح آیات متشابه بسیار مؤثر خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 49 تا 72
قرآن و العقل المجلد 2
نویسنده:
نور الدین حسینی عراقی (اراکی)
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: بنیاد فرهنگ اسلامی، حاج محمد حسین کوشان پور,
چکیده :
تفسیر «القرآن و العقل» اثر آیت الله السيد نور الدين العراقي می باشد. این تفسیر در سه جلد چاپ شده است. در این تفسیر مفسر سعی کرده است با رویکرد عقلی از ابتدای سوره بقره تا سوره احزاب را تفسیر کند. نگاه مفسر کاملا عقلانی بوده است و تلاش می‌کردند یک فهم عقلانی از قرآن را ارائه بدهد و در بحث‌ها و برداشت‌های عقلانی که از قرآن داشتند به امور یقینی تمسک می‌کردند و معمولا از مباحث عقلی بهره می‌گرفتند که یقینی باشد. پس باید بگویم تکیه گاه مولف بر محور عقل و تدبر بود وکوشیده است تا از حدس و گمان و تخمین‌هاى نابجا دورى کند و بریقین‌ها اکتفا کند. سراسراین تفسیر شامل نکته هاى جالب عرفانى و فلسفى است که تقریبا همه تازه ابتکاری‌اند و براى آشنایان به علوم عقلى بهره‌هاى فراوان دارد. مرحوم نورالدین اراکی سعی کردند در تفسیر خود به دفع شبهات توجه ویژه‌ای داشته باشند. و در واقع می‌توان گفت انگیزه مولف ازنوشتن این تفسیردفع شبهه‌هاى است که از جانب ملحدان پیرامون قرآن مطرح کرده بود. ایشان درباره انگیزه نگارش این تفسیر مى‌نویسد: «برخى از دوستانم و از جمله فاضل و دوست کامل، سید عبدالرسول یزدى - ساکن شهر کاظمیه - از من تقاضا کرد در ردّ برخى از شیاطین غربى که ادعا نموده‌اند: «قرآن بر خلاف برهان است»، چیزى بنویسم. لذا تصمیم گرفتم در قرآن نگریسته و مضمون آنچه را که از ظاهر آن به دست مى‌آید، به رشته تحریر در آورم که ملاحظه کردم تمام آیات مطابق انصاف بوده و بر استوانه‌هاى حکمت استوار است.» علامه‌ طباطبایی درباره این تفسیر گفتند : در میان تفسیرهاى مسلمان‌ها چه در بین شیعیان و اهل سنت بر چنین تفسیرى دست نیافتم که حقا براى دفع ایرادهاى خیالى زمان ما سودمنداست. البته قطعا منظور علامه رویکرد عقلی است که مرحوم اراکی نسبت به قرآن داشتند. جلد 2 در این جلد تفسیر و شرح آیاتی از سور ذیل می پردازد: اعراف انفال توبه یونس هود یوسف
خوانش بینامتنی داستان یونس (ع) در قرآن با توجه به عهد عتیق
نویسنده:
پدیدآور: لیلا جعفری ؛ استاد راهنما: احمد زارع زردینی ؛ استاد مشاور: کمال صحرایی اردکانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
خوانش، فرایند وصول به معنا در یک متن است و یکی از روش های خوانش، خوانش بینامتنی است. در این روش برای فهم یک متن از متون دیگر استفاده می شود و این متون می توانند پیش، همزمان و یا پس از پیدایش متن مورد نظر‌ایجاد شده باشند. یعنی با استفاده از رابطه ای که یک متن با متون دیگر دارد در جهت فهم روابط بین متنی این دو داستان در قرآن و عهدعتیق می پردازد. بینامتنیت یکی از اصطلاحاتی است که در ادبیات امروز فراوان به کاربرده می‌شود و از مباحث گوناگونی در آن سخن گفته می شود که یکی از آن‌ها خوانش بینامتنی است. در عرصه پیدایش یک متن، بینامتنی به معنی شکل یافتن متنی جدید براساس متون معاصر یا قبلی است و بر این اساس بینامتنیت دارای سه رکن اصلی است : متن پنهان ، متن حاضر و روابط بینامتنی . یکی از داستانهای قرآن کریم، داستان یونس است. حضرت یونس (ع) از پیامبران الهی، به سوی قومی فرستاده شد ولی به دلیل تکذیب قوم، از بین مردم رویگردان شد و به کشتی سوار شد و در آخر نهنگی او را بلعید؛ ولی یونس با تسبیح و توسل به خدا نجات یافت و بار دیگر به سوی آن قوم رفت و مردم به وی ایمان آوردند. دهمین سوره از قرآن کریم نیزبه‌نام ایشان نامگذاری شده است و در 18 آیه قرآن از ایشان سخن به میان آمده است. نام یونس چهار مرتبه در قرآن و در این آیات آمده است : سوره نساء آیه 163، سوره انعام آیه 86 ، سوره یونس آیه 98 و سوره صافات آیه 139 . آن حضرت همچنین یکبار با وصف «ذوالنون» و یکبار با «صاحب الحوت» نامبرده شده است. قرآن یونس را در شمار پیامبران نام می برد و در چندین مورد ایشان را ستایش کرده است. در سوره انبیاء آیه 88 او رااز مومنین خوانده و در سوره قلم آیه 50 او را «اجتباء» کرده است. اجتباء به این است که خداوند بنده ای را خالص برای خود کند و نیز او را از صالحان خوانده و در سوره انعام آیه 87 در زمره ی انبیاء شمرده و او را بر عالمیان برتری داده و او و سایر انبیاء را به سوی صراط مستقیم هدایت کرده است. کتاب مقدس عنوان مجموعه ای از نوشته های کوچک وبزرگی است که مسیحیان همه و یهودیان بخشی از آن را کتاب آسمانی خود می دانند. کتاب مقدس در دو بخش عهد عتیق و عهد جدید تنظیم شده است .عهد قدیم تنها بخش مورد اعتقاد یهودیان است وشامل مطالب متنوعی از قبیل تاریخ، شریعت، حکمت، مناجات، شعرو پیشگویی است . عهد جدید که بخش دوم کتاب مقدس است و تنها مسیحیان آن را قبول دارند و این بخش نیز مشتمل بر کتاب ها، رسالات متنوع و نیز مطالب گوناگون است . در عهد عتیق درباره این رسول الهی نیز مطالبی آمده است و در بین کتب انبیاء ، کتابی نیز بنام ایشان است. در کتاب مقدس آمده که یونس نبی از جانب خداوند ماموریت می‌یابد تا به نینوا پایتخت آشور رفته و مردم آنجا را به‌سوی خداوند هدایت کند. اما یونس از این کار سرباز میزند؛ زیرا اهالی آنجا دشمنان اسرائیل بودند و آرزوی یونس این بود که خداوند آنان را مجازات کند، بنابراین بجای رفتن به نینوا راهی «ترشیش» می‌شود . اما خداوند در طی سفر دریایی، حوادثی پیش می آورد که یونس مجبور می‌شود فرمان خداوند را اجرا کند و به نینوا برود. مردم نینوا در اثر شنیدن کلام خداوند از یونس نبی از گناه خود توبه می‌کنند وبه سوی خدا بازگشت می‌نمایند. یونس از نتیجه کار ناراحت می‌شود و به خدا شکایت می‌کند. خداوند به یونس یاد می‌دهد که برای مردمی که او آفریده ارزش قائل شود؛ زیرا او برای مردم تبعیضی قائل نیست. داستان یونس در قرآن و عهد عتیق مانند هر داستان دیگری اجزا و عناصری دارد. عناصر هر داستانی اجزای بنیادین تشکیل دهنده آن هستند. میان اهل فن در مورد تعداد و ترکیب عناصر بنیادین داستان اتفاق نظر وجود ندارد؛ ولی غالبا به این موارد اشاره می‌شود : طرح، موضوع، درون مایه، شخصیت و شخصیت پردازی، زاویه دید، پی رنگ، صحنه، گفت و گو، لحن، فضا، زبان، زمان، مکان، حادثه، سبک و تکنیک. ارکان داستان با یک-دیگر رابطه متقابل دارند و در تعریف هر عنصر از بقیه عناصر کمک گرفته می‌شود . داستان همواره در جهت یاد‌دهی یا تعلیم آموزه‌ها استفاده می‌شود و این موضوع به دلیل اثرگذاری داستان بر مخاطبان است. قرآن‌کریم وعهد عتیق نیز در جهت تعلیم آموزه‌های خودشان از داستان استفاده کرده اند. قرآن کریم در تبیین نسبت خویش با قصص انبیا پیشین خود را هم مصدّق می داند و هم مهیمن و خود را حق معرفی می کند (ان هذا‌ لهوالقصص الحق). در این پایان نامه کوشش می‌شود تا داستان یونس در قرآن کریم در پرتو داستان یونس در عهد عتیق خوانش شود. بر این اساس این تحقیق به دنبال آن است که قرآن چگونه عناصری از این داستان را در عهد عتیق تایید، رد، تکمیل و تصحیح کرده است. از طرفی دیگر چه آموزه هایی در پس داستان قرآنی است که به تبیین نگاه جهان شناسی، خداشناسی، اخلاقی، معاد و نبوت قرآن می پردازد و آموزه‌هایی که در پس داستان عهد عتیق است را به چالش می کشد.
بازتاب قصۀ حضرت یونس (ع) در آثار مولانا و تشابه آن با منابع عرفانی پیشین
نویسنده:
خدیجه نامدار جویباری ، حسین حسن پور آلاشتی ، مسعود روحانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قصه‌‌های پیامبران همواره بستری ملموس و قابل‌ فهم برای مخاطب بوده‌ که عارفان برای بیان اندیشه‌های خود از زمینۀ تمثیلی آن بهره برده‌اند. مولانا جلال‌الدین (د.672ق) از جمله عارفانی است که قصه را ابزاری برای ارائۀ معنا قرار داده و از قصه‌های پیامبران سود جسته است. زندگی یونس (ع)، عناصر ویژه‌ای را در اختیار مولانا نهاده که بستری مناسب برای بیان اندیشه‌های اوست. او به‌ دنبال روایت خطی قصۀ یونس (ع) نیست و به‌ مقتضای سخن و مخاطب، جزئی از قصه را برمی‌گزیند. این نوع گزینش، نگاه نوین مولانا به قصه و به ‌کارگیری آن برای روشن‌داشت اندیشه‌اش است. پژوهش حاضر کاوشی برای بررسی دیدگاه متون عرفانی پیش از مولانا دربارۀ یونس (ع)، روایت مولانا از قصه و میزان شباهت آن‌ها است که از روش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی بهره می‌برد. پس از بحث و بررسی این موارد، به این نتیجه می‌رسیم که مولانا با وجود برداشت‌هایی از آثار پیشینیان، در نهایت، تأویل‌ها و دیدگاه‌های خود را ارائه کرده و در بخش‌هایی، مؤلفه‌های معنایی‌ـ ‌‌هنری جدیدی آفریده است.
صفحات :
از صفحه 153 تا 180
بازیابی و بررسی پی‌رفت‌های قصه یونس و ماهی براساس قرآن و روایات اسلامی
نویسنده:
محمدهادی گرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
قصه یونس و ماهی یکی از داستان‌های جذاب اسلامی است که بخش‌هایی از آن به شکل پراکنده در قرآن آمده است و اطلاعات افزون‌تری از آن در متن فرهنگ روایی موجود است. با این حال روند روایی - داستانی این قصه به شکل محدودی بررسی شده است. مقاله پیش‌ رو با استفاده از ظرفیت‌ اصطلاحات روایت‌شناختی - و نه لزوماً روایت‌شناسی به معنای مصطلح و حرفه‌ای آن - در ادامه تلاش می‌کند، یک روند روایی زمان‌مند برای داستان یونس و ماهی براساس مفهوم پی‌رفت (سکانس) پیشنهاد دهد. همچنین، علاوه بر تحلیل هر پی‌رفت، به طور مشخص نشان داده خواهد شد که در هر پی‌رفت کدام‌یک از عناصر داستانی شناخته‌شده در کانون توجه قرار گرفته‌اند. در نهایت این مقاله نشان خواهد داد که در پی‌رفت نخست شخصیت‌پردازی یونس و همراهانش صورت گرفته است. در پی‌رفت دوم، نقطه اوج کشمکش یونس میان خدا و خلق برجسته شده است. در پی‌رفت سوم، نقطه کانونی داستان یعنی صحنه‌پردازی گفتگوی یونس با خداوند صورت گرفته است. در نهایت در پی‌رفت چهارم، الگوپردازی و بازنمایی درون‌مایه داستان در کانون توجه بوده است.
صفحات :
از صفحه 45 تا 60
دعای حضرت یونس(ع) در درون شکم ماهی چه بوده و برای خواننده آن چه آثاری ذکر شده است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
کلیدواژه‌های اصلی :
فص یونسی در حکمت نفس انسانی
نویسنده:
حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
مطالب مقاله شرح مختصری از «فص حکمة نفسیه فی کلمة یونسیة» است که همگام با فص هجدهم از فصوص الحکم ابن عربی و شرح قیصری بر آن پیش می­رود. در این فص به کرامت نفس انسانی و منافات نداشتن کرامت انسان با مرگ سخن به میان می­آید، مباحثی که به تناسب در طی مقاله مطرح می­شوند، عبارتنداز: حقیقت مرگ، بدن برزخی، خلود در نار و انقطاع عذاب، حقیقت و مراتب ذکر و نقش آن در تداوم حیات و بقای عالم، چگونگی تجلیات مختلف امر واحد الاهی برای بینندگان گوناگون، تأثیری که استعدادها و ظرفیت­های معرفتی و جهان بینی­ها برای چگونگی ظهور حق در عالم و یا شهود عالم در مرآت حق دارند. مسأله اخیر نوع خاصی از هرمنوتیک را که مختص به نگاه معنوی و دینی اسلام به هستی است بیان می­دارد.
صفحات :
از صفحه 89 تا 126
حقیقت و مراتب توبه در عرفان و نهج البلاغه
نویسنده:
خسرو ظفرنوایی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
معنای واژه توبه تا آنجا که از فرهنگهای زبان پارسی بر می آید دست کشیدن از گناه، بازگشتن بر طریق حق، پشیمان شدن از گناه است. توبه در تعالیم و اندیشه های دینی و عرفانی نقش و جایگاهی والا دارد، کمتر محدث یا مولفی می توان یافت که در زمینه عرفان دینی مطلبی نگاشته باشد و فرازهایی از نقل و یا تالیف خود را به این مبحث اختصاص نداده باشد، آثار توبه نه تنها در بعد فردی بلکه در بعد اجتماعی نیز قابل توجه است. در این مقاله پس از جمع بندی و بررسی مفاهیم کلیدی و همچنین بررسی آثار توبه در نگاه عرفا و بزرگان دین به این مقوله، انطباق اساسی بین نظر عرفا و انبیا الهی رصد شد که بیانگر این مفهوم است که دستاوردهای کاوشگران مفهوم توبه در طول تاریخ تا چه اندازه از آبشخور اصیل اسلامی و پایگاه روحانی وحی اتصال دارد و سوء تفاهماتی که در این مقوله به وجود آمده و به نظراتی که عرفان ایرانی را به برخی از ادیان مانند منسوب منصوب می نمایند پاسخ داده می شود، لذا با در نظر گرفتن اهمیت جایگاه توبه، در این مقاله هم به صورت کلی و هم با تاکید بر احادیث مرتبط به جایگاه توبه در نهج البلاغه، تلاش شده است تصویر کامل تری از این معنا به دست آید.
صفحات :
از صفحه 57 تا 78
جایگاه دل در عرفان اسلامی با تکیه بر دیدگاه مولانا
نویسنده:
عبدالرضا محمدحسین زاده,علی عارفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
در این نوشتار برای درک بهتر مفهوم دل و فهم جایگاه آن در حکمت و عرفان اسلامی به خصوص در اندیشه مولوی، ابتدا قرآن، احادیث و آراء و عقاید بزرگان اندیشه نقل و بررسی شده سپس با تکیه بر اهم ابیاتی که در مثنوی آمده و در آنها از دل و احوال آن سخن رفته، سعی شده است دیدگاه این عارف بزرگ روشن گردد.از نتایج مهم گفتار حاضر آن است که دل یا قلب از منظر قرآن و روایات عرفای بزرگ اسلامی، اصل و اساس و همه چیز انسان است، اگر دل نباشد انسان جماد و هیچ است. ارزش انسان در پرداختن به دل و صاحب دل بودن اوست و صاحب دلی انسان در تحصیل انقطاع از اغیار و متوجه کردن قلب به سوی حضرت حق است و ارباب قلوب میدانند که قلب با انقطاع در مقام سلوک مصداق واقعی «عرش رحمان» میگردد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 80
حضرت یونس (ع)
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
  • تعداد رکورد ها : 28