جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در بحث پر دامنه عقل، گاهی سخن از اعتبار تام و تمام عقل بوده و گاه سخن از بی اعتباری و ناکارآمدی آن و گاهی برای آن اقسامی قایل شدند. عقل در آثار مولوی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و با توجه به تقسیمات عقل در این آثار که مهم ترین آن ها: عقل کلی، عقل جزوی است، در این جستارسعی شده ضمن تشریح هر یک از این اقسام، وجوه تشابه میان عقل جزوی و عقلی که در دوره مدرن مطرح شده و نیز عقل کلی و عقل بحران زده ای که لیوتار در دوره پست مدرن مطرح می کند، را به تفصیل بیان کنیم. و تطبیقی میان این دو برقرار سازیم.

جهان امروز سرشار از ایده‌پردازی‌های فراوانی ست که هرکدام در پی حل معضلات جامعه‌ی آرمان‌گرای کنونی است. بشر هماره در پی رسیدن به سعادت و خوشبختی بوده است و در این راه دین‌ها، نحله‌های فلسفی، اجتماعی، ادبی گوناگونی و ... سربرآورده‌اند؛ اما مشکل کار کجاست که بشر به آرمان خود نرسیده است؟ بشری که صلح را می‌خواهد ولی با ابزار جنگ، آزادی را طلب می‌کند ولی با زور و اجبار، مدام به دنبال کسب آرامش و تفاهم می‌دود ولی به وسیله‌ی خشونت. بشری که سرشار از تضاد و تناقض است به کجا می‌رسد؟ پاسخ‌ها و راه‌کارهای بی‌شماری از سوی متفکران مطرح شده است. این پژوهش مجال بررسی از ابتدای تاریخ تا کنون را ندارد به همین دلیل به عصر مدرنیته بسنده می‌کند و به دو متفکر معاصر که دغدغه‌ی بشر را دارند می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش بیان دیدگاه دو فیلسوف-جامعه‌شناس برای ترسیم جامعه‌ای است که در آن بشر به رهایی برسد. یورگن هابرماس جامعه‌شناس-فیلسوف معاصر مقابله با نفوذ علم‌گرایی در فلسفه و دیگر عرصه‌های تفکر و همچنین نفوذ عقلانیت ابزاری در عرصه‌ی عقلانیت ارتباطی را شرط اساسی حرکت بشریت به سمت رهایی می‌داند. وی با بررسی مشکلات و مسائل مدرنیته و نقد و بازسازی آن سعی دارد جامعه را به یک بستر همزیستی متساهل تبدیل کند. هابرماس برای رسیدن به مقصود، تعریف حاکم بر عقلانیت را در هم می‌کوبد و ماهیتی جدید از عقلانیت که پشتوانه‌اش زبان است ارائه می‌دهد. نگاه هم‌سو ریچارد رورتی فیلسوف-جامعه‌شناس آمریکایی با هابرماس ما را بر این داشت به نگاهی تطبیقی بین این دو متفکر برای رسیدن به نتیجه‌ای مطلوب‌تر بپردازیم. رورتی فیلسوف پست‌مدرن و هابرماس مدافع پروژه ناتمام مدرنیته راه‌کارهای مشابه و بعضاً متفاوتی در عقلانیت و زبان دارند؛ اما هر دو رویای رهایی از عقل ابزاری نیز دست‌یابی به یک جامعه‌ی آرمانی را در سر می‌پرورانند که این رویا را به عرصه‌ی عمل می‌کشانند.

ترجمه ماشینی : تاریخ عقل در عصر جنون حول سه محور می چرخد: روش انتقادی-تاریخی فوکو، رابطه آن با نقد روشنگری و نحوه اجرای این نقد در اثر اساسی فوکو، تاریخ جنون. کاوش فوکو در مورد خاستگاه روانپزشکی تئوری‌های خودش در مورد قدرت، حقیقت و عقل را به کار می‌گیرد و از فلسفه کانت استفاده می‌کند و نور جدیدی بر نحوه درک ما از تولد و توسعه عملکرد روانپزشکی می‌افکند. پس از پذیرش «نگرش حدی» توسط فوکو، که محدودیت‌های تفکر ما را به عنوان نقاط اختلال و تجدید چارچوب‌های مرجع تثبیت شده بررسی می‌کند، این کتاب این باور پذیرفته‌شده را که روان‌پزشکی نشان‌دهنده پیروزی عقل‌گرایی با غلبه بر جنون و تبدیل آن به جنون است، از بین می‌برد. موضوع ادراک خنثی و علمی. این کتاب تولد روان‌پزشکی را در پیچیدگی کامل آن بررسی می‌کند: در اواخر قرن هجدهم، پزشکان صرفاً عقل‌گرا نبودند، بلکه بیگانه‌گرا نیز بودند، فیلسوفانی که جنون را تجربه‌ای در حدود عقل می‌شناختند و گفتمانی را ارائه کردند که شکل‌گیری روان‌پزشکی را مشروط کرد. به عنوان یک نوع فعالیت پزشکی از آن رویداد، همان نوع شناخت، همان رویارویی انسان‌شناختی با جنون، در زیر رشد آرام عقلانیت روان‌پزشکی تداوم یافته و خطی بودن فرضی، اقتدار مطلق و پیشرفت ثابت پوزیتیویسم روانپزشکی را تضعیف می‌کند. ایلیوپولوس استدلال می‌کند که نقد فوکو این مشکل انسان‌شناختی را برای روانپزشکی ضروری می‌داند، و روان‌پزشکان را تشویق می‌کند تا از محدودیت‌های معرفت‌شناختی عملکرد خود آگاه شوند، و همچنین مسائل اخلاقی و سیاسی را که جنون وارد بی‌طرفی ظاهری گفتمان روان‌پزشکی جاری می‌کند، مرور کنند.

ترجمه ماشینی : یک فلسفه زنده امروز چگونه خواهد بود، چه رابطه ای با میراث خود خواهد داشت؟ این فقط می تواند یک رابطه پیچیده باشد، زیرا میراث قطعاً باید حفظ شود، اما باید انتقال داده شود. این همان چیزی است که به شیوه ای مثال زدنی در فلسفه سارتر اتفاق می افتد، جایی که دلیل انتقادی مربوط به درج آن در تاریخ ایجاد می شود. این اثر پس از ارائه در فصول اول، تأملی آزاد در مورد مطالباتی که امروزه بر اندیشه تحمیل می‌شود، به‌ویژه بر - از سرگیری - هگل توسط سارتر تمرکز می‌کند: می‌کوشد هر آنچه را که دومی به آن مدیون است، آشکار کند. اول، بلکه آنچه را که او رد می کند، و سفرهای (سالم) که انجام می دهد.