جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این کتاب، درباره‌ی فلسفه‌ی زندگی، انواع جاهلیت اسلام، رسالت انبیا، ماهیت کار پیامبران، لزوم وجود مجددان، ماهیت کار تجدید، تفاوت مجدد با پیامبر، و جایگاه مجدد کامل سخن رفته، هم چنین کارنامه‌ی چند تن از مجددان بزرگ امت همچون "عمر بن عبدالعزیز"، "امام غزالی"، "شیخ احمد سرهندی" بررسی می‌شود. در پایان نیز مطالبی درباره‌ی امام مهدی (عج) درج شده و به جایگاه او در نظام دین اشاره گردیده است.

اثر حاضر، دربردارنده بخشی از کتاب ارزشمند «حیات‌القلوب» است که به قلم «علاّمه محمّدباقر مجلسی» نگارش یافته است. این اثر، به ذکر تاریخ ائمه معصومین (ع) اختصاص دارد. مطالب کتاب در دو باب تنظیم‌شده که باب نخست، به بیان وجوب امام در هر عصر اختصاص دارد. در این باب، مباحثی چون عصمت امام از گناهان، وجوب معرفت امام و اطاعت از ایشان، حدیث ثقلین و... تبیین شده است. در باب دوم، طی چهل و سه فصل، آیاتی که در شأن ائمه معصوم علیهم‌السّلام نازل‌شده، تشریح شده است. مطالب اثر، با استناد به منابع حدیثی معتبر و به زبانی ساده نگارش یافته است.

تصوف، ژرف بخشیدن به معنای عقیدتی و پی بردن به معانی نهفته در ظاهر شریعت و تأمل در حالات دنیوی انسان و تأویل و تفسیر راز و رمز و روکردن به ارزش‌های نهفته در اسرار و سرانجام پیروزی معنا بر لفظ است. در کتاب حاضر، سعی بر آن است تا مرحلة نخست از مراحلِ تصوف اسلامی از ابتدا تا پایان قرن دوم هجری، مورد بررسی قرار گیرد. از این رو نخست، تعریفی از تصوف ارائه می‌شود. سپس، تأثیر عوامل بیگانه بر تصوف اسلامی مطرح و موضع فقیهان و متکلمان در برابر صوفیان شرح داده می‌شود. در پایان نیز گرایش‌های صوفیانة برخی از اصحاب پیامبر به همراه بزرگان صوفیة قرن دوم هجری بیان می‌شود.

رویکردی اجمالی در مورد ابعادی از زندگانی، شخصیت و کرامات امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) و زوایایی از امامات و ولایت این سه امام بزرگوار است. در ابتدای این اثر به بیان گوشه‌هایی از حوادث زندگانی امام جواد(ع) پرداخته شده و جنبه‌هایی از علم، تقوا، درایت و معجزات ایشان از دوران کودکی، توصیف شده و برخی از شبهات در مورد امامت آن امام در سنین طفولیت پاسخ داده شده است. آنگاه به توصیف شخصیت و فضایل امام هادی(ع) پرداخته شده و برخی از وقایع مهم دوران حیات ایشان نیز گزارش شده است. در این راستا نویسنده به ابعادی از کینه‌ورزی متوکل عباسی در قبال امام هادی اشاره نموده و شبهات وارد شده توسط ابن تیمیه در مورد معجزات ایشان را پاسخ گفته است. در ادامه وی به تبیین زوایایی از شخصیت و کرامات امام حسن عسکری(ع) پرداخته و ابعادی از اخبار غیبی وارد شده از آن امام، مناقب اخلاقی ایشان، عصمت و معنویت آن امام و اثبات تولد امام مهدی(ع) به عنوان اخرین امام را ذکر نموده و تشکیک‌های ابن تیمیه را دراین زمینه مطرح و پاسخ داده است.

این کتاب، آخرین اثر ادوارد سعید ـ استاد ادبیات انگلیسی تطبیقی دانشگاه کلمبیا ـ است و شامل گفتارهای درسی وی در خصوص اومانیسم، وظایف اومانیست، بازگشت به فیلولوژی (زبان‌شناسی تاریخی) و مقدمه‌ای بر محاکمات ـ اثر معروف اویرباخ ـ است. در کتاب، تصریح گردیده است: "سعید مدعی است تا زمانی که خود ـ آگاهی را با انتقاد از خود تکمیل نکنیم، یا در حقیقت زمانی که ندانیم که خود ـ آگاهای با انتقاد از خود است که ساخته می‌شود، اومانیسم و جلوه‌های علمی آن (انسانیت) هنوز در افق مشاهده نمی‌شود. آن چه این اکمال را فراهم می‌سازد و شناخت تازه‌ای را امکان‌پذیر می‌کند، مطالعه‌ی ادبیات است. کوتاه سخن آن که، مطالعه‌ی ادبیات ـ یا بهتر نقد ادبی ـ هنگامی که با خودآگاهی به کمال رسانیده شود، شکوفایی واقعی توانایی بی‌همتای انسان را به ارمغان می‌آورد: ظرفیت خود ـ ناقدی". در ادامه نگارنده در پاسخ به این سئوال که چرا اشتغال ذهن به تمام آن جه انسانی است به ضرورت می‌تواند با توانایی نقد خویشتن ما ارتباط پیدا کند، خاطرنشان می‌سازد: "هنگامی که نقد در دانشگاه‌های ما تنگ‌نظرانه نباشد، هنگامی که نقد، مفاهیم و سنت‌های سایر فرهنگ‌ها را مطالعه کند، روزنه‌ی بازی است که می‌تواند منتقد خویش باشد. چنین است که دیگری، منبع و ذخیره‌ای برای شناخت بهتر انتقاد از خود است". کتاب با بحث درباره‌ی "ویکو" آغاز و با ارتباط اومانیسم در زندگی و سیاست آمریکا پایان می‌پذیرد.

ذخیرة ادبی و گنجینة تراوش‌های فکری «سید مودودی» برگرفته از قرآن و سنت رسول الله (ص) است. نوشته‌ها و تراوشات فکری وی تا آنجا گسترش یافت که به اطراف و اکناف شبه‌قارة هند، پاکستان و بنگلادش هم رسید و هزاران انسان آنها را مطالعه کردند. او اعتقاد داشت فعالیت سیاسی بر اساس ویژگی‌های اخلاقی، برگرفته از اصول اسلامی است و طرح این استراتژی، استانداردهایی را در اختیار تودة مردم قرار داد که بر اساس آن بتوانند نیک‌ها را از میان بدها برگزینند؛ از بدها بپرهیرند و نیکان را وارد میدان کنند. سید مودودی و نوشته‌های او برای نخستین بار جدیت، شرافت، پرهیز از تهمت‌های ناروا، متانت و شفاف‌گویی، امانت‌داری و دریافت را در عرصة سیاست، دخالت داده و نشان دادند که سازندگی منوط به عمل است نه به شعارهای توخالی. سید مودودی معتقد است: استراتژی نهضت اسلامی این نیست که با زور و بند، یک سیاست سطحی آرزوی‌ گونه‌ای اصلاح موقت و آتی را در سر بپروراند؛ بکله استراتژی این است که با تربیت تدریجی آحاد ملت، ملت را به سطح مطلوب اصلاح برساند. مجموعة حاضر حاوی سخنان نغز و منتخب بزرگ‌ترین مصلح و اندیشور روزگار کنونی و نظریه‌پرداز اسلامی، سید ابوالاعلی مودودی، است.