جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع اصلی در این پژوهش " تبیین و نقد بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی و مدلول های تربیتی آن" می باشد.این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و روش اجرای آن توصیفی- تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این روش پس از جمع آوری اطلاعاتاز طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوطه به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.سوالات مطرح شدهدر تحقیق عبارت اند از:1.بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی چیست؟سازنده گرایان بر این باورند که دانش از طریق حواس یا راه های ارتباطی دریافت می شود و به صورت فعال از طریق شناخت موضوع شکل می گیرد به عبارتی شناخت از طریق تجارب فردی و اعتقادات ایجاد می گردد.2. مدلول های معرفت شناسی سازنده گرایی چیست؟ سازنده گرایان محیط یادگیری سازنده گرا را محیطی می دانند که بازنمایی های چند گانه از واقعیت را مهیا نمی نمایند به عبارتی محیط های یادگیری سازنده گرا بر ساخت دانش ی که مندرج در تولید دانش می باشد تاکید می کند. هم چنین معتقدند شناخت نسبی است یعنی شناخت ما تفسیری از جهان مادی می سازد و حقیقت امری ذهنی است یعنی هر یک از ما حقیقت را خودمان بوجود می آوریم. هریک از ما دارای فهم بی همتا و مخصوص از جهان مادی هستیم. 3. چه نقدی بر بنیان های معرفت شناسی سازنده گرایی وارد است؟ به عقیده سازنده گرایی دانش از تجربه ساخته می شود و یادگیری فرایند تفسیر شخصی است. و یادگیری بایستی در محیط واقعی باشد و چنین نظراتی حالتی ایده آلی و افراطی است.

هدف اصلی این تحقیق شناسایی باورهای معرفت شناختی و جهت گیری های تدریس معلمان دوره متوسطه استان خراسان رضوی (14643=N) شاغل به تدریس در سال تحصیلی90-89، و تبیین رابطه بین این باورها و جهت گیری ها بود. هدف دوم آن بود که بررسی شود آیا بین باورهای معرفت شناختی؛ جهت گیری های تدریس؛ رابطه بین باورها و جهت گیری های معلمان؛ و ویژگی های فردی آنان (جنسیت، رشته تحصیلی و سطح تحصیلات) رابطه ای وجود دارد؟ داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه باورهای معرفت شناختی شومر (1998) و پرسشنامه اصلاح شده جهت گیری های تدریس ساموئلوویچ (1999) از 403 نفر از معلمان که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، با روش میدانی جمع آوری و با روش های آماری تحلیل واریانس عاملی، آزمون تفاوت معنی دار آماری بین ضرایب همبستگی و آزمون همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شد. نتایج نشان داد 53% معلمان دارای باورهای معرفت شناختی خام و 55% دارای جهت گیری تدریس- محور هستند و بین باورهای معرفت شناختی و جهت گیری های تدریس آنها همبستگی معنی دار متوسط منفی وجود دارد. در این دو متغیر بین معلمان برحسب جنسیت تفاوت آماری معنی دار وجود نداشت. معلمانِ دارای سطح تحصیلات فوق دیپلم و پایین تر در رشته فنی و مهندسی نسبت به معلمان رشته های علوم انسانی، و معلمان رشته علوم انسانی نسبت به معلمان رشته های علوم پایه، به ترتیب از باورهای معرفت شناختی خام تری برخوردار بودند. در عوض، معلمانِ دارای سطح تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر در رشته فنی و مهندسی نسبت به معلمان رشته های علوم پایه، و معلمان رشته علوم پایه نسبت به معلمان رشته های علوم انسانی به ترتیب از باورهای معرفت شناختی پیچیده تری برخوردار بودند. به نظر می رسد چارچوب رشته های علوم پایه و علوم انسانی در مقاطع بالاتر چندان شرایط تحول فکری ورودی های خود را تأمین نمی کنند و این وضعیت در رشته های علوم انسانی شدیدتر است. معلمان دارای سطح تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر نسبت به معلمان دارای سطح تحصیلات لیسانس گرایش بیشتری به جهت گیری یادگیری- محور داشتند. به نظر می رسد دوره تحصیلات تکمیلی، تأثیر عمده ای بر نوع نگاه معلمان به کارشان در کلاس دارد. معلمان رشته های فنی و مهندسی در مقایسه با معلمان سایر رشته ها، بیشترین گرایش را به جهت گیری تدریس- محور داشتند و معلمان رشته های علوم پایه در مقایسه با معلمان رشته های علوم انسانی گرایش بیشتری را به جهت گیری یادگیری- محور نشان دادند. تفاوت ضرایب همبستگی بین باورهای معرفت شناختی و جهت گیری های تدریس در دو گروه معلمان دارای سطح تحصیلات لیسانس و معلمان دارای سطح تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر از نظر آماری معنی دار بود. یعنی معلمان لیسانس از معلمان فوق لیسانس در باورهای معرفت شناختی، خام تر در و جهت گیری به تدریس، تدریس- محورتر بودند. استدلال شد این امر ناشی از تحصیلات پایین تر است. این نتیجه در خصوص معلمان دارای سطح تحصیلات فوق دیپلم و پایین تر و معلمان دارای سطح تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر نیز تأیید شد.

در عصر کنونی، ماندگاری و پایایی نظام آموزش و پرورش هر جامعه ای به میزان بهره مندی آن از فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز بستگی دارد. در جامعه دانش بنیان انتظار می رود ، با توسعه مهارتهای دانشی و کارآفرینی دانش آموزان ، همسو با روندهای جهانی ، امکان دستیابی به اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم آید. رویکرد مطرح حاضر ، در ایجاد مدارس هوشمند ، ایجاد یک تحول اساسی در نظام آموزشی نبوده است و بعبارت دیگر هوشمند سازی مدارس در این مقطع به دنبال تحولات گسترده و بنیادین در نظام آموزشی نیست. تحقیق حاضر مبانی فلسفی مدارس هوشمند را در بعد معرفت شناختی آن مورد بررسی قرار داده و با تحقیق پیرامون مولفه های کلیدی و مطرح در نظام تعلیم و تربیت امروز از جمله دانش ، خلاقیت ، تفکر ، حل مسئله ، فراگیر محوری و یادگیری مهارتهای پیچیده و بازیابی اطلاعات و جایگاه آنها در مدارس هوشمند و سپس یافتن دیدگاه فلسفی مناسب ،دیدگاه سازنده گرایی را به علت تأکید این دیدگاه بر مولفه های مطرح شده در نظام آموزشی مدارس هوشمند ،بعنوان پشتوانه ای مناسب در رویکردهای یاددهی و یادگیری برای مدارس هوشمند معرفی ، تبیین و پیشنهاد می نماید. چراکه مبانی معرفت شناختی سازنده گرایی سبب ایجاد تغییرات اساسی در بنیادهای آموزش و یادگیری و به طبع آن فناوری آموزشی شده است. بنابراین یادگیری که پیشتر به اندوختن دانش بوسیله یادگیرنده و پردازش اطلاعات خاص معطوف بود ، جای خود را به خلق دانش نوین از سوی یادگیرنده داده است. مربی و معلم نیز بجای آنکه مرجع و منبع اطلاعات باشند ، راهنما و ناظر بر فعالیتهای یادگیرندگان شده اند ، آنها نه تنها جایگاه خود را از دست نداده اند بلکه به دلیل دارا بودن ویژگیها و تواناییهای خاصی که سبب سهولت فرایند یادگیری می شود بایستی به تفکر و تعمق بپردازند و با دانش و توانایی خود زمینه های مناسب برای یادگیری خلاق و تولید دانش توسط دانش آموزان را فراهم آورند.