جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4210
بررسی تطبیقی عصمت انبیا از دیدگاه (شیخ صدوق، سید مرتضی، علامه طباطبایی و علامه عسکری)
نویسنده:
یعقوب هاشمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله اصلی در این تحقیق بررسی عصمت انبیا علیهم السلام از دیدگاه چهار نفر از بزرگان شیعه شیخ صدوق، سید مرتضی، علامه طباطبایی و علامه عسکری می باشد. در فصل اول: کلیات و برخی از واژگان کلیدی بحث ذکر می شود واژه عصمت در لغت به معنای منع کردن و بازداشتن است و در اصطلاح علم کلام نیز از آن به لطف الهی و ملکه ای نفسانی یاد می شود که انسان برخوردار از آن را از هرگونه خطا و گناه باز می دارد. در فصل دوم ادله عقلی و نقلی عصمت انبیا از دیدگاه افراد یاد شده مورد بحث قرار گرفته و روشن گردیده که ادله عقلی و نقلی فراوان بر عصمت انبیا وجود دارد و عصمت را برای آنها ثابت می کند. در فصل سوم پس از بررسی عوامل مختلف عصمت رابطه عصمت با اختیار از دیدگاه این چهار نفر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و بیان شده که عصمت با اختیار معصوم منافات ندارد و باعث سلب اختیار از او نمی شود از همین رو عصمت یک نوع فضیلت برای صاحب آن تلقی می شود. در فصل چهارم: قلمرو عصمت انبیا از دیدگاه افراد یاد شده مورد بحث و تحقیق قرار گرفته مبنی بر اینکه قلمرو عصمت انبیا شامل عصمت در تلقی حفظ و ابلاغ وحی و همچنین عصمت از هر نوع خطا و گناه می شود اما در عصمت از سهو و نسیان میان این چهار شخصیت اختلاف است شیخ صدوق سهو و نسیان در امور عادی را که مشترک بین پیامبر و سایر مردم است بر پیامبر جایز می داند. بر خلاف دیگران که هیچ نوع سهو و نسیانی را بر انبیا علیهم السلام جایز نمی دانند. در فصل پنجم بررسی و نقد برخ از مهمترین شبهات عصمت انبیا علیهم السلام بیان شده است. در فصل ششم به جمع بندی و آوردن خلاصه‌ای از مطالب گذشته پرداخته شده‌است.
تبیین اعجاز تشریعی قرآن در تفاسیر معاصر (مطالعۀ موردی تفاسیر المنار و نمونه)
نویسنده:
محمد مولوی، معصومه خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
یکی از ابعاد اعجاز قرآن ‌کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی‌هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس‌نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینه‌ساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به این بُعد از اعجاز توجه کرده و به تبیین آن پرداخته‌اند. از جملۀ این مفسران رشیدرضا در تفسیر المنار و آیت‌الله مکارم در تفسیر نمونه‌اند؛ آن‌ها در تفاسیر خود به مسائل اجتماعی توجه فراوان کرده و تلاش کرده‌اند تا اعجاز قرآن را در این بُعد بیش‌تر نشان دهند. از این‌ رو، جامعه‌نگری و برداشت‌های اجتماعی از آیات قرآن در تفاسیر المنار و نمونه به شکل گسترده به چشم می‌خورد. این تحقیق با پژوهش در این تفاسیر نشان داده که، از نظر این مفسران، مهم‌ترین وجه اعجاز قرآن نه اعجاز ادبی، بلکه اعجاز تشریعی است و همۀ معارف الهی، اصول عقاید، احکام عبادات، قوانین، فضایل و آداب و قوانین سیاسی، مدنی و اجتماعی قرآن کریم که با شرایط همۀ زمان‌ها و مکان‌ها سازگار است از والاترین ابعاد اعجاز قرآن است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 139
بررسی تطبیقی اراده و اختیار انسان از دیدگاه امام خمینی (ره) و علامه طباطبایی(ره)
نویسنده:
فاطمه کاملی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حاصل مباحث این تحقیق این است که هم امام خمینی (ره) و هم علامه طباطبایی(ره) درمعناشناسی اراده نگاه مشابهی دارند و اراده راهمان تصمیم گیری و عزم نفس در انجام فعل می دانند و با شدت با ترادف اراده با هرکدام از مفاهیم میل، شوق و حتی شوق اکید مخالفت می ورزند.ایشان در تعیین جایگاه اراده در مراحل مقدمات فعل اداری، اراده را پس از مرحله شوق قرارمی دهند . بدین ترتیب که ابتدا تصور فعل و بعد تصدق به فایده انجام فعل را قرارمی دهند و پس ازتصدیق به فایده ، شوقی در انسان حاصل می گرددکه پس از آن حالت تصمیم و عزم و اجماع نفس که همان اراده می باشد به وجود می آید و اگر مانعی برسر راه ، ایجاد نشود و مصلحت تغییر نکند ، تحریک عضلات صورت می پذیرد و فعل انجام می شود.هر دو بزرگوار اراده را مفهومی جدای از اختیارمی دانند ؛ به طوری که علم و اراده را لازمه اختیاری بودن یک فعل می دانند . برخلاف برخی از دانشمندان که معتقدند اختیار منحصرا از ویژگی های انسانی است ،آن دو بزرگوار ، اختیار را در سایر موجودات نیز اثبات می کنند. و تمامی موجودات را صاحب شعور اراده و اختیارمی دانند ؛ اما آدمی از فهم و تشخیص آن عاجز است وفقط انسان های وارسته دارای گوش شنوا و چشم بینای آن هستند. علاوه بر این مباحث ،اختیار و اراده را منافی قوانین حاکم بر نظام هستی، به ویژه، قانون علیت نمی دانند و قوانین واهی ساخته برخی فیلسوفان کج اندیش مانند اتفاق و صدفه را با ادله محکم رد می کنند و با اثبات غایت و علت غایی در افعال ارادی و اختیاری ،راه را برای نفوذ این گونه افکار ناصواب می بندند. اما در رابطه با بحث اراده خداوند اختلاف نظرات فراوانی وجود دارد که این دو بزرگوار نیز از آن مستثنی نمی باشند.امام (ره) اراده خداوند را جزء صفات ذاتی خداوند می دانند و آن را عین علم الهی به نظام اتم واصلح می شمارند و درجایدیگر همان افاضه خیرات و حبّ و عشق تعبیرمی کنند. اما علامه طباطبایی (ره) اراده را منطبق بر علم نمی دانند وآنها را مفاهیم جدا از هم می شمارند.همچنین آن را از صفات فعل خداوند می دانندو دراین زمینه هر کدام استدلال های خویش را بیان فرمودند که در جای خود بحث شد. اما به هر حال هر دو،اراده را صفتی ثبوتی برای خداوند متعال معرفی کردند.در بحث رابطه خداوند با اراده و اختیار انسان هردو قائلند که اراده خداوند به افعال اختیاری تعلق می گیرد.اما هر کدام با بیان و سبک استدلالی خویش به بیان مساله و رفع شبهات و دفع فرقه های افراطی و تفریطی در این زمینه پرداخته اند. امام همواره در بیانات خود از اسلوب وروش عرفانی بهرهمی برند در حالی که علامه (ره)صرفا به بیان استدلال های فلسفی و گاهی کلامی پرداخته اند و زبان عرفان را در این قضیه دخالت نمی دهند. اما محوریت کلام هرکدام در تبیین مساله، بحث نظام طولیحاکم بین اراده خداوند و اراده انسان می باشد. ولی همان طور که اشاره شد هر کدام با زبان خود وصف این نکته گفتند . در پایان اینکه امام (ره) و علامه(ره) با الهام از مبانی عمیق کلامی و فلسفی مذهب تشیع در حل مساله جبر و اختیار ، همان راهی را در پیش گرفتند که معصومین(علیهم السلام) به آن اشاره داشتند و جا پای آنان نهادند و از میان تشتت افکار و آراء ، راه میانه یعنی "امر بین الامرین"راپیمودند ودر سیر الی الحق و قوس صعود به جایی که "فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر"توصیفش کنند" بار یافتند.
تبیین مبانی فلسفی و عرفانی ولایت و خلافت الهیه انسان از دیدگاه امام خمینی (ره) و علامه طباطبائی (ره)
نویسنده:
محبوبه قره داغی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ولایت و خلافت الهیه انسان از مسائل معرفتی مهمی است که می‌تواند از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گیرد. این رساله متکفل انجام چالش‌هایی مبنا نما در زمینه‌ی نظرات و دیدگاه‌های علامه طباطبایی(ره) و حضرت امام(ره) پیرامون این موضوع است.خلافت الهیه براساس مراتب تجلیات و فیوضات صفات الهیه در حضراتی نظیر حضرت ذات و حضرت احدیت و حضرت واحدیت و... ظاهر می‌گردد و والاترین مرتبه‌ی آن در حقیقت محمدیه جلوه‌گر می‌شود. سریان خلافت الهیه در قوس نزول سبب تجلی این خلافت در همه‌ی عوالم کلیه وجود می‌گردد. شناخت مسائلی نظیر مراتب کمال انسان و مراتب فناء و اسفار اربعه، مسئله‌ی خلافت انسان کامل در قوس صعود را تبیین می‌کند. توجه به اشتمال انسان کامل بر همه‌ی عوالم وجود و توجه به سایر ویژگی‌ها و مقامات وی، ثابت می‌کند که جانشینی خدا نه‌تنها در زمین بلکه در همه‌ی عوالم به انسان کامل و عین ثابت او که مظهر اسم اعظم‌الله است، منتقل می‌شود.باطن امامت و نبوت نیز همان ولایت و خلافت الهیه است
بررسی گوهر و صدف دین از دیدگاه علامه طباطبایی(ره) و امام خمینی(ره)
نویسنده:
حسین رضوی‌مظاهر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
اصول دین , فروع دین , توحید ذاتی(کلام) , فلسفه اسلامی , توحید ذاتی , توحید ذاتی (اخلاق) , آموزه دینی , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , مکتب‌های فلسفی غرب , خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , طباطبایی، سیدمحمدحسین , مکتب‌های فلسفی غرب , هنر و علوم انسانی , خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , مکتب‌های فلسفی غرب , خمینی، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران , هنر و علوم انسانی , مکتب‌های فلسفی غرب , درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئله گوهر و صدف دین یکی از مسائل مهم و مطرح فلسفه دین، در زمان معاصر است. سوال اصلی در این مقاله این است که آیا علامه طباطبایی (ره) و امام خمینی (ره) به عنوان دو فیلسوف برجسته و معاصر اسلامی مطالبی درباره این مسئله مطرح کرده‌اند و آیا می‌توان از دیدگاه آنان تفسیری برای گوهر و صدف دین ارائه نمود؟ بسیاری از فیلسوفان دین غربی معتقدند دین دارای گوهر و صدف می‌باشد. از نظر برخی گوهر دین، تجربه دینی است و از نظر برخی دیگر اخلاق گوهر دین است و سایر آموزه‌ها صدف دین به شمار می‌رود. بر این اساس، دین چیزی جز همان تجربه دینی – که امری شخصی است – نمی‌باشد. در حالی که علامه طباطبایی و امام خمینی حقیقت دین را تجربه دینی نمی‌دانند، لذا چنین دیدگاهی را در مورد گوهر و صدف دین قابل پذیرش نمی‌دانند.برخی از نویسندگان برای تبیین گوهر و صدف دین تلاش کرده‌اند گوهر و صدف دین را بر پایه ذاتی و عرضی دین تفسیر نمایند. در میان عارفان نیز برخی کوشیده‌اند گوهر و صدف دین را بر اساس تمایز میان شریعت، طریقت و حقیقت توجیه نمایند. در این میان عدّه‌ای نیز گوهر و صدف دین را قابل تطبیق بر اصول و فروع دین دانسته‌اند. عده‌ای نیز معتقدند می‌توان از اهداف عالی و میانی دین، تعبیر به گوهر و صدف نمود. مراد از صدف در این اصطلاح عبارت است از یک امر بی‌ارزش و وسیله‌ای برای دست‌رسی به گوهر که پس از دست‌رسی به گوهر، ارزش خود را از دست خواهد داد.با بررسی آثار علامه طباطبایی (ره) و امام خمینی (ره)، می‌توان گفت که از نظر آنان تعبیر از آموزه‌های دینی به گوهر و صدف قابل قبول نیست، زیرا سراسر دین اسلام، گوهر است و در آموزه‌های دینی چیزی به نام صدف وجود ندارد. بنابراین از آن چه به عرضی دین، شریعت و طریقت دین، فروع دین و اهداف میانی دین تعبیر شده، نمی‌توان به منزله صدف دین یاد کرد. زیرا این موارد دارای ارزش ذاتی هستند، نه آن که صرفا وسیله‌ای برای رسیدن به حقیقت دین باشند. اما آن چه از دیدگاه این دو بزرگوار قابل قبول می‌باشد این است که همه آموزه‌های دینی دارای ارزش ذاتی بوده و تنها از نظر اهمیت در مراتب مختلفی قرار دارند، که در رأس همه آموزه‌های دینی مربوط به توحید قرار دارد.
نقد دینی- فلسفی بر مولفه «شادی» در معنویت های نوظهور
نویسنده:
محمدتقی فعالی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مفاهیمی که توسط جریانی معنوی با عنوان لامائیسم و توسط دالایی لاما مطرح شده، مفهوم شادی و شادمانه زیستن ا ست. دالایی لاما، همانند برخی دیگر از جریان های نوظهور معنوی، هدف زندگی را شادزیستن معرفی می کند. مقاله حاضر، ضمن بررسی واژه هایی نظیر فرح، سرور و نشاط از نظر قرآن و صحیفه سجادیه، به این نتیجه منتهی می شود که اسلام و پیشوایان آن طرفدار اندوه و مخالف شادی نیستند. شادی یکی از ویژگی های طبیعی انسان است که خدادادی می باشد و در قرآن، روایات و صحیفه سجادیه نیز ویژگی هایی برای شادی بیان شده است. نکته مهم این که در اسلام، فقط جهت خاصی برای شادی و شادمانه زیستن در نظر گرفته شده است.
صفحات :
از صفحه 149 تا 172
منابع انگیزش اخلاقی با رویکرد تطبیقی بین دیدگاه علامه طباطبایی و مازلو
نویسنده:
محمد کاویانی، محمدرضا کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این پژوهش که با هدف بررسی منابع انگیزش از دیدگاه علامه طباطبایی و آبراهام مازلو و مقایسه آن دو دیدگاه انجام شد به دنبال پاسخگویی به این سوال بود که: منبع انگیزشی رفتار اخلاقی انسان ها چیست؟روش این پژوهش تحلیل عقلی و نظری متون دینی و روان شناختی است. این پژوهش از یک سو، دارای رویکردی میان رشته ای بین اخلاق و روان شناسی و از سوی دیگر پژوهشی علمی - دینی است.براساس بعضی از دستاوردهای این پژوهش، علامه طباطبایی سه نظریه «اخلاق یونانی»، «اخلاق دینی» و «اخلاق قرآنی» را به ترتیب با سه منبع انگیزشی «تحسین اجتماعی»، «ثواب اخروی» و «محبت مبتنی بر توحید» مورد تاکید قرار می دهد. مازلو نیز بر دیدگاه «اخلاق مبتنی بر نیاز و فطرت» تاکید کرده است. بین دیدگاه علامه طباطبایی و آبراهام مازلو پنج وجه تشابه و چهار وجه تفاوت کشف شد.
صفحات :
از صفحه 79 تا 104
واقع نمایی و ارزش معرفتی شناختهای ظنّی بر مبنای نظریه اعتباریات علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدی عاشوری؛ عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
باور ظنّی و غیریقینی در فلسفۀ اسلامی در حکم جهل است و ادلۀ اعتبار «اطمینان» در علم اصول نیز تنها ارزش عملی آن را اثبات می­کند. پرسش این است که آیا ادراکات غیریقینی ارزش معرفتی ندارند. در این مقاله با بازسازی نظریۀ اعتباریات و تقسیم «وجودهای ذهنی» به «وجود ذهنی حقیقی» و «وجود ذهنی اعتباری» نشان می­دهیم که برخی از «معانی اعتباری» می­توانند از واقعیت حکایت کنند. درصورتی ادراک اعتباری واقعیت را بازنمایی می­کند که به ادراکی ذاتی تکیه داشته باشد و میان محکی واقعی و محکی ادعایی «علقه­ای نفس­الامری» وجود داشته باشد. در غیر این صورت این اعتبار دلبخواهی خواهد بود. این علقه منشأ واقع­نمایی معانی اعتباری و منشأ صدق جزئی در شناخت ظنّی است. بر خلاف ادراکات حقیقی، نمی­توان این ملاک را به صورت مستقیم «احراز» نمود و در شناخت‌های ظنّی «معیار» ارزیابی ادراکات غیرحقیقی مبتنی بر «ملاک» واقع­نمایی آن‌ها نیست.
صفحات :
از صفحه 55 تا 73
مفهوم ذاتی در حسن و قبح عقلی از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی؛ زینب یوسف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
از دیرباز، مسئلۀ حسن و قبح از دو منظر وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی در فلسفه و کلام مورد بحث قرار گرفته است. جستار پیش رو درصدد پاسخ به این مسئله است که آیا نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبائی، راه حل جدیدی برای مسئلۀ حسن و قبح ارائه می‌دهد یا نه؛ و در صورت پاسخ مثبت، این راه حل از کدام حیث (وجودشناختی یا معرفت‌شناختی) به مسئله پرداخته است؟ مقاله نشان می‌دهد که نظریۀ ادراکات اعتباری با بررسی معرفت‌شناختی معنای اعتبار در حوزۀ عقل عملی معنای سومی برای «عقلی» در مسئلۀ حسن و قبح عقلی و ذاتی مطرح کرده است و در نتیجه توانسته است راه حل جدیدی در پاسخ به مسئلۀ مذکور ارائه دهد. این معنا برای اعتباریات نه تنها به معنای نفی مقام واقع و حقایق مربوط به این معانی نیست؛ بلکه مبتنی بر پذیرش واقع و واجد حیثیتی واقعی و وجود‌شناختی است.
صفحات :
از صفحه 159 تا 174
بررسی و نقد ادلّه تحقّق وجود ذهنی در فلسفه اسلامی
نویسنده:
حجت کوثریان؛ احمد بهشتی؛ عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از زمان ابن‌سینا تاکنون دلایل گوناگونی بر اثبات وجود ذهنی ارائه شده‌ است که مهم‌ترین آن‌ها ده دلیل است. این مقاله می کوشد تا، ضمن بررسی و نقد این براهین ده‌گانه، نشان دهد که: 1) اثبات وجود ذهنی برای ادراکات حصولی صرفاً با یاری مقدّمه‌ای تعمیم‌دهنده ممکن است. 2) دو برهانِ حکم بر معدومات و قضایا‏ی حقیقیه صرفاً در صورت ارجاع به برهانِ تصوّر معدومات نتیجه بخش اند. 3) هفت برهان از براهین وجودِ ذهنی از قبیل تکثیرِ مثال برای برهان تصوّر معدومات به شمار می آیند و خود برهان مستقلی نیستند. 4) از میان براهین ده گانه تنها دو برهانِ تصوّر معدومات و خطای ادراک قادر به اثبات وجود ذهنی اند و سایر براهین در اثبات مدّعا ناکافی اند.
صفحات :
از صفحه 119 تا 138
  • تعداد رکورد ها : 4210