جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
03.اساتید و پژوهشگران مراکز دانشگاهی و حوزوی (ایرانی و غیر ایرانی)
>
01.اساتید و مدرسان مراکز دانشگاهی ایران
>
اساتید دانشگاههای دولتی
>
دانشگاه تهران
>
1.دانشکده الهیات و معارف اسلامی
>
گروه فلسفه و حکمت اسلامی
>
حسن ابراهیمی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
تعداد رکورد ها : 76
عنوان :
رابطه استجابت دعا و معجزه با نظام علیت از نظر شارحان حکمت متعالیه
نویسنده:
فاطمه رافتی، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معجزه
,
دعا
,
استجابت
,
نظام علی و معلولی
,
علل ناشناخته
چکیده :
در غالب کتاب های کلامی یا فلسفی و روایی از مساله دعا و استجابت آن بحث شده است. در احادیث متعددی تاکید شده است که دعا قسمتی از مقدرات خداوند است. خداوند در قرآن کریم همان طور که انسان را به دعا کردن دعوت کرده، اجابت دعا را نیز تضمین نموده است. در این مقاله با توجه به رویکرد شارحان حکمت متعالیه بر این عقیده ایم که دعا یکی از اسباب و علل رسیدن به مطلوب است و استجابت دعا نیز بر اساس نظام آفرینش و قوانین لایتغیر آن صورت می پذیرد و استجابت دعا هیچ تقابل و تضادی با قانون علیت نداشته بلکه همان طور که معجزه و امور خارق عادت صورت می پذیرد استجابت دعا نیز توجیه می شود. هم چنین تاثیر نفس نیز در استجابت دعا مورد توجه است همان گونه که نفس بر بدن موثر است و حالات نفسانی در بدن بروز و ظهور دارد پس در امور خارق عادت نیز موثر است. نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که هر چند برخی علل و روابط مبهم و ناشناخته ای نیز در تحقق مطلوب و استجابت دعا موجود می باشند اما دعا و استجابت آن از سلسله نظام علت و معلولی عالم خارج نبوده و استجابت دعا موجب خرق قانون علیت نمی شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نفس و قوای آن از دیدگاه ملاصدرا وآقای علی مدرس زنوزی
نویسنده:
رامین عزیزی؛ استاد راهنما:حسن ابراهیمی؛ استاد مشاور:طوبی کرمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
متن ناقص پایان نامه
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
با عنایت به اهمیت مسأله نفس در بین فلاسفه و حکما در طول تاریخ اندیشه بشر، این پژوهش درصدد است نقاط اشتراک و افتراق دیدگاه ملاصدرا و آقا علی زنوزی را در باب نفس و قوا و نسبت بین آنها، مورد بررسی قرار دهد. ملاصدرا براساس مبانی فکری خود که عمده آنها اصالت و تشکیک وجود و حرکت جوهری است، قوا را مراتب وجودی نفس واحد به شمار آورده و از تشکیک مراتب سخن گفته است. آقا علی مدرس زنوزی یکی از چهرههای شاخص حکمت صدرایی، به جای تشکیک در مراتب، از ترکیب در مراتب سخن رانده است. این پژوهش روشن میسازد که از دیدگاه این دو فیلسوف، نفس فاعل تمام ادراکات و تحریکات به شمار آمده و قوا تغایر وجودی با نفس خویش ندارند و همچنین نفس دارای وحدت جمعی ظلی است که جامع کثرات قواست. با این وجود تفسیر این دو حکیم از وحدت متفاوت میباشد، به این معنا که آقا علی وحدت نفس و قوا را از نوع وحدت مرکب حقیقی میداند و بین نفس و قوا نوعی ترکیب حقیقی قائل است، اما صدرا از وجود واحد حقیقی ذومراتب سخن میگوید. در نهایت گفته خواهد شد که اختلاف این دو دیدگاه، به نحوه نگاه این دو فیلسوف به یک واقعیت واحد است و از اختلاف مبانی این دو فیلسوف نشأت نمیگیرد و اینکه صدرا با توجه بیشتر به بحث اصالت وجود از حرکت جوهری بحث تشکیک آن را مورد توجه قرار داده است، ولی آقا علی با تکیه بر خود حرکت جوهری و مباحث هیولی و صورت، بیشتر به بحث ترکیب پرداخته است. نگارنده در حد توان کوشید تبیین روشنی از دیدگاه این دو حکیم ارائه دهد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تصحیح کتاب زبده الاسرار تالیف اثیر الدین مفضل بن عمر ابهری
نویسنده:
مهدی حسنی زاده؛ استاد راهنما:نجفقلی حبیبی؛ استاد مشاور:حسن ابراهیمی، حسین موسویان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
متن ناقص پایان نامه
زبان :
فارسی
چکیده :
اثیرالدین المفضل بن عمر بن المفضل الأبهری (597-663 هـ .ق) فیلسوف، منطقدان، متکلم وریاضیدان مشهور ایرانی است که از جمله دانشمندان پرآوازه قرن هفتم به شمار میآید. از وی که استاد افرادی همچون کاتبی قزوینی (م. 675 هـ .ق) وابن خلکان (م. 681 هـ .ق) وبه روایتی شاگرد فخر رازی (م. 606 هـ .ق) میباشد، آثار فراوانی به جای مانده است. یکی از این آثار کتاب زبده الأسرار است. ابهری در این أثر به ترتیب به بحث از منطق، طبیعیات و سپس الهیات میپردازد. در این رساله او همچنان به تفکر مشایی پایبند است؛ مبانی، بحثها وحتی در سرفصلهایی که ارایه میکند متأثر از مشائیان است، به همین جهت میتوان او را شارحی چیره دست در بسط و شرح اندیشه مشائی دانست. ابهری در بخش منطق این کتاب، مطلقه متوسطه وممکنه متوسطه را مطرح کرده وسپس ادعا میکند این دو قضیه از جمله نوآوریهای اوست وپیش از او کسی این دو قضیه را مطرح نکرده است. شاید بتوان گفت مهمترین نکتهای که این رساله -بهویژه در مبحث الهیات- مشتمل بر آن است، اکثر براهین اقامه شده در آن به صورت برهان سبر وتقسیم است، گویا ابهری این رساله را به عنوان متن درسی نگاشته است. آنچه مسلّم است، اینکه تصحیح این رساله میتواند در فهم هرچه بهتر اندیشههای مشاء تأثیر گذار باشد. اهمیت شخصیتی همچون ابهری را میتوان از شروحی که بهوسیله حسین بن معین الدین میبیدی و ملاصدرا بر هدایه اثیریه او نوشته شده دریافت. علاوه بر اینکه کتابهای او از جمله هدایه و ایساغوجی سالیان متمادی به عنوان متن درسی تدریس میشده است. در این پژوهش علاوه بر تصحیح کتاب، تحقیقی درباره نام دقیق ابهری، محل ولادت، تاریخ وفات وانتساب او به شاگردی فخر، صورت گرفته است. تصحیح این اثر با استفاده از دو نسخه وبه شیوه اجتهادی صورت گرفته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی و مقایسه ای دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا در وجوه فلسفی و عرفانی ( الله نور السماوات و الارض )
نویسنده:
فاطمه السادات کتابچی؛ استاد راهنما:احد فرامرز قراملکی، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
فاقد چکیده
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی «کیفیت علم پیشین إلهی» از منظر صدرالمتالهین و ابن عربی
نویسنده:
محمد حسین وفائیان، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم ازلی الهی
,
اعیان ثابته
,
بساطت واجب(امور عامه)
,
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده علم الهی به ماسوا، در دو حیطۀ «پیش از خَلق» و «پس از خَلق»، مورد کنکاشهای علمی فراوان قرار گرفته است. در این دو حیطه، صفتِ «علم الهی به مخلوقات متکثّر، پیش از خلق آنها»، به جهت آنکه از صفات ذاتی بوده و ذات الهی نیز بسیط و در نهایتِ صرافت است، بیشتر مورد توجه بوده است؛ زیرا اثبات علمِ پیشین به مخلوقاتِ متکثّر در عین بساطتِ ذات، در ابتدا و ظاهر امر، متناقضنما جلوه کرده و از همینرو، در این بستر، دیدگاههای گوناگونی مطرح شدهاند. ملاصدرا و ابن عربی نیز در این مسئله، با نقد گفتار اندیشمندان پیش از خود، به تبیین کیفیت این قسم از علم الهی پرداختهاند. در این پژوهش، ثبوت «علمِ پیشین الهی» مفروض بوده و در پرتو آن، درصدد تبیین کیفیّت این قسم از علم، از منظر این دو اندیشمند هستیم. یافتههای بهدست آمده که با روش تحلیلی - منطقیِ عبارات ملاصدرا و ابن عربی به دست آمدهاند، نشان از اتحاد دو دیدگاه در اکثر مبانی و نتایج و اختلاف در روشِ تبیین دارند. ملاصدرا - همچون ابن عربی - علم پیشین را متحد با ذات و بلکه عین آن دانسته و توجیه کثرت در بساطت ذات را در گروِ تبیین «اعیان ثابته»ای میداند که از مصطلحات ابن عربی در بحث علم پیشینِ الهی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 88 تا 107
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هستیشناسی «معشوق معدوم» ابنعربی و ثمرات معرفتی و سلوکی آن
نویسنده:
احمد مرجانی، حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مسایل جدید هستی شناسی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
مقام محبت
,
عشق و عرفان
,
ابدیت معشوق
,
معشوق معدوم
,
مقام اَنَا
کلیدواژههای فرعی :
دوام فیض الهی ,
عماء ,
عقل و ایمان ,
تجلی الهی ,
منازل سلوک ,
احکام ظهورات ذات ,
شؤون(تجلیات یا نسب متنزل) ,
حرکت حبی وجود ,
جمع اضداد در عرفان ,
بعد معرفتی سلوک الی الله ,
ایمان و عشق ,
عشق حق به خلق ,
چکیده :
ابنعربی با تفطّن به اصل وحدت وجود، به طرح رهیافت معشوق معدوم همت میگمارد. وی بنابر اصل وحدت وجود، دو رویکرد عمده به معشوق دارد: اولاً نگاه او به معشوق نگاهی ابژکتیو و وجودی است؛ ثانیاً معشوق ازلی که در مقام غیبالغیوبی، نامعلوم است، از حیث تجلیّات نامکرّر اسمایی از ویژگی «دوام و استمرار» برخوردار بوده و لذا ملازم با چیزی است که هنوز به وجود نگراییده، «معدوم» [مضاف] میباشد. در این جستار، سعی شده است تا علاوه بر ارائهی بحث به شیوهی تحلیلی، در وهلهی نخست، اقسام تجلّیات معشوق معدوم تحت تعریف عشق حقیقی به معشوق ازلی بیان شود و سپس تأثیرات این رهیافت بدیع در حوزهی عرفان نظری، بر تتبّعات معرفتی و سلوکی انسان عاشق مورد عنایت قرار گیرد. لذا فهم ظرفیتهای معرفتی و سلوکی معشوق معدوم در نسبت با خویش میتواند زمینهی تغییر نگرشی ژرف و بهتبع آن، رشد و تحوّل روزافزون انسان سالک و عاشق را در زندگی این جهانی تا ابدیّت فراهم دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 71 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
متافیزیک عمل در اندیشه ابنعربی
نویسنده:
حسن ابراهیمی، امیر اشرف واقفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
چکیده :
مطابق قول مشهور تا عصر ابنعربی، عمل، عرض است و فناپذیر. این تحقیق به طور مشخص به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا ابنعربی این رأی را پذیرفته، یا سخنی تازه به میان آورده است. بدین منظور در رویآوردی مستقیم، به فحص و بحث از تعابیری پرداخته میشود که وی مشخصاً در آنها به ماهیت عمل اشاره کردهاست. در این تحقیق روشن میشود که اگرچه ابنعربی در توصیف متافیزیکی عمل، ادبیات فلسفی-کلامی زمانه خویش را به کار میگیرد، اما فهم متفاوتی از آن دارد که به دیدگاهی که بعدها حکمت متعالیه در این باب عرضه میکند نزدیکتر است. به باور او، اگر مراد از عمل، حرکات و سکنات مادی باشد، عارضی، فناپذیر و زائل شدنی است؛ اما عمل حقیقی، رخدادی باطنی است که ناگزیر با حقیقتِ نفس مسانخت دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی ديدگاه ابن عربی و ملاصدرا پيرامون انسان کامل با تاکيد بر نقش هدايتی و ارشادی
نویسنده:
عباس بخشنده بالی، حسن ابراهيمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
انسان کامل ابن عربي که بعدها مورد توجه ملاصدرا نيز قرار گرفت، در سير صعودي به سوي حق تعالي راهي مي شود و مرحله انسان الحيوان را پشت سر گذاشته و با سير در خداوند، به مقام خلافت الهي دست مي يابد. برخي عرفا و متصوفه به همين سطح بسنده کردند ولي ابن عربي و ملاصدرا از اين فراتر رفته و سير نزولي و يا سير الي الخلق را مرحله اي از تعالي و کمال انسان مي دانند. اين مقاله که به صورت توصيفي- تحليلي نگارش شده، به واکاوي ديدگاه ابن عربي و ملاصدرا درباره يکي از مهم ترين نقش هاي دنيوي انسان کامل در قبال انسان هاي ديگر يعني نقش هدايتي و ارشادي مي پردازد. چنين انساني واسطه ميان حق تعالي و خلق بوده و تلاش مي کند انسان هاي ديگر را به مسير کمال هدايت نمايد. هر يک از ابن عربي و ملاصدرا با اشاره به مباني ديني، به اين مهم اشاره کرده و حتي ابن عربي که خود را مصداقي از ختم ولايت مي داند و هم چنين ملاصدرا، به اين مهم پرداخته و نسبت به کمال انسان ها و ارشاد آن ها بي تفاوت نبودند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 43 تا 61
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقلانیت از منظر نهجالبلاغه
نویسنده:
زهرا امینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه)
,
عقل نظری
,
عقل عملی
,
زندگی اجتماعی
,
رفتار اخلاقی
,
معارف اسلامی
,
آفات
,
اقسام
,
عقلانیت (مسائل جدید کلامی)
,
مراتب (عرفان نظری)
,
هنر و علوم انسانی
,
تصمیمگیری
,
آثار
,
نهجالبلاغه
چکیده :
شناختِ عقلانیت از منظر نهجالبلاغه، معرفتی در راستای شناسایی عقل از دیدگاه قرآن کریم و زمینهساز بهرهمندی صحیح، از این عطیۀ ارزشمند الهی است.چنین بهرهوری از عقل، روشنگر راه رستگاری از گمراهی و یاریگرِ انسان در طی مسیر الیالله خواهد بود. مطالعه و تحلیلِ معانی، مراتب، آثار، آفات، جایگاه و نقشِ عقل لازمه بهرهمندی صحیح از این حجتِ الهی است. کسب چنین معرفتی با دامنۀ بیان شده، ضرورتِ بهرهگیری از قرآن کریم و دیگر منابع معتبر دینی را مطرح میکند. منابعی که حاوی سخنان رسول گرامی اسلام، وصی ایشان و دیگر ائمه معصوم باشد. در این راستا، کتاب گرانسنگ نهجالبلاغه یکی از غنیترین منابع، جهتِ دستیابی به کلام امیر سخن، علی7 است. سخنان امیر مومنان در این کتاب، همراه با سخنان شارحین نهجالبلاغه، مهمترین منابع این پژوهش هستند.ساماندهی این رساله بر اساس فرضیاتِ زیر طراحی شده است: در نهجالبلاغه، تقسیمات و مراتبی برای عقل و عقلانیت مانندِ مطبوع و مسموع، معاش و معاد، وعایه و رعایه، پنهان و غائب، کامل و ناقص،... مشاهده یا برداشت میشود که میتوان همه این تقسیمات و مراتب را در دو قسمِ عقل نظری و عقل عملی گنجاند. از منظر نهجالبلاغه، گرانبهاترین گوهر و ثروت آدمی عقل است و عقلانیت سبب دستیابی به شناخت حقیقی و عامل نجات انسان از اسارتِ هوای نفس و دنیاپرستی است. در نتیجه، عقلانیت از منظر نهجالبلاغه، دارای جایگاه ارزشمندی در هدایت انسان و شناخت پروردگار بوده و نقش موثری در کسب مواعظ انبیا و اجرای احکام الهی دارد. از منظر نهجالبلاغه عقلانیت سبب بروز آثاری مانند هوشیاری، ژرفاندیشی، پندپذیری، نگهداری و بهرهمندی از تجربهها، نظم در امور، مسئولیتپذیری، ... در زندگی فردی و اجتماعیِ انسان میشود. در نهجالبلاغه، لغزشگاههایی مانند هوی نفس، آرزوهای دراز، ترک جهاد، غرور و خودپسندی، طمع، شوخی و مزاح گناهآلود، ...آفات عقل و عقلانیت معرفی شدهاند. معنای لغوی عقل مانند حفظ و نگهداری و معنای اصطلاحی آن مانند قوه تشخیص و تعاریفی برگرفته از خواص عقل، در نهجالبلاغه مشاهده میشود. فصل اول این رساله، به این معانی همراه با تعاریف متکلمین و فلاسفه از عقل اختصاص یافته است. در فصل دوّم، مراتب و اقسام عقلانیت با بررسی اقسام و مراتبِ عقل مانند وعایه(و رعایه) و روایه، مطبوع و مسموع، معاش و معاد، کامل و ناقص، حاضر و پنهان، عدلگرا، .... مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم، جایگاه عقل در هدایت انسان و نحوه راهیابی به عقلانیت مورد کاوش قرار میگیرد. فصل چهارم به آثار عقلانیت در زندگی فردی و اجتماعی انسان از منظر نهجالبلاغه تخصیص یافته است. برای بررسی این امر در حیطه زندگی فردیِ بشر، آثار عقل در بعد عبادی، تربیت اخلاقی، تأمین معاش و آسایش وی و برای کاوشِ این امر در زندگی اجتماعی انسان، این آثار در آدابِ معاشرت و برخوردهای اجتماعی و مبحثِ موضعگیریهای سیاسی بررسی شده است. در فصل پنجم آفات عقلانیت یعنی هوی نفس، دنیاپرستی، آرزوهای دراز، ترک جهاد، غرور و خودپسندی،.. و همچنین نحوۀ حفظ و زنده نگاهداشتن عقل بررسی شده است.مهمترین نتایج و نظریههای حاصل از این پژوهش عبارتست از:هر یک از معانی عقل مانند عاقبت اندیشی، عدل،...، رفتار و عملکرد صحیحی را برای انسان تبیین میکند. هر یک از اقسام و مراتب عقل مانند عقول حاضر و پنهان، حامل دو پیام است. پیام اول، حکمتی است که در معنای آنها نهفته است و پیام دوم، دیدگاه و بینشِ مسببِ تقسیمات است که به مخاطب منتقل میشود.عقل از منظر نهج البلاغه دارای جایگاه ارزشمندی در هدایت انسان و شناخت پروردگار است. این حجت درون، همچنین نقش مؤثری در درک مواعظ پیامبران و اجرای احکام الهی دارد.پوشاندن عیوب اخلاقی، از بین بردن هوی نفس، پندپذیری از موعظهها، تأمین معاش از نتایج و آثارِ مهم عقل در زندگی فردی آدمی است. مشورت با دیگران، حفظ اسرار، حلم و بردباری، عدالت، اعتدال در عمل، دوراندیشی از مهمترین آثار و نتایج عقل در زندگی اجتماعی بشر است.حفظ اسلام، دفع فتنه و شبهه و تردید و خرافات، تغییر نظام فاسد از مهمترین آثار و نتایجِ عقل در موضعگیریهای سیاسی، اجتماعی افراد یک جامعه است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاملّی در اقسام علل ناقصه: رویکرد انتقادی بر حصرگروی علل اربعه
نویسنده:
سید مصطفی موسوی اعظم؛ حسن ابراهیمی؛ عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
چکیده :
تلقّی مشهور از علل ناقصه همان علل چهارگانه ارسطویی است. اما برخی متفکّران افزون بر علل چهارگانه، علل دیگری چون «معد»، «شرط» و «عدم مانع» را از زمره علل ناقصه بر شمردهاند. برخی بر علّیّت «معد»، «شرط» و «عدم مانع» به عنوان علّت ناقصه، دلایلی را ذکر میکنند. مقاله میکوشد نشان دهد از آنجا که «معد» قابل انفکاک از معلول است نمیتوان آن را به عنوان علّت در نظر گرفت؛ چرا که علّت و معلول بدون یکدیگر قابل فرض نیستند. از سوی دیگر قائلان به حصر عقلی علل اربعه، «شرط» و «عدم مانع» را بازگشت به علّت فاعلی یا علّت مادی میدهند؛ چراکه یا متمم فاعلاند و یا قابل، و نمیتوان آنها را به عنوان علل مستقل در کنار علل اربعه در نظر داشت. اما از آنجا که اساساً استقلال علّی در علل ناقصه امکان پذیر نیست؛ نمیتوان این مبنا را پذیرفت. در ثانی علّت غائی به عنوان یکی از علل اربعه، نقشی جزء متمّمیت فاعل ندارد و بر این اساس نمیتوان آن را به عنوان قسمی از علل ناقصه دانست. اشکال دیگر بر علّیّت «عدم مانع» آن است که امر عدمی نمیتواند بر امر وجودی تاثیر گذار باشد؛ اما از آنجا که «عدم مانع» بازگشت به امر وجودی دارد، میتوان آن را در کنار «شرط» به عنوان یکی از اقسام علل ناقصه برشمرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
تعداد رکورد ها : 76
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید