جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پایان نامه و با یاری گرفتن از نظریه های روائی سعی در بومی سازی این نظریه ها و پیدا نمودن نظریه هائی مربوط به قصص قرآن است. به همین دلیل داستان حضرت موسی که در کتاب تورات نیز به طور مفصل حکایت شده انتخاب شده است تا با بررسی تطبیقی این دو داستان در تورات و کتاب قصه های قرآن، برگرفته از تفسیر نمونه، ساختار روایی یک داستان الهی مکشوف شود. به همین منظور در بخش اول این مقاله از این موقعیت های روائی سخن خواهیم گفت؛ و و آنگاه در ادامه مسئله پیرنگ و مربع معنائی را در این روایت ها مورد بررسی قرار خواهیم داد. و در بخش نتیجه گونه شناسی بدست آمده از این پژوهش را که در ارتباط با این قصص است ارائه خواهیم داد. قصه های موجود در کتاب های الهی با وجود شباهت های زیاد با قصه های عادی ، دارای تفاوت های زیادی هستند. به طور مثال، قصههای الهی حقیقی است و هیچ یک از آن ها ساختة تخیل و ذهن بشر نمیباشد. اما همانطور که در طول تاریخ به اثبات رسیده است ، بجز قرآن کریم که یکی از معجزاتش مصونیت در برابر انحراف است ، تمامی کتب الهی دارای بخش هایی است که بشر به آن اضافه کرده و گاهی قسمت های مختلف آیات الهی را به خاطر مسایلی حذف نموده است

جایگاه مخاطب در پیامرسانی، از جمله مسائل محل بحث و اساسی در عرصه مطالعات مربوط به ارتباطات و رسانه بوده که منجر به شکل گیری رویکردهای مختلفی در این رابطه شده است. رویکرد خواسته محور و رویکرد مصلحت محور از جمله عمده ر ویکردهای مطرح در این زمینه می باشند. این پژوهش با هدف هموار سازی مسیر تحقق الگوی ارتباطات اسلامی و همچنین کمک به رسانههای اسلامی برای اتخاذ رویکردی مناسب در عرصه پیام رسانی، کوشیده است تا این دو رویکرد مطرح را به قرآن کریم عرضه نماید و با استنطاق این کتا ب آسمانی، دیدگاه آن را در مورد این دو رویکرد جویا شود. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی به مطالعه حول این موضوع پرداخته و سعی کرده تا به بررسی و مطالعه آیاتی از قرآن کریم که مشتمل بر درخواست مخاطبین در حوزه پیام رسانی هستند و به نوعی، طلب و درخواست مخاطبین برای دریافت نوع خاصی از پیام را مطرح کرده اند، بپردازد و این آیات را از نظر توجه یا عدم توجه به خواسته مطرح شده از سوی مخاطبین، بررسی نماید و با معیار قرار دادن نتیجه این بررسی، صحت و سقم هر یک از رویکردها را به دست آورد. نتیجه ای که در جریان این فرایند پژوهشی به دست آمد حاکی از این بود که در فرهنگ قرآنی، مصلحت مخاطب در عرصه پیام رسانی پایه و محور بوده و خواسته مخاطب نیز در صورت همخوانی و همسو بودن با مصلحت، مورد توجه است؛ همچنان که مخاطب و اقتضائات مرتبط به وی نیز در عرصه پیام رسانی و تولید پیام مور د توجه قرار می گیرند. بنابراین میتوان چنین گفت که در این رویکرد شاهد نوعی دو سویگی در مورد جهت ارتباط بین فرستنده و مخاطب هستیم. بر این اساس می توان گفت هیچ کدام از دو رویکرد خواسته محور و مصلحت محور مورد تأیید کامل قرآن کریم نبوده و هیچ یک از آنها با فرهنگ قرآنی سازگاری کامل ندارند. کلید واژه ها: مخاطب، پیام، پیامرسانی، رویکرد مصلحت محور، رویکرد خواسته محور.

عنوان این تحقیق « حیات برزخی» می باشد. که پیرامون زندگی انسان ها بعد از مرگ تا برپایی قیامت صحبت می کند. ضرورت ایجاب می کند که انسان ها در مورد زندگی ای که بعد از مرگ برایشان خواهد بود، آشنایی داشته باشند. هر چند آشنایی کامل به این زندگی، تا وقتی که وارد آن نشده اند امکان پذیر نیست. لکن با توجه به احادیثی که به ما رسیده است اندک آشنایی با حیات برزخی برای ما حاصل می شود. و در این تحقیق آیات و روایات مربوط به برزخ و عالم قبر مورد تفحص قرار گرفته است. لذا این تحقیق باعث آشنایی خودم با عالم برزخ شد. امیدوارم دیگران نیز با خواندن این مطالب از مسائل مربوط به زنگی پس از مرگ آگاه شوند. و این مطالب تذکری باشد تا از غفلت رها شویم. تا با توجه به عذاب ها و نعمت ها در عالم برزخ و قیامت برنامه زندگی خود را به دقت تنظیم نمائیم. این تحقیق در دو بخش با نام های « مفاهیم برزخ و قرآن و سنت» و « اطلاعات عالم برزخ» تنظیم شده است. و هر بخش شامل سه بخش می باشد. عنوان فصل اول « تعریف لغوی و اصطلاحی برزخ» است. چنانکه برزخ در لغت فاصله بین دو چیز و در اصطلاح حیات پس از مرگ تا برپایی قیامت است. عنوان فصل دوم « عالم برزخ در قرآن» می باشد. قرآن عالم پس از مرگ را برزخ نامیده است. عنوان فصل سوم « عالم برزخ در سنت» است. در این فصل احادیثی در رابطه با برزخ آمده است. «مسائل قبل از ورود به برزخ» عنوان فصل اول از بخش دوم می باشد. در این فصل مسایلی که برای انسان قبل از وارد شدن رخ می دهد، بیان شده است. در فصل دوم با عنوان « ویژگی های عالم برزخ» با استناد به احایث خصوصیات آن عالم آورده شده است. و در فصل سوم از بخش دوم تحت عنوان « دانستنی های برزخ» مطالب شنیدنی در رابطه با عالم برزخ توضیح داده شده است. در این تحقیق از لغتنامه ها، فرهنگ ها، منابع تفسیری، منابع حدیثی و کتاب های مختلفی که در این زمینه نوشته شده است استفاده کرده ام. کلید واژه ها: حیات، برزخ، قبر، عالم مثال، مرگ.

عشق سوزان و سعی و تلاش مداوم بشر در کشف مجهولات و نادانسته ها همواره در تاریخ بشریت ثابت و پایدار بوده است. از جمله ی این مجهولات که ذهن انسان را بسیار مشغول نموده، فلسفه ی آفرینش است که مکاتب ، ادیان ، و دانشمندان هریک به طرق مختلف به آن پرداخته اند. از دیدگاه کلام وحی آفرینش هستی، عبث و بیهوده نیست. دو هدف در آیات الهی برای آفرینش انسان بیان شده : یکی هدف متوسط و دیگری هدف عالی. از این دو ، هدف متوسط به تمام موجودات عالم اعم از انسان و حیوان، و هدف عالی فقط به انسان که اشرف مخلوقات است، برمی گردد. در قرآن هدف از خلقت انسان عبادت کردن، خلافت و جانشینی خدا، رحمت پروردگار، آزمایش انسان، معاد، پیشرفت و تکامل هستی بیان شده است. در احادیث و کلام گهربار ائمه اطهار(ع) هدف از آفرینش انسان، پیامبر و ائمه، اظهار حکمت، لطف و کرم خداوند، احسان و طاعت، اظهار قدرت و .... ذکر گردیده تا انسان با شناخت خود و پروردگار در برابر قادر متعال سرتعظیم فرو آورد و مستوجب رضوان و قرب الهی گردد. بیان فلسفه آفرینش انسان در ادیان مختلف چندان روشن نیست ، چنان که در دین مسیحیت و یهودیت فلسفه آفرینش انسان به طور واضح و شفاف بیان نشده ، بعلاوه انجیل و تورات کنونی تحریف شده اند. آفرینش در آیین زرتشتی با اهورامزدا آغاز می شود ، اهورامزدا مظهر کمال است و آفرینش در خداوند همانند او ؛ قدیم ، ازلی ، ابدی و غیر قابل تغییر است. نظریه های مکاتب مختلف ، پیرامون فلسفه آفرینش انسان قابل توجه است ، پوچ گرایان زندگی را پوچ و بی ارزش می شمارند. آنها معتقدند زندگی عبث و بیهوده است، انسان فانی بوده و با مرگ همه چیز به پایان می رسد. گروهی از دانشمندان، اخلاق را بنیاد خلقت انسان می دانند. اخلاق چه فردی و چه اجتماعی اگر فقط متکی به علم، وظیفه و عقل منهای ایمان و معاد باشد بر اثر امیال و خواهش های نفسانی بر باد خواهد رفت. مادیین تنها به لذات جسمی انسان توجه کرده از لذات روحی و معنوی بشر غافل مانده اند ، به طور نمونه به نظریه تکامل آفرینش که توسط داروین مطرح شده ، اشاره می کنیم. به اعتقاد او انسانهای اولیه همان میمون ها می باشند کهبه مرور زمان تغییر شکل داده و به انسان کنونی تبدیل شده است. با گذر زمان ، نظریات و فرضیه های دانشمندان یا بطور کامل باطل و نقض شمرده شده و یا نظریه ی دیگری جانشین نظریه اول آنها گردیده است. و همه مکاتب و ادیان مختلف از پاسخ گویی به ذهن تشنه انسان پیرامون فلسفه آفرینش انسان عاجز و درمانده اند. تنها کلام وحی و سخنان گهربار ائمه اطهار ( ع) است که می تواند چونان همیشه در ظلمات و تاریکی راهنما و چراغ هدایت بشریت باشد و او را به سرمنزل مقصود، که همان شناخت خداوند و اظهار بندگی و عظمت اوست، برساند.

عالم برزخ که به آن عالم مثال نیز می گویند از جمله مهمترین مسائل کلامی است و برخی از سؤالاتی که در این زمینه بیان می شود عبارت است از: برزخ چیست؟ آیا عالم برزخ قابل اثبات است؟ چگونه؟ آیا آدمیان بعد از مرگ یکسانند؟ و ... در این رساله سعی شده است تا حدودی به این سؤالات پاسخ داده می شود. بنابراین از کتب معتبر لغتی چون مجمع البحرین، لسان العرب و ... حدیثی و کلامی مانند اصول کافی، بحارالانوار، معادشناسی و ... بهره گرفته شده. در ترجمه قرآن و نهج البلاغه هم بترتیب از ترجمه های محمد مهدی فولادوند و مرحوم محمد دشتی استفاده شده است. از جمله مسائلی که در بخش های مختلف این رساله مورد بررسی قرار گرفته است: تعریف، توضیح و اثبات عالم برزخ و عوالم سه گانه خلقت، مسئله مرگ و اقسام آن، سکرات موت، عوامل آسانی سکرات موت، متوفیان روح، قبر و عقبات عالم قبر همچنین شامل اصناف انسان ها در عالم برزخ و مسأله معاد در میان اقوام ماقبل و مابعد تاریخ و اعتقاد به معاد در ادیان آسمانی از جمله: در کتب یهود، اناجیل، زرتشت و قرآن و نیز آثار تربیتی اعتقاد به معاد از نظر روایات و آیات می باشد. واژگان کلیدی: 1)عوالم سه گانه 2) برزخ 3) مرگ 4) قبر

تحقیق حاضر با موضوع پژوهشی پیرامون شفاعت و با هدف شناسایی مفهوم و حقیقت شفاعت و دامنه و قلمرو آن با روش کتابخانه ای از متون مباحث اسلامی و تفاسیر مفسرین بزرگ و کتب مرجع حدیثی تهیه شده است. شفاعت عبارت از یاری دادن وجودی قوی و نیرومند به موجودی ضعیف و ناتوان است که این موجود ناتوان در حدی است که چراغ ایمان و عملش را خاموش نکرده بلکه گناهی او را از رسیدن به بهشت و کمال معنوی سست کرده و پروردگار از روی لطف خویش مقام شفاعت را قرار داده تا به واسطه شفیع در دنیا از اسارت گناه در آخرت از کیفر گناه مصون ماند. این رساله در بخش ها و فصول زیر تنظیم شده است : بخش اول این رساله به مفهوم شناسی پرداخته است که شامل 4 فصل است : فصل اول : شفاعت را از لحاظ لغوی و اصطلاحی تعریف کرده است. فصل دوم نیز شفاعت در آیات و روایات و ادعیه مورد بررسی قرار داده است. و در فصل سوم انواع شفاعت که شامل شفاعت تکوینی و شفاعت تشریعی می باشد بررسی شده است. بخش دوم این رساله به شرایط شفاعت و اسباب آن اختصاص یافته است که شامل سه فصل می باشد : فصل اول : شرایط شفاعت را بیان می کند. در فصل دوم اسباب شفاعت در دنیا و شفیعان در قیامت را معرفی می کند. فصل سوم نیز اسباب محرومیت ا شفاعت در آیات و روایات را ذکر می کند. بخش سوم به آثار و ویژگی های شفاعت پرداخته است که شامل 2 فصل می باشد : فصل اول : آثار شفاعت اخروی و فصل دوم به آثار شفاعت دنیوی پرداخته شده است. بخش چهارم : بررسی شبهات و پاسخ آنها نام دارد که در 2 فصل مورد بررسی قرار گرفته است : در فصل اول : شبهات مادی گرایان عنوان شده و پاسخ داده شده است. و در فصل دوم : شبهات وهابیت که پس از بررسی به آن اشکالات نیز پاسخ داده شده است. و در نهایت نتیجه تحقیق و ارائه پیشنهادات عنوان گردیده است. کلید واژه : شفاعت، شفیع و شافع

موضوع این تحقیق، اثبات وجود خدا از راه عقل است و هدف از گردآوری این تحقیق این است که بتوانیم وجود خدا را از راه ها و براهین عقلی اثبات کنیم. شیوة جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است زیرا در این تحقیق از مدارک و کتاب های معتبر و مستند استفاده شده است. منابع به کار رفته در این تحقیق، فلسفی و کلامی می باشد مانند کتاب سیری در ادله ی اثبات وجود خدا از محسن غرویان و کتاب شرح نهایه الحکمه از سید محمد حسین طباطبایی که کتاب هایی فلسفی می باشند. در این تحقیق اثبات وجود خدا از طریق برهان های مختلف مانند علیت، نظم، حرکت، حدوث و ... انجام گرفته و نظرات علماء و فلاسفة غرب در زمینة وجود خدا بیان شده و نظرات و عقاید مادی گرایان نیز رد شده است. ادله و براهین عقلی اثبات وجود خدا، انواع مختلفی دارند. برهان علیت یکی از ادله ی اثبات وجود خداست. براساس قانون علیت، هر معلولی نیاز به علتی دارد و چون همه ممکنات معلولند لذا باید سلسلة معلولات منتهی به علتی شود که آن معلول نیست چرا که دور و تسلسل باطل است لذا آن علت العلل، خدا است که واجب الوجود است. بر اساس برهان نظم، در عالم طبیعت نظم برقرار است و هر نظمی به دست ناظمی است، پس باید ناظمی این نظم را در طبیعت برقرار کرده باشد و آن ناظم، خداست. بر اساس برهان حرکت هرگز چیزی بدون عامل محرک به حرکت در نمی آید و چون در جهان چیزی پیدا نمی شود که ساکن باشد و همه چیز در حرکت است لذا نیاز به عامل محرکی دارد که آن خداست و بر اساس برهان حدوث، تمام اجسام حادثند و هر حادثی نیاز به محدث و پدیده آورنده ای دارد و پدیده آورنده این اجسام غیر از جسم و جسمانیت است و آن محدث، واجب الوجود یعنی خداست. بر طبق برهان وجودی آنسلم، خدا موجودی است که چیزی بزرگ تر از او نمی توان تصور کرد. برهان صدیقین و برهان سینوی نیز بر اثبات وجود خدا دلالت می کند. بعضی از فلاسفة غرب نیز ادله ای بر اثبات وجود خدا آورده اند که بیشتر آنها به قانون علیت و برهان وجودی آنسلم بر می گردد. البته برخی نیز مانند کانت خداشناسی استدلالی را قبول ندارند و آن را فطری می دانند. مادی گرایان، از علت نخستین(علت العلل) که همان خداست تعبیر نادرستی دارند و به همین دلیل در گمراهی افتاده اند و نظریه های آنان از قبیل نظریه جامعه شناختی و قانون لاوازیه، باطل است. کلید واژه: خدا، واجب الوجود، برهان، وجود خدا، عقلی، برهان علیت.

موضوع رساله « هدف از آفرینش انسان» می باشد. این رساله در شش بخش تهیه و تنظیم شده است. بخش اول: شامل معنای لغوی و اصطلاحی هدف، آفرینش و انسان است که به علت گسترش معنای اصطلاحی آفرینش ( خلق) و انسان جداگانه به آنها پرداخته شده است. بخش دوم: هدفدار بودن خلقت، شامل دو فصل، فصل اول اثبات اصل هدفدار بودن خلقت و فصل دوم آفرینش مخلوقات مقدمه ای برای خلقت اشرف مخلوقات. بخش سوم: اهداف آفرینش انسان، اهداف آفرینش انسان در 6 فصل بررسی می شود. فصل اول: عبادت، فصل دوم: آزمایش و ابتلاء، فصل سوم: نیل به رحمت، فصل چهارم: تعقل در مبدأ و منشاء انسان، فصل پنجم: رسیدن به پاداش یا عذاب الهی، فصل ششم، عمل به دستور العمل های حیات بخش اسلام. بخش چهارم: انسان از دیدگاه قرآن، شامل سه فصل، فصل اول: آفرینش انسان از نظر قرآن و فصل دوم: قرآن و ارزشها و امتیازات انسان، فصل سوم: قرآن و ضد ارزش های انسانی. بخش پنجم: با عنوان کمال شامل دو فصل شناخت کمال و فصل دوم: کمال و سعادت از دیدگاه های مختلف ( عرفا، حکما، فلاسفه و اسلام). بخش ششم: هدف عالی از اهداف متوسط مورد بررسی قرار می گیرد. بخش هفتم: با طرح چند سؤال و پاسخ به آنها به استقبال نتیجه رساله می رود.

بحث امامت یکی از پردامنه ترین مباحث کلامی است که از همان صدر اسلام بر روی آن گفتگوهای فراوانی شده است، و اعتقادات مختلف و گوناگون مردم در همان زمان آنان را به گروه های متفاوتی سوق داده است که هر گروهی با پا فشردن بر روی اعتقادات خویش، منشأ اختلافات فراوان و رد برخی اوقات جنگ ها و خونریزی هایی انجام شده. آنچه مسلم است آن است که همه آن ها بر سر امامت و وجوب آن اجماع دارند، اما به طور کلی آن ها به دو دسته تقسیم شدند : یک گروه کسانی هستند که معتقد شدند، امامت با اتفاق مسلمانان و اختیار آنان ثابت می شود. گروهی دیگر معتقد گشتند که امامت با نص و تعیین رسول(ص) ثابت می شود. گروه اول را اغلب اهل سنت و خوارج و زیدیه که یکی از فرق شیعه است، تشکیل می دهند. و کسانی که معتقد بودند که امامت با اختیار باید ثابت شود با یکدیگر اختلاف نظر دارند که چگونه با اختیار امامت ثابت می شود؟ عده ای از آنان معتقد شدند که ثبوت امامت با اختیار حاصل نمی شود مگر اکثر و اغلب اهل حلّ و عقد به امام رأی دهند و به امامت او راضی باشند. و عده ای دیگر معتقد شدند کمترین تعدادی که امامت با آن حاصل می شود پنج نفر می باشد یا اینکه چهار نفر رأی دهند به امامت فردی و یک نفر دیگر به رأی چهار نفر راضی باشد. بر این اعتقاد دو برهان را ارائه دادند : 1- بیعت با ابوبکر با پنج نفر که عبارتند از : عمر بن خطاب – ابو عبیده بن جراح – اسعید بن حُضیر – بشیر بن سعد و سالم غلام ابوحذیفه بود، حاصل شد سپس مردم از آنان تبعیت نمودند. 2- امامت با یک فرد هم ثابت می شود؛ چرا که، عمر امامت ابوبکر را ثابت گردانید و عباس هم به علی(ع) گفت : دستت را بده تا با تو بیعت کنم و مردم بگویند که عموی رسول خدا(ص) با پسر عموی آن حضرت بیعت کرد، بنابراین دو گروه در مورد تو اختلافی نکنند. گروه دیگری اعتقاد دارند که امامت با سه تن ثابت می شود که یکی از آن ها رضایت با آن دو داشته باشد همان گونه که در عقد نکاح چنین اتفاق می افتد ؛ چرا که در صحت عقد نکاح ولی دختر وجود دارد و دو نفر شاهد. با این ترتیب این دو گروه در شروط امامت با یکدیگر اختلاف نظر پیدا کردند، شروطی همچون قریشی و یا هاشمی بودن، عدالت و آزاد و غیره. اما آن دسته از افرادی که گفتند امامت با نص و تعیین ثابت می شود به سه گروه تقسیم می شوند : 1- بکریه 2- عباسیه 3- امامیه. در این میان امامیه معتقد بودند که رسول خدا(ص) نص بر امامت علی(ع) دارد خواه به صورت تصریح و خواه به صورت تلویح. بدین ترتیب اختلاف ریشه داری در میان اهل سنت و شیعه از همان ابتدا یعنی بعد رحلت پیامبر خدا بر سر تعیین امامت به وجود آمد. و این اختلاف نیز در نوع برداشت آنان از آیاتی که دلالت بر امامت دارد دیده می شود که برخی دست به انکار و برخی دست به توجیه و برخی دیگر دست به تایید و توضیح و برهان زدند. این نوشتار در صدد است تا گوشه هایی از این انکار و توجیه و تایید را بیان کند.

تحقیقی که پیش رو دارید نیم نگاهی است به یکی از جدیدترین مباحث در حوزه ی اندیشه. مهدویت و جهانی شدن یکی از نظریات عمیق و ریشه ای در فلسفه ی سیاسی معاصر می باشد. هر چند امید جهانی شدن و تشکیل حکومت واحد جهانی بوسیله ی یک منجی و عدل گستر الهی در همه ی ادیان الهی وعده داده شده است اما در قرن اخیر تبدیل به یک موضوع نو شده است. آنچه در این تحقیق آمده تلاشی است در جهت گردآوری، جمع بندی و نتیجه گیری نهایی در باب جهانی شدن و مهدویت که علی رغم محدودیت منابع و کمبود امکانات مجموعه ای است مدون و جدید هر چند که بدون شک دارای نواقص و ایرادهایی نیز می باشد. در بخش اول این تحقیق به شرح واژه ی جهانی شدن و تعاریف مختلف از آن پرداختیم. بیان نظریات و آراء و عقاید و مختلف الهی و غیر الهی از دیگر مباحث مطرح در این تحقیق می باشد. ارائه نگرشی تازه به تعریف جهانی سازی، مقایسه جهانی شدن با جهانی سازی و برداشت های مختلف از جهانی شدن و ویژگی ها و خصوصیات جامعه جهانی شده که به تفصیل به آن ملاحظه شده است. در باب مهدویت نیز پس از ارائه تعریف، بیان نظر اسلام در این زمینه و در نهایت تشکیل حکومت جهانی اسلام که مورد وثوق همه فرق اسلامی می باشد و تنها نکته اختلاف مصداق بانی و بنیان گذار این حکومت می باشد که به عقیده ی شیعه آن منجی نهایی جز مهدی(عج) فاطمه(س) نمی باشد. اما برای روشن شدن مبحث اشاره ای به موضوع مهدویت ادیان بویژه ی بررسی پدیده ی ظهور سنجی در ادیان الهی مانند مسیحیت، هندو، یهود پرداختیم. و نهایتا به ادهایی که در این بعد مطرح شده پرداختیم و در پایان ویژگی های حکومت اسلامی را یادآور شدیم. اما، آنچه در بخش پایانی این تحقیق آمده است کنکاشی است پیرامون بررسی علل حساسیت عمده ی غرب به واژه ی مهدویت و مبارزه و تلاش عبث این تفکر خاص با تفکر مهدویت و مهدی باوری است. آسیب شناسی های هنری و فرهنگی و اشاره به عقاید خرافی در غرب مانند هزاره گرایی ... از مباحث مطرح شده در تحقیق می باشد.