جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده (فارسی): این رساله شامل تقریر و گزارشی است از تفسیر مارتین هایدگر از موضوع اراده(خواست) قدرت همچون دانش و همچون متافیزیک. این موضوع عنوان یکی از بخشهای مجلد سوم کتاب هایدگر با نام نیچه است. هایدگر در آن مجلد به تبیین و بررسی نقد نیچه در خصوص دو مفهوم اساسی متافیزیک یعنی حقیقت و دانش(معرفت) می پردازد. نیچه حقیقت و دانش را به عنوان مبنای ارزشگذاری در تفکر متافیزیکی نقد کرده و باور به حقیقت را به عنوان آن چیزی که در فرایند کسب دانش و معرفت به دست می آید نوعی توهم یا خطا می شمارد. منطق و صدق نیز به عنوان روش و مناط حجیت بخشیدن به دانش و حقیقت نقد می شوند تا بنیان و اساس معرفت کهن فلسفی و متافیزیک یکجا فرو ریزد. هایدگر با ریشه یابی و فهم پدیدارشناسانه مفاهیم و تعاریف و نقد نیچه از نظرگاه موجود نسبت به جهان ،نسبت به موجودات و نسبت به زندگی و ارزشهای برآمده از زندگی سعی میکند شرحی عمیق از نقد نیچه ارائه کند .این تبیین در راستای اندیشه خواست قدرت و نیز اندیشه بازگشت جاودانه صورت می گیرد که به نظر هایدگر یک مسیر تفکر و اندیشگی است که علیرغم میل و تلاش صاحبش نتوانسته از سیطره تفکر متافیزیکی خارج شود و همچنان در درون متافیزیک سیر می کند ، یعنی پرسش از چیستی و ماهیت موجودات و هستندگان .به نظر هایدگر پرسش بنیادین باید از وجود و خود هستی باشد و نه از هستندگان. بنابر این معیار، هایدگر نقد نیچه از دانش و حقیقت به معنای متافیزیکی- آن را صرفا تا حدودی می پذیرداما ان را ناکافی می داند لذا معرفت به معنای مورد نظر خودش که به معنای حضور و بازنمود است را طرح می کند تا براین اساس به مفهوم حقیقت به معنای الثیا یعنی آشکارگی وجود یا ناپوشیدگی و نامستوری نزدیک شود.

هدف پژوهش بررسی واژه های خوف و امنیت از دیدگاه قرآن و روایات و بازتاب آن دو در زندگی دنیوی و اخروی و نیز فردی و اجتماعی انسانها است روش نمونه گیری دسته بندی آیات قرآن و روایات رسیده از معصومین (ع ) و بحث و بررسی آنها است روش پژوهش کتابخانه ای است ابزار اندازه گیری الف ) کتب تفسیری مانند: مجمع البیان ، نور الثقلین ، المیزان و... ب ) کتب روایی مانند: نهج البلاغه ، الکافی ، بحارالانوار، من لا یحضره الفقیه و... ج ) کتب اخلاقی مانند: معراج السعاده ، تهذیب الاخلاق ، اخلاق ناصری و... نتیجه کلی : خوف از خداوند متعال ، ریشه امنیت همه جانبه در زندگی انسانها است

بررسی و تبیین موضوع خیر و شر از دیدگاه قرآن، روایات، فلاسفه و متکلمین است. پژوهش حاضر در یک مقدمه و هفت فصل تهیه و تنظیم شده است. نویسنده پس از مفهوم شناسی خیر و شر به بررسی مترادف های آن ها در قرآن پرداخته که شامل صلاح، فساد، برّ، اثم، فجور، حسن، قبح، سیئه، طیب و خبث، است. وی در زمینة مفهوم خیر و شر و مترادف های آن ها، به این نتیجه رسیده است که خیر و شر از همة الفاظ دیگر عام تر، جامع تر و رساتر می باشند و شامل تمامی اندیشه ها، اعمال و رفتارهای نیک و زشت می شوند، و در ادامه به معرفی خیر و شر از دیدگاه اندیشمندان دینی همچون فلاسفه، متکلمین، مفسران و علمای اخلاق اشاره شده است. فصل بعدی نیز به معیار خیر و شر در قرآن و روایات اختصاص دارد و در آن به بررسی تعریف خیر و شر در قرآن و مقایسة آن با تعریف ارسطویی پرداخته و در دو فصل پایانی نیز مصادیقی از خیر و شر در قرآن و روایات و اقسام خیر و شر اخلاقی و رفتاری را یادآور شده است. نویسنده در مقایسه دیدگاه قرآن با نظریه ارسطو چنین نتیجه گرفته است، سعادت و خوشبختی که ارسطو به عنوان غایت اعمال و افعال مطرح نموده مربوط به سعادت و خوشبختی دنیوی است و وی از سعادت اخروی غفلت نموده در حالی که سعادت حقیقی انسان مربوط به آخرت اوست، چرا که حیات انسان حیات ابدی است.

این پایان نامه از سه فصل تشکیل شده است. درفصل اول با عنوان ماهیت خیر و شر از خیر و شر ومشتقات آن دو، آرای حکما پیرامون آن دو و مسأله حسن و قبح عقلی از دیدگاه قرآن بحث به میان آمده است. فصل دوم درباره رابطه خیر و شر با قضاء وقدر الهی است و در آن شبهه ثنویت و پاسخ آن بیان شده است. فصل سوم به رابطه شرور با عدل الهی اختصاص دارد و در آن از عدم آگاهی آدمی از تمام جهات هستی و فوائد شرور بحث شده است.

بحث در مسایل عقیدتی و رفع شبهات و شک ها از آن ها، شریفترین، ارزنده ترین و واجب ترین بحث علمی است، زیرا سعادت دو جهان و اصلاح اخلاق و رفتار انسان در گرو آن است. در عصر ما سؤالات گوناگونی در مورد خاتمیت مطرح شده، که تمام این شبهات و سؤالات در این معنای کلی با هم واحدند که آیا خاتمیت به معنای انقطاع از غیب است؟ محقق سعی کرده است که مسأله ی خاتمیت را ریشه یابی کند، در نتیجه بعد از بررسی واژه های موجود در عنوان تحقیق بحث را از وحی که تنها راه ارتباط خدا با پیامبران و قوام نبوت و بعثت است شروع می کند، و سعی می شود که خواننده با مطالبی از قبیل، کاربرد واژه ی وحی در قرآن و این که این شعور مرموز اختصاص به چه کسانی دارد و چه افرادی ظرفیت درک این شعور مرموز را دارند، آشنا شود، که برای تکمیل شدن بحث نظر فلاسفه ی قدیم و جدید و نقاط اشتراک و افتراق آن ها نیز ذکر شده است. در بخش سوم مطالبی از قبیل: هدف از بعثت انبیا، شروط بعثت و لوزم بعثت، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد؛ در بخش چهارم که « رسالت» نامیده می شود، تعریفی از رسول و نبی داده شده و فلسفه ی ارسال انبیا از نظر قرآن و مراحل تأثیر این رسالت مورد بررسی قرار می گیرد؛ بخش پنجم به نام نبوت می باشد، که در این بخش مفهوم نبوت، اقسام نبوت، اهداف و فواید نبوت و علل تجدید نبوت ها آمده است؛ بخش ششم که بخش اصلی این تحقیق است « خاتمیت» نام دارد؛ در این بخش خواننده به مواردی از قبیل خاتمیت از نظر قرآن، روایات و عقل، و این که چه دلایلی موجب ختم نبوت گردیده است و این که این خاتمیت چه آثاری را به همراه داشته است، آشنا می شود. و در پایان بحث خاتمیت از دیدگاه سه تن از صاحب نظرات مورد تحلیل قرار گرفته است؛ و بخش آخر، دین اسلام را به عنوان یکی از ادیان جامع و کامل معرفی می کند و برای روشن شدن بیش تر بحث، از کلام خدا در این زمینه استفاده می شود.

در این نوشته، ابتدا مباحثی مورد بحث قرار گرفته اند که از مبادی و مبانی بحث از علوم فطری به شمار می آیند; سپس با عنایت به سیر تاریخی موضوع، رأی بعضی از فیلسوفان در آغاز تاریخ فلسفه در مورد علوم فطری مطرح شده اند که از قضا، از دیدگاه های اساسی در این بحث شمرده می شوند و در بین متأخّران، گاه مبنای بعضی مباحث در علوم فطری و حتّی مبنای بعضی مباحثِ معرفت شناسی در زمینه های دیگر واقع شده اند;آن گاه از میان فیلسوفان جدید غرب، دیدگاه هایی مورد توجّه قرار گرفته است که به طور مستقیم به نفی یا اثبات علوم فطری پرداخته اند. در بررسی این دیدگاه ها سعی بر این بوده است که در ابتدا، آرای هر فیلسوف تبیین، و مباحث آن با نظمی منطقی تنظیم، آن گاه نقاط قوّت و ضعف آن مطرح شود. نخستین بخش به تبیین مبادی و مفاهیم «فطرت» و «فطری» پرداخته، و در پنج فصل بیان شده است: فصل اوّل درباره واژه «علم»، و فصل دوم درباره واژه «غیراکتسابی»، و فصل سوم در باب واژه های «فطرت» و «فطری» است و در فصل چهارم، اقسام گوناگون علوم از جهت مبدأ وجودی و آغاز زمانی بررسی شده است و در فصل پنجم، روش تحقیق در علوم فطری و راه های اثبات وجود، وجود علم و... را بیان کرده ایم. بخش دوم در باب تفکیک فطرت و علوم فطری، و در سه فصل است: در فصل اوّل، تفاوت فطرت و غریزه، و بیان دیدگاه های برخی فیلسوفان و روان شناسان مورد بحث قرار گرفته است. در فصل دوم، پنج تقسیم درباره فطرت از منابع اسلامی گزارش، و یکی از آن ها انتخاب شده است. در فصل سوم، تقسیم های اساسی علوم فطری را مطرح، و در انتها تقسیمی جدید را که جامعیت بیشتری دارد، پیشنهاد کرده ایم. در بخش سوم، اعتقاد به وجود علوم فطری از آغاز تاریخ مورد توجّه قرار گرفته و در سه فصل آمده است: در فصل اوّل، رأی سقراط درباره فطری بودن علوم و تولّد آن از طریق دیالوگ مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم، در باب نظریه استذکار است و این نظریه مورد نقد قرار گرفته، و در فصل سوم، قاعده "من فقد حساً" از دیدگاه ارسطو و فیلسوفان اسلامی مطرح، و در انتها، عدم قابلیت این قاعده برای نفی علوم فطری ذکر شده است. در بخش چهارم، دیدگاه فیلسوفان غرب درباره علوم فطری بررسی شده است: در فصل اوّل، جایگاه بحث فطرت در فلسفه غرب، و در فصل دوم، دیدگاه دکارت در مفهوم فطری و نسبت آن با وضوح و تمایز و مصادیق علوم فطری از نظر وی را نقد و بررسی کرده ایم.فصل سوم به آرای جان لاک در معنای فطرت و فطری مربوط می شود که مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.فصل چهارم درباره فطرت در فلسفه کانت است و ادلّه وی در پیشینی بودن زمان و مکان و مقولات فاهمه نقد شده است.در فصل پنجم، دیدگاه نوام چامسکی در باب فطری بودن ساختارهای زبان و ادلّه وی را نقد و بررسی کرده ایم.

فصل اول رساله به بیان کلیاتی درباره مفهوم زبان، زبان دین، زبان قرآن، ارتباط زبانی خدا با انسان، معنی شناسی قرآن ...می پردازد .در فصل دوم به سئوال از معنا داری و معرفت بخشی از زبان دین و زبان قرآن پاسخ داده شده است . فصل سوم به مساله عرفی یا تخصصی بودن زبان می پردازد .در فصل چهارم یا بررسی مفهوم رمز و سمبل و بر شمردن عناصر ویژگیها، انواع و قلمرو آن آغاز میشود، سپس به انگیزه روی آوردن به بیان رمزی و نماد پردازی اشاره می گردد. در این بخش نظریه رمزی بودن زبان قرآن مورد بررسی قرار میگیرد . فصل پنجم به بیان چگونگی ساختار و ویژگیهای زبان قرآن می پردازد./

این نوشتار، در مورد دعا و نقش حیاتی آن در زندگی انسان است با توجّه به مباحث فرعی ای که به دنبال خود مطرح خواهد ساخت. همچنین موضوعاتی مانند رابطه دعا و قضا و قدر و تغییر سرنوشت، کیفیت صحیح ارتباط با خدا، شرایط اجابت و عدم اجابت دعا، و بحث جبر و اختیار نیز مطرح شده است. روش محقّق به این ترتیب بوده که در هر سه فصل، ابتدا با توضیح معنای لغوی و سپس معنای اصطلاحی واژه مورد بحث، سخن را آغاز می کند و سپس با توجّه به آیات و روایات مستند، به توضیح و تبیین معنای صحیح کلامی و فلسفی مباحث این فصول پرداخته است. تکیه بیشتر او در هر سه فصل بر استفاده از نظریات متکلّمان و فلاسفه و علمای شیعه بوده، علاوه بر این که نظر علمای اهل سنّت و دیگر فرق اسلامی در کتب دیگر نیز بررسی شده است. این پایان نامه، سه فصل دارد. در فصل اوّل به تناسب موضوع، بحث قضا و قدر مطرح شده و در ضمن تعریف لغوی و اصطلاحی هر یک، نظر فلاسفه و متکلّمان را در مورد قضا و قدر، اقسام آن، و رابطه علم خداوند با این دو، و همچنین رابطه این دو با تغییرناپذیری در طبیعت، مطرح شده است. بحث دیگر این فصل، درباره جبر و اختیار و رابطه آن با بحث قضا و قدر است. عناوینی چون: نظریات جبریون، قانون علّیت و قضا و قدر، آزادی و اختیار انسان، تقدیر و اراده انسانی، در این قسمت به چشم می خورد. وی در قسمت دیگر این بخش، نظر مفوّضه را در باب تفویض و همچنین نظر شیعه را در قول به «امر بین الأمرین» مطرح کرده و با استناد به آیات و روایات معصومان علیهم السلام این فصل را پایان داده است. فصل دوم، درباره «بداء» است، در این فصل، ابتدا نظر شیعه در مورد بداء مطرح شده و پس از ذکر معنای بداء، تأثیر اعمال در تغییر سرنوشت، از منظر آیات و روایات بررسی شده است. سپس اختلاف نظر در باب معنای بداء، به عنوان نزاع لفظی توضیح داده شده و با در نظر گرفتن این که در تشریع و تکوین،امکان نسخ وجود دارد و هیچ منافاتی بین بداء و علم الهی نیست، شرحی درباره اجل و اقسام آن آمده و در پایان، نتایج نظری و علمی بحث بداء و اعتقاد به آن، مطرح شده است. فصل سوم، درباره دعاست. تبیین معنای واژه «دعا» و کاربرد آن و فواید دعا کردن و اجابت دعا و شرایط آن، از جمله مسائل مطرح شده در این فصل است. نگارنده، پس از بیان اشکالات مطرح شده توسّط معارضان و معاندان نسبت به اصل مسئله دعا، و ردّ هر کدام با ادلّه مربوط به آن، رابطه دعا با قضا و قدر را بررسی نموده و امکان تغییر قضا به وسیله دعا را با تمسّک به آیات و روایات بررسی نموده است. در پایان نیز دعا و تأثیر آن در قرآن مجید را مطرح کرده و توضیح داده است.

امامت از جانشینی یک شخص از جانب پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» در اقامه احکام شریعت و پایداری از حوزه دین است به طوری که فرمانبری از او بر همه امت واجب می شود. زیرا واجب است درهر عصری روی زمین از حجت حق تعالی خالی نباشد. و واجب است که آن حجت از جانب خدا و رسولش باشد. ضرورت تداوم امامت درعلم کلام تحت دو عنوان ادله عقلی و ادله نقلی مطرح شده که ادله عقلی به این موارد اشاره دارد، تداوم نبوت در راستای امامت، ضرورت کارشناسی دین، وجود امام دلیل بر لطف خداوند، لزوم امام فطری است. و همچنین ادله نقلی که به دو صورت آیات و احادیث متواتر تقسیم می شود که از جمله آیات متواتر آیه شب لیله المبیب، آیه مباهله، اکمال الدین و اتمام النعمه، اولوالامر، آیه ولایت، آیه تبلیغ، آیه ذی القربی، آیه انذار، آیه تطهیر، آیه مودت. و احادیث نیز اشاره به این موارد دارد: ((حدیث ثقلین، حدیث غدیر، حدیث یوم الدار، حدیث اخوت، حدیث منزلت، حدیث مدینه العلم، حدیث سفینه نوح، حدیث طیر مشوی دارد.)) و همچنین امام علی بن ابیطالب « علیه السلام» ابواب فتح را به روی مسلمین گشود و موجبات عزت و سربلندی آنان را فراهم آورد که از جمله فداکاریهای این حضرت در جنگ های مختلف عبارتند از: جنگ بدر، جنگ احد، جنگ تبوک، فتح مکه و شکستن بتها، فتح خندق، فتح خیبر، خاصف النمل، صلح حدیبیه، است. و نیز فضیلت هایی برای حضرت است که همه بیانگر اثبات حقانیت امامت امام علی«علیه السلام» می باشد و فضائلی که در خطبه و کلام خود حضرت و وصیت پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» آمده است و فضیلت آن حضرت از زبان خودشان در خطبه شقشقیه است که بسیار رسا و بلیغ و شیوا حضرت از حق خودشان دفاع کرده اند و علاوه براین فضیلت ها که از زبان خود حضرت و پیامبر و دیگر ائمه ذکر شده است خیلی از فضیلت های دیگر نیز از زبان و کلام خلفا و دانشمندان اهل سنت و مخالفان بیان شده است. که از جمله آن سخنان عمر و ابوبکر است که فرمودند: هرآینه اگر امام علی « علیه السلام» نبود ماهلاک شده بودیم و در پایان نیز امید آن را داریم که این تحقیق وسیله ای برای اثبات حقانیت شیعه و امامت امام علی« علیه السلام» باشد.