جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بررسی خاستگاه و علل اختلاف متکلمان مسلمان (معتزله، اشاعره، اهل حدیث و شیعه) درباره کلام خدا تا پایان سده چهارم
نویسنده:
طاهره زارع بنادکوکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از پرمخاطره ترین مسائل در تاریخ اندیشه های کلامی مسئله کلام خداوند است. متکلمان مسلمان، نخست تحت تاثیر آیات قرآن و احادیث پیامبر و سپس در مواجهه با اندیشه های مسیحی درباره تثلیث و فلسفه یونان، مسئله صفات را عرضه کردند. پس از آن برمبنای تلقی های متفاوت از صفات الهی، اختلافات و مشاجراتی درباره متکلم بودن خدا بوجود آمد. به اعتقاد معتزله، کلام از صفات فعل خدا و حادث و مخلوق در محل است. معتزله تحت تاثیر آموزه های یهودی و اندیشه های فیلو اسکندرانی، قرآن را کلامِ مخلوقِ خدا می دانند که در هوا یا جای دیگر آفریده شده است؛ و معتقدند آنچه امروز در دست بشر است تنها حکایتی از کلام اصلی خداست. درمقابل، اهل حدیث و حنابله کلام را صفتی قائم بذاتِ خدا و قدیم تلقی می کنند. به اعتقاد حنابله بین الدَفتَین همان کلام غیرمخلوق خدا است. ابن کُلاب نیز کلام الهی را از صفات ذات تلقی می کند اما اشاره می کند که این کلام هرگز در دسترس بشر قرار نگرفته و حروف و کلمات عربی یا عبری تنها رسم این کلامِ ازلی اند. در این میان اشاعره تحت تاثیر اندیشه های حنبلی و کُلابی نظریه جدیدی ارائه می دهند. به اعتقاد اشاعره کلام خداوند حروف و اصوات نیست بلکه معنا و حقیقتی است که در ذات خداست و کلام نفسی نام دارد. قرآن و سایر کتب وحیانی وجودِ لفظیِ آن حقیقت واحداند. بنابراین کلام خدا غیرمخلوق و قدیم است. بر مبنای نظریه اشاعره قرآن حکایت لفظیِ کلام نفسی و حقیقی خداست.با توجه به دیدگاه های متکلمان مسلمان درباره کلام خدا می توان گفت در طول تاریخ این مسئله دغدغه بسیاری از متفکران بوده و در مواجهه با مسائل فرهنگی، اجتماعی و گاه سیاسی، صورت های متفاوتی به خود گرفته؛ اما ماهیت و حقیقت آن همچنان در پرده ابهام است.
رویکرد اخباریه و حشویه در مواجهه با حدیث
نویسنده:
مرتضی بلادر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تاریخ حدیث شاهد شکل گیری دو جریان مشابه بوده است یک جریان جنبش اخباریه در مکتب امامیه است و جریان دوم حشویه است که در میان اهل سنت بوجود آمده است.بعضی از نویسندگان اخباریه را شبیه حشویه می دانند. ما در این تحقیق با بررسی آموزه ها و رویکردهای حدیثی آنها اشتراکات و افتراقات آنها را به دست آورده ایم و ثابت کرده ایم که رویکرد اخباریهای افراطی در مواجهه با حدیث شباهتهای زیادی با حشویه داشته است. هردو گروه در نقل روایت قایل به تساهل هستند و اعتنایی به عقل و منطق و فلسفه و کلام ندارند و اعتقادی افراطی به کتب حدیثی خود دارند و اعتنای زیاد آنها به حدیث موجب قول به تحریف قرآن شده است، اما در بعضی از مسائل اختلافات عمیقی با حشویه دارند مثلا در مسائل عقیدتی اخباریان در سایه روایات صحیحی که از جانب ائمه اطهار در امور عقیدتی رسیده است به انحراف عقیدتی کشانده نشده اند اما حشویه در اعتقادات راه انحراف را در پیش گرفته اند واین انحرافات عقیدتی ناشی از عمل به روایات ضعیف و جعلی است که خداوند را تا حد جسم پایین آورده اند و انواع و اقسام بهتان و تهمت به انبیاء الهی روا داشته اند.حشویه توسل به پیامبر و ائمه را شرک دانسته و سایر فرقه های اسلامی را مشرک می دانند و تمامی صحابه را عادل می دانند در حالی که اخباریه چنین رویکرد هایی را ندارند.
مواجهه‏‎‎‏ی اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در برداشت از قرآن کریم
نویسنده:
هادی حجت
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از جریان های فکری فعال و پرنفوذ در قرن های دوم و سوم هجری که تاثیرات ماندگار و ژرفی را در اندیشه های فقهی کلامی و تفسیری مسلمانان برجای نهاد جریان ظاهرگرایی اهل حدیث است. بارز بودن نمودهای تفکر اصحاب حدیث را می توان در تفسیر ایشان از قرآن کریم به ویژه آیات اعتقادی شاهد بود. در این نوشتار با عنوان مواجهه اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در برداشت از قرآن پس از بیان کلیات در بخش دوم کاربرد اصطلاح اهل حدیث را در حوزه های فقهی و کلامی شیعه و اهل سنت بررسی کرده و معنای مورد نظر خود در این تحقیق را مشخص کرده ایم. سپس در بخش سوم ضمن نگاهی به فعالیت های تفسیری اصحاب حدیث اهل سنت به بررسی مهمترین نمودهای شیوه تفسیری ایشان همچنین مخالفت شدید با تاویل آیات حدیث زدگی و کم رنگ ساختن نقش عقل در تفسیر پرداخته ایم. در بخش چهارم که به بررسی موضع اخل بیت علیهم السلام در مقابل اصحاب حدیث و تفاوتهای تفسیری این دو اختصاص یافته است پس از معرفی بزرگان اصحاب حدیث معاصر هریک از امامان شیعه علیهم السلام تفاوتهای موجود در منابع و روشهای تفسیری این دو جریان بررسی و مباحث اعتقادی محورهای اصلی اختلافات تفسیری معرفی شده است. نمونه های متعددی از مواجهه مستقیم یا غیر مستقیم اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در حوزه تفسیر آیات در این بخش گردآوری شده است. از آنجا که احادیث و آثار از مهمترین منابع اهل حدیث در تفسیر آیات به شمار می رود اهل بیت علیهم السلام در این زمینه نیز به دو اقدام اصلی دست زدند: یکی انکار اسرائیلیات و روایات مجعولی که مستند برداشت های نادرست اصحاب حدیث از آیات و معارف دینی بود: دوم تصحیح روایات نبوی که در بین اصحاب حدیث به تحریفات لفظی و معنوی دچار گردیده بود.
شأن و کارکرد عقل در تفسیر قرآن از دیدگاه نص گرایان
نویسنده:
حمید آریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله به امکان و شرایط نقش آفرینی عقل در تفسیر قرآن از دیدگاه نص گرایان میپردازد و هدف آن، واکاوی مدعا و اعتبار سنجی ادلة آنان دربارة شأن عقل در تفسیر قرآن است. مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به مسئله میپردازد و در مقام بررسی رویکردی عقلی ـ انتقادی دارد.مفسران نص گرا بر محور بودن ظاهر نصوص دینی، در فهم مراد خدا از آیات تأکید دارند و برای عقل حداکثر نقشی ابزاری قائل اند. اهل حدیث با تأکید بر نص گرایی افراطی، جایگاهی برای مدرکات عقلی در فهم آیات قائل نیستند. اشاعره عملاً نصوص دینی را مقدم میدارند و اخباریها در نفی اعتبار و کارایی عقل دیدگاهی مشابه اهل حدیث دارند. اصحاب مکتب تفکیک نیز تنها عقل فطری را، طبق اصطلاح خاص خود، در تفسیر معتبر میدانند و عقل برهانی را معتبر نمیشمارند. نص گرایان چهار دسته دلیل برای اثبات مدعای خود اقامه کرده اند که هیچیک از آنها نافی اعتبار عقل در تفسیر قرآن نیست. و ادعای آنان را ثابت نمیکند.