جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 953
تمثیل، آیینه اجتماع (سیری در تمثیل های ادبیات عرفانی در آثار عطار و مولانا)
نویسنده:
مرضیه بهبهانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
تمثیل یکی از صور خیال است و یکی از انواع تشبیه به شمار می آید. از آنجا که مشبه به در تمثیل معمولا حسی و ملموس است، می توان از ظاهر آن پی به واقعیت های اجتماعی برد. ادبیات عرفانی ما قسمت عمده ای از گنجینه ادبی ما را شامل می شود و عطار و مولانا کوه موج این دریای عظیم ادب عارفانه هستند. با نگاهی به تمثیل های این دو شاعر بزرگ می توان از ورای آموزه های عرفانی وبا دقت در ظاهر داستان های آنان، به واقعیت های جامعه قرن ششم و هفتم هجری پی برد. اگرچه محور ادبیات عرفانی، به ویژه در شعر این دو شاعر، برتری عالم غیب بر عالم شهادت است، باز هم می توان از ظاهر تمثیل ها و انتخاب موضوعاتی که پیام های عرفانی دارند، اجتماع شاعر را شناخت، زیرا اگر تمثیل را مشبه بهی ملموس برای مشبهی معقول بدانیم، شاعر ناگزیر است از حکایات و داستان هایی به عنوان مثل استفاده کند که برای مخاطبان او شناخته شده باشد؛ پس انتخاب چنین تمثیل هایی خواننده را به فهم اوضاع و احوال اجتماعی شاعر از ورای آموزه های عرفانی و تجربیات شخصی عارفانه نایل می کند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 76
مشخصات اثر
آراء کلامی ابوالفتح کراجکی
نویسنده:
محسن زارع پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن علی کراجکی , خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
محمّد بن علی بن عثمان مشهور به ابوالفتح کراجکی، یکی از بزرگان فقها و متکلّمان شیعه در قرن پنجم است؛ در این نوشتار با بررسی حدود 10 اثر کلامی مرحوم کراجکی? (اعمّ از کتاب و رساله) نمایه‏ای از آراء و اندیشه‏های کلامی وی در مسأله خداشناسی (ذات، صفات، افعال)، مسأله راهنما شناسی (نبوّت و امامت) عرضه شده است. وی پس از پرداختن به لزوم تحقیق در اصول دین در صورت تمکّن، به بیان برخی براهین در اثبات خداوند و اثبات وحدانیّت وی، همچون برهان تمانع، پرداخته است. قائل است تمامی اسامی خداوند از نوع صفات است و خداوند فاقد اسمی است که در آن وصفی نباشد. کراجکی? اسما و صفات الهی را توقیفی می‏دانند. مسأله بداء، حدوث و قدم عالم، قضا و قدر و شرح و تفسیر صحیح برخی روایات وارده در این باب، شبهاتی پیرامون عدل الهی، تفاوتهای عقیدتی جبریّون با فرقه محقّه، قاعده اصلح و برخی شبهات ملحدین در حوزه افعال الهی از دیگر مباحث مطرح شده در آثار این متکلّم گرانقدر است.وی در بحث نبوّت خاصّه نیز به بیان ادلّه اثبات نبوّت رسول خدا? پرداخته و به بیان برخی معجزات، ارهاص‏ها، برخی وجوه اعجاز قرآن و بعضی بشارتهای موجود در عهدین نسبت به نبوّت پیامبر خاتم? پرداخته است.بحث امامت به اصل یا فرع بودن مسأله امامت، وجوب امامت، عصمت امام، اثبات امامت امیرالمومنین? و تفضیل ایشان بر سایرین، اثبات امامت سایر ائمّه?، اغلاط فاحش عامّه در مسأله امامت، فلسفه غیبت امام زمان، عدم تنافی غیبت با فلسفه امامت و توجیه عمر طولانی امام زمان? پرداخته است.شایسته ذکر می‏باشد که در آثار مرحوم کراجکی? مباحث چندانی پیرامون معادشناسی به چشم نمی‏خورد.
مشخصات اثر
نظری اجمالی به مبحث وجود ذهنی
نویسنده:
حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
وجود ذهنی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
معرفت شناسی، به عنوان بحثی مستقل در کتب فلاسفه پیشین مطرح نبوده است و تنها بعد از فلسفه کانت است که این بحث به عنوان یک رشته مستقل آمده است و حتی در پاره ای موارد- مانند خود فلسفه کانت- به عنوان تنها بحث فلسفی ممکن مطرح شده است. در فلسفه اسلامی نیز اگر چه باب مستقلی تحت این عنوان به چشم نمی خورد ولی اصول مباحث معرفت شناسی در ضمن دیگر مباحث فلسفی مطرح گردیده است. یکی از مباحث اصلی در فلسفه اسلامی که ربط وثیقی با مباحث عمده معرفت شناسی دارد بحث وجود ذهنی است. مقاله حاضر با بیان یک برهان تحلیلی از فلاسفه اسلامی درباره واقع نمایی علم آغاز می شود و سپس به بیان سه نظریه مشهور در بین حکماء و متکلمین اسلامی می پردازد این سه نظریه عبارتند از: 1-قول به اضافه 2-نظریه اشباح 3-نظریه وجود ذهنی. پس با تبیین هر یک از این نظریات، از نظریه وجود ذهنی به عنوان نظریه مورد اعتقاد عموم حکمای اسلامی یاد میکند و نهایت به بیان استدلال فلاسفه اسلامی موسوم به قضایای حقیقه می پردازد که به موجب آن اگر قائل به نظریه وجود ذهنی و تطابق کامل میان ذهن و خارج نشویم ناگزیر قضایای حقیقه را که قضایای بنیادی تشکیل دهنده کلیه علوم نظری می باشند از دست خواهیم داد.
صفحات :
از صفحه 275 تا 304
مشخصات اثر
تحلیل سازگاری توکل با تلاش انسانی از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
حسن آقابابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
توکل یکی از ویژگی های انسان مؤمن است که بیانگر رابطه خاص بین او و خداست. توکل در بسیاری از آیات و روایات مطرح و بدان امر شده است. از شبهاتی که دراین باره مطرح می شود، این است که میان توکل با مسئله کار و تلاش، نوعی تضاد و ناسازگاری وجود دارد؛ زیرا گفته میشود از سویی لازمه توکل بر خدا، دست برداشتن از کوشش در زندگی دنیایی است و از سویی دیگر، در اسلام به کار و تلاش سفارش گردیده است، در این پژوهش می کوشیم تا به این شبهه پاسخ دهیم تا عدم تنافی میان توکل با کار و تلاش تبیین گردد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 60
مشخصات اثر
ملاک ها و ویژگی های مکتب کلام فلسفی در شیعه (با روی کرد به آثار فیاض لاهیجی)
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی، حمید عطایی نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF کتاب مراجع مراجع PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مهمترین گرایش ها و مکاتب کلامی پدید آمده در کلام تشیع، مکتب کلام فلسفی است. این مکتب که در قرن هفتم توسط خواجه نصیرالدین طوسی (م 672 ق) تأسیس گردید، در ادامه توسط پیروان او مانند علاّمه حلّی (م 726 ق) وفیاض لاهیجی (م 1072 ق) بسط و گسترش یافت و در اندک زمانی، تبدیل به جریان غالب و حاکم در کلام شیعه گشت در این مقاله، در صدد آنیم که پس از ارائه ی تعریفی دقیق و جامع از کلام فلسفی، با توجه به نگاشته های کلامی لاهیجی، ملاک ها و ویژگی‌های این مکتب کلامی، از جمله استفاده از اصول، قواعد و اصطلاحات فلسفی در تبیین مباحث کلامی را بازشناسی و معرّفی نماییم. شناخت این ویژگی ها و خصائص در تجزیه و تحلیل آرا و اندیشه های کلامی متکلّمان این مکتب از اهمیت فراوانی برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 32
مشخصات اثر
تعریف عکس مستوی از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
سعید انواری، روح الله عالمی
نوع منبع :
مقاله , شرح اثر , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا در بیشتر آثار منطقی خود،قید«باقی ماندن کذب»را بر تعریف عکس‌ مستوی افزوده است که این قید در آثار منطقدانانی چون فخر رازی،ابهری تکرار شده است؛اما اکثر منطقدانان با این مطلب به مخالفت برخاسته‌اند.به عنوان مثال، خواجه نصیر طوسی معتقد است که قید مذکور در اثر اشتباه کاتبان پدید آمده است، در این مقاله ابتدا با تأکید بر وجود قید مذکور در شش اثر منطقی ابن سینا نشان داده‌ می‌شود که نمی‌توان این قید را ناشی از سهو کاتبان دانست. با طرح و ارزیابی دلایل‌ موافقان و مخالفان این قید مشخص می‌شود که پذیرش قید مذکور باعث ایجاد ناسازگاری در نظام منطقی ابن سینا می‌گردد.در متن مقاله دو راه‌حل جهت حل این‌ مشکل ارائه شده است. راه‌حل نخست که براساس حذف قید مذکور شکل گرفته است، توسط خواجه نصیر و سایر منطقدانان متأخر ارائه شده است و راه دیگر که به تغییر روابط عکس مستوی می‌پردازد توسط مؤلفان مقاله ارائه گردیده است.همچنین‌ نشان داده شده است که هریک از این دو راه‌حل، دارای چه امتیازات و چه معایبی‌ هستند.
مشخصات اثر
معرفی کتاب هدایات الحسام
نویسنده:
علیرضا هزار
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: بنیاد نهج البلاغه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی , ابوسهل نوبختی: اسماعیل بن نوبخت
چکیده :
اهمیت بسیار، کاربردی بودن، و فراشمولی دستورهای عهدنامه مالک، که در گشودن معضلات و رفع موانع حکومتی، اجتماعی، به نحو تام مؤثر بوده است، ذهن و خرد دانشوران و اندیشه‏ورزان را در دوران‏های گونه‏گون، نسبت به شرح، ترجمه و حاشیه بر آن، شورانده و افروخته است.شمار آنچه تا کنون، فقط در شرح این مبارک عهد، نگارش شده است را، فزون از 50 کتاب دانسته‏اند.این عدد تنها شامل آثاری است که به شرح آن پرداخته‏اند؛چه‏ ده‏ها کتاب بر جای مانده از نویسندگان پیشین و معاصر هست، که آن نامه شریف را به نظم کشانده، و یا به لغت‏های پارسی، اردو، ترکی و انگلیسی ترجمه کرده‏اند. یکی از پربرگ‏ترین و نیز پربارترین آثاری که در شرح عهدنامه مالک اشتر قلمی شده است، کتاب(هدایات الحسام فی عجائب الهدیات للحکام)، تألیف، میرزا محمد بن حسین بن علینقی همدانی است، که بسال 1308 ه.ق قلمی شده است.
صفحات :
از صفحه 146 تا 149
مشخصات اثر
شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام المجلد 5
نویسنده:
عبدالرزاق لاهیجی؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی؛ محقق: اکبر اسدعلیزاده
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست معرفی کتاب متن
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی , ملا عبدالرزاق لاهیجی , جعفر سبحانی
چکیده :
شَوارق الالهام فی شَرح تَجریدِ الكلام تألیف عبدالرزاق فیاض لاهیجی، شرحی است مزجی به زبان عربی بر تجرید الاعتقادِ خواجه نصیرالدین طوسی. این شرح پس از مجموع شروح میرسید احمد علوی بر تجرید، مفصل‌ ترین شرح این کتاب به شمار می‌ آید. این کتاب به پایان نرسیده است و تنها دربردارنده شرح مقصد اول و دوم و بخشی از مقصد سوم تجرید است. در این شرح الفاظ و عبارات تجرید را به روشنی توضیح می‌ دهد. به نظر وی کتاب تجرید به لحاظ ترتیب مسائل، جامعیت و اشتمال بر تحقیقات و فواید مهم کلامی و حکمی، تقریر ادله به نحو دقیق و مختصر و به دور بودن از زواید و مطالب غیر مفید، در میان کتب کلامی ممتاز و بی‌ نظیر است. لاهیجی بسیاری از این شروح تجرید را ناکام می‌داند. پس از نگارش شوارق الالهام، این کتاب با استقبال روبرو شد و حواشی و تعلیقات بسیاری بر آن نوشته شد. نقل قول‌ های فراوان از کتاب فلسفی و کلامی پیشینیان، از خصوصیات این کتاب است. این نقل قول‌ ها حجم زیادی از کتاب را تشکیل می‌ دهد. با توجه به مشی لاهیجی، صبغه فلسفی شوارق پررنگ‌ تر از صبغه کلامی است.
مشخصات اثر
تأثیر سهروردی بر نصیرالدّین طوسی در نظریّه علم خداوند به ماسوی
نویسنده:
محمّدامین شاهجوئی ، حامده راستایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
آنچه در این مقاله مطرح است، مقایسه نظریه خواجه نصیرالدین طوسی و شهاب­الدین یحیی سهروردی در مسأله علم خداوند به ماسوی، و بررسی تأثیری است که شیخ اشراق در این مسأله بر نصیرالدین طوسی، به عنوان حکیمی مشائی، گذاشته و به عقیده نگارنده باعث شده است که این حکیم مشائی در این بحث، نه در طراز یک متکلّم، و نه در چهره یک فیلسوف مشّائی، بلکه در قامت «حکیمی اشراقی» ظاهر شود و برخلاف نظر فیلسوفان مشّائی، صریحاً قائل به «علم حضوری خداوند» به ماعدی شود. بر این اساس، در مقاله حاضر، نخست، نقدهای خواجه بر مشی حکمای مشّائی در مسأله علم و نیز نظریّه اختصاصی او در این باب بازگو، و سپس میان آن­ها از یک سوی، و انتقادات شیخ اشراق بر دیدگاه فلاسفه مشّائی و نظر مختار سهروردی در این بحث از سوی دیگر، به نحو متناظر مقایسه خواهد شد تا در پرتو آن، میزان تأثیرپذیری خواجه نصیر از شیخ اشراق در هر یک از دو بخش یادشده به طور جداگانه و مقدار تطابق عبارات و انطباق مفاد دلایل خواجه بر تعابیر و ادلّه شیخ روشن شود.
مشخصات اثر
روی آورد بین رشته ای و هویت معرفتی فلسفۀ صدرایی
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , مرتضی مطهری
چکیده :
اصالت تفکر فلسفی ملاصدرا و تبیین تعین معرفتی فلسفه او از مسایل بحث برانگیز است. صدراشناسان معاصر دیدگاههای گوناگون در این خصوص ادامه کرده اند. منکران اصالت تفکر فلسفی ملاصدرا او را به التقاط متهم کرده اند و قائلان به اصالت این فلسفه در تبیین آن، دیدگاه های مختلف ابزار داشته اند؛ عده ای آن را حکمت تلفیقی دانسته اند که در نظام و ساختار معرفتی ابتکاری است و عده ای ملاصدرا را ابن سینای اشراقی به سبک سهروردی دانسته اند و برخی فلسفه او را اصالتا «کلام» تلقی کرده اند و گروهی بر زبان و منطق برتر در حکمت متعالیه تاکید کرده اند. «تنوع ابزار در مقام گردآوری» و «هندسه نوین معرفتی» دو دیدگاه دیگر در تبیین هویت معرفتی فلسفه صدرایی هستند. مطالعه بین رشته ای تبیین روشنی از فلسفه صدرا است که در پرتو توجه به آفات حصرگرای روش شناختی قابل حصول است. اخذ روی آورده های گوناگون در تبیین پدیدارها نوعی کثرت گرایی روشی شناختی است که بر نظریه ذومراتب بودن حقیقت استوار است، نظریه ای که تمایز فلسفه متعارف و متعالیه را توضیح می دهد.
صفحات :
از صفحه 125 تا 136
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 953