جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر دارای یک مقدمه و شش بخش است و مقدمه شامل بیان مسئله و ضرورت و اهداف آن می باشد. در بخش اول به تعریف واژگانی چون مخالفان و پیشوایان پرداخته شده است. در بخش دوم علل مخالفت ها با پیشوایان دین بحث شده و هفت علت عمده ذکر گردیده است.. در بخش سوم، اصول و مبانی پیشوایان دین به تفصیل بیان گردیده و در باره پنج اصل که پیشوایان دین آن را مراعات می کردند، گفت و گو شده است. در بخش چهارم، مخالفان به دو دسته مخالفان فکری و مخالفان سیاسی تقسیم شده و بعضی از ویژگیهای آنها بیان شده است.در بخش پنجم، شیوه های پیشوایان دینی در برخورد با مخالفان بحث شده است. در بخش ششم، تفاوت شیوه های ائمه (ع) در برخورد با مخالفان تحلیل گردیده است و برای متفاوت بودن شیوه های ائمه(ع) در برخورد با مخالفان، هفت عامل که موجب تفاوت رفتارهای پیشوایان دین گردیده ذکر شده است/

مسألة ادراک و چگونگی حصول ادراکات از موضوعات مهم فلسفی و کلامی است که از دیر زمان توجه خاص فلاسفه و اندیشمندان را به خود جلب کرده و عرصة تلاش های فکری و تأملات عقلانی آنها بوده است. موضوع این رساله در مورد بررسی ادراک و اقسام آن از دیدگاه مکتب مشاء و اشراق بوده که در سه بخش کلیات، نفس و قوای نفسانی و بررسی ادراک از دیدگاه دومکتب تدوین شده است که هر کدام از آن شامل فصل های متعددی است. در بخش نخست،، ابتدا واژه ادراک را بررسی کرده و سپس به اصطلاحات مشابه و مقابل آن پرداخته شده است. همچنین دو مکتب مشاء و اشراق معرفی شده است. باتوجه به اینکه ماهیت علم و ادراک بدون فهم نفس وقوای آن روشن نمی گردد لذا بخش دوم به مسألة نفس و قوای مدرکه اختصاص داده شده است. وبخش نهایی که مهم ترین و اصلی ترین قسمت رساله است به دیدگاههای دو مکتب مشاء و اشراق در مورد ادراک و اقسام آن پرداخته شده و همچنین به ادراکات دیگری از قبیل وحی، الهام و...اشاره شده است../

روش شناسى تفسیر امام باقر (ع) وقتى ضرورت و اهمیت دارد که بدانیم عصر این بزرگوار دوران فرازها و فرودهاى فرقه هاى مذهبى و غیر مذهبى است. تلاشهاى فکرى و فرهنگى معتزله، مرجئه، اهل قیاس، غلات، همراه خوارج و اهل کتاب، از ویژگیهاى عصر امام باقر (ع) است که به کارگیرى روشهاى مختلف تفسیر قرآن از سوى امام گویاى حضور فرهنگى و فکرى فرقه هاى مذکور است. مقاله حاضر با روش توصیفى ـ اسنادى، با تتبّع در روایات تفسیرى این امام همام در مصادر روایى فریقین ـ به ویژه اهل سنّت ـ به دنبال شناخت روش ایشان در تفسیر قرآن است و بیان مى دارد که امام، زمانى قرآن را به نطق درآورده، از آن براى تفسیر کلام الهى استفاده نموده اند و گاهى در حوزه معناشناسى به تبیین واژگان آیات الهى پرداخته اند، جرى و تطبیق، استفاده از عقل و برهان، بهره گیرى از اسباب نزول و ... از دیگر روشهاى تفسیرى امام است که مطرح مى شود.

بررسی تحلیلی تاریخ فلسفه و کلام اسلامی در دوره فترت در این رساله گوشه هایی از حیات فلسفی اسلام در طول قرن پنجم تا اوائل هفتم هجری قمری بیان شده است، و زمانی پس از مرگ ابن سینا تا ظهور خواجه نصیرالدین طوسی بعنوان مجدد حیات فلسفی اسلام را شامل می شود. دوره ای که از آن در تاریخ فلسفه بعنوان دوره فترت و رکود علوم عقلی یاد شده است. اگرچه در این دوره مبارزه با فلسفه و علوم عقلی شدت یافته و فلاسفه در معرض اتهام بی دینی و کفر قرار گرفتند، کتاب ها و کتابخانه ها سوزانده شد، برخی به قتل رسیده و یا تبعید شدند، اما حرکت علمی فلسفی و علوم عقلی هیچگاه متوقف نشد. کم رونق شد اما نابود نشد و بار دیگر با ظهور خواجه رو به ترقی گذاشت. این رساله مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل می باشد. فصل نخست کلیاتی در مورد محدوده تاریخی بحث، تعریف فلسفه، حکمت، کلام و عرفان و تصوف می باشد. در فصل دوم در مورد ماهیت فلسفة اسلامی و منشأ پیدایش آن و علل گرایش مسلمانان به فلسفه و کلام و نهضت ترجمه و تألیف متون فلسفی بحث شده است. فصل سوم به سیر تاریخی آموزش های فلسفی و وضعیت مراکز علمی در قرون دو تا پنج هجری قمری، ویژگی های دوره فترت و علل و عوامل انحطاط علوم عقلی در این دوره و انتقال فلسفة اسلامی به غرب اختصاص یافته است. در فصل چهارم به شرح زندگانی و آراء و عقاید و بخشی از اثار فلاسفه و متکلمان تأثیرگذار در دوره فترت پرداخته شده است. و در فصل پایانی شرح مختصری از زندگانی و آثار سایر فلاسفه و متکلمان و عارفان دوره فترت بیان شده است.

. نوشتار حاضر "شناخت خدا و صفاتش " را در آثار غزالی جستجو می کند و عهده دار بررسی اندیشه های این اندیشه ور بزرگ در زمینه خداشناسی است . این جستار کوتاه پس از گذر از مقدمات لازم، براهین اثبات وجود خدا و دلایل و راههای اثبات یگانگی حضرت حق را مورد بررسی قرار داده و به تحلیل اندیشه های غزالی در این باب پرداخته است . همچنین در این مقاله نوع نگرش غزالی به صفات حق تعالی و مشرب او در اثبات این صفات مورد تحلیل قرار گرفته و حتی المقدور اختلافهای موجود در مباحث فوق ریشه یابی شده است . نظر به اینکه غزالی از شاخص ترین چهره های کلام اشعری است و نیز با توجه به اینکه مهمترین نزاع های علمی با فلاسفه و معتزله بوسیله او انجام گرفته است، بررسی نظراتش علاوه بر شناساندن آراء شخصی او آراء متکلمین را در برابر فلاسفه و افکار اشاعره را در مقابل معتزله می شناساند و بدین وسیله عملا مبانی نظرات علمی و یا تعصب های مذهبی و فرقه ای را نیز در لابلای بحثها تبیین می کند. گرایشهای عرفانی این متکلم برجسته و رویکرد عمیق او به خداشناسی قلبی در کنار سنگین ترین مباحث نظری، این رساله را وادار کرده تا در ضمن بررسی مبانی نظری و استدلالهای عقلی او، از توجه به خداشناسی عملی و "راه دل" نیز غفلت ورزد و لذا می توان گفت آشنایی اجمالی با شیوه خداشناسی و عرفا نیز عملا جزء دستاوردهای این گزارش قرار گرفته است . گرچه رسالت این رساله "نقد" آراء ابوحامد را در بر نمی گیرد ولی حالت ستیهندگی افکار و نظرات او خود به خود گزارشگر را گاهی از مقام گردآوری به صحنه داوری کشانیده است ./

رساله ای که در پیش روی دارید به معرفی مرحوم آیت الله شیخ محمدتقی آملی(ره) و بیان نظرات فلسفی ایشان می پردازد. در مقدمه این رساله اهمیت و ضرورت بحث از اندیشه های این فیلسوف معاصر پرداخته شده است.در فصل اول زندگی نامة خود نوشت ایشان، آثار، تألیفات، اساتید و شاگردان ایشان معرفی شده و پس از آن به معرفی اجمالی کتاب شرح منظومه سبزواری(ره)، حواشی و شروح مختلف آن پرداخته و جایگاه کتاب دررالفوائد، شیخ محمدتقی آملی(ره) را میان آنها معرفی کرده ایم. در پایان این فصل ویژگی های کلی روش مرحوم آملی را بیان کردیم. در فصل دوم اندیشه های فلسفی ایشان در چهار بخش به ترتیب در بخش اول تقریرات و شرح ایشان از امور عامه شرح منظومه، در بخش دوم بحث مقولات، امکان و حدوث، در بخش سوم الهیات به معنی اخص و در بخش چهارم بحث معاد ذکر گردیده ودر پایان نیز نظرات اخلاقی ایشان تبیین شده است. در این رساله هر کجا مرحوم آملی(ره) سخن خاصی نداشتند از آن بحث گذشتیم و هر کجا بیان جدید، تقریر نو، استدلال خاص، انتقاد فردی بر دیگر فیلسوفان و یا نوآوری داشته بیان گردیده است.