جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

نگرشی بر یک کتاب: نگاهی به معرفت شناسی در فلسفه اسلامی

نویسنده:

حسن معلمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

حکمت متعالیه

نویسنده:

حسن معلمی

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم - ایران: مرکز نشر هاجر,

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

متن حاضر برای شناخت اصول فلسفه ملاصدرا نوشته شده است.(حکمت متعالیه) که می توان برای تدریس در مقطع کارشناسی ارشد گروه فلسفه و کلام و نیز رشته های مرتبط از آن استفاده کرد و در یک نگاه سیال ، هدف آن، شناساندن حکمت متعالیه در بخش قالب و محتواست.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسي رابطه تفسير مفاهيم فلسفي با مسئله اصالت وجود در انديشه شيخ اشراق و صدرالمتألهين

نویسنده:

زينب درويشي، محمدحسين ايراندوست، حسن معلمي

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

اصالت وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

تفسير «معقولات ثاني» پيوند ناگسستني با مسئله «اصالت وجود» دارد که اين دادوستد متقابل، در نظام فلسفي شيخ اشراق و حکمت متعاليه بيشتر مشهود است. از رهگذر اين جستار مشخص مي‌شود که سهروردي نه‌تنها معقولات ثاني منطقي و فلسفي را فاقد وجود خارجي مغاير مي‌داند، بلکه به نفي مطلق تحقق خارجي آنها پرداخته، آنها را امور ذهني صرف قلمداد مي‌نمايد و در پرتو همين مبنا، نظريه اصالت ماهيت و اعتباريت وجود را مطرح مي‌سازد. اين در حالي است که به باور صدرالمتألهين ازآنجاکه ظرف تحقق ربط، ظرف تحقق طرفين ربط است، هر دو طرف در ظرف واحد كه همان ظرف اتصاف موضوع به حكم است تحقق دارند؛ بنابراين چون اتصاف در مفاهيم فلسفي در ظرف خارج سامان مي‌پذيرد، مفاهيم فلسفي نيز بايد تحقق خارجي داشته باشند. صدرالمتألهين در پرتو اين مبنا، ضمن نقد برهان شيخ اشراق بر اعتباريت وجود، در سايه براهين نظريه اصالت وجود به تفسير نحوه تحقق مفاهيم وجودي پرداخته است.

صفحات :

از صفحه 39 تا 54

مشخصات اثر

عنوان :

اصناف و آثار انوار تابان بر اخوان تجريد در انديشه شيخ اشراق

نویسنده:

داود حسن‌زاده کريم‌آباد، حسن معلمی

نوع منبع :

نمایه مقاله

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

شيخ اشراق، که خود در شمار اخوان تجريد و از صوفيان است، مجموعه‌اي از انوار را برشمرده که بر مبتديان، متوسطان و منتهيان در سلوک اشراق مي‌گردد. انوار اشراق شده بر مبتديان، که ناپايدارند، به «طوالع و لوايح» موسوم است و انوار تابان بر متوسطان در سلوک، که داراي ثبات و قرارند، «سکينه» ناميده شده است. اين انوار، که اشراقاتي از ناحية عقل مفارق بر نفس انساني‌اند، داراي اصناف گوناگون و آثار متفاوت هستند. «نور طامس» از آنِ فاضلان و منتهيان در سلوک است که امر سالک را به فنا و بقاي بعد از فنا منتهي مي‌سازد. اين بارقه‌هاي الهي و انوار تابان بر سالکان همان علم و يا لذت ناشي از علم نيست، و نيز ورود اين انوار بر سالک، به ويژه تجلي نور طامس، به معناي اتصال و اتحاد او با مبدع (حق تعالي) نيست. با وجود اين، شيخ اشراق از نوعي اتحاد در اين زمينه ياد کرده که ملاصدرا آن را نقد كرده است.

مشخصات اثر

عنوان :

معرفت‌شناسی و مباحث جدید کلامی

نویسنده:

حسن معلمی.

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

عنوان :

نقد و بررسی اتصال و يا اتحاد نفس و عقل فعال

نویسنده:

حسن معلمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

در فلسفه اسلامي عقل فعال در نظام علّي و معلولي، علت فاعلي و غايي براي نفس قلمداد شده است و نفس در ادامه سير تکاملي خود با آن متحد مي‌گردد. آنچه در اين مقاله مورد نقد و بررسي قرار مي‌گيرد، اتحاد و يا اتصال نفس انسان در حرکت تکاملي خود با عقل فعال است و اين نقد از دو طريق انجام مي‌شود: 1. نقد مباني پذيرش عقل فعال همچون عقول عشره و نظام طولي فلسفه مشاء؛ 2. نقد اتحاد و يا اتصال دو وجود با يکديگر بعد از فهم دقيق معاني اتحاد و اثبات اين نکته که تنها معناي صحيح براي اتحاد، رسيدن نفس انسان به درجه وجودي عقل فعال و يا اتحاد با افاضات عقل فعال است.

صفحات :

از صفحه 55 تا 62

مشخصات اثر

عنوان :

نگاهی عقلانی قرآنی به پلورالیسم دینی (حقانیت، نجات، رفتار مسالمت‌آمیز با ادیان)

نویسنده:

حسن معلمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی

چکیده :

مسئله کثرت‏گرایی دینی و حقانیت ادیان (پلورالیسم دینی) از مباحث مهم حوزه دین‏شناسی و فلسفه دین بوده، بحث‌های فراوانی درباره آن شده است. آنچه در این مقاله مدنظر است، نگاهی عقلانی و قرآنی برای تکمیل بحث، و نگاه واحد از نظر عقل و نقل به این مقوله است. حاصل نوشتار حاضر آن است که اولاً، از منظر عقلی محال نیست که یک دین حق باشد و ادیان دیگر مورد قبول نباشند، ولی نجات و رستگاری در دین حق منحصر باشد. همچنین باید دانست که رفتار مسالمت‌آمیز با حقانیت دینِ خاص منافاتی ندارد و ثانیاً، این امر ممکن با نگاهی قرآنی تثبیت می‌گردد.

صفحات :

از صفحه 213 تا 234

مشخصات اثر

عنوان :

چگونگی و ساختار رابطه ابتنایی دوسویه اخلاق و دین

نویسنده:

حسن معلمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

در باب رابطه دین و اخلاق صورت‌های مختلفی تصویر شده است؛ ازجمله رابطه عینیت، تعامل، ابتنا یا تعاند و ضدیت که هرکدام نیز اقسامی دارد. مقصود اصلی مقاله، تأکید بر ابتنای اخلاق و دین بر عقل است. از این ناحیه دین حق و معقول، پایه و اساس اخلاق و ضمانت اجرای آن و اخلاق صحیح و معقول، روح دین و جزء ‌دین و یکی از اهداف دین حق است. پس اگر عقل معیار حق و باطل باشد، نه احساس و عاطفه صرف و نه تعبد محض، آنگاه دین حق و اخلاق معقول به‌نحوی بر یکدیگر مبتنی هستند.

صفحات :

از صفحه 221 تا 240

مشخصات اثر