جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
10.سایر شخصیت ها
>
1. به ترتیب هجری قمری
>
ذ. قرن پنجم هجری قمری
>
ابوریحان بیرونی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
تعداد رکورد ها : 44
عنوان :
بازكاوى وامدارى غرب به اسلام در علم نجوم
نویسنده:
محمد فولادى، آذر انجم شعاع
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تاریخ نجوم اسلامی
,
رابطه علم و دین نزد کانت
,
علم فلک
,
علوم اسلامی (سایر)
,
تاریخ علم اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
نهضت ترجمه ,
اهل بیت(ع) ,
بعثت حضرت محمد (ص) ,
سرقت علمی ,
اسطرلاب ,
علم غربی ,
نجوم ( قرآن ) ,
رصدخانه ,
علم در قرن هفدهم ,
منجمان مسلمان ,
نجوم بطلمیوس ,
قانون اینرسی ,
بیضویت مدارها ,
جاذبه عمومی ,
قانون جاذبه ,
اختراع تقویم ,
زیج ,
جنگهای صلیبی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
امروزه غرب خود را پرچمدار علم و پژوهش مى داند. درحالى كه بجز چهار قرن اخير، كه شاهد موفقيت هاى علمى در غرب هستيم، پيش از اين، بالغ بر هزار سال قلمرو وسيع تمدن اسلامى، مركز تفكر و دانش و بسيارى از شهرها، قطب علمى و آموزشى جهان و ظهور نخبگان و انديشمندان مسلمان بوده است. اين پژوهش با رويكرد تحليلى و توصيفى ـ تبيينى بر آن است تا نقش مسلمانان را در كشف اسرار آفرينش در علم نجوم، و چگونگى انتقال آن به اروپاييان بررسى نمايد. يافته هاى پژوهش حاكى از آن است كه منجمان مسلمان با الهام از آموزه هاى دينى، اقدام به بناى رصدخانه هايى با تجهيزات كامل نجومى، طى قرون 3ـ10ق در بغداد، دمشق، مراغه، سمرقند و استانبول نمودند. منجمان مسلمان به نظريات نوينى، بر خلاف نجوم بطلميوسى دست يافتند و آنچه در قرون 16 و 17 توسط كوپرنيك، گاليله و كپلر مانند قانون اينرسى، بيضويت مدارها، جاذبه عمومى مطرح گرديد، قرن ها قبل توسط منجمان مسلمان ارائه شده بود كه به نوعى سرقت علمى از سوى غرب به شمار مى رود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 45 تا 62
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازخوانی حرکت ها و قیام های به آفرید، سنباذ، اسحاق، استاذسیس و مقنع در خراسان بزرگ
نویسنده:
مسعود صفری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تاریخ خراسان
,
اسحاق
,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
تاریخ ایران (بعد از اسلام)
,
جنبش به آفرید
,
جنبش های خراسان
,
جنبش سنباد
,
جنبش استادسیس
,
قیام مقنع
کلیدواژههای فرعی :
خراسان ,
به آفرید ,
سنباذ ,
استاذسیس ,
مقنع ,
جغرافیای خراسان ,
آیین زرتشتی در خراسان ,
زرتشتیان خراسان ,
ادیان خراسان ,
آیین به آفرید ,
قیام های خونخواهی ابومسلم ,
ماه نخشب ,
معجزات مقنع ,
چکیده :
در قرن دوم هجری به دنبال فروپاشی حکومت امویان، شرایطی فراهم آمد که غیر مسلمانان خراسان بزرگ توانستند نارضایتی خود از شرایط موجود را در قالب کنش های سیاسی- دینی نشان دهند. این ناخوشنودی ها در قیام های بعد به آفرید، سنباذ، اسحاق، استاذسیس و مقنع تبلور یافت. این کنش ها هم نشانگر خواسته های اقتصادی، اجتماعی و هم مبین روحیات و باورهای ساکنان غیر مسلمان خراسان بود. در این مقاله تلاش شده ضمن بازخوانی حرکت ها و قیام های مذکور،تاریخ روحیات مردم غیر مسلمان خراسان در قرون نخستین اسلامی بررسی شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 126
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی انتقادی تاثیر ابن سینا بر جریان اخترشناسی در دوره اسلامی و نقد نظریه «انقلاب علمی در رصدخانه مراغه»
نویسنده:
سیدمحمد مظفری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نجوم
,
ابن سینا
,
مکتب مراغه
,
علم نجوم ابن سینا
,
نجوم خواجه نصیرالدین طوسی
,
تاثیر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
احکام النجوم (تنجیم) ,
هیئت بطلمیوسی ,
دستاوردهای ابن سینا ,
نجوم اسلامی ,
مجسطی (کتاب) ,
زیج ایلخانی ,
زوج طوسی ,
دین و تنجیم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این مقاله به سه تاثیر عمده بوعلی سینا بر نجوم دوره اسلامی پرداخته می شود: نخست، وی تمایزی روش شناختی بین نجوم به عنوان علمی محاسباتی و برهانی، و تنجیم، به عنوان علمی تخمینی نهاد و از این رو یک انفکاک اصولی بین نجوم و تنجیم، که در سراسر نجوم بابلی و یونانی و اسکندرانی به منزله یک کل پنداشته می شدند، رقم زد، دوم، دفاع وی از فلسفه ارسطویی در برابر تشکیکات ذهن تجربی ابوریحان بیرونی است که از نقش مثبت عوامل جامعه شناختی به نفع وی نیز سود برده بود، سوم، تاثیر آموزه های مشایی با قرائت سینوی در فعالیت های نجومی دوره نخست رصدخانه مراغه، حلقه علمی نصیرالدین طوسی، است. این تاثیرات در مقیاس دانش نجوم واجد جنبه های منفی و مثبت بوده است: تاثیر نخست گامی رو به جلو محسوب می شود، در حالی که دو تاثیر بعدی، یا به کاستن قدرت دانش نجوم و ناتوانی آن در تغییر باورهای رایج فلسفه طبیعی منجر شد یا در برخی جای ها و برهه ها منجر به فروکاستن آن تا حد یک دانش هندسی گردید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 47 تا 75
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماهیت دینی علوم طبیعی در اندیشۀ فارابی و ابنسینا : سال ششم- شماره 2 : پژوهش های علم و دین
نویسنده:
رضا ماحوزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
طبیعت
,
علوم طبیعی
,
ابو نصر فارابی
,
الهیات فلسفی
,
ابن سینا
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
توحید ,
قوس نزول و صعود ,
الله ,
مشاء ,
سیطره کمیت ,
حکمت نظری ,
غایت خلقت ,
موجودات در عالم ,
تجربه حسی ,
علم دینی ,
هستی شناسی(فلسفه) ,
اقسام علوم ,
ریاضیات ,
عوارض ذاتی وجود ,
طبیعت شناسی ,
علم مدرن ,
علم سنتی ,
تحصل گرایی ,
طرح الهی خلقت ,
میل موجودات ,
یکنواختی طبیعت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
به علت نسبت وثیق میان علم و فلسفه از یک سو و نسبت وثیق میان فلسفه و مابعدالطبیعۀ فارابی و ابنسینا با الهیات و دین از سوی دیگر، علوم تجربی و طبیعی در اندیشۀ این دو فیلسوف ایرانی و مسلمان در ابعاد و مسائل متعددی با الهیات فلسفی که در مابعدالطبیعۀ مد نظر این دو ذیل حکمت نظری شاخۀ الهیات طرح شده است گره خورده و از مبانی این زیرشاخه تغذیه کرده است. در این نوشتار تلاش میشود، در چند موقف اساسی، پیوندهای علوم طبیعی و تجربی با مابعدالطبیعه و بهویژه الهیات فلسفی بیان شود و در نهایت نشان داده شود که گفتمان علوم طبیعی و تجربی نزد این دو دانشمند و فیلسوف متمایز از گفتمان علوم تجربی در دنیای جدید است
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 118
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأثیر تمدن اسلامی در شکوفایی ریاضیات کاربردی؛ محاسبه فاصله بغداد ـ مکه به وسیله ابوالوفای بوزجانی
نویسنده:
جعفر آقایانی چاوشی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ریاضیات کاربردی
,
پیشرفت ریاضی
,
ریاضی
,
تمدن گرایی اسلامی
,
علم ریاضی
,
تمدن اسلامی
,
ابولوفای بوزجانی
کلیدواژههای فرعی :
بغداد ,
قرن چهارم هجری ,
تاریخ علم ,
علم نجوم ,
فاصله شهری ,
فتوگرامتری ,
مثلثات کروی ,
اسماعیلیه ,
فاصله ,
مثلثات ,
هندسه ,
علم هندسه ,
اسماعیلیه Ismailism (فرق تشیع) ,
آل بویه ,
طول جغرافیایی ,
عرض جغرافیایی ,
عصر زرین تمدن اسلامی ,
فی معرفه الابعاد بین المساکن ,
رنسانس اسلامی ,
فرمول سینوس ها ,
فرمول کسینوس ها ,
آلبویه ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
ابوالوفای بوزجانی، ریاضیدان و منجم برجسته ایرانی در قرن چهارم هجری ضمن رساله مختصری که نسخه خطی آن تاکنون بر جای مانده است، فاصله بغداد ـ مکه معظمه را با روشی کاملا ابتکاری تعیین کرده است. او این روش را بهطور کلی برای تعیین فاصله همه شهرها با معلوم بودن طول و عرض جغرافیایی آنها تعمیم داده است. در این مقاله پس از مروری به عصر بوزجانی ـ یعنی عصر زرین تمدن اسلامی که ریاضیات کاربردی را متداول کرد ـ روش وی را با استفاده از علائم جدید ریاضی مورد تحلیل قرار داده، آنگاه نتیجه حاصل از آن را با نتیجه یکی از روشهای جدید در این زمینه مورد مقایسه قرار میدهیم تا دقت این ریاضیدان بزرگ را در محاسباتش بهتر نمایان کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 44
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پرواز روح و چگونگی زندگی پس از مرگ از دیدگاه سهروردی
نویسنده:
رضا حیدری نوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
تناسخ
,
نورالانوار
,
پرواز روح
,
جاودانگی روح
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
معاد(فلسفه)
,
تناسخ
,
حیات نفوس پس از مرگ
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
المشارع و المطارحات ,
موانع درک لذت ,
معاد جسمانی ,
فلسفه مشاء ,
صورت مثالی ,
مُثُل ,
خلود ,
خلود نفس ,
اشقیاء ,
الواح عمادی ,
نور مجرد ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
التلویحات ,
لذت عقلی نوری ,
نفوس طاهره ,
درک درد ,
حکمة الاشراق (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
درک مفهوم، حقیقت و چگونگی معاد و حیات انسان ها پس از مرگ، بزرگترین مشغله ذهنی متفکران و صاحبنظران و سرلوحه دعوت پیامبران الهی و یکی از مهمترین اصول دین بوده است. سهروردی بعنوان پایه گذار و بزرگترین حکیم اشراقی با تکیه بر نور مطلق که مبداء هستی است و با استمداد از آیات قرآن کریم و متون و مفاهیم شریعت، سعی داشته است که ارتباط بین روح و مبدا هستی را پس از مرگ حفظ نماید. او با تکیه بر برخی از براهین فلسفی، نفوس ناطقه را جاودانه می داند و با مردود شمردن تناسخ، سرانجام ارواح را وصول به منبع نور و استغراق در آن می پندارد، و حدوث نفس را همزمان با حدوث بدن دانسته و حیات پس از مرگ نفوس انسانی را، مطابق با طهارت آنها، به مراتب مختلفی تقسیم می کند، وی برخی از نفوس را با اتصال به نور الانوار، در تنعم جاودانه می داند و برخی دیگر را در عالم برزخ از نعمتها برخوردار شمرده، و برخی را در عالم مثالی مظلمه، گرفتار عذاب دانسته است. هدف از نگارش این مقاله، تبیین دیدگاه سهرودی و بیان اختلاف نظر او با دیدگاه مشائین، در مورد حیات نفوس پس از مرگ، و نحوه ایجاد ارتباط بین آیات و احادیث، با فلسفه اشراق، درخصوص موضوع معاد است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابوریحان بیرونی
نوع منبع :
مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه pdf
نسخه متنی
وضعیت نشر :
دائرة المعارف اسلامي طهور,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی پدیده تخلخل و تکاثف در طبیعیات فلسفه اسلامی (بحثی منتقدانه از منظر دانش فیزیک)
نویسنده:
سعید انواری، عباس انواری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فیزیک
,
تخلخل
,
تکاثف
,
جهان شناسی طبیعی
,
علم طبیعی
,
کم
,
جهان شناسی فیزیکی
کلیدواژههای فرعی :
عالم تحت القمر ,
انبساط ,
انقباض ,
فلسفه اسلامی ,
حرکت ,
انجماد ,
نمو و ذبول ,
سمن و هزال ,
ورم ,
نقصان مصنوعی ,
طبیعی و قسری ,
ذاتی و عرضی ,
تخلخل و تکاثف حقیقی ,
تخلخل و تکاثف غیرحقیقی ,
تخلخل و تکاثف طبیعی ,
تخلخل و تکاثف قسری ,
تخلخل و تکاثف جسمانی ,
تخلخل و تکاثف روحانی ,
حرکت در مقوله کم ,
حرکت در مقوله کیف ,
حرکت در مقوله وضع ,
حرکت در مقوله أین ,
سنگینی و سبکی اشیاء ,
سختی و نرمی اشیاء ,
پدید آمدن بادها ,
تبدیل اشیاء به یکدیگر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
«تخلخل» و «تکاثف» دو اصطلاح در علم طبیعیات هستند که در معانی متعددی به کار رفته اند. در این مقاله معانی مختلف این دو اصطلاح، اعم از حقیقی، غیرحقیقی، و مجازی، و تفاوت آن ها با نمو و ذبول، سمن و هزال، ورم و نیز زیادت و نقصان مصنوعی بیان شده و به شرح انواع مختلف آن ها از قبیل: طبیعی و قسری، ذاتی و عرضی، جسمانی و روحانی پرداخته شده است. سپس با بیان دلایل فلاسفه مشاء و ارائه آزمایش های تجربی در اثبات تخلخل و تکاثف حقیقی، به نقد و بررسی این دلایل از منظر دانش فیزیک پرداخته و نشان داده شده است که گرچه به برخی از این دلایل ایراداتی وارد است، در مجموع می توان از تخلخل و تکاثف حقیقی دفاع کرد و سخن مخالفان این نوع از تخلخل و تکاثف، همچون شیخ اشراق، صحیح به شمار نمی آید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 53
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فرقه قرائیم و کلام اسلامی
نویسنده:
محمدکاظم رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عانان بن داود
,
دین یهود
,
معتزله (اهل سنت)
,
فرق یهودی
,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
تاثیر اسلام بر یهودیت
,
یهودیت قرائیمی (کارائیت - قرائون)
,
3- یهودیت قرائیمی (قائلان به تنخ تنها)
چکیده :
قرائیم، یکی از کهن ترین فرقه های موجود یهودیت پس از جریان رسمی آن ربانیان - می باشد که در میانه قرن دوم شکل گرفت و بعدها به عنوان جریانی غالب در میان برخی مراکز یهودی ایران مورد پذیرش قرار گرفت. نکته مهم درباره فرقه قرائیم، تاثیرپذیری آنها از کلام اسلامی و تعاملشان با جریان کلامی معتزله است. نوشته حاضر، ضمن بررسی تاریخچه شکل گیری و تکوین قرائیم، برخی وجوه تاثیرپذیری قرائیم از کلام اسلامی را مورد بحث قرار داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 45 تا 71
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی روایت های فتح خوارزم
نویسنده:
اسماعیل حسن زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابو جعفر محمد بن جریر بن یزید طبری
,
خوارزم
,
تحلیل انتقادی روایت
,
بلاذری
,
ابن اعثم کوفی
,
قتیبه
,
ابوریحان بیرونی
,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
روایت فتح خوارزم
,
حمله اعراب به خوارزم
کلیدواژههای فرعی :
فتح خراسان به دست مسلمانان ,
فتوحات اعراب مسلمان ,
چکیده :
موقعیت تجاری، ثروت سرشار و وضعیت جغرافیایی برتر خوارزم، موجب شد فاتحان مسلمان از همان سال های اولیه ی یورش به خراسان، به خوارزم توجه کنند. حمله های شش گانه ی اعراب به خوارزم، در منابع تاریخی به صورت پراکنده و متفاوت روایت شده است. از سه لشکرکشی اول، داده های بسیار ناقصی در دست است که به دلیل محدود و یکتا بودن روایت، نقدپذیر نیستند. تنها از سه حمله ی واپسین، روایت هایی با داده های متعدد و گاه متعارض در منابع نقل شده است، که یک حمله توسط یزید بن مهلب، و دو لشکرکشی دیگر به وسیله ی قتیبة بن مسلم انجام گرفت. این روایت ها با منشأهای متفاوت در چهار منبع مهم، یعنی آثار بلاذری، طبری، ابن اعثم و بیرونی، آمده است. روایت بیرونی، به دلیل منشأ آن، با روایت های سه گانه ی دیگر جهت گیری متفاوتی دارد. روایت های مورخان سه گانه ی نخست نیز، با وجود تفاوت درحجم داده ها، به دلیل تشابه در منشأهای روایت، رویکردی طرفدارانه از حمله ی اعراب به دست می دهند. این مقاله درصدد است با بهره گیری از نقد روایت، به تحلیل انتقادی روایت های فتح خوارزم بپردازد. براساس بررسی های انجام شده، به نظر می رسد مورخان سه گانه ی نخست، باوجود ارائه ی داده های متفاوت، به دلیل منشأ واحد خبر، نتوانسته اند روایت منصفانه ای از دو جناح قدرت ارائه کنند. آنان با موضع گیری طرفدارانه ی خویش درصدد مشروعیت بخشی به حملات قتیبه هستند. منابع، با خلط دو حمله ی قتیبه، از آن روایتی ارائه کرده اند که به علت بهره گیری از روایت های متعدد، دارای ساختاری ناپیوسته و از نظر محتوا نامنسجم هستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 32
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
تعداد رکورد ها : 44
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید