جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > مطالعات عرفانی > 1384- شماره 1
  • تعداد رکورد ها : 17
نویسنده:
محمدرضا موحدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
چکیده :
علاء الدوله‌ سمنانی‌، عارف‌ قرن‌ هشتم‌ هجری‌، بر آن‌ بوده‌ است‌ که‌ در پایان‌ عمر تفسیر باطنیِ کاملی‌ در 24جلد بر قرآن‌ بنویسد ؛ او این‌ قصد خود را با تکمله‌ای‌ که‌ بر تفسیر عرفانی‌ نجم‌ الدین‌ رازی‌، معروف‌ به‌ بحرالحقائق‌ و المعانی‌، می‌نویسد، عملی‌ می‌سازد و در همان‌ جا یاد آور می‌شود که‌ این‌ جلد به‌ منزله‌ جلد نخست‌ از تفسیر مفصّل‌ «مطلع‌ النُّقط‌ و مجمع‌ اللُّقط‌» خواهد بود. تفسیر علاء الدوله‌ از سوره‌ طور آغاز می‌شود و تا پایان‌ قرآن‌ ادامه‌ می‌یابد، ولی‌ در همان‌ آغاز، سوره‌ فاتحه‌ را نیز (به‌ رغم‌ اینکه‌ در تفسیر بحر الحقائق‌ و المعانی‌ رازی‌، تفسیر شده‌ بود) تأویل‌ می‌کند. تکمله‌ علاء الدوله‌ سمنانی‌ ضمناً این‌ نکته‌ را به‌ اثبات‌ می‌رساند که‌ بر خلاف‌ پندار برخی‌ معاصرین‌، تفسیر بحر الحقائق‌ و المعانی‌ از آن‌ نجم‌ الدین‌ کبری‌ نیست‌. در پایان‌ این‌ مقاله‌، مقایسه‌ای‌ میان‌ نثر علاء الدوله‌ و نجم‌ رازی‌ تفسیر صورت‌ گرفته‌ است‌.
صفحات :
از صفحه 127 تا 139
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد راستگو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
چکیده :
گفتار زیر پژوهشی درباره تفسیر و تأویل های بازخوانده به امام صادق(ع) از پاره ای آیات قرآن. این تفسیرها بخشی از گفتارهای تفسیری امام صادق است که عبدالرحمن سلمی به گونه ای پراکنده همراه با گفتارهای تفسیری دیگران در حقایق التفسیر خویش آورده و پل نویا آنها را بیرون آورده و جداگانه چاپ کرده است. در این پژوهش نخست درباره پیوند امام با تصوف و عرفان به کوتاهی سخن گفته ایم و سپس گفتارهای تفسیری آن بزرگ را هم از دیدگاه سندی و هم از دیدگاه معنایی بررسیده ایم و به اینجا رسیده ایم که هرچند این گفتارها از نگاه سندی استوار نیستند، و هرچند پاره ای از آنها از نگاه معنایی نیز نمی توانند پذیرفته آیند، با این همه بسیاری از آنها پذیرفتنی می نمایند.
صفحات :
از صفحه 90 تا 113
مشخصات اثر
نویسنده:
رضا روحانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
چکیده :
جلال الدین محمد مولوی، عارف بزرگ فرهنگ ما، در آثار خود متعرض مباحث و مفاهیم بسیاری شده که یکی از آنها مفهوم آزادی است. او به شیوه های متعددی به مبحث آزادی اشاره یا تصریح کرده است. آشنایی و شناخت نظریات و اندیشه های آن جناب ما را با اهم و اغلب اندیشه های عارفان و اخلاقیون مسلمان در این زمینه آشنا می کند. نویسنده در گفتار پیش رو، از بیان مقدمه ای درباره مفهوم از دیدگاه مولوی و عارفان دیگر، اندیشه های مولانا درباره مقوله آزادی را تحت سه عنوان دسته بندی و تبیین می کند. در بخش آغازین، به گستردگی درباره موانع طبیعی و ساختگی ای که مولانا در راه نیل به آزادی برشمرده، سخن می رود. در این میان، تن، دنیا و قضا و قدر از زندان های طبیعی یا بیرونی به شمار می آید و رذایل اخلاقی مانند جهل، حواس، عقل، تقلید و تردید از زندان هایی است که انسان ها را در درون گرفتار کرده اند. بخش دوم این گفتار درباره راه های رسیدن به آزادی است که از دیدگاه مولانا، راه های رسیدن به آزادی نیز علاوه بر راه های سلوکی و طریقتی، راه های عشق و بندگی، راه پیروی از اولیا و انبیا، و راه مرگ و خواب است که این موارد نیز به نوعی درقسم اول یعنی راه های سلوکی درمی گنجد. راه ها و شیوه هایی که مأنوس و مورد نظر و عمل جناب مولانا قرار داشته و مخاطبان و مشتاقان را نیز بدان راه ها فراخوانده است. اهم اهداف و مقاصدی که آن بزرگ برای آزادی در نظر داشته و به آزادی جویان شناسانده، از این قرار است که در انتهای مقاله اشاره شده است: رهایی از رنج ها، رسیدن به اخلاق الهی، عاشقی و نیل به یقین و جاودانگی.
صفحات :
از صفحه 114 تا 133
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد راستگو
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
جور دیگر دیدن، آن‌گونه که در این گفتار بدان پرداخته شده، پلِ پیوندی است که عرفان و هنر را در یک رده و رسته می‌نشاند و هر دو را برخاسته از زمینه‌ای هم‌سان می‌شمارد؛ و آن، تواناییِ ویژه‌ای است که هم عارفان و هم هنرمندان از آن برخوردارند: تواناییِ ویژه‌ای که خود دو سوی و روی دارد: بینشی و کنشی؛ بر بنیادِ سویه بینشیٍ این توانایی، عارفان و هنرمندان جهان را جور دیگر می‌نگرند و بر پایه این جور دیگر دیدن، هم نادیدنی‌هایی را که از دید و دریافتِ عادت‌زده دیگران دور است، می‌ بینند و هم از دیدنِ پدیده‌های هرروزه و عادت‌شده، چیزهایی در‌ می‌یابند که دیگران در نمی‌یابند؛ و بر بنیادِ سویه کنشیِ آن، دیگردیده‌های خویش را در صورت و ساختارهایی از جنس آهنگ (شعر و موسیقی) و رنگ (نقاشی و نگارگری) و سنگ (پیکرسازی) و ... – که ما آن‌ها را کار هنری می‌خوانیم- در دید و دست‌رسِ دیگران می‌گذارند و بدین‌گونه آنان را نیز به جهانِ دیگرگون خویش راه می‌دهند. در این گفتار پس از پژوهش‌ها و بررسی‌هایی در باره نکته‌های یادشده، با آوردنِ نمونه‌‌هایی از رفتار و گفتار عارفان نشان داده‌ایم که آموزه‌ها و آزمون‌هایِ عرفانی و معنوی در کنار پی‌آمدهایِ گوناگون، این پی‌آمد را نیز دارند که بینش و کنشی چنان هنری به عارف ارزانی می‌دارند که با نگاه بدان می‌توان گفت : هر عارف راستینی هنرمند نیز هست.
مشخصات اثر
نویسنده:
محمدرضا شفیعی کدکنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
موضوع مقاله، مشکل هجویری درباره طبقه بندی صوفیان است و مقایسه آن با دیگر منابع. گویا هجویری نخستین کسی است که در «کشف المحجوب» صوفیان را تاپایان قرن چهارم به دوازده گروه تقسیم کرده و بر هر گروه نامی نهاده است. پیش از او تنها شیوه معمول در طبقه بندی صوفیان، شیوه «طبقات» بوده که ادامه شیوه کتب رجال حدیث است و مبنای آن رده بندی زمانی نسل ها. هجویری گویا به شیوه ای شخصی، بلکه «من درآوردی» آنچه را درباره مسائلی چون رضا، صحو، سکر، رضایت و ... در ذهن داشته، بر محور وجه غالب قرار دادن یکی از آنها در ارتباط با یکی از مشایخ، طریقه‌ای به نام او ابداع کرده است که جایی دیگر از آنها نشانی نیست و به همین دلیل چندان نمی تواند مورد اعتنا باشد.
مشخصات اثر
نویسنده:
علیرضا جلالی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقاله حاضر نخست به پیشینه تفسیرهای تمثیلی شاهنامه، در برخی متون عرفانی اشاره می کند و آنگاه با مقایسه داستان بیژن و منیژه در شاهنامه فردوسی و قصیده عینیه ابن سینا، عناصر مهم جهان بینی گنوسی ها، همچون دوگانگی روح و جسم، هبوط روح از عالم بالا و زندانی شدن آن در تخته بند تن و فراموش کردن اصل خویش و سرانجام بیداری و بازگشت به جایگاه و موطن اصلی را در هر دو متن نشان می‌دهد.
مشخصات اثر
نویسنده:
منوچهر جوکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
شطحیات
چکیده :
مقاله حاضر به موضوع شطح که یکی از مسائل مورد بحث در تصوف اسلامی است، می پردازد. نویسنده با کممک کتاب های لغت و مراجع عرفانی، نخست می کوشد تعاریف لغوی و اصطلاحی شطح را تبیین و بررسی کند و سپس، با نگاهی دیگر و مقایسه آن با طامات، به تقسیم بندی تازه ای از انواع شطح دست یابد. نوینده، شطح را به شطح در رفتار، شطح در رؤیا و پندار و شطح در گفتار منقسم می کند و هر کدام را مختصراً تبیین می کند. مقاله با بحثی اجمالی درباره نسبت شعر و شطح و نیز تبیین نظریات موافقان و مخالفان شطح و شطاحان پایان می‌پذیرد.
مشخصات اثر
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بر حسب آیات متعدد قرآن کریم، ابلیس از دستور خداوند مبنی بر سجده در برابر آدم استکبار ورزید و سرپیچی کرد، در نتیجه، مورد لعنت حق تعالی قرار گرفت، ولی به او اجازه داده شد که تا رز قیامت به اغوا و تسویل بندگان بپردازد. بر اساس آموزه مذکور، جمهور مسلمین او را مجرم شمرده و همواره بر او لعنت فرستاده و از شرّ او استعاذه جسته اند، ولی تعدادی از پیشروان عرفان مکتب سکر به ویژه حلاج، عین القضاه و احمد غزالی برای ابلیس سیمایی عاشقانه ترسیم کرده اند و سجده نکردنش را ناشی از غیرت عاشقانه توحیدی او دانسته و ابلیس را تا مرتبه سید و سرور موحّدان برکشیده اند. این مقاله، سیمای دوگانه ابلیس را در آیینه سخنان حکیم سنایی ترسیم و با آیات قرآن، احادیث و سخنان عارفان و پیشروان فرق مهم کلامی، مقایسه می کند و در صدد اثبات این مدعاست که نگاه حکیم غزنوی در مورد ایمان یا کفر، و اجبار یا اختیار ابلیس با نظرگاه اشاعره و معتزله فاصله بسیار دارد و با موقف مرجئه، همسویی بیشتری نشان می دهد
مشخصات اثر
نویسنده:
محسن قاسم پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در زبان عارفان مرموزاتی از قبیل زلف، رخ، می و معشوق فراوان به کار رفته است. قصد آنان از به کارگیری چنین رمزهایی، تشبیه معقول به محسوس و نیل به حقیقت از طریق پل مجاز است. آنها بر این باورند که در قصه یوسف نیز، تطبیق معانی قصه با مراتب سلوک یا تطبیق عالم صغیر و کبیر که از کلام الهی استخراج می شود، در حکم تفسیر به رأی نیست. زیرا در معانی واژه‌ها دخل و تصرفی صورت نگرفته بلکه ذهن از این واژه به آن معانی متعالی انتقال یافته است. هدف از این مقاله، بعد از معرفی تفسیر و مفسر، بررسی و معرفی برخی تأویل ها و نمادهای عرفانی این قصه، به ویژه در تفسیر الستین الجامع اثر زید طوسی است. لطایف این تفسیر، در حکم تفسیرهای عرفانی است و اشارات آن نیز غالباً به مراتب سیر و سلوک عرفانی معطوف بوده و گاهی نیز در حکم مفهومی متداخل به حساب می آیند.
مشخصات اثر
نویسنده:
مجتبی زروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
در این مقاله، «خلوت» به عنوان یکی از آداب و رسوم صوفیه بررسی و معرفی شده است. نویسنده با توجه به منابع و منقولات صوفیه کوشیده است علاوه بر تعریف و بیان تاریخچه و منشأ نظری و عملی خلوت، نسبت خلوت‌نشینی و عزلت، فواید خلوت، شرایط خلوت، مکان خلوت، تعداد و دفعات خلوت را نیز تبیین کند، آخرین مبحث مقاله نیز معرفی اجمالی خلوت نزد ابن عربی و پیروان اوست.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 17