آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

تاریخ پر فراز و نشیب فلسفه پر از معارضه های جدی است . تلاش معارضین در پیشبرد مقاصد خویش منحصر به نقد علمی نیست بلکه اغراض و روش هایی غیر علمی نیز در این راستا بسیار موثر بوده است . ظاهر گرایان همانند برخی متکلمین و گروهی از متدینین ، با تحفظ بر ظواهر برخی متون دینی از پیشگامان معارضه با مکاتب فلسفی به شمار می آیند . اوج تلاش آنها در ستیز با اندیشه فلسفی را می توان در تحذیر دیگران از گرایش به نظریات فلسفی مشاهده نمود. سویه های تحذیر بسته به مقتضیات زمان متفاوت بوده است . چنانچه از تردید و تشکیک در مسائل و ایده های فلسفی آغاز و به تکفیر و تفسیق صاحیان فکر منتهی می شود. روند معارضه با تفکر فلسفی و عرفانی در سده اخیر توسط برخی عالمان دینی با گرایش به نظریات متکلمین ، در خراسان دنبال شده است . مبحث مفصل را می توان در پایان نامه پیگیری نمود.

روشن است که اصالتِ ماهیت و اصالتِ وجود، هر کدام قائلانی دارند و ملاصدرا خود نیز در آغاز به اصالتِ ماهیت قائل بود و بزرگانی چون میرداماد، سُهْرَوَردی، قاضی سعید قمی، ابوالحسن جلوه، علاّمة سمنانی ـ که در عصر ما می‌زیسته و در علوم عقلی و نقلی تبحُّر دارد و شخصیتی بسیار جامع و نخبه است ـ اصالتِ ماهیت را می‌پذیرند.

انتشارات مکتبة الصدیقة الشهیدة کتاب «مناظره با تفکیکیان: به ضمیمه نسخه خطی «اثبات تحریف قرآن» میرزا مهدی اصفهانی» اثر حسن میلانی را در ۵۸۹ صفحه منتشر کرد. کتاب شامل سه بخش کلی است: «بیان مبانی مکتب تفکیک» در ۱۲۰ صفحه، «دو جلسه مناظره» در ۲۷۰ صفحه و «نسخه خطی رساله تحریف قرآن، به همراه گزارشی فارسی از محتوای آن و نقد رساله» در ۱۷۵ صفحه. اساس بحث بر این است که پیروان مکتب تفکیک با پنهان داشتن نسخه‌های خطی اعتقادی خود، سعی در ارائه تصویر قابل قبول‌تری از مکتبشان دارند. در جلسه مناظره‌ای که طی دو روز در سال ۱۳۸۴ بین آقایان میلانی و برخی از مدافعان مکتب تفکیک (سیدجعفر سیدان، رضا برنجکار و محمد بیابانی) برگزار شد، می‌توان ابعاد جدید و زوایای پنهان این مکتب را مشاهده کرد. عمده نقدهای این جلسه پیرامون نسخه‌های اعتقادی چاپ نشده میرزا مهدی اصفهانی و شاگردش شیخ محمود حلبی بود. سیدجعفر سیدان که یکی از طرف‌های گفتگو از طرف مکتب تفکیک بود، در این جلسه می‌پذیرند که اشکالات قابل توجهی در کتاب تقریرات میرزا مهدی اصفهانی و کتب دیگر ایشان وجود دارد که باید تصحیح شود. (هر چند که البته در همه نقدها، با میلانی همراه نبود.) اما در عین حال محمد بیابانی مدافع دیگر مکتب تفکیک اعلام می‌کند هر کس که مطالب تقریرات میرزا مهدی اصفهانی را نپذیرد اساسا توحیدش اشکال دارد! حجت‌الاسلام رضا برنجکار از مدافعان مکتب تفکیک، نیز یکی دیگر از طرفین بحث در این گفت‌وگو بود. ادعای شناخت کنه ذات خداوند در مکتب تفکیک، انکار مسئله جعل و خلقت به بهانه نامتناهی بودن خداوند، ادعای اخذ مستقیم از امام زمان(عج)، قول به وحدت وجود و تکرار همان مبانی فلاسفه و صوفیه در عین ادعای انکار ایشان و... از موضوعات این گفت‌وگو است‌. از دیگر مطالب جالب کتاب، ضمیمه شدن نسخه خطی اثبات تحریف قرآن است که تاکنون به چاپ نرسیده بود. قول به تحریف قرآن از مبانی فکری میرزا مهدی اصفهانی و شاگردش شیخ محمود حلبی است که در این کتاب پس از ارائه اصلِ نسخه خطی به نقد آن نیز پرداخته شده است. نویسنده این کتاب هم اکنون به تدریس سطح و خارج عقاید و معارف و کلام و فلسفه و عرفان و مبانی سیر و سلوک، و تدریس تفسیر قرآن کریم و توحید مرحوم صدوق، و تدریس مباحث فرق و ادیان، و نقد تصوف و شیخیه، در حوزه علمیه قم اشتغال دارد. از دیگر تالیفات منتشر شده او می‌توان به این عناوین اشاره کرد: «سراب عرفان: نگرشی به مباحث وحدت وجود، عقل‌گریزی و جبرگرایی عارفان در کتاب مقالات دکتر حسین الهی قمشه‌ای»، «فراتر از عرفان: خداشناسی فلسفی و عرفانی از نگاه وحی و برهان»، «معرفه الله تعالی بالله لا بالاوهام الفلسفیه و العرفانیه»، «چرا مرا آفریدند؟ و اسیر رنج و بلا نمودند»، «کدامین تفکیک؟»، «نقدی بر اندیشه‌های دکتر محمد صادقی تهرانی»، «اثبات توحید و بطلان وحدت وجود»، «کفایة الحکمة در نقد مبانی نهایة الحکمة و بدایة الحکمة» و…

این شماره مجله سمات باعنوان دفتر ویژه به مکتب تفکیک پرداخته و حاوی مطالب زیر است: 1- مکتب تفکیک و تمایزات آن با فلسفه و عرفان - گفتگو با آیت الله سید جعفر سیدان 2- مساله شناخت خداوند - آیت الله میرزا مهدی اصفهانی 3- در بیان جدایی طریق قرآن و اهل بیت علیهم السلام از طریق فلاسفه و عرفا - آیت الله حاج شیخ مجتبی قزوینی 4- ملاحظاتی پیرامون مکتب تفکیک - حسن میلانی

بحث معاد یکی از مباحث مهم اعتقادی و دینی است که گسترده آن مسائل متعددی را در بر می گیرد موضوعی که در این وادی از آن غفلت شده است، یکی ارائه و تبیین منسجمی از مسائل کلامی معاد و دیگری دیدگاه تطبیقی می باشد. در این پایان نامه تلاش شده است تا در رابطه با این دو موضوع، تحقیق و بررسی خوبی ارائه شود. مسائل کلامی انتخاب شده عبارتند از: معاد جسمانی، معاد روحانی، معاد جسمامی و روحانی، معاد تناسخیه، انکار معاد، اعاده معدوم، شبهه آکل و ماکول، ثواب، عقاب، احباط، تکفیر، خلود در آتش، ابدیت عذاب کفار، انقاطع عذاب گناهکاران، حشر و بعث (میزان، صراط، حساب) و لذات اخروی این مسائل از دیدگاه مفسر قرآن علامع طباطبائی ؛قدس سره؛ و متاله زبده قرآنی آیه الله قزوینی خراسانی ؛قدس سره؛ مورد بررسی و تحلیل درون دینی قرار گرفته است. مهمترین مساله از مسائل کلامی انتخاب شده، ؛مساله معاد جسمانی و روحانی؛ می باشد که در یک فصل به بحث و بررسی در رابطه با آن پرداخته شده است.

برای مشاهده فیلم سخنرانی به آدرس داده شده در آپارات مراجعه کنید.

این مطلب برگرفته از گفتار چهارم کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر به قلم حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه منتشره در سال ۱۳۸۸ شمسی و به همت موسسه حکمت نوین اسلامی می باشد.