آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن کریم و احادیث، «تفقه در دین» و تحصیل معرفت دینی مورد توصیه و تشویق مؤکد قرار گرفته است. «تفقه در دین» به معنای آگاه شدن از معارف و احکام دینی، آگاهی از طریق تقلید را شامل می‎شود، اما کاربرد خاص آن به شناخت محققانه و مجتهدانه اختصاص دارد. قلمرو «تفقه در دین»، شامل اعتقادات، اخلاقیات و احکام فرعی عملی دین می‎شود؛ اگرچه کاربرد آن در اصطلاح رایج در حوزه‎های علمیه به شناخت اجتهادی احکام مربوط به اعمال مکلفان اختصاص دارد. «علم آخرت یا خداشناسی و خودشناسی»، «بصیرت در دین»، «علم ملازم با اعتقاد و عمل و خشیت الهی»، «علم به معارف ایمانی»، «طریق آخرت و سلوک آن» تفاسیری است که از سوی عالمان اسلامی درباره چیستی فقه و تفقه در روایات بیان شده است. برای هریک از تفاسیر مزبور می‎توان شواهدی از روایات ارائه داد، ولی به هیچ‏یک اختصاص ندارد، و همه آنها مقصود و مطلوب است. در روایات، طلب و تحصیل علم بر هر مسلمانی به عنوان فریضه قلمداد شده است. مقصود از علم در این روایات، علمی است که یا بخشی از دین (یعنی اعتقادات، اخلاقیات و احکام مربوط به افعال مکلفان) را در برمی‎گیرد، و یا تحصیل آنها مورد تأیید و توصیه دین است. تحصیل این علوم از نظر وجوب و استحباب، و در فرض اول، عینی یا کفایی و اجتهادی یا تقلید بودن نسبت به افراد و شرایط مختلف، متفاوت است. در همه فروض و احتمالات، اعتقادات دینی به دلیل اینکه شالوده دین و دیانت به شمار می‎روند، جایگاه ویژه و برجسته‎ای دارند