آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ده رساله فارسى معرفى اجمالى «ده رساله فارسى»، مجموعه‏اى است نفیس از استاد حسن‏زاده، مشتمل بر موضوعات مختلف قرآنى، عرفانى، حکمى، فقهى، طبى، اخلاقى، ریاضى و فلکى. ساختار این مجموعه، حاوى یک خطبه کوتاه و ده رساله است. گزارش محتوا رساله اول، موسوم به«مدارج و معارج» است و در آن، سخن از مدارج قرآن و معارج انسان، به میان آمده و نیز بحثى اجمالى در مورد حروف مقطعه قرآن، مطرح گردیده است. رساله دوم، داراى عنوان‏{/«کُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ»/}، است. پاره‏اى از مطالب مطرح شده در این رساله، عبارتند از: افلاک، در علم هیئت از قدیم الدهر به معنى مدارات اجرامند؛ دانشمندان هیوى، فلک را بر جسم کره مطلقا، خواه عنصرى و خواه سماوى، اطلاق کرده‏اند؛ ثابت بن قره که از دانشمندان ریاضى و هیوى بزرگ پیشین است، به چند قرن قبل از اسحاق نیوتن، قائل به قوه جاذبه زمین بوده است؛ پیشینیان قائل به حرکت وضعى و انتقالى زمین بوده‏اند و کپرنیک و گالیله بدان متفرد نبوده‏اند؛ ارض قرآنى و ارض هیوى و تمیز هر یک از دیگرى و... رساله سوم، به نام رساله«لوح و قلم» است و در باره حقیقت ملک و تمثل آن براى انسان، وحى، قلم، لوح، کتاب، قضا و قدر، آسمان و زمین، طبقات ملائکه و... سخن گفته است. رساله چهارم، موسوم به«لیله القدر و فاطمه(س)» است و در آن، از لیله القدر بودن و یوم الله بودن حضرت فاطمه(س) و مقام رفیع لیله القدر و یوم الله و عظمت سعه وجودى انسان و شرح صدر او، سخن به میان آمده است. رساله پنجم، به نام«مناسک حج» است و در باره عمره تمتع، حج تمتع و برخى از احکام نساء مى‏باشد و در پایان رساله، مؤلف، نامه حاوى برخى از اسرار اعمال حج را که به یکى از دوستان زائر بیت الله نوشته، ذکر نموده است. رساله ششم، موسوم به«کر» است و با توضیح برخى از قواعد و اصطلاحات ریاضى و تمسک به آنها، در مورد مقدار کر بحث کرده است. رساله هفتم، به نام«قطب‏نما و قبله‏نما»، است و در باره فرق قطب جغرافیایى و قطب مغناطیسى زمین، معرفت سمت قبله از قطب‏نما و تمیز قطب‏نما از قبله‏نما سخن مى‏گوید. رساله هشتم، به نام«اختلاف منظر و انکسار نور»، است و در باره اختلاف منظر و انکسار نور و برخى از آلات رصدى و جیب و ارتفاع و بعضى دیگر از مسائل هیوى و ریاضى و طبیعى سخن گفته است. رساله نهم، به نام«طب و طبیب» است و در آن، از ارزش علم طب و مقام و منزلت طبیب و برخى از حکایات در زمینه معالجات شگفت‏انگیز، سخن به میان آمده است. رساله دهم، موسوم به«تشریح» است و در آن، از سابقه تشریح و جایگاه آن در میان اطباى اسلامى، بحث شده است. این ده رساله عبارتند از: ۱- رساله لوح و قلم (حکمی). ۲- رساله کل فی فلک یسبحون (فلکی). ۳-رساله تشریح (طبی و فقهی). ۴-رساله طب و طبیب (طبی). ۵-رساله مدارج و معارج (قرآنی). ۶- رساله کرّ (فقهی). ۷-رساله مناسک حج (فقهی). ۸-رساله اختلاف منظر و انکسار نور (ریاضی). ۹- رساله قطب نما و قبله نما (ریاضی). ۱۰-رساله فاطمه و لیله القدر (عرفانی و حکمی). کتاب ده رساله فارسی در خردادماه ۱۳۷۴ توسط انتشارات قیام چاپ و منتشر شد.

دروس هیأت و دیگر رشته‌های ریاضی کتابی است از حسن زاده آملی. این کتاب حاوی دروسی است در علم هیأت و دیگر رشته‌های ریاضی که حسن حسن زاده آملی آنها را در روزهای پنجشنبه و جمعه دوران تحصیلی حوزه علمیه قم، برای عده‌ای از طلاب و محصلین علوم دینی تدریس نموده است. علم هیأت که از آن با نامهای دیگر چون اختر شناسی، علم الفلک و مجسطی و …. نیز یاد می‌شود، یک بخش از چهار بخش علم ریاضی (حساب، هندسه، موسیقی، هیأت) است و از حالات اجرام بسیطه علوی و سفلی و اشکال و اوضاع آنها و ابعاد بین آنها و حرکات افلاک و کواکب و مقادیر آنها بحث می‌کند. علم یاد شده گرچه مدتی است رونق خود را در حوزه‌های علوم دینی از دست داده، ولی در سابق همیشه یکی از علوم رایج و رسمی حوزه‌ها بوده است و کتاب هایی به عنوان کتب درسی، در سه سطح بدایات و متوسطات و نهایات، در این فن تدریس می‌شدند که اهم آنها عبارتند از: ۱- تشریح الافلاک شیخ بهایی. ۲- فارسی هیأت قوشچی. ۳- شرح چغمینی قاضی زاده رومی. ۴- اصول اقلیدس. ۵- اکرمانالاووس. ۶- اکر ثا و ذوسیوس. ۷- شرح علامه خفری بر تذکره. ۸- زیج بهادری. ۹- مجسطی.این کتاب خوشه هائى است از خرمن معارف استاد اعظم، طود تحقیق و تفکیر، آیت بزرگ علم و دین، علامه زاهد ذوالفنون، الذى عزفت نفسه عن الدنیا و ما فیها فتساوى عنده حجرها و ذهبها، معلم عصره آیه الله العظمى الحاج میرزا ابوالحسن الشعرانى افاض الله سبحانه علینا من برکات انفاسه النفیسه القدسیه که به مناسبت ذکراى بیستمین سال ارتحال آن جناب به روضه رضوان، به پیشگاه والاى ارباب دانش و بینش تقدیم مى گردد. ۲۷ رجب الاصب ۱۴۱۳ هق/ ۱۳۷۱ ۱۱ ۱ هش‏ قم حسن حسن زاده آملى‏

کتاب النور المتجلي في الظهور الظلي نوشته استاد حسن حسن زاده آملی می باشد. اين رساله كه بر يك فاتحه وسه فصل و يك خاتمه مشتمل است, از وجود ذهنى و مطالب مربوط به آن بحث مى كند. مسئله وجود ذهنى كه از مسايل بسيار مهم فلسفى است, هر چند به يك اعتبار در رديف مباحث وجود و عدم قرار گرفته, ولى به اعتبار ديگر از جمله مسائلى است كه به بحث از حقيقت علم و ادراك مربوط مى شود و خود زيربناى بسيارى از مباحث حكمى مانند بحث اتحاد عاقل به معقول, بحث معاد جسمانى و روحانى و . . . واقع مى گردد. به هر حال حضرت استاد دام ظله در بيان وجه نامگذارى رساله مزبور چنين مى فرمايد: (علم نور است و نور متجلى همان صورت ادراكيه است كه در وجود ذهنى تجلى مى كند . بنابراين وجود ذهنى تجلى مى كند. بنابراين وجود ذهنى, ظهور ظلى صورت نوريه ادراكيه است و نيز بازگشت علم به وجود است و وجود عينى همان وجود اصيلى است كه در وجود ذهنى تجلى مى كند, پس وجود ذهنى, ظهور ظلى وجود عينى است]. همان طور كه مذكور افتاد, رساله ياد شده شامل يك فاتحه و سه فصل و يك خاتمه است . فاتحه رساله به تحرير موضوع رساله اختصاص دارد و فصل اول آن حاوى اصولى است كه از صحف نوريه حكميه درباره علم و وجود ذهنى استنباط شده و فصل دوم آن در تقرير ادله وجود ذهنى است و فصل سوم آن در ذكر اشكالات وجود ذهنى و جواب آنهاست.