مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

---

---

‫در اين پاياننامه آراى فقهى طبرسى در مجمع البيان درخصوص ارث استخراج و در يك مقدمه و پنج بخش با اين موضوعات گزارش شده است: مقدمه: شرح حال شيخ طبرسى، نام، كنيه، شهرت، سال ولادت و وفات، مشايخ، مصنفات، و شاگردان او؛ بخش اول، تاريخچه ارث: ارث در حقوق روم، يونان، مصرقديم و ارث در ميان ايرانيان قبل از اسلام، ارث در اعراب جاهلى، ارث بعد از ظهور اسلام؛ بخش دوم، ميراث: ميراث در لغت و اصطلاح، موضوع ارث، اركان ارث، شرط وراثت، آراء فقهى شيخ طبرسى درباره ارث، موجبات ارث، اقسام نسب، موانع ارث، اقسام وارث، انواع ميراث نسب، كسانىكه به قرابت ارث مىبرند؛ بخش سوم، آراء و نظرات فقهى مجمع البيان در بخش ارث: بيان آيه هفتم سوره نساء، تعصيب، اقسام عصبه، دلائل اهل سنت بر ثبوت مسئله تعصيب، دلائل فقهاى شيعه بر بطلان تعصيب، عول، روايات اهل بيت در بطلان عول، كلمات فقهاء در بطلان عول، ادله اهل سنت بر صحت عول، ادله اماميه بر بطلان عول، بيان آيه هشتم سوره نساء، اختلاف قائلين به عدم نسخ، در اين كه مخاطب آيه «فارزقوهم» چه كسى است، بيان آيات يازدهم تا سى و سوم و آيه 176 سوره نساء، بيان آيات 72 و 73 و 75 سوره انفال، بيان آيه شش سوره مريم، آيه شش سوره احزاب، منظور از اولى چه مىباشد؛ بخش چهارم، تفصيل و تبيين فروع فقهى صاحب مجمع البيان با كلام فقهاء: اقسام نسب، اقسام سبب، موانع ارث، ميراث نسب، ارث پدر و مادر و اولاد، اجداد و برادران و خواهران، اعمام و اخوال و اولاد آنها، ميراث سبب، نظر كلى اسلام درباره ارث زن، شرائط تحقق ارث زوجين؛ بخش پنجم، فروع فقهى با توجه به آيات ارث: تقدير سهام، صور اجتماع و امتناع فروض."

‫اين پايان نامه پيشگفتارى در شرح طبرسى دارد و مطالب آن در دو بخش آمده است. بخش اول: معناى طهارت و اقسام آن، احكام مطهرات، چيزهايى كه طهارت در آنها لازم است، نجاسات و احكام آن. بخش دوم: معناى صلاة در لغت و اصطلاح، تقسيمات نماز، جايگاه نماز در قرآن، تشريع نماز، اهل بيت و نماز، تارك نماز، نمازهاى يوميه و اوقات آن، قبله و احكام آن، احكام مساجد، مقارنات نماز، متعلقات نماز، نماز شب، ساير نمازها، نماز جماعت و نماز جمعه.

---

---

‫يکي از پديدههاي مهم در حوزه سلامت که وجهه اجتماعي پزشکان را در معرض آسيب قرار داده است، پديدهاي با عنوان «زيرميزي» است. اين پژوهش به بررسي فقهي و حقوقي اين پديده و آثار آن پرداخته است. نويسنده پس از کليات، به ماهيت قرار دارد درمان پرداخته است تا معلوم شود که دريافت مبلغ مازاد بر تعرفه، در چه قالب حقوقي توجيهپذير است؟ نسبت به ماهيت قرارداد معالجه، ديدگاههاي متعددي از جمله اجاره، وکالت، جعاله، پيمانکاري، و عقد معين ارائه شده است که هر يک از موارد، با اشکالاتي مواجه شده است. يکي از بارزترين ديدگاهها در ميان فقها، اعتقاد به اجاره بودن آن است. اما يکي از مهمترين چالشهاي آن، جايز بودن عقد معالجه از سوي بيمار است؛ در حالي که عقد اجاره، عقدي لازم از سوي طرفين است. بطلان نظريه وکالت يا پيمانکاري بودن آن نيز روشن است. اعتقاد به جعاله بودن آن در ميان فقها، شيوع بيشتري دارد؛ با اين تفاوت که در جعاله، حقالعمل بعد از عمل و در درمان، پيش از عمل پرداخت ميگردد. بهترين نظر آن است که آن را در قالب عقد نامعين توجيه کنيم. نسبت به مشروعيت اخذ مازاد بر تعرفه، بيشتر فقها قائل به حرمت تکليفي و عدم جواز اخذ آن شدهاند و از مهمترين ادله آن ميتوان به آيه شريفه حرمت اکل مال به باطل، روايت «لايحل مال امرءٍ الا عن طيب نفسه»، روايات وارد شده در مقام احتياط نسبت به مال غير و قاعده عقلي دفع ضرر محتمل اشاره کرد. تراضي، قاعده احترام عمل مسلم، و قاعده سلطنت، ادله قول به جواز است. از مباني حقوقي عدم جواز، ميتوان به تخلف از قوانين و مقررات دولتي، سوء استفاده از اضطرار بيمار، و رشوه محسوب شدن اخذ مازاد بر تعرفه اشاره کرد. مباني حقوقي جواز آن عبارت است از: غيرواقعي بودن تعرفههاي مصوب و توافقي بودن قرارداد دريافت مازاد بر تعرفه. در پايان، احکام مترتب بر جواز و عدم جواز اخذ مازاد بر تعرفه پزشک، ارائه شده است.