جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دوران تلاش برای دست یافتن به زیستن معنادار از دشوارترین مراحلی است که انسان در طول عمر می گذراند. موقعیت های مرزی (شکست، مرگ، رنج و کشاکش) به طور عادی برای انسان رکود می آورد. انسانهایی که به این مقولات می اندیشند، معمولا با آن دو نوع برخورد دارند. یا جهان را کاملا بیهوده دانسته و موقعیت های مرزی را از عواملی می دانند که انسان را نابود می کند و بنابراین سر در گریبان فرو برده و هر کاری را بی ثمر می پندارند یا کسانی هستند که دم غنیمتی پیشه می کنند و عمر می گذرانند. یاسپرس بی آنکه جزء این دو دسته باشد توانسته موقعیت های مرزی را راهی برای رسیدن به هستی اصیل بداند. در این مقاله اندیشه یاسپرس در دستیابی به وجود اصیل در هنگام مواجهه با موقعیت های مرزی بررسی می شود. از آن جایی که مسئله موقعیت مرزی انسان را از پا در می آورد، این مقاله بر آن است نشان دهد از نظر یاسپرس، بودن در این شرایط چگونه می تواند دستاوردی والا چون هستی اصیل داشته باشد. در مرحله اول وجودِ انسان، دازاین فقط هست اما در مواجهه با موقعیت های مرزی و آگاهی نسبت به آنها، مراتب وجودی بالاتری را کسب می کند تا جایی که از زندگی معمولی به هستی اصیل یا اگزیستانس دست می یابد.

محور سخن همان گونه که از عنوان پایان‌نامه بر می آید بررسی براهین اثبات خدا، از نگاه هیوم و کانت است. هدف این تحقیق مقایسه و نقد آراء این دو فیلسوف که از نخستین فلاسفه‌ایی می باشند که با شیوه‌ای نو و برون‌دینی مفاهیم و انگیزه‌های خداشناسی را بر محور عقلانیت بررسی کردند، بوده است. برای دستیابی به این مهم ضمن نگاه به آثار خود هیوم و کانت، کتابهای بعضی از منتقدین را نیز می نگریم و این پرسش را پی خواهیم گرفت که آیا با توجه به مبانی فلسفی این دو فیلسوف امکان خداشناسی نظری از نگاه ایشان وجود دارد؟ این پایان‌نامه سه بخش اصلی دارد که در پاره‌ی نخست به بررسی آراء هیوم می پردازد. این بررسی را با کتاب تاریخ طبیعی دین، و سپس با نگاه به کتاب گفتگوهایی درباره دین، درباره دین طبیعی و پژوهش در بنیان‌های فهم بشر، سنجش‌های فلسفی هیوم درباره‌ی برهان نظم و کیهان‌شناختی بررسی می‌شوند. در آغاز پاره‌ی دوم، خداشناسی کانت، و بینش او درباره‌ی براهین اثبات خدا و فلسفه‌ی اخلاق و بیان ویژگی‌های خرد عملی کانتی بررسی می گردد و سپس، تفکر خداشناسی او تحلیل می گردد. در پاره‌ی سوم، به صورتی گذرا و اجمالی برخی همانندی‌ها و ناهمانندی‌های این دو بیان می شوند. همان‌گونه که در روند نوشتار مشاهده خواهد شد، شناخت نظری مفاهیم و اثبات عقلانی برهانهای اثبات خدا، و گزاره‌های فراطبیعی با توجه به مبانی هیوم و کانت ناممکن می نماید و این دو نمی‌توانند سخن از شناخت مفاهیم دینی بزنند. البته با این تفاوت که کانت با جدایی بود از نمود، گونه‌ای دین طبیعی برای خود می سازد که غایتی کاملاً اخلاقی دارد. این رساله تنها آغاز راه بررسی و مقایسه آراء این فیلسوفان است و هنوز مسایل و پرسش‌های فراوانی بی پاسخ می ماند که باید در آینده (البته با نگاه به این رساله) بدان پرداخت.

مسئله شرور یکی از مهمترین چالش های موحدان است. شرور به مجموعه تمام امور ناخوشایندی که موجب صدمه و زیان به موجودات می شود که در فلسفه غرب آن را به دو بخش شرور طبیعی (مثل زلزله، سیل، بیماری و ...) و شرور اخلاقی (حوادث ناشی از سوء رفتار آدمی مثل جنگ، قتل، دزدی و ...) تقسیم می کنند.حال این سئوال مطرح است که اگر موحدان معتقدند عالم طبیعت، مخلوق خدای عادل، حکیم و مهربان است چرا باید در جهان شر وجود داشته باشد و چرا عالمی سراسر خیر وجود ندارد؟ در واقع با این اشکال می خواهند بگویند خدا مسئول پیدایش شرور در عالم طبیعت است و این با قادر و عالم مطلق وخیر محض بودن خداوند منافات دارد. نقطه قوت این اشکال در غرب به حدی است که عده زیادی را به الحاد کشانده و یا بخشی از موحدان که نتوانستند در برابر قوت این اشکال مقاومت کنند در عقاید خود در مورد صفات و کمالات خداوند تجدیدنظر کردند. البته عده دیگری هم در غرب بشدت در مقابل این اشکال مقاومت کرده و از اعتقاد به خدای قادر مطلق دفاع و سعی کردند با رویکردهای مختلف به این شبهه پاسخ دهند.در ادیان ابراهیمی نیز این شبهه از قدیم الایام مطرح بوده اما نه بشدت غرب. فیلسوفان و متفکران ادیان ابراهیمی در ضمن بحث از افعال خداوند به مبحث چگونگی ورود شرور به عالم ماده می پردازند. در ادیان ابراهیمی با رویکردهای کلامی، عرفانی و فلسفی به شبهه شرور پاسخ داده شده است.در رساله موجود بخشی از کتاب "مسئله شر" پیتر ون اینونگن ترجمه شده است که شامل چهار فصل آخر آن می شود. در این اثر مولف سعی دارد که مسئله شر را به خوبی بیان کند و در صدد آن است که در این فصول و کل کتاب پاسخی معقول و قابل قبول را ارائه نماید و همچنین نظریات ابن سینا به عنوان یک فیلسوف اسلامی و شرقی را نسبت به فیلسوف غربی و مسیحی بررسی می کنیم.

هدف از طرح و اجرای این پژوهش، تبیین چگونگی تاثیرگذاری اسطوره در حرکتش به سمت فلسفه و نگاهی به ایجاد جهان‌بینی فلسفی در یونان است و نیز یافتن پاسخ به این پرسش را ‌که چه فرمی اسطوره یونان را به فلسفه رسانده است، در نظر دارد. روش اجرای این پایان‌نامه کتابخانه‌ای است. در ابتدا به تعریف اسطوره و زمینه‌های اساطیری پرداخته شده و زوایای مختلف تعامل و تقابل که شکل ابتدایی دیالکتیک بوده در نظر گرفته شده است. این سیر در ایلیاد و اودیسه هومر که همیشه در خط آغازین تاریخ یونان و غرب قرار دارد، بررسی می‌شود. پس از نمونه‌های تعامل و تقابل‌ استخراج شده از این دو کتاب و بررسی آرا و عقاید هومر، به چگونگیِ حرکت اسطوره به سمت اسلوبی محکم‌تر و عمیق‌تر و عقلانی‌تر پرداخته می‌شود که فلسفه را می‌سازد. از این رهگذر، تشابهات و تفاوت‌ها از اسطوره به فلسفه بررسی شده و این تعامل و تقابل القاییِ هومر به نوع تفکر یونانی در فیلسوفان نخستینِ پیش از سقراط، ریشه‌یابی می‌شود.

فلسفه تاریخ یکی از شاخه های فلسفه است که به اندازه خود فلسفه قدمت ندارد. نگاه فلسفی به تاریخ از قرون وسطی شروع شده و در هگل به اوج خود رسیده است. در این مقاله نگاه هگل به تاریخ با توجه به مسایل عمده مطرح در فلسفه او، بررسی می شود. دیالکتیک که به نطر هگل، جریان جاری در هستی است، حرکت روان را تبیین می کند و در توصیف فرایند این حرکت است که از هستی محض به شناسایی می رسد. هگل از عقلی سخن می گوید که در فرایند شدن خویش به روان مطلق تبدیل می شود و این نهایت تاریخ است جایی که عقل به خود می اندیشد و سوژه و ابژه یا فاعل و موضوع شناسایی یکی است. از آن جا که بخش های مختلف فلسفه او از هم جدا نیستند، ناگزیر اشاره ای به منطق و پدیدارشناسی خواهیم داشت. مساله خودآگاهی و چگونگی حاکمیت عقل و پدیدار شدن روان در تاریخ و نتیجه ستیزه خواجه و برده در این مقاله مورد بحث قرار خواهد گرفت تا سرانجام ببینیم چگونه یگانه شدن اراده جزیی فردی با اراده و خواست کلی یعنی دولت، نهایت آزادی فرد را در پی خواهد داشت.

از همان زمان که نخستین فیلسوفان یونانی،به جستجوی مادهالمواد برآمدند و تفکر فلسفی آغاز شد،ثبات و حرکت مسئله ای فلسفی بوده است.چرا که جستجوی مادهالمواد به معنای نیاز به ماده ای است که در عالمی متغیر و متحول، نوید بخش امری ثابت و ماندار باشد،امر ثابت و ماندگاری که بتوان آن را شناخت و تغییرات و تحولات را بر مبنای آن سنجید و وصف کرد.این مسئله قدیمی از زمان فلاسفه پیش از سقراط صورت بندی شده و در همان زمان به صورت پرسش فلسفی درآثار دو چهره درخشان مطرح گردید.هراکلیتوس عالم چیزی جز حرکت و صیرورت نمی دید.به نظر او اشیای عالم،متشکل از اضداد است.تضاد این اضداد اساس عالم است و بر این اساس عالم در ستیزه و کشمکش دائمی است،همین ستیزه و کشمکش مبنای پویایی و حرکت در عالم است.پارمنیدس،بالعکس حرکت را امری نا معقول می دانست.وی بر این عقیده عقلی تکیه می کرد که آنچه هست،هست و آنچه نیست،نیست.نه هستی ممکن است به نیستس تبدیل شودو نه نیستی به هستی.چون چنین است پس حرکتی هم در عالم واقع نمی شود.این توضیح و توصیف از حرکت و ثبات مقبولیت فراوان یافت و اساس تفکر دیگر فلاسفه قرار گرفت.اندیشه ملاصدرا ،اندیشه ای نو آورانه و بدعت آمیز محسوب می شود و حکمت متعالیه او،حاکی از نگرشی و روشی جدید در سنت تفکر اسلامی است.از میان این نوآوری ها،اصالت وجود،تشکیکی بودن وجود،حرکت جوهری،اتحاد عاقل و معقول و تجسم اعمال از همه مهم ترند.بحث حرکت در فلسفه ملاصدرا به مبحث حرکت در باب حرکت در جوهر مربوط است.یافتن صیرورت و جایگاه آن در فلسفه هگل دشوار نیست.در تبیین مسئله صیرورت در تفکر هگل، به چند جنبه باید التفات داشت.هگل تاریخ فلسفه را از فلسفه جدا نمی داند و با توجه به این زمینه است که می توان جایگاه صیرورت را در فلسفه او بررسی کرد.در حقیقت اهمیت دادن به تاریخ فلسفه جزئی از اهمیت یافتن تاریخ در اندیشه هگل است.هگل به مفهوم صیرورت و امکان فهم تدریجی امور بر اساس پدیدار شناسی پرداخته است.

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روشهای اجرا و نتایج به دست آمده):1) اهداف:الف)فلسفه صرفاً در مباحث انتزاعی خلاصه نمی‌شود.بلکه به مسائل انضمامی‌و ملموس جامعه نیز نظیر دارد. رسیدن به نتایج عملی ‌در فلسفه سیاست و اخلاق یکی از اهداف این رساله است.ب) مهمترین کاربرد فلسفه را می‌توان در مباحث مربوط به جامعه ملاحظه کرد. در حال حاضر یکی از مهمترین حوزه‌های فکری رجوع دوباره به نقش اخلاق در سیاست است. بازخوانی مجدد آرای ارسطو در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.2) روش اجراء: روش کتابخانه‌ای3) خلاصه:فصل اول این رساله در مورد کلیات مربوط به این مساله و پاسخی به سوالات مطروحه است.در فصل دوم به رابطه میان اخلاق و سیاست و نسبتهای مختلفی که ممکن است با هم پیدا کنند توجه شده است. فصل سوم به بررسی دیدگاههای ارسطو درباره اخلاق اختصاص داده شده است و در فصل چهارم مهمترین اندیشه‌های وی در زمینه سیاست مورد توجه واقع شده است. در فصل پنجم نسبت میان اخلاق و سیاست از منظر ارسطو بررسی شده است.4) نتایج: با مطالعه آرای اخلاقی و سیاسی ارسطو به رابطه مستحکم این دو در اندیشه‌های وی پی برده می‌شود. او اخلاق را در ذیل سیاست قرار می‌دهد و سعادت فرد را از سعادت جامعه جدا نمی‌داند به نظر وی نمی‌توان این دو را به صورت مطلق و آرمانی بررسی کرد. بلکه موضوعی نسبی است که هدف آن آراستگی فرد و جامعه به فضایل اخلاقی و تحقق یک زندگی خوب است تا در آن هر فردی به بالاترین درجه زندگی که حیات عقلی و بهزیستن است نایل شود.

هدف پژوهش حاضر آشنایی هرچه بیشتر با فلسفه اخلاق ارسطو و زودون غبار فراموشی و آگاهی نسبت به این فیلسوف صاحب اندیشه می باشد. روش پژوهش به صورت کتابخانه ای می باشد. نتیجه اینکه ارسطو از پیشگامان فلسفه اخلاق می باشد و از جمله اندیشمندانی است که به نحو جامعهی به این حوزه از معرفت پرداخته است.

چکیده:هدف از این پژوهش عبارست از بررسی مفاهیم و اصول اخلاقی و ارتباط آن با فلسفه ی افلاطون و تاکید او بر خردورزی آن هم هنگامی که شکاکیت و نسبی نگری بر آتن بود.روش پژوهش : مطالعه ی آثار مستقیم افلاطون و همچنین مطالعه آثار نویسندگان بزرگ دربارده او و همچنین استفاده از مقاله ها و مطالب در اینترنت و مجلات.نتیجه کلی نشان می دهد افلاطون برای ایده های اخلاقی که اصلی ترین آنها دانایی، شجاعت، خویشتنداری و عدالت است، وجود حقیقی قائل است و رسیدن به مقام بینش این ایده ها را نه تنها ممکن می داند بلکه معتقد است آدمی با رسیدن به این مقام نیکبخت می شود و می تواند موجبات نیکبختی دیگران را نیز فراهم آورد.