جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اخلاق گفتمانی شیوه‌ای برای حکمرانی تامّلات اخلاقی واگرا است و می‌توان با اِعمال قدرت گفتمان، آن‌را عاملی برای یکپارچگی اخلاقی در جوامع واقعی برای استدلال اخلاقی دانست. فیلسوفان متعددی از جمله اپل و هابرماس این رویکرد کلی را پذیرفته اند و البته هر کدام به نحوی آن را سامان دهی کرده اند. یورگن هابرماس هنجارها و حقایق اخلاقی را حاصل و برساخته اخلاق گفتمانی در یک وضعیت آرمانی می‌داند. از نظر وی گزاره اخلاقی زمانی صادق است که در شرایط آرمانی و کنشی ارتباطی نسبت به هنجارهای اخلاقی به توافق برسیم. همچنین ما می‌توانیم با توجه به آن شرایط آرمانی گفتمان و کنش ارتباطی، امور اخلاقی را توجیه نمائیم. پژوهش حاضر می‌کوشد فرایند هنجارسازی اخلاقی را در اخلاق گفتمانی هابرماس تبیین، تحلیل و نقد کند. در این صورت ابتدا ماهیت و شرایط تحقق اخلاق گفتمان عقلی در نگاه هابرماس را بیان نموده و در ادامه قواعد لازم برای شرکت‌کنندگان در گفتمان اخلاقی را بررسی می‌کند. در نهایت نقدهای وارد بر اخلاق گفتمانی ارائه می‌شود.

هدف از این رساله، پرداختن به موضوعات مطرح در یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مباحثات فلسفی معاصر میان گادامر و هابرماس، دوفیلسوف نام‌آور آلمانی، درباب یکی از رهیافت‌های پرآوازه قرن بیستم، یعنی هرمنوتیک فلسفی است. مباحثه‌ای که در سال 1976م. از سوی هابرماس آغاز شد و تا چند سال، دست‌کم برخی نوشته‌های هر دوی این متفکران را تحت تأثیر خود قرار داد. در جریان این مباحثه، برخی محورهای اساسی هرمنوتیک فلسفی از جانب هابرماس به نقد گذارده شده و گادامر نیز در پاسخ به این انتقادات، مجال آن را یافت تا ابعاد متفاوت اندیشه خود در باب «هرمنوتیک فلسفی» را بیش از پیش آشکار کند. این محورهای اساسی عبارت‌اند از: موضع هرمنوتیک فلسفی در قبال عینیت‌گرایی و مکتب تحصلی، مسأله سنت و حجیت و همچنین تعریف و جایگاه زبان و سرانجام مسأله همه‌شمولی یا کلیت هرمنوتیک فلسفی. این رساله در فصل‌های مختلف خود می‌کوشد با بررسی دیدگاه هرمنوتیک فلسفی درباب هریک از موضوعات فوق و سپس طرح نظرات و انتقادات هابرماس به دیدگاه‌های هرمنوتیک فلسفی و سرانجام پاسخ گادامر به این انتقادات، زوایای مختلف مباحثه‌ای را مورد بررسی قرار ‌دهد که به دلیل تنوع موضوعات و گستردگی دامنه آن، به جز فلسفه،‌ در رشته‌های دیگر علوم انسانی نیز مورد توجه متفکرین قرار گرفته است. در پایان با نگاهی اجمالی به نقدها و پاسخ‌های دو متفکر، بیش از هرچیز به اختلاف منظر، غایت و رهیافت دو فیلسوف، تعارض‌های موجود در مدعا و نظرات طرح شده از جانب هابرماس و همچنین تأثیرات آشکار این مواجهه بر اندیشه او اشاره شده است. اگرچه از طرح این پرسش از هرمنوتیک فلسفی نیز غفلت نشده است که حال که این نگرش مدعی است به نحوی درخور به پیوند میان نظر و عمل، توجه داشته است، شاید باید قادر باشد به پرسش‌های فراوانی درباب طریق زندگی نیک نیز پاسخ دهد؛ هرچند اساساً نحوه طرح اصیل این پرسش‌ها در هرمنوتیک فلسفی و همچنین این‌که آیا پاسخ به چنین پرسش هایی اصولاً باید در حوزه این نگرش یافت شوند یا خیر، خود موضوع پژوهش دیگری است.

نویسنده در این کتاب متفکرانی را که بیشترین تأثیر را بر گرایشات چپ نو داشته‌اند، موضوع بررسی خویش قرار داده است. پرسش اصلی او در این کتاب این است که چپ امروز چه معنا و چه وضعی دارد، و از 1989 و فروپاشی شوروی تاکنون، چه مسیری را طی کرده تا به این وضع کنونی برسد. او در تلاش برای پاسخ دادن به این پرسش، و از طریق باز بررسی آراء متفکرانی چون ای.پی.تامپسن، پری اندرسون، اریک هابز بوم، رونالد دوورکین، ژان پل سارتر، میشل فوکو، لوئی آلتوسر، ژک لکان، ژک دریدا، آلن بدیو، تئودور آدورنو، یورگن هابرماس، آنتونیو گرامشی، گئورگ لوکاچ، ادوارد سعید، و اسلاوی ژیژک، شرح می‌دهد که چطور چپ نو آرمان طبقه کارگر را فروگذاشته و زنان، هم‌جنس خواهان و مهاجران را دغدغه خودش قرار داده است.

ترجمه ماشینی: اخیراً «سازمان عربی ترجمه» کتابی به نام «فرهنگ معاصر مارکس: مطالعاتی در اندیشه مارکسیستی»، تالیف: ژاک بیده و اوستاش کوویلاکیس، مترجم: پروفسور سمیه الجراح منتشر کرده است. فرهنگ لغت معاصر مارکس دیدگاهی معاصر از مارکسیسم در جهان ارائه می دهد و جریان ها و مکاتب فکری مارکسیستی را ارائه می دهد که در دو دهه آخر قرن بیستم ظهور کردند. آن جریان ها و مکاتبی که کتاب حول آن می چرخد، از اندیشه مارکس شکل گرفته یا آن را بازتفسیر کرده است. این مکاتب و جریان ها شامل فمینیسم، مطالعات پسااستعماری و مکاتب فرانکفورت، بوداپست، بیرمنگام، دلوز، فوکو و دریدا است. علاوه بر بحث در مورد نظریه سازمان، رادیکالیسم آمریکایی، نوسانات مارکسیسم و ​​ظهور مجدد آن در فرانسه و ایتالیا، تا تغییراتی که در آمریکای جنوبی و کوبا ظاهر شد. او این کتاب را با تحلیل مارکسیسم آنگلوساکسون و دیدگاه‌های آلتوسر، بوردیو و هابرماس بررسی کرد. این کتاب همچنین حاوی کتاب‌شناسی، فهرستی از نویسندگان، و چشم‌اندازی از مجلات مارکسیستی جهان بود که آن را به ابزاری ضروری برای هر علاقه‌مند به این بخش مهم از فرهنگ عصر ما تبدیل کرد.