جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف کلی در این پژوهش این بود که راههای رسیدن به خداوند و موانع سیر و سلوک و شیوه های رفع موانع مذکور بررسی شود . در این پروژه به دنبال این پرسش ها بودیم که : الف ) معنی و مفهوم لقاء الله کدام است؟ ب ) راههای خداگرایی و خداشناسی کدامند ؟ ج ) وسایل سیر و سلوک إلی الله کدامند ؟ و موانع سیر و سلوک إلی الله کدامند و چگونه موانع را از سر راه برداریم ؟ مهمترین منبع مورد استفاده در این پروژه قرآن مجید می باشد ، همچنین از تفسیر ارزشمند المیزان نوشته ی سید محمد حسین طباطبایی ، کتاب مراحل اخلاق در قرآن ، نوشته آیه الله جوادی آملی ، و رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم نوشته ی علامه آیه الله العظمی سید مهدی بن سید مرتضی الطباطبایی النجفی استفاده شده است . بررسی یافته ها و مطالب جمع آوری شده نشان می دهد که : الف ) مقام لقاء به معنای ملاقات سالک با خداست که البته این ملاقات معنوی است و مانند ملاقات افراد بشر با هم که ملاقات حسی است نمی باشد . ب ) معرفت خداوند : فکر کردن درباره ی خدا ، شاید چالش برانگیزترین فعالیتی است که می تواند در ذهن ما رخ دهد ، انسان در هر موقعیتی که باشد بحکم فطرت و به مقتضای عقل بسوی کمال گام بر می دارد . حتی حیوانات هم بطور کامل از غریزه ی عشق به کمال برخوردارند . پس همه ی انسانها بدون استثناء در جُست و جوی کمالند و مشوق آنها در این راه یکی پشتیبانی فطرت و دیگری فرمان عقل است و همچنین راههای خدایابی عبارتند از : 1 ) راه فطرت 2 ) مطالعه ی جهان طبیعت 3 ) راه عقل و استدلال و فلسفه 4 ) رجوع به قرآن و احادیث . انگیزه های تحصیل معرفت خداوند عبارتند از : 1 ) حقیقت طلبی 2 ) شکر منعم 3 ) منفعت طلبی 4 ) میل به آرامش روانی . ارتباط معرفت نفس با معرفت الله : 1 ) انسان با شناخت خویش در درون خود گرایشهای فطری می یابد 2 ) انسان به تجربه یافته است که هر گرایشی در درون اوست حاکی از واقعیتی خارجی است 3 ) انسان با رسیدن به خودشناسی حضوری ، خود را موجودی وابسته و فقیر می یابد . بخش سوم : وسایل سیر و سلوک إلی الله است که شامل نه وسیله به شرح زیر است: 1 ) ذکر خداوند 2 ) پرورش فضایل و مکارم اخلاق 3 ) نماز های واجب 4 ) نوافل 5 ) نماز شب 6 ) جهاد و شهادت 7 ) احسان و خدمت به خلق 8 ) دعا 9 ) روزه . بخش چهارم : موانع عملی و نظری سیر و سلوک : 1 ) غفلت 2 ) وسوسه علمی 3 ) پندارگرایی 4 ) عدم قابلیت 5 ) تعلقات دنیایی 6 ) پرخوری 7 ) ضعف اراده 8 ) خود بزرگ بینی9 ) کمینگاههای شیطان 10 ) حب ذات 11 ) بازیگری و دنیا گرایی 12 ) هوای نفس. بخش پنجم : مراحل دفع موانع سیر و سلوک إلی الله : 1 ) توبه 2 ) زهد 3 ) ریاضت 4 ) محاسبه و مراقبه 5 ) تقوی می باشد

واژه ای که بدان پرداخته شده و در صدد مفهوم شناسی آن در فضای قرآن بوده ایم، کلمه « لقاء الله» است که یکی از مفاهیم عرفانی قرآن است. برای این مقصود، ابتدا معنای لغوی واژه را تبیین کرده؛ که شرط اصلی تبیین مفردات می باشد و سپس با در نظر گرفتن ساختار سور و آیات لقاء الله، تفسیر آیات را در جایگاه بافت و سیاق دنبال کرده و لقاء الله مطلوب قرآن را بیان کرده ایم و به این نتیجه رسیده ایم که لقاء الهی به معانی مختلفی چون حضور معنوی و شهود باطنی خداوند سبحان، عقاب و ثواب الهی، ملاقات فرشتگان تفسیر شده است که هرکدام از آن معانی در جای خود مطلوب است.اما با توجه به حکمت خداوند در مساله خلقت، این نکته به دست آمد که لقاء مطلوب الهی همان حضور معنوی وشهود باطنی خداوند بوده که مخصوص مومنان است.

پرداختن به تبیین واژگان عرفانی قران ازموارددشواردرتفسیرقران است دراین رساله سعی شده است به تبیین مفهوم لقاءالله درقران که یکی از ترکیبات عرفانی قران است باعنایت به سیاق تاریخی آن پرداخته شود.درراستای پاسخ دادن به آن پرداختن به معنای اساسی واژه که همان دیدارطرفینی است ونسبت به خداوند این دیدارروحانی می باشدازاهم موارداست.وسپس بااین معنامفهوم آن درفضای آیات (بستربافت وسیاق)تفسیرشده است.لکن قبل ازپرداختن به آن لازم می آمدجایگاه این واژه درذهنیت مردم عصرنزول تبیین شودوعلت نزول ادبیات گفتاری آیات لقاءالله که اغلب باتکذیب و شک وتردیدو......آمده است بیان گرددکه به دست آمدقران به فضای زمانه خودتوجه داشته است هرچندکه پیام آن فراتاریخی است. درتفسیرنهایی آیات به دست آمدلقاءالله عام است وبرای همگان درروزقیامت رخ میدهد.ازاین رواغلب مفسران ثواب وعقاب الهی رابرای آن تفسیرکرده اندکه نصیب همگان میشود.لکن برای عده ای مطلوب وعده ای دیگرآزاردهنده است.هدف اصلی قران هم ازآن همه تبلیغات برای تحصیل لقاءالهی لقاءمخصوص مومنان (لقاءخاص)است که همراه باقرب الهی ورویت الهی است.شرایط تحصیل آن هم شرک نورزیدن به خداوندوانجام عمل صالح می باشد.