جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده:شکی نیست که هر کس بخواهد قرآن کریم را تفسیر کند و به مقصود واقعی خداوند از آیات کریمه دست یابد نیازمند، اصول و قواعدی است که روش تفسیر خود را بر آن استوار سازد، و قواعد تفسیر به، دستورالعمل‌های کلی برای تفسیر قرآن مبتنی بر مبانی متقن عقلی، نقلی و عقلایی‌گفته می شود که رعایت آنها تفسیر را ضابطه‌مند می‌کند و خطا و انحراف در فهم معنا را کاهش می‌دهد. یکی از تفاسیری که آیات قرآن را تا حدود زیادی بر اساس قواعد تفسیری تبیین و تفسیرکرده است، تفسیرانوارالعرفان از دکتر ابوالفضل داورپناه است. در این نوشتار، تفسیر مذکور از جهت رعایت شانزده قاعده اساسی در تفسیر یعنی: قواعد سیاق، جری و تطبیق، ممنوعیت کاربرد اسرائیلیات درتفسیر، لزوم تفسیر موضوعی، تأثیرگذاری اهداف قرآن،سوره ها وآیات در تفسیر، استفاده از علم درتفسیر، توجّه به ظاهر و باطن قرآن و پرهیزاز نسبت دادن برداشت های ذوقی به قرآن، تفسیر بر اساس قرائن معتبر و روش صحیح تفسیر، عدم مخالفت تفسیر با آیات محکم، سنت قطعی، علوم تجربی قطعی و مطالب قطعی عقلی، تفسیر آیات توسط مفسر دارای شرایط و آگاهی های لازم،رعایت پیش فرض های بنیادین تفسیر و ممنوعیت تفسیر به رأی و.... مورد بررسی قرار گرفته است. در این تفسیر، با اینکه متن آیات بر اساس قرائت حفص از عاصم آمده است، اما مفسر در تفسیر آیات، قرائتهای دیگر را نیز بیان کرده بدون اینکه اظهار نظری کرده باشد یا قرائتی را بر قرائت دیگری ترجیح دهد. همچنین توجه به بهره گیری از قرائن مختلف که مفسر را در فهم صحیح آیات کمک می کند در تفسیر انوارالعرفان جلوه آشکاری دارد، مفسر در مبحث توجه به ظاهر و باطن آیات قرآن، قائل به وجود باطن برای آیات بر اساس معیاری صحیح است و برای بیان معنای باطنی آیه به روایات اهل بیت(ع)تمسک جسته است. و در تفسیر آیات به ظاهر آیات نیز توجه دارد. مفسر درصرف، نحو، لغت، بیان و امثال آن نهایت اهتمام و تحقیق را به کار برده است و بخشهای مجزایی درتفسیر خود به آنها اختصاص داده است و آراء مختلف دانشمندان علوم قرآنی، مفسران، لغویان ونحویان و .... را در این اثر مورد توجه قرار داده است. روش گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای و به روش توصیفی- تحلیلی می باشد. واژگان کلیدی: قرآن کریم، تفسیر، قواعد تفسیری، تفسیرانوارالعرفان.