جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر-- باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن-- باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)،-- باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - باب الاستشفاع بمحمّد و آل محمّد فی الدعاء و أدعیه التوجّه إلیهم و الصلوات علیهم و التوسّل بهم صلوات اللّه علیهم - باب فضل الصلاه علی النبیّ و آله صلّی اللّه علیهم أجمعین و اللعن علی أعدائهم زائدا علی ما فی الباب السابق - باب الصلوات الکبیره المرویّه مفصّلا علی الأئمّه صلوات اللّه علیهم أجمعین - باب جواز أن یدعی بکلّ دعاء و الرخصه فی تألیفه - باب أدعیه المناجاه - باب أدعیه التمجید و الشکر - باب أدعیه الشهادات و العقائد - باب الأدعیه المختصره المختصّه بکلّ إمام علیهم السلام بنوع خصوصیه بکل واحد واحد منهم زائدا علی ما سبق - باب عوذات الأئمه علیهم السلام للحفظ و غیره من الفوائد - باب عوذات الأیّام - أبواب أحراز النبیّ و الأئمّه و عوذاتهم و أدعیتهم علیهم السلام زائدا علی ما سبق و یأتی - باب أحراز النبیّ صلّی اللّه علیه و آله و أزواجه الطاهرات و عوذاته و بعض أدعیته علیه السلام أیضا - باب أحراز مولاتنا فاطمه الزهراء صلوات اللّه علیها و بعض أدعیتها - باب أحراز مولانا أمیر المؤمنین صلوات اللّه علیه و بعض أدعیته و عوذاته و من جملتها دعاء الصباح و المساء له علیه السلام و ما یناسب ذلک المعنی و فی مطاویها بعض أدعیه النبیّ صلی اللّه علیه و آله أیضا - باب أحراز مولانا الإمامین الهمامین الحسن و الحسین و بعض أدعیتهما و عوذاتهما علیهما السلام - باب أحراز السجّاد صلوات اللّه علیه و بعض أدعیته و عوذاته - باب أحراز الباقر علیه السلام و بعض أدعیته و عوذاته - باب الأحراز المرویه عن الصادق علیه السلام و بعض أدعیته و عوذاته - باب بعض أدعیه موسی بن جعفر علیه السلام و أحرازه و عوذاته - باب بعض أدعیه الرضا علیه السلام و أحرازه و عوذاته و ما یناسب ذلک - باب أحراز مولانا الجواد علیه السلام و عوذاته و بعض أدعیته - باب بعض أدعیه الهادی و أحرازه و عوذاته صلوات اللّه علیه - باب بعض أدعیه العسکری علیه السلام و أحرازه و عوذاته - باب بعض أدعیه القائم علیه السلام - باب سائر الأحراز المرویّه و العوذات المنقوله و ما یناسب هذا المعنی - باب الاحتجابات المرویّه عن الرسول و الأئمه علیهم السلام و ما یناسب ذلک من الأدعیه المعروفه و الأحراز المشهوره و فیه ذکر دعاء الجوشن الکبیر و الصغیر و ما شاکلهما أیضا

این نوشتار حاوی شرحی است بر گزیده ای از متن صحیفه سجادیه حضرت سیدالساجدین، زین العابدین امام سجاد علیه السلام که توسط علامه حسن زاده عاملی به زبان عربی به تحریر درآمده است. در بخش دیگر نوشتار مولف اهمیت و فایده دعا و نیز ارزش آن را در ابتلا و ارتقای انسانی بیان نموده است. بخش پایانی کتاب حاوی چهارصد و بیست و پنج بیت از قصیده "تانیه ابن فارض" است که به همراه ترجمه فارسی به چاپ رسیده است.

هر یک از ائمه اطهار(ع) برحسب شرایط زمان و مقتضای دوران حیات خود رسالت امامت و رهبری خود را پیش بردند و هرگز شرایط زمانه مانع آنان از ایفای نقش پیشبرد اسلام نگردید. برای امام سجاد(ع) شرایط و اوضاعی پدید آمد که بهترین راه، بلکه تنها روش برای ایفای رسالت، برگزیدن زبان و سلاح دعا بود. آن حضرت(ع) با زبان دعا به فرهنگ‌سازی در حوزه تعلیم و تربیت، تبلیغ و ستیز سیاسی پرداخت و فرهنگ دعای شیعی را نهادینه کرد و میراث گرانبهایی را در باب رابطه انسان و خدا برای مسلمین بلکه بشریت به ودیعه نهاد. در این مقاله سعی شده است که تلاش آن حضرت(ع) در فرهنگ سازی با زبان دعا در حوزه‌های دعا، تعلیم و تربیت و تبلیغ و ستیز سیاسی نشان داده شود.