جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده در اخلاق هنجاری، نظریه‌های وظیفه‌گرایانه در مقابل نظریه‌های پیامدگرایانه قرار می‌گیرند. درحالی‌که پیامد‌گرایی، اعمال درست را براساس غایت‌های خیر مشخص می‌کند، وظیفه‌گرایی مدعی است، غایت‌ها و وسیله‌های نیل به آن‌ها به‌خودی‌خود با عمل مرتبط‌اند و پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند؛ اما دراین‌بین، ویژگی‌های مهم دیگری نیز وجود دارند که تعیین‌کنندۀ درستی و نادرستی اعمال‌اند. پیامد‌گرایی به دو شاخۀ پیامد‌گرایی عمل‌نگر و پیامد‌گرایی قاعده‌نگر تقسیم می‌شود و هردو در این توافق دارند که اعمال را باید براساس نتیجه‌ها و پیامدهای آن‌ها ارزیابی کرد؛ اما در اینکه معیار اصلی ارزیابی چیست، اختلاف دارند. براساس پیامد‌گرایی عمل‌نگر، داوری و ارزیابی شخصِ فاعل یا قضاوت خود فرد، ملاک تعیین‌کنندۀ درستی یا نادرستی عمل است؛ اما براساس پیامدگرایی قاعده‌نگر، اصول کلی تعیین می‌کنند که انجام کدام عمل، درست است. در این مقاله پیامد‌گرایی قاعده‌نگر و انتقادهای وارد بر آن را بررسی می‌کنیم.

چکیده پرسش دربارۀ مفهوم و مصداق سعادت ریشه در سرشت آدمی دارد. مقایسۀ اندیشه‌های دو اندیشمند صاحب‌نظر در این زمینه، یکی از یونان باستان و دیگری از حکمای اسلامی هم‌روزگار با ابن‌‌سینا، برای شناخت نوآوری متفکران اسلامی در برابر ره‌آورد یونانیان در ساحت‌های گوناگون فلسفی بسیار اهمیت دارد. این جستار کوتاه به روش تحلیلی‌تطبیقی است و پس از تأملی چند دربارۀ مبانی فلسفی و اخلاقی هریک از این متفکران، شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را دربارۀ سعادت کاویده است. اگرچه ارسطو باتوجه کامل به مؤلفه‌های عقل و لذت و دوستی، نظریۀ فضیلت و سعادت را حول محور اعتدال تعریف می‌کند، به دلیل نگاه غیرتوحیدی‌اش به خدا و جهان و بی‌توجهی‌اش به معاد، قادر نیست مدل موفقی از مفهوم و مصداق سعادت ارائه کند. برخلاف او ابن‌مسکویه با جهان‌بینی توحیدی می‌کوشد، همین معانی را برپایۀ شناخت نفس و عقل و شرع تبیین کند. ابن‌مسکویه سعادت را به دو قسم دنیایی و آخرتی تقسیم و مصداق واقعی سعادت را قرب الهی معرفی می‌کند. هر دو متفکر بر تعریف سعادت به خیر متعالی (خیر اعلی) تأکید می‌ورزند؛ اما ازآنجاکه مبانی اندیشۀ اخلاقیِ آن‌ها با یکدیگر متفاوت است، لوازم اندیشۀ آنان نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود.

کیده بدیهی است که علوم انسانی در زندگی نظری و عملی انسان تأثیر بسزایی دارد؛ چراکه نوع نگاه محقق به انسان و آرمان‌های اخلاقی او مسائل فراوانی از قبیل موضوع و روش و کاربرد را در علوم انسانی معین می‌کند و از سوی دیگر، رفتارها و باورها و حتی احساس‌های افراد براین‌اساس شکل‌ می‌گیرد و تقویت می‌شود. ازاین‌رو بررسی علوم انسانی ضروری به‌نظر می‌رسد. در مقالۀ حاضر، برخی از مؤلفه‌های اخلاقی نظریهٔ انتقادی مکتب فرانکفورت از قبیل فردیت، آزادی، دین‌گرایی و خردگرایی که درحقیقت برگرفته از مبانی انسان‌شناسی اومانیستی این مکتب است، بررسی و درنهایت از نگاه دین اسلام و معارف حقۀ آن نقد خواهد شد.

چکیده انسان مختار آفریده شد و اراده ابزاری برای تحقق اختیار اوست. اختیار برای آدمی امکان گزینش یا ترک فعل را مهیا می‌کند و ارادۀ آدمی این انتخاب را محقق می‌سازد. قرارگرفتن در مسیر تربیت صحیح احتیاج به ارادۀ قوی دارد. مقالۀ حاضر با هدف شناسایی عوامل ضعف و قوت اراده و بررسی مراحل تربیت انسان اخلاقی تدوین شده است. این مقاله از نوع مقاله‌های کیفی است که به شیوۀ تحلیلی‌استنباطی، نخست با نگاهی فلسفی به تحلیل مبنایی از مراحل تحقق اراده در انسان می‌پردازد و پس از مشخص‌شدن جایگاه اراده، راهکارهایی برای تربیت انسانِ بااراده بیان می‌کند. در تحقق فعل و ارادۀ انسان، قوای مدرکه و شوقیه و عامله نقش دارند و به ترتیب می‌توان از علت‌های ضعف و قوت اراده در سه حوزه شناختی و گرایشی و رفتاری سخن گفت. در بخش شناختی علت‌ ضعف اراده، به‌کارنگرفتن صحیح عقل در تشخیص پدیده‌ها و در مدیریت خیال است. در بخش گرایشی، لذت سبب کشش اراده به‌سمت انجام فعل است و لذت دروغین نقش بسزایی در ضعف اراده دارد و در بخش رفتاری تمرین و پیدایش عادت به ثبات اراده کمک می‌کند. درمجموع، مراحل تربیت انسان اخلاقی براساس سه بخش بیان‌شده، به ترتیب شامل مرحلۀ انسان متفکر و سپس انسان متذکر و درنهایت انسان عامل است.

چکیده اخلاق در هر حرفه‌ای لازم است و اهمیت آن در حسابداری و حسابرسی نیز انکارناشدنی است. این مقاله با هدف بررسی و تعیین سطح پایبندی به اخلاق حرفه‌ای دانشجویان کارشناسی حسابداری در زمان کنونی و تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای آینده نوشته شده است. این پژوهش از نوع توصیفی‌پیمایشی است و اطلاعات لازم در آن، ازطریق پرسش‌نامه به شیوه‌های مجازی و حضوری از دانشجویان کارشناسی حسابداری جمع‌آوری شده است. نتیجه‌های به‌دست‌‌آمده از یافته‌های پژوهش، براساس میزان نمره‌های حاصل از پرسش‌نامه با استفاده از تحلیل‌های توصیفی و استنباطی و آزمون پارامتریکt تک‌متغیره بررسی و تحلیل شده‌ است. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان می‌دهند که سطح پایبندی به اخلاق حرفه‌ای در جامعهٔ بررسی‌شده متوسط است که این سطح از پایبندی مطلوب به‌نظر نمی‌رسد. بنابراین، برنامه‌ریزی برای نهادینه‌کردن اخلاق در جامعهٔ حرفه‌ای و توجه بیشتر به این موضوع در مجموعه‌های آموزشی و حرفه‌ای ضروری است.

چکیده رسانه‏های جدید و در رأس آن‌ها شبکه‏های اجتماعی مجازی موجب نوسازی فرایندهای اجتماعی شده‌ و نگرش‏ها و رفتارهای کاربران را تحت تأثیر قرار داده‌اند؛ ازاین‌رو، باید به نقش اینترنت در شکل‌گیری و یا تغییر اخلاق و باورها و نگرش‏های دینی جوانان، به‌عنوان اجتماعی از کاربران توجه بیشتری کرد. پژوهش حاضر تلاش می‏کند با استفاده از روش‏شناسی پدیدارشناختی به آسیب‌شناسی نقش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، مانند فیس‌بوک، لاین،[1] وایبر[2] و واتس‌آپ[3] در شکل‌گیری و یا تغییر اخلاق و باورهای دینی جوانان بپردازد. جامعهٔ این پژوهش شصت نفر استکه برای گردآوری اطلاعات از این افراد، روش مصاحبهٔ اکتشافی و نیمه‌ساختاریافته و همچنین نمونه‌گیری هدفمند و انتخابی به‌کار گرفته شد. برای جمع‌آوری اطلاعات، نخست مصاحبه‌ها ضبط و سپس تجزیه و تحلیل شد و نتیجه‌های پژوهش از درون داده‌ها و مصاحبه‌ها به‌دست آمد. پیامدهای منفی فضای مجازی براساس یافته‌های این پژوهش عبارت است از: رواج بی‌بندوباری و گسترش روابط نامشروع در بین جوانان در شبکه‌های اجتماعی، مانند فیس‌بوک، لاین و ...، تهدید بنیان خانواده، بلوغ زودرس در جوانان، هرزه‌نگاری، ضعف بینش دینی و سهل‌انگاری در انجام واجبات، بحران هویت در جوانان، تهاجم فرهنگی، انتشار هنجارهای غربی و دگرگونی در سبک زندگی جوانان، ترویج باورهای خرافی، ایجاد شبهات دینی، ترویج مدهای نامناسب لباس و گسترش بدحجابی.

چکیده نهاد خانواده به‌عنوان اساس بی‌‌بدیل جامعهٔ بشری حفظ، تداوم، پویایی و سلامت خود را مرهون مفهومی به نام «مادری» است. مادری از اندک مفاهیمی است که در همهٔ فرهنگ‌ها مقدس بوده و همین عامل، لزوم شناخت این مفهوم را در دین مبین اسلام دوچندان ساخته است. در این مقاله با روش تحلیل مضمون (تماتیک) و نرم‌افزار مکس کیو ای دی تن، مفهوم مادری با استناد به 45 آیه و براساس دیدگاه‌های آیت‌‌الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه بررسی شده است. مضمون‌های به‌دست‌آمده در پنج بخش حاکی از این است که جایگاه مادر و فرزندآوری و تربیت فرزند، بیشترین معانی را به خود اختصاص داده‌اند و بیشترین تأکید بر نیکی به مادر و شیردهی بوده است و دعای فرزند و ناباروری و معنویت مادر، فراوانی نسبتاً کمتری داشته‌اند؟؟؟؟جایگاه مادر و فرزندآوری و تربیت فرزند، بیشترین معانی را به خود اختصاص داده‌اند و بیشترین تأکید بر نیکی به مادر و شیردهی بوده است و دعای فرزند و ناباروری و معنویت مادر، فراوانی نسبتاً کمتری داشته‌اند

چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی دلایل نظری و معرفتی فرزندآوری و فرزندپروری در آموزه‌های دینی است. این پژوهش کیفی است و با روش توصیفی‌تحلیلی ضمن تبیین نگاه اسلام دربارۀ فرزندآوری و فرزندپروری، به تبیین آثار اجتماعی، اخلاقی، خانوادگی و معنوی آن نیز می‌پردازد و مباحث معرفتی را با رویکردی روان‌شناختی تحلیل می‌کند. نتیجه‌های این پژوهش نشان می‌دهد که فرزندآوری و فرزندپروری در نگاه دینی جایگاه والایی دارد و در آموزه‌های دینی نگرش مثبتی به آن‌ها وجود دارد و یکی از هدف‌های اساسی تشکیل خانواده، فرزندآوری و افزایش نسل صالح است. در بسیاری از آیات و روایات از فرزند با تعابیری زیبا یاد شده است؛ مانند مایۀ امید و خوشبختی، نور چشم، نعمت الهی، هدیۀ الهی، میوۀ دل، یاری‌کننده، علت ثواب و پاداش اخروی و رحمت و غفران الهی، باعث خیر و برکت، باعث قوّت قلب و شکفتگی. همچنین، محروم‌‌بودن و دوربودن از فرزند، باعث غم، اندوه، ناامیدی و اضطراب معرفی شده است. فرزندآوری و فرزندپروری باعث استحکام خانواده، رضایتمندی از زندگی، تأمین بهداشت روان، توسعۀ رزق، رشد اجتماعی، افزایش مهارت، شکوفایی استعدادها، کسب معنویت، رضایت الهی، تقویت روابط اجتماعی و ... می‌شود.

چکیده روزانه اندیشه‌های بسیاری، اعم از آگاهانه یا ناآگاهانه از ذهن آدمی می‌گذرد و خاطرهای ناخوشایند سبب تحلیل قوا و ازبین‌رفتن سرزندگی و نشاط انسان می‌شود و انرژی قابل‌ملاحظه‌ای را از او می‌گیرد. ازاین‌رو، تصحیح و مدیریت اندیشه‌ها آرزوی دیرین انسان‌ها بوده است. همچنین، اصلاح و کنترل اندیشه‌ها برای حضورقلب‌یافتن در نماز اهمیت دارد. بحث ماهیت و حفظ خاطرها از مباحث علم‌النفس در فلسفه است که فیلسوفان گذشته، مانند ابن‌سینا و فارابی و فیلسوفان معاصر، همچون میرداماد و صدرالمتألهین;به آن توجه خاصی داشته‌اند. راه نفوذ شیطان در انسان نیز ازطریق همین اندیشه‌هاست؛ زیرا نفوذگاه شیطان اندیشۀ بشر است، نه بدن وی. روش انجام این تحقیق کتابخانه‌ای است و در این پژوهش بررسی و بهره‌گیری از نوشته‌های غیردینی، همچون کتاب‌های روان‌شناسی از نظر دور نمانده است. دستاوردها و یافته‌های مهم مقالۀ حاضر تبیین منشأ اندیشه‌ها و بیان راهکارهای عملی برای متعادل‌ساختن ذهن است. همچنین، بیان این راهکارها یکی از امتیازهای نوشتار حاضر است که آن را از بُعد صرفاً علمی خارج ساخته.