جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ائمه معصومين عليهم السلام بهترين الگوهايي هستند که انسان ها مي توانند از ارتباط با آنان، در مسير رشد و تکامل خود بهره برداري کنند، اين ارتباط در قالب زيارت نامه ها مطرح شده است. زيارت قبور ائمه معصومين عليهم السلام مي تواند به شناخت بيشتر آن بزرگواران و الگوبرداري از خصلت هاي الهي آنان بينجامد و يا از طريق اشراق معنوي، بر روح جان آدمي تاثيرگذار باشد. در مذهب تشيع که امامت هم سنگ توحيد و نبوت قرار گرفته، بايد به زيارت معصومان توجه ويژه داشت. رواياتي در باب فضيلت زيارت امام رضا عليه السلام بيان شده که در ثواب با هم تفاوت دارند، اما در يک نقطه اشتراک دارند و آن اين است که آن را برتر از حج يا عمره دانسته اند و برخي ثواب چندين حج را براي زاير آن امام همام (ع) بر شمرده اند، در اين مقاله روايات فضيلت زيارت امام رضا (ع) گردآوري و از لحاظ سندي و متني مورد بررسي قرار گرفته و به چرايي اين برتري ها پاسخ داده است.

اضداد يکي از انواع روابط معنايي بين الفاظ و از مباحث لغوي است که در متون تفسيري و در ذيل مباحث ادبي مورد توجه مفسران قرار گرفته است. اين مقاله بر آن است که پديده اضداد در تفسير مجمع البيان و روض الجنان را، بنا به جايگاه ويژه مباحث لغوي در اين دو تفسير، مورد کندوکاو قرار دهد. از اين رو با نگاهي به پيشينه اضداد و اشاره به ديدگاه هاي موافقان و مخالفان، اضداد در علوم قرآن و جايگاهش در مجمع البيان و روض الجنان را مورد ارزيابي قرار داده است. رهاورد اين پژوهش، معطوف به اين حقيقت است که طبرسي و ابوالفتوح با پذيرش وجود کلمات اضداد در قرآن، در تفسير آياتي که اين کلمات در آن ها به کار رفته اند، از معاني متضادشان بهره برده اند.

دين اسلام کامل ترين دين الهي است و داراي برنامه اي جامع براي رساندن بشر به سعادت در دنيا و آخرت است. احکام آن در عين آنکه پر نغز و آکنده از حکمت است، از ويژگي انعطاف پذيري و سادگي برخوردارند و بدان گونه نيستند که مکلف را در سختي و تنگنايي قرار دهند. خداوند (تعالي)، هدف از تشريع احکام را آسودگي و راحتي بند گان ذکر نموده، نه مشقت و سختي آنان. نبي اکرم (ص) نيز، از شريعت اسلامي با عنوان «سمحه و سهله» ياد کرده اند. با اين وجود عده اي از دشمنان اسلام، سعي در مخدوش نمودن چهره اين آيين بزرگ الهي داشته و با سخت و خشن جلوه دادن احکام آن، شريعت اسلام را دين دست و پاگيري معرفي کرده اند که با مقتضيات زمان و دنياي امروزي همخواني نداشته و با حقوق بشر در تضاد است. در اين تحقيق کوشش شده با ذکر مصاديق متعددي از احکام عملي که بر، انعطاف پذيري و سادگي احکام شريعت اسلامي دلالت دارند، مثل: تيمم به جاي وضو، افطار روزه و شکسته شدن نمازهاي چهار رکعتي در حال سفر، وجود قواعدي چون «لا ضرر» و «لا حرج» ضمن تاکيد بر انعطاف پذيري احکام دين اسلام، به رد و ابطال شبهات مخالفان پرداخته شود.

اين مقاله به بررسي ترجمه هاي فارسي آيه «حتي اذا استياس الرسل و ظنوا انهم قد کذبوا جاءهم نصرنا فنجي من نشاء» (يوسف، 110) مي پردازد. بيش از 40 ترجمه فارسي و تفسير مورد بررسي قرار گرفته و چهار دسته ترجمه از آنها به دست آمده است. سپس با استفاده از قراين، شواهد و دلايل کلامي، روايي و اختلاف قراءات، ضعف ترجمه دسته سوم مبني بر «گمان انبياء بر اينکه خداوند خلف وعده خواهد کرد» تبيين شده است. همچنين در بررسي ترجمه ها به اين نتيجه دست يافتيم که اختلاف در قرائت واژه «کذبوا» سبب اختلاف ترجمه هاي فارسي آيه شده است. مطالعات نشان مي دهد که نه تنها ترجمه دسته سوم، سازگار با هيچيک از وجوه قراءات نيست بلکه با اعتقاد به عصمت انبياء الهي نيز مخالف است. در اين مقاله ضمن نقد متن و سند شواهد روايي مويد ترجمه هاي دسته سوم، ترجمه هايي که به نظر راجح اند معرفي مي شوند.

اعتبار توثيقات موجود در اصول متقدم و متاخر رجالي شيعه به سبب عدم تدوين آنها در زمان حضور راويان، با شبهه حدسي بودن مواجه است که بر فرض قبول آن، باب علم توثيق «منسد» خواهد شد و عملا بسياري از روايات، از دايره حجيت و اعتبار بيرون خواهند رفت، حال آنکه با تکيه بر مبناي وثوق و اطمينان به آراء رجالي و اعتماد به قرائن، راويان بسياري حتي از سوي رجاليان متاخر قابليت توثيق مي يابند. يکي از اين قرائن، توجه به کاربرد واژه رجالي «ثقه» و معناي مستفاد از آن در توثيقات رجالي است که خود نشانه حصول اطمينان به راوي نزد رجاليان است، آنچه مبناي دقيق اعتبار توثيقات رجالي است، زيرا واژه «ثقه» در تعبير رجاليان به معناي لغوي يعني «مورد وثوق و اطمينان بودن راوي» به کار رفته است، نه معناي اصطلاحي آن که مشتمل بر مفهوم «عادل ضابط امامي» است. با اذعان به اين معنا، پذيرش روايات راويان ثقه به سبب مورد اطمينان بودن آنان است و اين امري است که در دوره متاخر نيز مي توان با توجه به قرائن و شواهد گوناگون به آن دست يافت.

اين نوشتار برآن است که راه هايي را به ما نشان دهد تا بتوانيم پيروان حق را بشناسيم. يکي از برجسته ترين آموزه هاي متعالي قرآن کريم ارائه راهکارهايي براي شناخت پيروان حق و جداسازي آن از باطل است. اگر بخواهيم به طور کامل درباره اين کتاب آسماني سخن بگوييم وقت زيادي را مي طلبد ولي به اختصار مي توان از اصل توحيد، (يکتاپرستي)، آيات محکم و متشابه، دستورهاي قرآني در حيطه هاي مختلف (احکام، اخلاق، قصص قرآني) استفاده کرد. از راه هاي ديگر براي تشخيص، واردشدن در حيطه اسلام است که يعني تسليم محض اوامر خدا در ايمان، عمل و ولايت، صراط مستقيم نيز بيانگر راه نجات انسانهاست که ميراث نبوت بر آن دلالت دارد که اهل بيت پيامبر در کنار قرآن به عنوان مفسر و متکلم قرآن داناترين افراد به سيره و سنت رسول خدا (ص) راهنمايي امت را بر دوش دارند و همچون پرچم و نشانه محور حق هستند.

نوشتار پيش رو پژوهشي است درباره روايت معروف به «سبعه احرف» که به مساله نزول قرآن بر هفت حرف اختصاص دارد. اکثر دانشمندان اهل سنت روايت نزول قرآن بر حروف هفتگانه را تلقي به قبول نموده و سپس توجيه هاي گوناگوني براي معناي «حرف» ذکر کرده اند. برخي از حديث پژوهان شيعه معاصر، روايت ياد شده را «منتقله» ناميده اند و در پي اثبات انتقالي بودن آن از مکتب خلفاء به مصادر شيعه مبادرت نموده اند. در تحقيق حاضر، سخنان برخي از مخالفين و موافقين نقل گرديده و مهم ترين روايت «سبعه احرف» در بين کتب اهل سنت و شيعه بررسي شده و سرانجام، براي ديدگاه منتقله بودن روايت نزول قرآن بر هفت حرف شواهدي قابل قبول ارائه شده است.