جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن که داعیه‌دار معارف برتر و هدایت پایدارتر است و برنامه‌های خود را مایه حیات واقعی بشر معرّفی کرده، برای تحقّق آرمانِ زندگی بهتر و جامعه برتر انسانی، راه روشنگری ذهنی و فکری و اصلاح بینش و نگرش فرد و جامعه را توصیه نموده و معتقد است که در طریق هدایتگری و دین‌گستری، باید از مبانی و روش‌هایی بهره برد که راه رشد اندیشه و تفکّر و انتخاب آگاهانه و آزادانه دین را برای مردم هموار ساخته و از اجبار و اکراه و بی‌عدالتی و ستم و استثمار مبرّا باشد. در این پژوهش هشت مبنا و ده روش قرآنی برای تبلیغ و ترویج اندیشه دینی و توحیدی شناسایی شده است که نشان می‌دهد روش قرآن برای ترویج اندیشه توحیدی و اسلامی و گسترش دین در جوامع بشری، به‌دور از الزام و اجبار و به‌کارگیری ظلم و زور و قساوت است و هر روشی که به ظلم و زور و رفتار غیر عقلانی و غیر اخلاقی منتهی شود، مورد تأیید و حمایت قرآن نیست.

از مباحث مهم اسلامی که در قرآن کریم بر آن تاکید شده، مسئله مکارم اخلاق است. تا جایی که فلسفه بعثت پیامبران و پیامبر گرامی اسلام نیز تعلیم و تربیت و تزکیه انسان‌ها و متخلق کردن آن‌ها به مکارم اخلاقی ذکر شده است. پیامبر گرامی اسلام به تصریح کلام الهی، الگو و اسوه‌ی انسان‌هاست. بی شک پیروی از آن حضرت سبب سعادت و رستگاری دنیا و آخرت مسلمانان و جامعه اسلامی است و بر همین اساس، شناخت اخلاق آن رسول رحمت بسیار پراهمیت و حیاتی می‌باشد. در زمینه اخلاق فردی و ویژگی‌های بارز آن حضرت می‌توان به نظافت و پاکیزگی، نظم، ساده زیستی، صبر و شجاعت اشاره کرد. و مهم‌ترین ویژگی‌های اخلاق اجتماعی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله خُلق نیکو، شفقت و مهربانی با مردم، حسن سلوک، حلم و بردباری، عفو و گذشت نسبت به مردم می‌باشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در دوران نبوت خویش با مخالفان مختلفی روبرو بودند؛ از مشرکان و اهل کتاب گرفته تا منافقان به ظاهر مسلمان و مرتدان، که سیره مواجه ایشان با مخالفان؛ با توجه به ابعاد و تأثیرات فرهنگی، اخلاقی و سیاسی است. اصل اولی پیامبر صلی الله علیه وآله در مواجه با مخالفان، مدارا و گذشت بود.از مهم‌ترین عوامل پیشرفت اسلام و جذب دل‌ها به سوی این آیین مقدس، عظمت اخلاقی و سجایای نفسانی ایشان بوده که دوست و دشمن به آن اذعان و اعتراف دارند. خداوند متعال اخلاق پیامبر گرامیش را در قرآن می‌ستاید و می‌فرماید: «وَاِنَک لَعَلی خُلق عظیم». از جمله اخلاق پیامبر صلی الله علیه وآله، حلم و بردباری ایشان است که باعث جذب افراد زیادی به سوی اسلام شد. مانند صلح حدیبیه و همچنین عفو و گذشت پیامبر صلی الله علیه وآله در روز فتح مکه و برخورد مسالمت آمیز ایشان با مشرکان و اهل مکه بود. اخلاق خانوادگی پیامبر صلی الله علیه وآله مانند ساده زیستی در خانه، مدارا و گذشت نسبت به همسران است که می‌تواند برای همه انسان‌ها الگو قرار گیرد. کلید واژه‌ها: اخلاق فردی پیامبر (ص)، اخلاق اجتماعی پیامبر (ص)، اخلاق خانوادگی پیامبر (ص)، سیره مواجه پیامبر (ص) با مخالفان، مکارم اخلاق.